Μπορεί ο Εμανουέλ Πάρβου να σκηνοθετεί την τρίτη ταινία του, είναι όμως ήδη έμπειρος στο σινεμά της χώρας του ως ηθοποιός, έχοντας παίξει σε ταινίες από την «Αποφοίτηση» του Κριστιάν Μουντζίου ως το «Θαύμα» του Μπόγκνταν Τζόρτζε Απέτρι. Αυτή η συνδιαλλαγή με το ρουμάνικο σινεμά αλλά κυρίως με την ιδιοσυγκρασία και την κοσμοθεωρία μιας ορθόδοξης Χριστιανικής, συντηρητικής χώρας σε μια εποχή που αγωνιά να εξαλείψει τη μισαλλοδοξία, καθορίζει την πανέμορφη ταινία του.
Το σκηνικό είναι ένα ρουμάνικο χωριό, θέρετρο κι η εποχή το βαθύ καλοκαίρι: έτσι αποτυπώνεται και στην εκπληκτική φωτογραφία του Σίλβιου Σταβίλα, ζεστή από τον ήλιο, ξεθωριασμένη από την πολύχρονη τριβή με το ξύλο, το χώμα, τα μετρημένα χρήματα, τις προκαταλήψεις που διαπερνούν τα πάντα και τα φθείρουν - και στην ηχητική μπάντα του καλοκαιρινού δυνατού αέρα που φέρνει σκόνη και σκεπάζει τις ανθρώπινες φωνές.
Εκεί ζει ο Αντι, στα 17 του χρόνια, με τον καταχρεωμένο αλλά τρυφερό πατέρα του, την πρακτική, νοικοκυρά μητέρα του που τον λατρεύει και την κολλητή του, την Ιλίνκα. Μόνο που ο Αντι είναι γκέι, έτοιμος ν' ανοίξει τα φτερά του, να δοκιμάσει γεύσεις ζωής. Μια γεύση που θα δοκιμάσει είναι αυτή ενός περαστικού τουρίστα: θα τον αφήσει στο ξενοδοχείο του, βράδυ, cut, θα επιστρέψει στο σπίτι με σώμα και πρόσωπο στραπατσαρισμένο και ματωμένο από γερό ξύλο. Οι γονείς θα τον πάνε στην Αστυνομία, θα δώσουν κατάθεση, θα γίνει ιατρικός έλεγχος, ο ντόπιος, κυνικός, σιτεμένος αστυνομικός θα λύσει γρήγορα το μυστήριο: Στον Αντι επιτέθηκαν οι δυο γιοι του τοπικού προύχοντα, διατεθειμένου να διαγράψει το χρέος του πατέρα, εάν αποσύρει τη μήνυση. Κι όλα καλά;
Οχι ακριβώς, γιατί οι γονείς του Αντι ξαφνικά μαθαίνουν ότι ο γιος τους είναι γκέι και θέλουν να τον σώσουν. Εγκλωβίζοντάς τον στο δωμάτιό του και ζητώντας την έμπρακτη βοήθεια του παπά της ενορίας. Αλλη μια βίαιη επίθεση στον φιμωμένο Αντι, όσο οι γονείς βλέπουν το σύμπαν τους να τραντάζεται (και γίνονται σαδιστές «για το καλό του»), ο αστυνομικός θέλει ν' αποφύγει τις εντάσεις, κι ο προύχοντας να γλιτώσει τα βλαστάρια του από τη φυλακή. Ως τη μέρα που, από μια κατεπείγουσα κλήση, στο χωριό θα φτάσει, ως άλλη Φράνσις ΜακΝτόρμαντ του «Fargo», μια κοινωνική λειτουργός έτοιμη να ξεσκεπάσει κάθε έγκλημα και κάθε ψέμα, με μια κωμικοτραγική στρατηγική.
«Αναγνωρίσιμο» είναι η λέξη-κλειδί στη θέαση του «Τρία Χιλιόμετρα Μέχρι το Τέλος του Κόσμου». Αναγνωρίσιμη αισθητική, με σταθερό ρυθμό που δεν βιάζεται, με ακίνητα πλάνα που καταγράφουν τη σκοτεινότερη ανθρώπινη πλευρά με τα παστέλ χρώματα της ηρεμίας, την ηττημένης αποδοχής. Αναγνωρίσιμη η καταγγελία ενός κράτους, μιας παράδοσης, μιας ιστορικά συντηρητικής κοινωνίας που πνίγει κάθε επανάσταση σε δολοπλοκίες και λιβάνι. Κι αν η βία με την οποία οι γονείς συμπεριφέρονται στον γιο που τόσο αγαπούν, ξυπνά αρχικά τρόμο κι αίσθημα δυσπιστίας, αναγνωρίσιμη είναι κι η αίσθηση της συγκάλυψης όποιας, όσο μικρής, διαφορετικότητας, σε μια κοινότητα που ακροβατεί πάνω στο «τι θα πει ο κόσμος» και σ' ένα διαρκές αίτημα θρησκευτικής συγχώρεσης για αμαρτίες στις οποίες η εκκλησία την έχει ωθήσει.
Καίριο το θέμα της ταινίας του Πάρβου, εκπληκτικά πειστικές οι ερμηνείες των ηθοποιών του, επώδυνη η ψυχραιμία με την οποία κοιτάζει το δράμα του, μια τσιμπιά αφύπνισης σ' όσες και όσους πιστεύουν ότι η προσπάθεια για ορατότητα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας είναι πλέον περιττή. Μια βόλτα στην ελληνική, βαλκανική, περιφέρεια, ή σε μια ράθυμη κι όμως συναρπαστική ρουμάνικη ταινία, αρκεί ως απάντηση.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
