Ενημέρωση

Πρόσωπα και ιστορίες: Η Ανιές Βαρντά μέσα από πέντε ταινίες

στα 10

Το Flix επιλέγει -με δυσκολία- πέντε αριστουργήματα από τη γενναιόδωρη κινηματογραφική κληρονομιά της Ανιές Βαρντά.

Πρόσωπα και ιστορίες: Η Ανιές Βαρντά μέσα από πέντε ταινίες

Σε μια καριέρα που διατρέχει σχεδόν επτά δεκαετίες, η Ανιές Βαρντά έχτισε μια πληθωρική φιλμογραφία που ακόμα και στις πιο «μικρές» και φαινομενικά ασήμαντες στιγμές της ξεχειλίζει από ψήγματα σοφίας, ατίθασης δημιουργικότητας και μια προσωπικότητα που σχεδόν ξεπερνά το ίδιο το μέγεθος του έργου της.

Ανάμεσα σε ταινίες-σταθμούς της Nouvelle Vague, υπέροχους γυναικείους χαρακτήρες, πρωτοποριακούς αυτοσχεδιασμούς, τολμηρά πειράματα και ακαταμάχητα αυτοβιογραφικά ντοκιμαντέρ, διαλέξαμε πέντε ταινίες-εξέχοντα δείγματα της κινηματογραφικής κληρονομιάς που άφησε πίσω της η Ανιές Βαρντά.


Περισσότερη Ανιές Βαρντά:


La Pointe Courte 607

La Pointe Courte (1955)

Με την ενθάρρυνση του Αλέν Ρενέ (ο οποίος και θα αναλάμβανε καθήκοντα μοντέρ) και βασισμένη σε ένα διήγημα του Γουίλιαμ Φόκνερ, η μόλις 25χρονη, έως τότε φωτογράφος Ανιές Βαρντά θα πραγματοποιούσε το 1955 το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, το οποίο έμελλε αργότερα να χαιρετιστεί ως η ταινία που πρώτη ενσάρκωσε το πνεύμα του γαλλικού νέου κύματος, χαρίζοντάς της τον τίτλο της «γιαγιάς της Nouvelle Vague». Μακριά, όμως, από ένα διανοουμενίστικο μανιφέστο ή μια επιτηδευμένη φορμαλιστική άσκηση, το «La Pointe Courte» ήταν μια –υπέροχα φωτογραφημένη σε ασπρόμαυρο – πρωτοποριακή όσο και μινιμαλιστική σύζευξη διαφορετικών ειδών και τάσεων σε μια νέα κινηματογραφική γλώσσα. Παντρεύοντας αρμονικά την ντοκιμαντερίστικη καταγραφή του καθημερινού αγώνα των ντόπιων για επιβίωση σε ένα φτωχικό ψαροχώρι της Νότιας Γαλλίας με μια στυλιζαρισμένη σπουδή πάνω στη σχέση ενός ζευγαριού που αντιμετωπίζει έναν γάμο στα πρόθυρα της κατάρρευσης, η Βαρντά έδωσε το πρώτο δείγμα ενός βαθιά ανθρώπινου, προσωπικού και κοινωνικά ευαίσθητου σινεμά που ωστόσο ποτέ δεν περιορίστηκε σε ταμπέλες και βαρύγδουπες δηλώσεις.

Cleo from 5 to 7 607

Η Κλεό από τις 5 στις 7 (Cléo de 5 à 7, 1962)

Από την αυθεντική απεικόνιση του Παρισιού των ’60s, μέχρι τα τραγούδια του θρυλικού Μισέλ Λεγκράν και τις cameo εμφανίσεις του Ζαν-Λικ Γκοντάρ και της Αννα Καρίνα, το «Η Κλεό από τις 5 στις 7» αποτελεί ένα ζωντανό μνημείο του γαλλικού σινεμά της εποχής και ταυτόχρονα το ακόμα μοντέρνο κινηματογραφικό πορτρέτο μιας σύγχρονης γυναίκας που ανακαλύπτει τη ζωή ξανά από την αρχή, την ώρα που μπορεί να βρίσκεται στο κατώφλι του θανάτου. Καθώς καταγράφει σχεδόν σε πραγματικό χρόνο (όπως προδίδει και ο τίτλος) δύο ώρες από τη ζωή μιας ποπ τραγουδίστριας ενώ περιμένει εναγωνίως τα αποτελέσματα μιας βιοψίας, η Βαρντά την ακολουθεί την ώρα που επισκέπτεται χαρτορίχτρες, περιπλανιέται στους δρόμους του Παρισιού, συναντά τυχαίους περαστικούς, φίλους κι εραστές, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή της από την αναπόφευκτη αναμέτρησή της με την αλήθεια. Με παραπλανητική απλότητα και μια αλαφράδα φαινομενικά ασύμβατη με το δραματικό εύρημα που κινεί την ταινία, η Βαρντά καλύπτει παιχνιδιάρικα την απόσταση από το σινεμά vérité στο μελόδραμα, την ίδια στιγμή που η ηρωίδα της (και μαζί της κι εμείς) βλέπει επιτέλους τον κόσμο μέσα από τη δική της ματιά, κερδίζοντας την ανεξαρτησία της και το δικαίωμα στα όνειρα και τις επιθυμίες της. Διαβάστε εδώ περισσότερα για το «Η Κλεό από τις 5 στις 7».

