H φετινή κινηματογραφική χρονιά ήταν λίγο πιο περίεργη από τις προηγούμενες. Είχε πολλές ταινίες που δίχασαν και έτσι κατέληξαν σε προσωπικές δεκάδες της χρονιάς ενώ άλλοι θα τις έβαζαν σχεδόν στις χειρότερες του 2024, αλλά και πολλές μικρότερης εμβέλειας ταινίες που έγιναν μεμονωμένα προσωπικές αγαπημένες πολλών. Ακολουθούν 20 - κάποιες από αυτές σε ισοψηφία - από αυτές. Ανάμεσά τους μερικές μελλοντικές ανακαλύψεις που πέρασαν απαρατήρητες την εποχή που βγήκαν στις αίθουσες - θύματα οι περισσότερες από αυτές μια σπασμωδικής διανομής και ενός όχι ιδιαίτερα ανήσυχου κοινού.
Για τη δεκάδα του Flix ψήφισαν οι Λήδα Γαλανού, Πόλυ Λυκούργου, Μανώλης Κρανάκης, Χρήστος Μπακατσέλος, Βένα Γεωργακοπούλου, Ρόμπυ Εκσιέλ, Δημήτρης Δημητρακόπουλος, Βασίλης Σερβετάς, Νέλλη Κυρίκου.
Εσείς ψηφίσατε τις καλύτερες ταινίες του 2024; Διαβάστε εδώ πώς θα συμμετάσχετε στη μεγάλη ψηφοφορία του Flix και μπείτε στην κλήρωση για δωρεάν σινεμά για όλο το 2025.
Οι Αντίπαλοι του Λούκα Γκουαντανίνο
Η Τάσι είναι πρώην κορυφαία τενίστρια που παράτησε το άθλημα λόγω τραυματισμού και έκτοτε προπονεί τον άντρα της. Ο Αρτ είναι ο πρωταθλητής σύζυγος, που όμως τελευταία δέχεται απανωτές ήττες και χρειάζεται επειγόντως ανάκαμψη. Και ο Πάτρικ είναι ο πρώην κολλητός του Αρτ, παλιός σύντροφος της Τάσι και ξοφλημένος τώρα τενίστας που βγάζει τα προς το ζην από περιστασιακά ματς. Το πρωτάθλημα, κάπου στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης, είναι Challengers, χαμηλής κατηγορίας. Στρατηγική της Τάσι είναι ο Αρτ να πάρει εύκολα έναν τίτλο για να αναπτερωθεί το ηθικό του πριν επιστρέψει στα Grand Slam. Ομως ο Πάτρικ είναι κάθε άλλο παρά εύκολος αντίπαλος.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Δεν είναι απλώς η δεινότητα με την οποία ο σκηνοθέτης συντονίζει κυριολεκτικά και μεταφορικά αυτή την αντισφαίριση (τα φλασμπάκ διακόπτουν την τωρινή αφηγηματική ροή σε κάθε κρίσιμο χτύπημα - σέρβις, επίθεση, απόκρουση - ή φάση - ισοπαλία, tie break, παρατηρήσεις, τιμωρίες, μέχρι το τελικό match point). Είναι, κυρίως, η ενορχήστρωση όλων των συμβόλων μέσα από την αναμέτρηση των φίλων, των αθλητών, των εραστών, των αντεραστών, των διεκδικητών, των αντιπάλων. Ολη η ταινία είναι ένα παιχνίδι των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα σε ανθρώπους που φέρουν όλες τις παραπάνω ιδιότητες ταυτόχρονα και αδιάλειπτα. Γνώμη μας πως πρόκειται για έναν θρίαμβο του σημειολογικού σινεμά, μεταμφιεσμένου ευφυώς εδώ σε αθλητικό-ερωτικό δράμα.
Τα Παιδιά του Χειμώνα του Αλεξάντερ Πέιν
Είναι Δεκέμβριος του 1970 και στην Ακαδημία Μπάρτον στη Μασαχουσέτη τα Χριστούγεννα προμηνύονται περίεργα. Ο Πολ Χάναμ, ο πιο δύστροπος και ιδισουγκρασιακός καθηγητής της Ακαδημίας, αναγκάζεται να μείνει στη σχολή ως υπεύθυνος των μαθητών που δεν θα φύγουν για τις γιορτές (οι «holdovers» του πρωτότυπου τίτλου). Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο Ανγκους Τάλι, η μητέρα του οποίου τον εγκατέλειψε τελευταία στιγμή για να πάει μήνα του μέλιτος με τον νέο της σύζυγο. Το αταίριαστο αυτό δίδυμο θα συμπληρωθεί από την υπεύθυνη της καφετέριας της Ακαδημίας, Μέρι Λαμπ, η οποία θρηνεί για το χαμό του γιου της στον Πόλεμο του Βιετνάμ.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Γραμμένο με τη λεπτομέρεια της σχεδόν βιωματικής παρατήρησης πάνω στους τρεις κεντρικούς του ήρωες, την πιστότητα στην εποχή (τόσο σε ατμόσφαιρα όσο και πνεύμα) και τη διαρκή εναλλαγή της κωμωδίας με το δράμα, ο Ντέιβιντ Χέμινγκσον παραδίδει στον Αλεξάντερ Πέιν ένα σενάριο που μοιάζει να κλείνει μέσα του χρόνια ολόκληρα ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά, όπως το γνωρίζαμε: αλησμόνητους χαρακτήρες που δοκιμάζουν χωρίς κορώνες την έννοια του «διαφορετικού», μικρές (ή μεγαλύτερες) σκηνές που αναπάντεχα σκάνε σαν πυροτεχνήματα χωνεμένης αρχετυπικής δραματουργίας και μια - αφοπλιστική σε κάθε της έκφανση - ουμανιστική, στο όριο της θεραπευτικής, πυξίδα που δεν φοβάται να κολλήσει στην κατεύθυνση των καλών αισθημάτων και των μικρών χειρονομιών που όμως μπορούν να σου αλλάξουν τη ζωή.
