φωτογραφίες από το ψηφιακό αρχείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
«Γκρινιάζουμε πως έχει πολύ κόσμο όταν φθάνουμε σε ένα νησί ή μια παραλία, ξεχνώντας πως κόσμος είμαστε κι εμείς οι ίδιοι», λέει ορθότατα ο Αργύρης Παπαδημητρόπουλος, μιλώντας για τα όρια στα οποία έχουν φθάσει οι τουριστικοί προορισμοί στην Ελλάδα. Ειδικά τα νησιά, που πλέον «δε χωράνε άλλο κόσμο, δε χωράνε τους τουρίστες που τα επισκέπτονται. Σκεφτείτε τη δυσκολία τού να πρέπει να επιβαρύνεις περαιτέρω το νησί με μια παραγωγή 70 ατόμων».
Ο σκηνοθέτης αναφέρεται στην τρίτη μεγάλου μήκους δουλειά του, «Suntan», μια φωτεινή ταινία με εσωτερικά σκοτάδια» όπως περιγράφει, που γυρίστηκε το καλοκαίρι του 2015 στην Αντίπαρο. Η κουβέντα, στην οποία συμμετέχουν επίσης η σκηνοθέτης Σοφία Εξάρχου και ο διευθυντής φωτογραφίας Σίμος Σαρκετζής, με συντονιστή τον κριτικό κινηματογράφου Χρήστο Μήτση, γίνεται στο πλαίσιο της ημερίδας «Κινηματογραφώντας το ελληνικό καλοκαίρι: φως και μύθοι, στερεότυπα και προκλήσεις», στο κτίριο Μελά της Λίμνης Ευβοίας. Η αίθουσα είναι ασφυκτικά γεμάτη, καθώς πάνω από 200 επαγγελματίες του χώρου, Ελληνες αλλά και διεθνείς καλεσμένοι του 4ου Evia Film Project, έχουν έρθει με καράβι από τα Λουτρά Αιδηψού για να την παρακολουθήσουν.
«Δεν νομίζω πως κάνουμε ταινίες για να προβάλλουμε την εικόνα μιας χώρας, αλλά για να πούμε μια ιστορία», λέει από τη μεριά της η Σοφία Εξάρχου, η δημιουργός του τοποθετημένου στην Κρήτη «Animal». «Ενας ξένος σκηνοθέτης θα προσεγγίσει την Ελλάδα και το ελληνικό καλοκαίρι με έναν τρόπο ειδυλλιακό και γραφικό, όπως θα κάναμε κι εμείς για μια περιοχή του εξωτερικού. Εμείς όμως μπορούμε να εμπνευστούμε από αυτό με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και να ξεφύγουμε από τη βασική αφήγηση», συμπληρώνει, υπογραμμίζοντας τη δυσκολία γυρισμάτων στη διάρκεια της θερινής σεζόν εξαιτίας τόσο των εμποδίων στην έκδοση της απαραίτητης άδειας όσο και του υψηλού κόστους και την επιδείνωση των συνθηκών αυτών όσο αυξάνεται ο τουρισμός.
Οσο για την ευθύνη που αναλαμβάνει ένας διευθυντής φωτογραφίας να αποδώσει σωστά το όραμα του ελληνικού καλοκαιριού, ο Σίμος Σαρκετζής («Μια Μέλισσα τον Αύγουστο», «Μικρά Αγγλία», «Winona») τονίζει πως προτιμά να φέρνει στο προσκήνιο διαφορετικά στοιχεία πέρα από τα προφανή και τα καρτποσταλικά. «Ως διευθυντής φωτογραφίας πρέπει να κάνω εικόνα το ελληνικό καλοκαίρι. Τι ακριβώς είναι όμως το ελληνικό καλοκαίρι; Η θέση του ηλίου είναι παντού ίδια, είτε στο Τόκιο είτε στο Σαν Φρανσίσκο. Νομίζω πως το ελληνικό καλοκαίρι είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων που δεν έχουν να κάνουν αποκλειστικά με το φως. Και χρειάζεται σίγουρα αντοχές, τόσο από εμάς όσο και από τα υλικά. Οι 40 βαθμοί δεν κάνουν ευτυχισμένο ούτε τον σένσορα της μηχανής ούτε το φιλμ... Το βασικό ερώτημα είναι αν και κατά πόσο μπορούμε να το αντέξουμε».
