Συνέντευξη

«Ονειρεύομαι έναν γαλήνιο θάνατο»: Η Ανιές Βαρντά μιλάει στο Flix

στα 10

Η υπέροχη «γιαγιά του γαλλικού σινεμά», μετά από αμέτρητες ταινίες/ζωές εξακολουθεί να κοιτάζει με αγάπη τους ανθρώπους κι αφηγείται στο Flix «Πρόσωπα & Ιστορίες». [Η συνέντευξη της Ανιές Βαρντά έγινε στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 2018]

«Ονειρεύομαι έναν γαλήνιο θάνατο»: Η Ανιές Βαρντά μιλάει στο Flix

Κάνει ταινίες με τον τρόπο που άλλοι αναπνέουν. Εδώ και δεκαετίες όρισε με το δικό της αμίμητο στιλ όχι μόνο το σινεμά, αλλά κι έναν τρόπο να ζεις, να αγαπάς (σε ένα κινηματογραφικής υφής ρομάντζο με τον Ζακ Ντεμί), να μεγαλώνεις ακόμη και πιο πρόσφατα να περπατάς στο κόκκινο χαλί των Οσκαρ.

Σοφή μα πάντα αστεία, σπουδαία αλλά ποτέ σοβαροφανής η Βαρντά θα μπορούσε να είναι είναι ένας μύθος αν δεν ήταν απλά τόσο αξιαγάπητη, τρυφερή, ανθρώπινη. Με το γείσο του μαλλιού της τόσο κόκκινο όσο πάντα και το μυαλό της τόσο κοφτερό όσο της αξίζει, η υπέροχη Ανιές μας μίλησε με αφορμή το «Πρόσωπα Και Ιστορίες» για ταινίες κι ανθρώπους για την ζωή και τον θάνατο. Οταν έχεις την σπάνια ευκαιρία να συναντήσεις έναν άνθρωπο με την σοφία το χιουμορ και την ομορφιά της, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ακούσεις.


Περισσότερη Ανιές Βαρντά:


agnes varda 607

Ενα σακίδιο με ταινίες
Είναι τόσο υπέροχο να βλέπεις ότι οι ταινίες, το σινεμά μπορεί να ταξιδεύει να κάνει τους ανθρώπους να έρχονται πιο κοντά. Και μπορεί ποτέ στην καριέρα μου να μην γνώρισα αυτό που θα έλεγες «mainstream επιτυχία», αλλά στο περιθώριο όπου βρίσκομαι, ξέρω ότι έχω φίλους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ταξιδεύω ακόμη για να μιλήσω σχετικά με το «Η Κλεό από τις 5 στις 7» μια ταινία που έκανα το 1961 και χιλιάδες άνθρωποι ξέρουν αυτό το φιλμ. Είναι τόσο παλιό που πάω στοίχημα δεν είχατε γεννηθεί όταν το γύρισα. Αλλά κι εγώ είμαι πια πολύ μεγάλη, αλλά είμαι τυχερή να έχω ένα σακίδιο με ταινίες και μερικές από αυτές να τις ξέρετε και να τις αγαπάτε. Κι αυτό είναι για μένα τόσο σημαντικό!

Πάνω απ΄όλα θέλω οι θεατές να αγαπήσουν τους ανθρώπους που κινηματογραφώ

Σινεμά για πάντα
Εκανα τις «Παραλίες της Ανιές» γιατί σκεφτόμουν ότι θα έπρεπε να πω στα παιδιά και τα εγγόνια μου το πως ξεκίνησα, να τους μιλήσω για τα πράγματα που έκανα και σκεφτόμουν ότι αυτή θα ήταν μια καλή ευκαιρία να κλείσω την σχέση μου με το σινεμά. Ομως όσο ταξίδευα με την ταινία, είχα μαζί μου μια μικρή κάμερα και τράβαγα εικόνες σχεδόν παντού όπου βρισκόμουν και κατέληξα έτσι να κάνω μια σειρά πέντε επεισοδίων με τα μέρη που πήγα, τους ανθρώπους που συνάντησα, από καλλιτέχνες και διάσημους μέχρι ανθρώπους στην αγορά στο Μεξικό ή ψαράδες κάπου αλλού. Δεν μπορώ λοιπόν να σταματήσω γιατί μου αρέσει τόσο πολύ να κινηματογραφώ.