Ο Διάβολος (Δεν) Υπάρχει του Ριγιουσούκε Χαμαγκούτσι
Σε μία ήρεμη ιαπωνική επαρχία, o Τακούμι είναι ένας πατέρας που μεγαλώνει μόνος το κοριτσάκι του, τη Χάνα. Ο Τακούμι έχει μάθει να αφουγκράζεται τη φύση, να ακολουθεί τις προσταγές της, να απολαμβάνει τους καρπούς της και να αντιλαμβάνεται τη σκοτεινή της φύση. Οταν λοιπόν έρχονται στην περιοχή οι εκπρόσωποι ενός φιλόδοξου έργου ανάπτυξης κάμπινγκ πολυτελείας (glamping), ο Τακούμι αντιλαμβάνεται τις κοινωνικές και οικολογικές συνέπειες και έρχεται σε σύγκρουση με τους «αδαείς» αστούς, δίνοντας το έναυσμα μιας ιστορίας με απρόσμενες συνέπειες.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Γεμάτο από φυσικές ερμηνείες που έχουμε μάθει να περιμένουμε από τις ταινίες του Χαμαγκούτσι, ενισχυμένο από την λυρική μουσική της Εϊκο Ισιμπάσι (με την οποία συνεργάστηκαν και στο «Drive My Car») και βασισμένο στην αφηγηματική φόρμα των περισσότερο «μικρών» και ανθρωποκεντρικών δημιουργιών του (όπως το «Happy Hour» και οι «Ιστορίες της Τύχης και της Φαντασίας»), το νέο φιλμ του Χαμαγκούτσι αποδεικνύει πως είναι ένας δημιουργός ικανός να ανακαλύπτει την δύναμη στις μικρές, καθημερινές στιγμές, πρόθυμος να αποκαλύψει κάθε απλή αλλά πανίσχυρη πλευρά του σύγχρονου ανθρώπου και αποφασισμένος να αναδείξει τις δομές λειτουργίας της κοινωνίας, ακόμα και αν στη μέση παρεμβάλλονται οι απαράβατοι κανόνες της φύσης και της ζωής.
Ιστορίες Καλοσύνης του Γιώργου Λάνθιμου
Η σπονδυλωτή ιστορία χωρίζεται σε τρία κεφάλαια - το κάθε ένα με τίτλο και τίτλους τέλους να το αποκόβουν από το επόμενο. Οι ίδιο ηθοποιοί ερμηνεύουν διαφορετικούς χαρακτήρες, από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, σε διαφορετικές καταστάσεις. Ενας μόνο ερμηνεύει τον ίδιο άνθρωπο, τον R.M.F., έναν ρόλο εν τέλει περαστικό και ασήμαντο (Random Mother Fucker?) που διαπερνά και τις 3 αφηγήσεις ενώνοντάς τες με μία αινιγματική, σαδιστικά παιχνιδιάρικη, αιματοβαμμένη κλωστή.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Oχι, η ταινία δεν είναι αριστούργημα - το σινεμά του Λάνθιμου έχει υπάρξει νομοτελειακά πολύ πιο κοφτερό στο σχόλιό του, πολύ πιο ουσιώδες στην πρόκλησή του, πολύ πιο ακέραιο μέσα στο ανήθικο, σαδιστικό του πλαίσιο. Οχι δεν είναι η ταινία που θα περίμενε κανείς ως επόμενο βήμα από τον διεθνούς φήμης δημιουργό.Κι ίσως εκεί κρύβεται το νόημα. Στο ότι αποτελεί ένα ξέπλυμα του ουρανίσκου.