Του πάνελ με τον καθαρά κινηματογραφικό χαρακτήρα έχει προηγηθεί η ομιλία του Κωνσταντίνου Καρτάλη, Καθηγητή Φυσικής Περιβάλλοντος και Κλίματος στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Κλιματική Αλλαγή. Με λόγο απλό και σωστά εκλαϊκευμένο, ο επιστήμονας μας έχει βάλει εξαρχής στο… κλίμα, με τις αναλυτικά δυσοίωνες αναφορές του, μεταξύ άλλων, στην επέκταση του ελληνικού καλοκαιριού, τις θερμικές ανωμαλίες σε τουριστικές περιοχές που δεν μπορούν πλέον να συντηρήσουν το οικοσύστημά τους λόγω κακής διαχείρισης (παραδείγματά του η Μύκονος και η Σαντορίνη), στις ολοένα και επιθετικότερες και δυσκολότερα κατασβέσιμες πυρκαγιές, στους θαλάσσιους καύσωνες που επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα, στην τεράστια ζημιά που προκαλεί κάθε είδους νέο κτίσμα στο παραλιακό μέτωπο, στο αστικό καλοκαίρι που συνοδεύεται πλέον από τροπικές νύχτες και είναι «σχεδόν χαμένη υπόθεση». Κι αφού έχει μετατρέψει τις καρδιές κάπου 200 ακροατών σε ένα γιγαντιαίο περιβόλι, φροντίζει να καθησυχάσει στον επίλογο: «Από την παρουσίαση αυτή κρατήστε πως το πρόβλημα είναι αναστρέψιμο, αλλά πρέπει να ληφθούν ορισμένες αποφάσεις και πρέπει να ληφθούν γρήγορα».
Η ημερίδα ολοκληρώνεται με την παρουσίαση «Ο τόπος ως φεγγίτης, το βλέμμα ως δεσμώτης» από τον ποιητή Γιάννη Αντίοχο, ο οποίος εξετάζει στην ομιλία του τους τρόπους με τους οποίους το σκληρό και αδυσώπητο φως του ελληνικού καλοκαιριού περιορίζει αλλά και απελευθερώνει την όραση, κάνοντας παράλληλα μια απόπειρα να προσεγγίσει ποιητικά την εμπειρία του ενδιάμεσου φωτός, του φωτός δηλαδή που δεν τραυματίζει αλλά δρα ευεργετικά. «Το ελληνικό φως είναι σκληρό, είναι κάθετο και δεν έχει τίποτα το μεταβατικό», τονίζει ο λογοτέχνης. «Η χώρα μας στις πόλεις είναι γεμάτη γρίλιες, παντζούρια και κουρτίνες. Αυτό δεν είναι μια τεμπελιά, είναι μια πράξη προστασίας, προστασία όχι μόνο από τη ζέστη αλλά και προστασία της όρασης. Το φως εισβάλλει και η θάλασσα λειτουργεί σαν κάτοπτρο και το πολλαπλασιάζει». Αυτή είναι και η πρόκληση του ελληνικού κινηματογράφου κατά τον ίδιο, καθώς αυτή η ακραία φωτεινότητα αναγκάζει την πλειονότητα των παραγωγών να κινηματογραφήσουν στο ηπιότερο φως του φθινοπώρου, καθώς το φως του Ιούλη «καταπίνει, είναι υπεράνθρωπο και δεν φιλτράρεται ως τέχνη».
