Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχουν απονεμηθεί τα βασικά βραβεία του διαγωνιστικού προγράμματος του 44ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ (φέτος για πρώτη φορά με τρεις Χρυσές Τίγρεις) που διήρκεσε από τις 21 Ιανουαρίου και λήγει την 1η Φεβρουαρίου, με τις ταινίες που αξιοποιούν το ζήτημα των «νέων» (όχι και τόσο νέων πια) οπτικών τεχνολογιών να αποσπούν τα τρία μεγάλα βραβεία του Φεστιβάλ του Ρότερνταμ.
Διαβάστε όλες τις ανταποκρίσεις της Γκέλυς Μαδεμλή από το 44ο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ εδώ.
La Obra del Siglo
Το «La Obra del Siglo/The Project of the Century», του Κουβανού Κάρλος Μ. Κουιντέλα, που μιλά για ένα άγνωστο σε πολλούς Δυτικούς σχέδιο, την κατασκευή ενός ρωσο-κουβανικού πυρηνικού σταθμού στην Καραϊβική και τις επιπτώσεις που είχε στη ζωή των ντόπιων, μέσα από μια άκρως επιτυχημένη μείξη πλάνων αρχείου και άρτια στημένων σκηνών.
Vanishing Point
Κάτι αντίστοιχο κάνει και το «Vanishing Point» του Ταϊλανδού Τζακραβάλ Νιλτχαμρόνγκ, που μιλά για την προσπάθεια ανακατασκευής πραγματικών γεγονότων σε ένα δυστύχημα στην Ταϊλάνδη.
Videophilia (and Other Viral Syndromes)
Το «Videophilia (and Other Viral Syndromes)» του Χουάν Ντανιέλ Φ. Μολέρο χρησιμοποειεί ευφάνταστα στην κωμωδία ηθών για τη γενιά του Ιντερνετ στο Περού, στοιχεία όπως τα Google Glasses και τα ντόπια ίντερνετ καφέ. Όπως δείχνουν όλα, το βραβείο κοινού θα φτάσει στα χέρια του Τζέιμς Νάπιερ Ρόμπερτσον για το «Dark Horse», που ήδη αναγνωρίζεται διεθνώς ως η καλύτερη ταινία που γυρίστηκε στη Νέα Ζηλανδία τα τελευταία χρόνια, ενώ η KNF (οι Ολλανδοί κριτικοί) προτίμησαν το «Key House Mirror» του Δανού Μάικλ Νόερ.
Διαβάστε ακόμη: Ρότερνταμ 2015: Pussy versus Putin
Κι ενώ το βράδυ της προηγουμένης η εξιστόρηση της μάχης των Pussy Riot κόντρα στον Πούτιν και στον ρωσικού τύπου ολοκληρωτισμό αποκτούσε νέο νόημα σε ευρωπαϊκό έδαφος, στον ομφαλό μιας χώρας που φημίζεται για τα διευρυμένα όρια των ελευθεριών της, τη μέρα μονοπώλησαν ταινίες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Παρακολουθώντας τη μία μετά την άλλη –στο λεγόμενο «back-to-back»– νιώθει κανείς παράδοξα οικεία μ’ αυτή την εντύπωση της μελαγχολικής americana, μ’ αυτή την αίσθηση που μοιάζει σαν να μπαίνει κανείς κάτω απ’ το πάπλωμα χωρίς να νυστάζει, σ’ ένα περιβάλλον όπου ακόμα και το ότι δεν γίνεται τίποτα σημαίνει κάτι. Και οι τέσσερεις ταινίες από τις ΗΠΑ που είδαμε ήταν όμοιες κι ας διέφεραν.