Joker: Τρέλα για Δύο του Τοντ Φίλιπς
Κλεισμένος στη φυλακή του Aρκαμ, στο έλεος των δεσμοφυλάκων του και της εικόνας του, η οποία έχει μεταμορφωθεί σε σύμβολο για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της Γκόθαμ Σίτι, o Τζόκερ βιώνει τη δική του κόλαση, μέχρι τη στιγμή που θα συναντήσει, στη διπλανή πτέρυγα, τον αληθινό έρωτα στο πρόσωπο μιας εξίσου βασανισμένης γυναίκας — τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως — της Χάρλεϊ Κουiν.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Ο Τοντ Φίλιπς μοιάζει να έχει απόλυτη συναίσθηση πως μια μερίδα του κοινού που έκανε το «Joker» τόσο μεγάλη επιτυχία, είδε σε αυτό κάτι από την ίδια ιδεολογία που έχουν οι άνθρωποι που συνωστίζονται έξω από το δικαστήριο στο «Joker: Folie à Deux», κι αποφάσισε να κάνει μια ταινία που, όπως κι ο ήρωάς της εδώ, με κάποιο τρόπο, αναλαμβάνει τις ευθύνες της. Αυτή εδώ η ταινία δείχνει φτιαγμένη για να μην αρέσει σε πολλούς από όσους λάτρεψαν το πρώτο φιλμ, και το γεγονός ότι επιλέγει τη φόρμα του μιούζικαλ, πέρα από όλες τις άλλες σεναριακές επιλογές, την κάνει ακόμη λιγότερο φιλική σε αυτούς τους θεατές.
Η Ηλιαχτίδα μου του Χιρόσι Οκουγιάμα
Η πιο τρυφερή φετινή ταινία, που ξαφνιάζει και ξεγελά όπως και η ίδια η ζωή, γλιστρά πάνω σε ένα λεπτό στρώμα πάγου το οποίο δε ραγίζει ποτέ.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Ο Χιρόσι Οκουγιάμα εκτελεί ένα άψογο κινηματογραφικό άξελ, κάνει μια μεγάλη σβούρα και προσγειώνεται με επιτυχία μπροστά στην κριτική επιτροπή. Ο λεπτός πάγος πάνω στον όποιον πατά η ταινία δε ραγίζει ποτέ. Ο τρόπος που ο Οκουγιάμα κατορθώνει να μιλήσει για τη ΛΟΑΤΚΙΑ+ συμπερίληψη είναι αξιοθαύμαστος. Παραμένει διακριτικός, σε πλήρη αρμονία με την υπόλοιπη ταινία, την οποία καλύπτει με ένα πέπλο παιδικής αθωότητας. Η ταινία ξεκινά ως μια μαθητική ερωτική ιστορία και καταλήγει στο πιο ενήλικο ερωτικό δράμα που παρακολουθήσαμε φέτος.
Το Αγόρι και ο Ερωδιός του Χαγιάο Μιγιαζάκι
Στην Ιαπωνία της εποχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ένα νεαρό αγόρι που ονομάζεται Μάχιτο μετακομίζει στην ύπαιθρο αφού η μητέρα του πεθαίνει και ο πατέρας του παντρεύεται την αδελφή της εκλιπούσας γυναίκας του, Νατσούκο. Ξαφνικά, ένας γκρίζος ερωδιός αρχίζει να παρενοχλεί τον Μάχιτο, μιλώντας τελικά με ανθρώπινη φωνή και λέγοντάς του ότι η μητέρα του ζει. Ο Μάχιτο ακολουθεί το πουλί σε έναν παράξενο πύργο που χτίστηκε από τον προ-θείο του και μπαίνει σε έναν άλλο κόσμο όπου αναζητά τη βιολογική του μητέρα και προσπαθεί να σώσει τη θετή του μητέρα αντιμετωπίζοντας φανταστικές προκλήσεις.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Είναι στο δεύτερο μέρος που ο Μιγιαζάκι αφήνει τη φαντασία του, για άλλη μια φορά, να ταξιδέψει χωρίς όρια σε ένα γεμάτο συναισθηματικό ταξίδι μέσα από έναν αρχαίο μαγικό κόσμο τον οποίο χτίζει πάνω στα θεμέλια της ιαπωνικής μυθολογίας, με την οποία ανέκαθεν ο ίδιος φαίνεται να είχε μια ιδιαίτερη σχέση. Παράλληλα μοιάζει και με ένα ταξίδι μέσα από ολόκληρη την καριέρα του ίδιου του Μιγιαζάκι, μέσα από αμέτρητες αναφορές σε παλιότερες ταινίες του, σαν να αποτίνει έναν δικό του φόρο τιμής σε όλα αυτά τα χρόνια δουλειάς του στο στούντιο Ghibli.
Μαύρος Κότσιφας, Μαύρο Βατόμουρο της Ελενε Ναβεριάνι
Μία τρυφερή, «μικρή» ταινία από τη Γεωργία, μία ωδή στην γυναικεία ανεξαρτησία και στη ζωή - που επιφυλάσσει ανατροπές.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Η μεγαλύτερη δύναμη της ταινίας όμως είναι η πρωταγωνίστριά της. Η Eκα Τσαβλιεσβίλι φορά την λακωνική, αγριωπή φιγούρα της Ετέρο με μία μελετημένη, αλάνθαστη εγκράτεια. Την κουβαλά με πληγωμένη περηφάνεια, με τολμηρή διαφορετικότητα. Κι όταν το μαυροπούλι ξεκινήσει το ξεσηκωτικό κελάηδισμά του μέσα της, η Τσαβλιεσβίλι επιτρέπει στην ηρωίδα της να μαλακώσει. Τα μάτια της λάμπουν διαφορετικά, τα μάγουλά της αποκτούν ζωή, τα χείλη της ανοίγουν με ωμές απαντήσεις στα πικρόχολα σχόλια, η καρδιά της ρίχνει τα τείχη κι επιτρέπει να τρυπώσει η ελπίδα. Με όρους και όρια όμως - η γυναικεία φωνή έχει αποκτήσει δύναμη κι οντότητα. Ξέρει τι θέλει και, ιδιαίτερα τι (ασυμβίβαστα) δε θέλει.