agnes varda JR 607 Με τον JR συνσκηνοθέτη της τελευταίας ταινίας της «Πρόσωπα & Ιστορίες»

Το μαγικό φορτηγάκι του JR
Γνώρισα τον JR μέσα από την κόρη μου Ροζαλί, η οποία πλέον είναι υπεύθυνη για την εταιρία μου. Της φάνηκε παράξενο που δεν τον ήξερα ήδη και κανόνισε να συναντηθούμε –μια συνάντηση που είναι κομμάτι της ταινίας. Βρεθήκαμε τρεις φορές και την Τρίτη, του είπα πρέπει να κάνουμε μια ταινία μαζί. Γιατί; Διότι νιώθουμε την ίδια αγάπη για τους ανθρώπους. Εχει κάνει μια ταινία που λέγεται «Οι Γυναίκες είναι Ηρωες», αγαπάει τους ανθρώπους κι έχει ένα μαγικό φορτηγό –το είδατε στην ταινία- στο οποίο τραβάει φωτογραφίες τους ανθρώπους και τις τυπώνει σε μεγάλα πόστερ. Ερωτεύτηκα το φορτηγό του και ήθελα να ταξιδέψω μαζί του, να δημιουργήσουμε μαζί μια κοινότητα από ανθρώπους μέσα από τις φωτογραφίες που θα βγάζαμε, από την γνωριμία μας μαζί τους.

agnes varda JR 607

Ανθρωποι, μόνο
Γυρίσαμε 18 μήνες, μια εβδομάδα τον μήνα, γιατί δεν μπορώ να κάνω γυρίσματα για πολύ περισσότερο, να στέκομαι, να περπατάω, να ανεβαίνω σκάλες. Και ήθελε επίσης χρόνο για να το μοντάρουμε γιατί για μένα το μοντάζ είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της ταινίας. Ο JR ήρθε μια δυο φορές στο μοντάζ για να πει γεια, ακόμη κι αν κάναμε τα πάντα μαζί στα γυρίσματα, άφησε το μοντάζ σε μένα. Αλλά έχω μοντάρει όλες μου τις ταινίες καθώς πιστεύω σε κάτι που λέω cinecriture, «κινηματογραφικό γράψιμο», εκεί που το φιλμ βρίσκει το στιλ του, τις αποφάσεις που παίρνουμε γι αυτό. Πάνω απ΄όλα θέλω οι θεατές να αγαπήσουν τους ανθρώπους που κινηματογραφώ. Θέλω να τους γνωρίσουν. Δεν ξέραμε ποτέ τις πολιτικές τους θέσεις, τα πιστεύω τους, την οικογενειακή τους κατάσταση πριν τους συναντήσουμε. Υπάρχουν μερικά πράγματα που ξεπερνούν τις πεποιθήσεις και τις ιδέες κι αυτό που θέλαμε ήταν να πάρουμε ότι καλύτερο μπορούσαμε από τις συναντήσεις μας με αυτούς τους ανθρώπους.

agnes varda JR 607

Περιμένοντας τον Γκοντάρ
Ένοιωσα σοκαρισμένη όταν ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ δεν ήταν εκεί στο ραντεβού που είχαμε κανονίσει για την ταινία. Κι ακόμη πιο λυπημένη γιατί χρησιμοποίησε το όνομα του Ζακ Ντεμί, το οποίο ακόμη και τώρα με κάνει να κλαίω όταν το ακούσω. Αν μου μιλήσεις τώρα για τον Ζακ θα βάλω τα κλάματα. Ομως το γεγονός ότι δεν με είδε μπορεί να με λύπησε πολύ τότε, αλλά με τον τρόπο του, όπως σκέφτηκα αργότερα, πρόσθεσε κάτι στην ταινία, στο σενάριο. Αν είχαμε συναντηθεί θα λέγαμε τα συνηθισμένα, «πως είσαι, τι κάνεις», θα μιλούσαμε για τις αρρώστιες μας –οι ηλικιωμένοι μιλάμε πάντα για τις αρρώστιες μας. Αλλά με το να μην είναι εκεί, δημιούργησε κάτι, γιατί χρειάστηκε να κινηματογραφήσω κάτι αληθινά απρόβλεπτο. Ολα τα άλλα κομμάτια του φιλμ τα είχαμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο προετοιμάσει, αλλά δεν είχαμε προετοιμαστεί γι αυτό. Με σόκαρε, αλλά ξέρω τον Ζαν-Λικ τόσα χρόνια έχουμε περάσει τόσες όμορφες στιγμές μαζί με τον Ζακ, με χαρές και γέλια και είναι στη φύση μου να θυμάμαι τα καλά πράγματα της ζωής αντί να κλαίω σαν χαζή. Ξέρω ότι ο Ζαν-Λικ δεν είναι εχθρός μου, ξέρω ότι αγαπάει την δουλειά μου γιατί δανείστηκε μια σεκάνς από τις «Πλαζ της Ανιές» για μια δική του ταινία. Αλλά του έστειλα ένα DVD του «Πρόσωπα & Ιστορίες» όταν το τελείωσα κι ακόμη δεν μου έχει πει τίποτα γι αυτήν. Ο Γκοντάρ είναι ένας μοναχικός φιλόσοφος. Ενας εφευρέτης. Εφευρίσκει το δικό του σινεμά. Οταν έκανε εκείνη την 3D ταινία ήταν η πιο όμορφη 3D ταινία που είχαμε δει. Δεν καταλάβαμε τίποτα βέβαια, αλλά έχει το δικαίωμα να κάνει μια δουλειά που δεν είναι απαραίτητο να καταλάβεις. Είναι ένας πειραματικός σκηνοθέτης, αλλά έχει τον σεβασμό μου και την αγάπη μου.