Ο Στιβ Κρικρής και οι συνεργάτες του στην παρουσίαση του ντοκιμαντέρ «Super Paradise»
Ο Αργύρης Παπαδημητρόπουλος και η Ελλη Τρίγκου στην παρουσίαση του «Suntan»
Τούτο το κατατοπιστικότατο τρίπτυχο διαλέξεων και συζητήσεων ήταν και η αιχμή του φετινού Evia Film Project που είχε ως θεματικό άξονα της 4ης έκδοσής του το ελληνικό καλοκαίρι. Εκτός από την Κρήτη του «Animal» και την Αντίπαρο του «Suntan», η Σαντορίνη («Οι Εραστές του Καλοκαιριού», 1982), η Μύκονος («Super Paradise», 2025), η Άνδρος («Κορίτσια στον Ήλιο», 1968) ή οι Σπέτσες («Τζένη, Τζένη», 1965) ήταν ανάμεσα στους προορισμούς που μας ταξίδεψε το πενθήμερο φεστιβάλ μέσα από τις οθόνες του Σινέ Απόλλωνα στα Λουτρά Αιδηψού, του Ελύμνιον στη Λίμνη και του Αλιευτικού Καταφυγίου στην παραλία της Αγίας Αννας. Την αρχή έκαναν η Σκιάθος και το «Mamma Mia!» την περασμένη Τρίτη, μέρα έναρξης της διοργάνωσης, όπου φυσικά παρευρέθηκαν με χαιρετισμούς και θεσμικοί παράγοντες, ανάμεσα τους και ο Υφυπουργός Πολιτισμού και αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας.
Ο κύριος Φωτήλας ήταν σε μάλλον… καλοκαιρινό mood. Αφότου αστειεύτηκε, ότι «θα προτιμούσε ν’ ανέβει από το κέντρο στη σκηνή αλλά, αφού δεν γίνεται, ανέβηκε από τα δεξιά», σκόπιμα και ομολογημένα απέφυγε ν’ αναφερθεί σε οτιδήποτε έχει σχέση με τη δεινή θέση του ελληνικού σινεμά σήμερα ή με το κίνημα «Ορατότης Μηδέν». Συγκεκριμένα, ο Υφυπουργός δήλωσε, «Θα έπρεπε να μιλήσω για την πολιτική της Πολιτείας απέναντι στο σινεμά και για τα Οπτικοακουστικά, για τις δράσεις, για τις επενδύσεις, για τα χρηματοδοτικά εργαλεία, για τον νέο Φορέα που σταδιακά βρίσκει τον βηματισμό του. Αλλά δεν θα πω για όλα αυτά γιατί η [καλοκαιρινή] αύρα εδώ μάς μεθά, μας ξελογιάζει, με κάποιο μαγικό τρόπο μεταφέρει μνήμες από το κοινό μας μέλλον.» Βεβαίως μόνο ο κύριος Φωτήλας ξελογιάστηκε από το καλοκαίρι, την ώρα που η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα αγωνιά κυριολεκτικά για την επιβίωσή της.