Κονκλάβιο του Eντουαρτ Μπέργκερ
Η νέα ταινία του Eντουαρτ Μπέργκερ («Ουδέν Nεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο») με τίτλο «Κονκλάβιο», βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Χάρις, μας ξεναγεί στα παρασκήνια ενός από τα πιο μυστικά και παλιά συμβούλια του κόσμου: τη συνέλευση για την εκλογή του νέου Πάπα. Αλλά δεν πρόκειται για άλλη μια ταινία για τα παιχνίδια εξουσίας μέσα στην Καθολική Εκκλησία, αλλά για τη (προοδευτική) μάχη που δίνει η ίδια η Εκκλησία για το μέλλον της απέναντι στον συντηρητισμό και τα φαντάσματα του σκοτεινού της παρελθόντος.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Ολόκληρη σχεδόν η ταινία, όπως είναι φυσικό, στηρίζεται πάνω στην εξαιρετικα στιβαρή ερμηνεία του Ρέιφ Φάινς, η οποία μάλιστα καταλήγει να επισκιάζει τις, επίσης εξαιρετικές, ερμηνείες των Τζον Λίθγκοου, Στάνλεϊ Τούτσι, Σέρτζιο Καστελίτο και Λούσιαν Μσαμάτι. Με τρόπο συγκρατημένο αλλά και βαθιά ανθρώπινο, χωρίς υπέρμετρους μελοδραματισμούς, ο Φάινς δίνει στον χαρακτήρα του Λόρενς το πάτημα εκείνο που χρειάζεται για να βρει την ισορροπία ανάμεσα στην πίστη και στις αμφιβολίες του.
Dune 2 του Ντενί Βιλνέβ
Το «Dune: Μέρος Δεύτερο» εξερευνά το συναρπαστικό ταξίδι του Πολ Ατρίδη, τη στιγμή που βρίσκεται ξανά με την Τσάνι και τους Φρέμεν, και ενώ πολεμά για να πάρει εκδίκηση από όσους συνωμότησαν για να καταστρέψουν την οικογένειά του. Διχασμένος - καθώς πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στον έρωτα της ζωής του και το πεπρωμένο του ορατού σύμπαντος - ο Πολ θα αποτολμήσει να αλλάξει ένα φρικτό μέλλον που μόνο ο ίδιος μπορεί να προβλέψει...
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Ο Βιλνέβ έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν πως είναι εικονολάτρης της επιστημονικής φαντασίας. Το δεύτερο μέρος του «Dune» όχι μόνο συνεχίζει να διαθέτει την απαράμιλλη εκείνη αισθητική της πρώτη ταινίας, αλλά χτίζει πάνω της, σε όλα της τα επίπεδα (με τη μουσική, τα κοστούμια και τα εκπληκτικά σκηνικά), για να δημιουργήσει μια κινηματογραφική εμπειρία που έχουμε χρόνια να ζήσουμε στο σινεμά. Υπάρχουν στιγμές όπου ο Βιλνέβ, σε συνεργασία με τον διευθυντή φωτογραφίας του, Γκρεγκ Φρέιζερ, συνθέτουν μερικές από τις πιο όμορφες οπτικά ταινίες που θα δούμε φέτος.
Οι Αποικοι του Φελίπε Γκαλβέζ
Ο Φελίπε Γκαλβέζ γράφει και σκηνοθετεί το ντεμπούτο του πατώντας πάνω σε αληθινά γεγονότα για να αφηγηθεί, ωμά και ανατριχιαστικά, μία ιστορία τρόμου που έχει παραληφθεί από τα βιβλία της Χιλιανής Ιστορίας: τη γενοκτονία της φυλής Selk'nam από τους Ισπανούς αποικιοκράτες.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Στα γουέστερν οι ήρωες και οι αντιήρωες είναι ξεκάθαροι. Οριακά σχηματικοί. Πόσο πιο τρομακτικό όμως όταν ξέρεις ότι αυτό «σχήμα», υπήρξε. Ο Γκαλβέζ παίζει με το είδος, ενώ ταυτόχρονα κάνει ένα απερίφραστο σχόλιο σε όσα η χώρα του έχει σκουπίσει κάτω από το χαλάκι: ο γαιοκτήμονας είναι αληθινό πρόσωπο (και φυσικά θα υπήρξαν και πολλοί περισσότεροι), ο Γκαλβέζ έχει αλλάξει απλώς το επίθετό του. Κι όσοι του καθάρισαν το δρόμο από Ατλαντικό σε Ειρηνικό, έκαναν πολύ καλή δουλειά. Τα αγριόχορτα ξεριζώθηκαν.