agnes varda JR 607

Η επόμενη ταινία
Αυτο που κάνω τώρα καθώς με προκαλούν συνέχεια να δώσω διαλέξεις, είναι να κινηματογραφήσω μια από αυτές τις διαλέξεις. Να μιλήσω για την ζωή μου, για τις ταινίες μου, για τις τρεις μεγάλες λέξεις που έχω πάντα στο μυαλό μου όταν δουλεύω: Την έμπνευση, γιατί κάνω μια ταινία, τι με οδηγεί σε αυτή. Η δεύτερη είναι δημιουργία: ποια μορφή παίρνει μια ταινία και ποιες αποφάσεις με φέρνουν εκεί. Και η τρίτη λέξη είναι μοίρασμα. Τρεις λέξεις κλειδιά σε όλες μου τις ταινίες, σε κάθε τι που έχω κάνει γιατί ποτέ δεν έχω κάνει ένα πλάνο για τις ταινίες μου. Απλά περιμένω. Περιμένω μια ιστορία να έρθει σε μένα. Δεν έχω ποτέ μεταφέρει ένα βιβλίο στην οθόνη, δεν έχω πάρει το σενάριο κάποιου άλλου, περιμένω το φιλμ να εμφανιστεί από το τίποτα. Μερικοί σκηνοθέτες είναι πολύ θαρραλέοι. Περιμένουν τρία χρόνια να βρουν τα χρήματα, τους ηθοποιούς, τον διανομέα. Εγω δεν μπορώ, δεν έχω το θάρρος να περιμένω. Κάνω μόνο τα φιλμ που βρίσκονται κοντά μου, αυτά που με ενθουσιάζουν που με κάνουν να επιθυμώ πολύ να τα κάνω εκείνη την στιγμή.

Το τυχαίο ήταν πάντα ένας από τους καλύτερους βοηθούς μου. Το να δουλεύεις μαζί του, να χρησιμοποιείς την φαντασία σου, σε βοηθά να μεταμορφώνεις την πραγματικότητα, το καθημερινό να το κάνεις κάτι άλλο. Πολλές φορές δεν χρειάζεσαι σενάριο, χρειάζεται να αγκαλιάζεις την έκπληξη να αφήνεις τους ανθρώπους τις συμπτώσεις να σε οδηγήσουν.

Ενα παιχνίδι
Τι ονειρεύομαι τώρα; Μόνο να πεθάνω γαλήνια. Στην ηλικία μου είναι ένα όνειρο. Να μην πεθάνω σε ένα ατύχημα, να μην αρρωστήσω. Το να πεθάνεις γαλήνια είναι ένα υπέροχο όνειρο. Αλλά μέχρι τότε δουλεύω, είμαι πολύ ζωντανή, απολαμβάνω τα εγγόνια μου, έχω πέντε, απολαμβάνω τόσα πολλά πράγματα. Αλλά είμαι επίσης κουρασμένη.  Οπως είναι φυσικό. Είναι κι αυτό μέρος του παιχνιδιού.