Στο masterclass της Μαρίας Καλλιμάνη
Ο Κωστής Χαραμουντάνης μιλά για την «Κιούκα» του
Μαρία Ανεστοπούλου (Animasyros) και Γιώργος Αγγελόπουλος (Φεστιβάλ Δράμας)
Τα φώτα τους στις φετινές εργασίες έδωσαν, με masterclasses και διαλέξεις, η ηθοποιός Μαρία Καλλιμάνη «Κινηματογραφικές διαδρομές μπροστά από την κάμερα»), ο σκηνοθέτης Αργύρης Παπαδημητρόπουλος («Greek Unorthodox»), η καλλιτεχνική διευθύντρια του ANIMASYROS Μαρία Ανεστοπούλου («Νέοι δημιουργοί και animation στην ελληνική περιφέρεια»), ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Δράμας Γιώργος Αγγελόπουλος («Η μεγάλη περιπέτεια της μικρού μήκους ταινίας») και ο σκηνοθέτης Κωστής Χαραμουντάνης («Καλλιεργώντας μια ισχυρή δημιουργική βάση»), ενώ πραγματοποιήθηκαν τέσσερα εργαστήρια για παιδιά και εφήβους, ανάμεσά τους κι εκείνο της ρομποτικής «Creative Movie», με μέντορα τον πρόεδρο της ΕΛΟΑΡΤ Μανώλη Τσελέπη και στόχο τη δημιουργία ταινιών με τη βοήθεια καινοτόμων ρομποτικών συστημάτων - φιλμάκια που παρουσιάστηκαν το βράδυ της Παρασκευής πριν τις προβολές του animation «Μαδαγασκάρη» στην Αιδηψό και του γυρισμένου στη Μεσσηνία «Πριν τα μεσάνυχτα» του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ στη Λίμνη.
Τον δε ήχο τους - από ρεμπέτικο μέχρι τζαζ και ποπ κι από αρμόνιο και μπάσο μέχρι χάλκινα - προσέφεραν ελληνικά συγκροτήματα με εμφανίσεις και περιοδείες σε γνωστά ή ανύποπτα σημεία της Αιδηψού και της Λίμνης το Σάββατο, Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής, γιορτή που σφράγισε ταιριαστά η κατάμεστη (κυριολεκτικά -ακόμα μετράνε πτυσσόμενες καρέκλες λουόμενων!) προβολή λήξης του «Υπάρχω» στο Σινέ Απόλλων, παρουσία του σκηνοθέτη Γιώργου Τσεμπερόπουλου, της σεναριογράφου Κατερίνας Μπέη και του παραγωγού Διονύση Σαμιώτη.
Κοσμοπλημμύρα στο θερινό Απόλλων στην Αιδηψό
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΦΚΘ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, παρουσιάζει τη «Μαδαγασκάρη», όπου και υποδύεται το ρόλο του στρατιώτη στην ελληνική μεταγλώττιση
Ο θρυλικός διευθυντής φωτογραφίας Νίκος Καβουκίδης παρουσίασε το «Τζένη Τζένη»
Εξι μοναδικά πρότζεκτ παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της Αγοράς του 4ου Evia Film Project από δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο
Στην προβολή του «Υπάρχω», με το κοινό να κρέμεται από παντού σαν καλοκαιρινά τσαμπιά σταφύλια, ο σκηνοθέτης Γιώργος Τσεμπερόπουλος, η σεναριογράφος (και Αντιπρόεδρος του ΔΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), Κατερίνα Μπέη, ο παραγωγός Διονύσης Σαμιώτης, ο CEO Cosmote TV, Δημήτρης Μιχαλάκης και μαζί η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, η Υπεύθυνη Ελληνικού Προγράμματος Ελένη Ανδρουτσοπούλου και η συνεργάτης του Φεστιβάλ, Γκέλυ Μαδεμλή
Η πατινάδα της μπάντας κρουστών και πνευστών Αγία Φανφάρα έφερε τον κόσμο στο δρόμο, εγγύηση ζεστασιάς, κεφιού, επικοινωνίας και συγκίνησης
Το ωραιότερο γραφείο που έγινε ποτέ, η «έδρα» του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το Evia Film Project, στο Κύμα
Από τις 17 έως τις 21 Ιουνίου στη Βόρεια Εύβοια, και πιο συγκεκριμένα στην Αιδηψό, στην Αγία Αννα και στη Λίμνη, το 4ο Evia Film Project διοργάνωσε ένα καλοκαιρινό διάλειμμα επανασύστασης με τη φύση και τον εαυτό μας.
Aναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το Evia Film Project μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, καθώς και στα προφίλ του σε Facebook και Instagram.