Animal της Σοφίας Εξάρχου
Αυτή είναι η ιστορία της Κάλιας: μιας κοπέλας με νευρώδες, μικροσκοπικό αλλά παντοδύναμο σώμα (η σωματική πίεση και αντοχή στον πυρήνα και των δυο ταινιών), που δουλεύει ως χορεύτρια, όχι εκεί όπου πιθανόν θα ήθελε, αλλά σ' ένα resort ως ανιματέρ, διασκεδάστρια τουριστών από την Ευρώπη, τα Βαλκάνια, τη Ρωσία, κάθε βράδυ, κάθε βράδυ, σε μια τραγι-κίτς ρουτίνα από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει. Στο ίδιο ξενοδοχείο, κάθε χρόνο, δουλεύουν οι ίδιοι ανιματέρ, όπως κι η Κάλια για «σπιτάκι, φαγάκι, λεφτάκια», με κάποιες νέες προσθήκες. Φέτος μια τέτοια είναι η Εύα, ένα 17χρονο κορίτσι από την Πολωνία, με την αισιοδοξία που ίσως είχε κι η Κάλια όταν ξεκινούσε, έναν αιώνα νωρίτερα.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Η Εξάρχου, σαν την Κάλια, μένει μακριά από εκρήξεις - ο κόσμος της έχει μια στραπατσαρισμένη ομορφιά, ο ρυθμός της, επαναλαμβανόμενος και ήρεμος, αφήνει την ανησυχία ν' απλώνεται κάτω από την επιφάνεια, η μελαγχολία είναι διάχυτη, η αυτολύπηση πουθενά. Μέσα στον κόσμο αυτό, με θαυμάσιους δευτεραγωνιστές και την πάντα συναρπαστική παρουσία της Φλομαρίας Παπαδάκη, είναι η Δήμητρα Βλαγκοπούλου (βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο και της Θεσσαλονίκης), που αληθινά συγκλονίζει με μια ερμηνεία πιο δύσκολη κι απ' το να περπατάς με τα χέρια στην άμμο. Εύθραυστη αλλά αήττητη, πεισματάρα ενώ βουρκώνει, κωμική εκεί που δεν το περιμένεις, loud αλλά εσωστρεφής, δεν χάνει ποτέ το μέτρο, παρότι χάνει την ελπίδα, δεν φεύγει ποτέ από το πλάνο, όπως δεν φεύγει κι απ' τη μνήμη αφού τη δεις.
Η Χίμαιρα της Αλίτσε Ρορβάχερ
Ιταλία, δεκαετία 1980. Ο Αρτουρ είναι ένας νεαρός Εγγλέζος που, για άγνωστους λόγους, έχει βρεθεί να μένει στην παραγκούπολη της Ταρκυνίας, της αρχαία πόλης στην επαρχία του Βιτέρμπο - διάσημης για την Ετρουσκική Νεκρόπολη και τους πανάρχαιους τάφους της. Η συμμορία που είναι τώρα η οικογένειά του ζει σε ένα κοινόβιο - επιβιώνουν, πουλώντας τα λάφυρα κάθε πλιάτσικου σε αρχαιοκάπηλους Ευρωπαίους. Ο Αρτουρ όμως ζει για να ψάχνει όσα χάθηκαν. Ακολουθεί το κόκκινο νήμα που τον ενώνει με την Βιεναμίνα του στα όνειρά του. Εναν μίτο της Αριάδνης, που τον παρασύρει σε πολύπλοκους διαδρόμους της φαντασίας, σε κρυφά δωμάτια της διαίσθησης, στο λίμπο μεταξύ της γης και του Αδη, της ζωής και του θανάτου. Οσο οι σύντροφοί του σκάβουν ψάχνοντας πλούτη, εκείνος ψάχνει για νόημα. Και για την αγάπη του.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Υπάρχει κάτι ελεγειακό, ένα θλιμμένο σχόλιο για την πεθαμένη Ιστορία, που ξεφτίζει από το συλλογικό DNA. Αλλά και κάτι γλυκό, τρυφερό, οριακά αισιόδοξο για το παρόν του κοινωνικού μας ιστού. Κι αυτό γιατί η Ρορβάχερ -με έναν τρόπο εξωτικά φελινικό- κατοικεί την ταινία με ομάδες, με κοινότητες, με συντρόφους: τη συμμορία των tombaroli που επιβιώνουν παραβατικά αλλά «μαζί», ή τις γυναίκες που μεταμορφώνουν έναν εγκαταλειμμένα σταθμό τρένου σε κοινόβιο και στεγάζουν με αλληλεγγύη τα παιδιά τους.