Vagabond 607

Vagabond (1985)

Παγερό και σχεδόν περιφρονητικό, το βραβευμένο με Χρυσό Λέοντα «Vagabond» της Ανιές Βαρντά είναι για πολλούς το αδιαμφισβήτητο αριστούργημά της. Προκαλώντας σχεδόν την αντιπάθεια, όπως ακριβώς και η εκπληκτική Σαντρίν Μπονέρ στον ρόλο της αγέρωχης Μόνα, δεν δίνει εξηγήσεις και δεν ζητάει ποτέ συγνώμη γι’ αυτό που είναι: ένα ανεξιχνίαστο θρίλερ για μια γυναίκα χωρίς παρελθόν και χωρίς μέλλον, που ξέρουμε από την πρώτη στιγμή ότι θα καταλήξει νεκρή. Εχοντας εγκαταλείψει μια συμβατική ζωή ως γραμματέας, την οποία δεν βλέπουμε ποτέ, παρακολουθούμε με κομμένη σχεδόν την ανάσα το ριψοκίνδυνο φλερτ της με την απόλυτη ελευθερία στις παρυφές της «πολιτισμένης» κοινωνίας. Ελεύθερη να απογοητεύσει τους πάντες, να εξαπατήσει, να πουλήσει το κορμί της και να αφήσει κάθε προοπτική για ένα καλύτερο αύριο ανεκπλήρωτη, η Μόνα δεν ζει για κανέναν και τίποτα, πέρα από τον εαυτό της. Η συμπεριφορά και ο θάνατός της, όπως άλλωστε και οι σκηνοθετικές επιλογές της Βαρντά, θα παραμείνουν πεισματικά ανυπότακτες μέχρι το τέλος.

Les Glaneurs et la Glaneuse 607

The Gleaners and I (Les Glaneurs et la Glaneuse, 2000)

Σε ένα από τα κορυφαία ντοκιμαντέρ της, τρανή απόδειξη για τον τρόπο που η Βαρντά έκανε πάντα το πολιτικό προσωπική της υπόθεση, η ακούραστη δημιουργός αγκαλιάζει για πρώτη φορά τη νέα τεχνολογία και με μια ψηφιακή κάμερα στο χέρι ξεχύνεται στους αγρούς και τη γαλλική εξοχή για να αναζητήσει τους σύγχρονους απογόνους των πρωταγωνιστριών στον πίνακα του Ζαν-Φρανσουά Μιγέ, «Οι Σταχομαζώχτρες», χωριάτισσες που για να επιβιώσουν μάζευαν τα υπολείμματα από τα σπαρτά έπειτα από τη συγκομιδή της σοδειάς. Στο ίδιο ύφος ενός ιδιοσυγκρασιακού road movie και στο κλίμα ανεπιτήδευτης παρατήρησης και αυτοβιογραφικής διάθεσης που τροφοδοτούν τα περισσότερα ντοκιμαντέρ-κινηματογραφικά δοκίμια της τελευταίας περιόδου της καριέρας της, η Βαρντά συναντά ρακοσυλλέκτες κι αστέγους που ζουν από τα αποφάγια άλλων, ανθρώπους που συλλέγουν ανεπιθύμητα τρόφιμα και παραμορφωμένα ζαρζαβατικά, καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη ανακυκλώσιμα υλικά και ανορθόδοξους σεφ. Ομως αντί να κουνήσει το δάχτυλο επιδεικτικά απέναντι στον πολιτισμό του υπερκαταναλωτισμού, η Βαρντά επιλέγει να διατυπώσει το δικό της κοινωνικό σχόλιο με το να σταθεί ισότιμα δίπλα στους πρωταγωνιστές της και να ακούσει προσεκτικά τις ιστορίες τους, ανακαλύπτοντας την ποίηση, την ανθρωπιά, το χιούμορ, τον αυτοσαρκασμό και, εν τέλει, τον εαυτό της, κυριολεκτικά ανάμεσα στα… σκουπίδια.

Les Plages d’Agnès 607

Οι Παραλίες της Ζωής Μου (Les Plages d’Agnès, 2008)

Σε ηλικία 80 ετών και με την ανεμελιά μιας γυναίκας που δεν υπήρξε ποτέ femme fatale και δεν θα κλάψει ποτέ για τη χαμένη ομορφιά της, η λιλιπούτια Ανιές σωματοποιεί τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας δίχως φόβο, αλλά με πολύ πάθος. Ευάλωτη και αληθινή, επικοινωνεί τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής της μέσα από μια σειρά απολαυστικά ευρήματα που επινοεί για χάρη του θεατή. Και παρόλο που αναγνωρίζουμε εξαρχής ότι το παιχνίδι είναι «στημένο», η οικειότητα που νοιώθει κανείς μαζί της όταν πέσουν οι τίτλοι τέλους είναι απόλυτα αυθεντική. Η σχέση της Βαρντά με τον σύζυγό της, Ζακ Ντεμί, είναι το απόλυτο fuck you attitude απέναντι στις κοινωνικές συμβάσεις και κόβει μέχρι το κόκκαλο, όταν η ίδια παραδέχεται ανοιχτά ότι ο Ντεμί πέθανε από AIDS. Κι αν το κορμί της έχει γεράσει, η Βαρντά έχει το σπάνιο ταλέντο να καθοδηγεί το βλέμμα πέρα από τη σάρκα, αποδεικνύοντας ότι η φλόγα της καίει πιο ζωντανή από ποτέ.


Περισσότερη Ανιές Βαρντά:


AGnes