Για Πάντα Νέοι της Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι
Το σκηνικό είναι η δραματική σχολή Les Amandiers, το διάσημο γαλλικό φυτώριο ηθοποιών που ίδρυσε ο Πατρίς Σερό (και στο οποίο φοίτησε η Τεντέσκι που μοιράζεται, εδώ, τις αναμνήσεις της). Η εποχή είναι η δεκαετία του '80, χαρακτηριστική υπέρμαχος κάθε είδους ελευθερίας, στην υποκριτική, στην πολιτική, στον τρόπο ζωής, στον έρωτα. Αυτή, άλλωστε, είναι κι η περίοδος όπου ο κόσμος και, μαζί του, οι ήρωες, αρχίζουν να συνειδητοποιούν τι σημαίνει το AIDS και πόσο κοντά τους βρίσκεται.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριιτκή)
Με πρωταγωνίστρια τη Νάντια Τερέσκιεβιτς που αξίζει όχι απλώς βραβείο ερμηνείας, αλλά και μια θέση στις πιο hot ηθοποιούς της νέας γενιάς, η Τεντέσκι συλλέγει πρόσωπα, προσωπικότητες, στιγμές, γέλια, δάκρυα, κόπο, ιδρώτα. Με μια αφήγηση κι ένα μοντάζ ψηφιδωτού, χωρίς ίχνος νοσταλγίας, ούτε καν μελαγχολίας: η ταινία της δεν είναι το φιλμ ενός μεγαλύτερου ανθρώπου που θυμάται, αντίθετα έχει, ειδικά στο πρώτο και πιο γρήγορο μέρος της, ακριβώς την πηγαία ενέργεια, την ανίκητη αισιοδοξία, ενός εικοσάχρονου ανθρώπου. Με ζεστά, κορεσμένα χρώματα, με πολλά κοντινά στα δροσερά πρόσωπα, με αγαπησιάρικο χιούμορ και πληθωρικό δράμα, ποτέ υπερβολικό, μεταφέρει ακέραια την αίσθηση της νιότης. Τη σιγουριά ότι μπορείς να καταφέρεις τα πάντα, τη βεβαιότητα ότι όλα θα πάνε καλά, την πίστη ότι θα γίνεις αυτός που ονειρεύεσαι, ότι θα μείνεις νέος για πάντα.
Megalopolis του Φράνσις Φορντ Κόπολα
Το magnum opus του 85χρονου θρύλου φτάνει μισό αιώνα μετά τη συλληψή του ως η πικρή διαπίστωση πως ήταν σπουδαίο όσο δεν γινόταν πραγματικότητα.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Ο Σαίξπηρ θα είχε να πει πολλά αν μπορούσε να δει το «Megalopolis», τόσο για τον ίδιο τον Φράνσις Φορντ Κόπολα, όσο και για τη φενάκη του τι τελικά ορίζει το «μέγεθος» των ανθρωπίνων πράξεων. Θα χαμογελούσε κάθε φορά που το γραμμένο 300 φορές (κατά τη δήλωση του ίδιου του Κόπολα) σενάριο παραθέτει αυτούσια αποσπάσματα κυρίως από τον «Αμλετ», την «Τρικυμία» και τον «Ιούλιο Καίσαρα» - εδώ και το «Να ζει κανείς ή να μη ζει» και το «Είμαστε φτιαγμένοι από τα υλικά των ονείρων και ύπνος κυκλώνει τη σύντομη ύπαρξή μας». Και θα κουνούσε το κεφάλι συγκαταβατικά μπροστά στο μέγεθος της πτώσης που επιχειρείται ερήμην ή εν γνώσει του Κόπολα, καθώς ένα προσωπικό πρότζεκτ γίνεται εκβιαστικά μια εποποιία, χωρίς να διαθέτει τα υλικά για να στηρίξει ένα όραμα που σύντομα μοιάζει κι αυτό παραδομένο σε ένα κυνήγι για το άπιαστο ή και για ακόμη κάτι περισσότερο αόριστο.
Πλάνο 75 της Τσι Χαγιακάουα
Η Ιαπωνία υποχωρεί κάτω από το βάρος του υπερήλικου πληθυσμού της. Ελεύθεροι σκοπευτές δολοφονούν άκριτα τους τρόφιμους των γηροκομείων. Και οι ηλικιωμένοι νιώθουν να βρίσκονται σε μια γκρίζα περιοχή, ανεπιθύμητοι, άχρηστοι, δημόσιος κίνδυνος για την ευημερία της χώρας. Η κυβέρνηση αναλαμβάνει δράση. Ψηφίζει, με ελάχιστες αντιδράσεις, ένα νόμο που εγκαθιστά ως λύση στο πρόβλημα το «Πλάνο 75», τη δυνατότητα δηλαδή σε όσους βρίσκονται στα 75 τους έτη και πάνω, να επιλέξουν τη λύση της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας. H ειρωνικά «win-win πρόταση» θα τους απαλλάξει από το να είναι «βάρος της κοινωνίας» και θα τους εξασφαλίσει μια πολυτελή «έξοδο», κατά μόνας ή και σε γκρουπ, από τη ζωή.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Σκηνοθετημένο σαν μια σουίτα που ξεκινάει από το… φινάλε για να πάει στην… αρχή, το «Plan 75» αποτυπώνει χωρίς ωραιοποιήσεις τη ζωή ανθρώπων που βρίσκονται στο περιθώριο, αλλά τους αφιερώνει το χρόνο και το χώρο για να διεκδικήσουν σθεναρά τη θέση τους μέσα στη ζωή. Η ευαισθησία της Χαγιακάουα μετατρέπει την επιστημονική φαντασία σε απτή πραγματικότητα και την σκληρότητα της πραγματικότητας σε σινεμά που συγκινεί και τελικά (σε) μετακινεί - ανεπαίσθητα όπως καμία φορά καταφέρνει η ζωή να επιβληθεί κατά κράτος στο θάνατο.
Η Αρπαγή της Ιρις Καλτενμπάκ
To πολυβραβευμένο (από τις Κάννες μέχρι την Αθήνα) ντεμπούτο της Ιρίς Καλτενμπάκ είναι τόσο δυνατό που θα σας ραγίσει την καρδιά. Σ' έναν κόσμο που καθημερινά αρπάζει την ευκαιρία να δικάζει, Η «Αρπαγή» προτείνει ένα σινεμά κατανόησης.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Η Ιρις Καλτενμπάκ γράφει και σκηνοθετεί την πρώτη της ταινία με απίστευτο ένστικτο. Πλησιάζει ένα δύσκολο θέμα (δεν το προδίδουμε εφόσον υπάρχει ήδη από τον τίτλο, την αρπαγή ενός μωρού), κάτι που θα ήταν ένα εύκολο, αβανταδόρικο πρωτοσέλιδο εφημερίδων («Παρανοϊκή γυναίκα άρπαξε το μωρό της καλύτερής της φίλης»), τόσο διαφορετικά, τόσο προσεχτικά, τόσο απρόσμενα. Αδέκαστα, αλλά ντελικάτα. Η πένα της δεν συνθέτει ένα αφρώδες σκάνδαλο, αλλά μία ιστορία με ρίζα, αίτια, πλαίσιο. Η κάμερά της κινείται σταθερά και με αυτοπεποίθηση - δεν χαϊδεύει, δεν δικαιώνει, ούτε απαλλάσσει, αλλά ακολουθεί και αφουγκράζεται την ηρωίδα της. Μάς κάνει να νιώσουμε τη βουβή της απόγνωση - να αγαπήσει, να αγαπηθεί, να «ανήκει». Ειδικά όταν και η καλύτερή της φίλη την «προδίδει», την «εγκαταλείπει», προχωρά στη ζωή της, γίνεται μητέρα.
Τα Μαθήματα της Μπλάγκα του Στεφάν Κομαντάρεφ
Η Μπλάγκα είναι μία 70χρονη συνταξιούχος δασκάλα, που ζει στο Σούμεν της Βουλγαρίας. Ο γιος της είναι νταλικέρης στην Αμερική, κι ο άντρας της πέθανε πριν από λίγες εβδομάδες. Για να συμπληρώνει την πενιχρή της σύνταξη, η Μπλάγκα κάνει μαθήματα γλώσσας σε μετανάστες που θέλουν να πάρουν την υπηκοότητα. Μέλημα της είναι να αυξήσει λίγο τις οικονομίες που κρύβει κάτω από το στρώμα της, για να αγοράσει δυο μαρμάρινους τάφους, για την ίδια και τον άντρα της - πριν τα σαράντα του. Μόνο που ο εργολάβος είναι κι αυτός διεφθαρμένος - συνεχώς της ανεβάζει την τιμή, συνεχώς την εκβιάζει ότι περιμένουν κι άλλοι για τους ίδιους τάφους κι, αν τους θέλει, πρέπει να βιαστεί. Και δεν φτάνει μόνο αυτό. Μέσα σε όλη αυτή την πίεση, η γερόντισσα πέφτει θύμα τηλεφωνικής απάτης από μία συμμορία που απομυζεί συνταξιούχους και τα χάνει όλα - χρήματα, κοσμήματα, αξιοπρέπεια. Στην απελπισία της, αποφασίζει για πρώτη φορά στη ζωή της να παρανομήσει…
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Ο ρυθμός που κρατά ο Κομαντάρεφ είναι ένα masterclass στο πώς να χτίσει κανείς σασπένς και ένταση, ενώ φαινομενικά καταθέτει μία ταινία κοινωνικού ρεαλισμού. Η κάμερα του παρατηρεί την ηρωίδα στο αδιέξοδό της, με τον φωτογράφο Βέσελιν Χριστόφ να την εγκλωβίζει στα κάδρα, να τη θάβει στους πεθαμένους τόνους του χειμωνιάτικου τοπίου. Ταυτόχρονα όμως, το μοντάζ της Νίνα Αλταπαμάρκοβα υπογραμμίζει το κατεπείγον, την τελευταία ευκαιρία ενός ανθρώπου για δράση. Πιάνουμε τους εαυτούς μας να τη ζητωκραυγάζουμε όταν αποφασίζει και η ίδια να παρανομήσει, με αυτή τη φόρα του «σκοπού που αγιάζει τα μέσα» που ποτέ δεν οδηγεί (τουλάχιστον τους αθώους ανθρώπους) σε καλό.
Πρισίλα της Σοφία Κόπολα
Περισσότερο από ένα πορτρέτο ενός κοριτσιού - όταν ο Ελβις Πρίσλεϊ γνώρισε την Πρισίλα εκείνη ήταν 14 ετών - που γίνεται γυναίκα, το «Πρισίλα» είναι η ιστορία μιας προβληματικής σχέσης, η δυναμική της οποίας είναι σχεδόν ανατριχιαστική με τα μάτια του σήμερα, αλλά που ακόμη και στη δεκαετία του '50 δεν ήταν τίποτα λιγότερο από παράξενη.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Κάτι ακόμη που δυστυχώς απουσιάζει εδώ, είναι η αισθητική ευρηματικότητα της Κόπολα, η αντισυμβατικότητα με την οποία προσεγγίζει συνήθως τις ιστορίες της, αφού η αφηγηματική διαδρομή είναι εντελώς προβλέψιμη και η εικόνα επίπεδη κι ανέμπνευστη. Το μεγαλύτερο μέρος του φιλμ είναι κινηματογραφημένο σε ένα ενοχλητικό ημίφως, σε νυχτερινά πλάνα, σε δωμάτια με κλειστά παντζούρια, υπό το φως των κεριών, με αποτέλεσμα σχεδόν να μην διακρίνεις τα πρόσωπα των ηρώων, κι ακόμη και οι σκηνές στο φως δεν έχουν καμιά ιδιαίτερη αρετή που να τις κάνει αξιομνημόνευτες.
Τοτέμ της Λίλα Αβιγιές
Δύσκολοι αποχαιρετισμοί από το Μεξικό. H δεύτερη ταινία της Λίλα Αβιγιές, που έφτασε στην πεντάδα των Οσκαρ με ένα δύσκολο θέμα, αλλά και με την πανανθρώπινη, ειλικρινή, τρυφερή του απόδοση.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Στο «The Chambermaid», το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, η Αβιγιέζ ακολουθούσε την ιστορία της καθαριότητας και της τάξης μιας καθαρίστριας για να αφηγηθεί κάτι πολύ μεγαλύτερο: την οικονομική ανισότητα στις κάστες της μεξικανικής κοινωνίας. Εδώ αφήνει το χάος και την ακαταστασία ενός σπιτιού, με ανθρώπους που μπαινοβγαίνουν και ταράζουν την ηρεμία στα δωμάτια, μία κουζίνα που δεν προλαβαίνει να καθαριστεί γιατί κάποιος προετοιμάζει το επόμενο γλυκό ή λούζεται στον νιπτήρα γιατί όλα τα μπάνια είναι κατειλημένα και το δωμάτιο ενός αρρώστου που το σώμα του καταρρέει, για να μάς πει κάτι διαφορετικό και πανανθρώπινο. Η ζωή μας είναι χαοτική και δεν υπάρχει έλεγχος. Η αρρώστια θα τη λεκιάσει. Η απώλεια θα την συνθλίψει. Ο πόνος του τέλους θα χτυπήσει την καρδιά σου και θα την ανοίξει σαν πινιάτα - για να εμφανιστούν κι άλλοι, περισσότεροι πόνοι.
Οι Ελευσίνιοι του Φίλιππου Κουτσαφτή
Ο Φίλιππος Κουτσαφτής επιστρέφει - κινηματογραφικά - στην Ελευσίνα 23 χρόνια μετά (και ακόμη περισσότερα αν μετρήσουμε πως η πρώτη εικόνα που τράβηξε ποτέ στην πόλη χρονολογείται από το 1988), σε μια ταινία που μετράει μερικά χρόνια πίσω και που ξεκίνησε ως ένα άτυπο σίκουελ της «Αγέλαστου Πέτρας», τώρα που η Ελευσίνα είναι ένα μέρος που επισκέπτεσαι συχνά, λόγω Πολιτιστικής Πρωτεύουσας ή επειδή, νομοτελειακά κι αυτό, κανένας τόπος δεν μένει για πάντα στην αφάνεια, καταδικασμένος (για καλό ή για κακό) κάποια στιγμή να ανακαλυφθεί.
Γράψαμε στο Flix (διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική)
Για πολλή ώρα οι «Ελευσίνιοι» κρατούν τη συγκινησιακή φόρτιση σε γήινο επίπεδο, με τις εξιστορήσεις ανθρώπων που βρήκαν πατρίδα ερχόμενοι από τη Σμύρνη ή από ξενιτιές αναπάντεχες (και πιο προσωπικές). Είναι όμως όταν αρχίζει η σύνδεση με το (αχανές) σύμπαν, ενός χωροχρόνου άχρονου και άχωρου, που το μεγαλείο του Φίλιππου Κουτσαφτή ξεπερνά τεχνικές μοντάζ, talking heads ή σχεδόν nouvelle vague συνειρμών και γίνεται μια κατάθεση που όχι μόνο γεμίζει όλο τον κενό χώρο ανάμεσα στην «Αγέλαστο Πέτρα» και το «γελασμένο» σήμερα μιας χώρας, αλλά και μια πολύτιμη παρακαταθήκη για το αδυσώπητο πέρασμα του χρόνου πάνω στον άνθρωπο.