Tired Moonlight
Το «Tired Moonlight» της Μπρίτνι Γουεστ από το επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα ήταν ένα κολάζ από αναγνωρίσιμα πλάνα της αμερικανικής εικονοποιΐας, κινηματογραφημένα με τον μοντέρνα κλασικό τρόπο σαν σε blow up σε φιλμ 16mm: μισοφωτισμένες γραμμές του ορίζοντα, μεγάλοι ουρανοί και αμερικανικοί δρόμοι, εστιατόρια τύπου ντάινερς, ψιλικατζίδικα με εκκεντρικούς πελάτες (όσο εκκεντρικός δηλαδή μπορεί να θεωρηθεί ο Αλεξ Καρπόφσκι των «Girls»), καρό πουκάμισα και τζόκεϊ. Η απόπειρα να γνωρίσουμε τους κεντρικούς χαρακτήρες (με τη διάθεση που μας διακρίνει να συσχετίζουμε κάθε νέα προσλαμβάνουσα με γνώριμες, ασφαλείς παραστάσεις, αρεσκόμαστε να πιστεύουμε πως ο πρωταγωνιστής είναι κλώνος του Πoλ Τζαμάτι) αποτυγχάνει, αλλά αυτή η απόσταση και η παραμονή στα φαινόμενα μάλλον είναι στις προθέσεις του σκηνοθέτη.
Valedictorian
Από την άλλη, το «Valedictorian» του πρωτοεμφανιζόμενου Μάθιου Γιέγκερ καταφέρνει το ακατόρθωτο, βάζοντάς μας στην ψυχοσύνθεση και τα υπαρξιακά αδιέξοδα μιας κατηγορίας ανθρώπων που τα media προτιμούν να κρατούν σε απόσταση, αποδίδοντάς τους στερεότυπα χαρακτηριστικά και βαφτίζοντάς τους χίπστερ. Παρακολουθούμε, λοιπόν, τ’ αδιέξοδα ενός άνδρα που φαίνεται να τα έχει όλα, διαμέρισμα στο Μπρούκλιν, φιλενάδα – στο ίδιο διαμέρισμα, ανούσια αλλά ανώδυνη και προσοδοφόρα δουλειά («δεν θ’ αντέξω να στείλω άλλο ένα μέιλ που θα μιλά για άλλη μια συνάντηση της ομάδας, όπου θα μιλάμε για το επόμενο μίτινγκ», αναφωνεί εν βρασμώ), αλλά παρατά την παλιά του ζωή για να ζήσει ανέμελη ζωή στους δρόμους της Νέας Υόρκης (ανάμεσα στ’ άλλα, αφήνει και μούσι...). Οι δορυφόροι του είναι διάφορες πανέμορφες γυναίκες, τριαντάρες αμερικανίδες ηθοποιοί-είδωλα του νέου ανεξάρτητου σινεμά στις ΗΠΑ (όπως η Ρέμι Μπένετ που έκανε το πέρασμά της κι από τον «Λύκο της Wall Street»). Στα απαράμιλλα συν και η πρωτότυπη μουσική που έγραψαν οι Grizzly Bear αποκλειστικά για την ταινία.
Heaven Κnows What
Μία εκ των δορυφόρων που προαναφέραμε, η Ελέανορ Χέντρικς που πρωτογνωρίσαμε στο «A Guide to Recognising Your Saints» κλέβει την παράσταση και στο «Heaven Κnows What», μια πολύ ξεχωριστή ταινία που γύρισαν μετά από αρκετά χρόνια οι αδελφοί Σάντφι και εκτυλίσσεται σε μια πολύ διαφορετική Νέα Υόρκη. Αφουγκραζόμαστε τους ήρωες, ναρκομανείς που ζουν στη σκιά των ουρανοξυστών, να μιλούν τη δική τους γλώσσα, στη δική τους ρουτίνα, στη δική τους αλήθεια. Μια άσκηση ρεαλισμού στις παρυφές του mumblecore, σκληρή χωρίς να γίνεται συναισθηματική. Εξίσου μοναδικό είναι και το «Strange Eyes of Dr. Myes», μια παράξενη ταινία ανάμεσα στα είδη που ίδως να παρωδεί τις ταινίες popular science και τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας σαν τη «Μύγα», αλλά σε κάθε περίπτωση εντυπωσιάζει με τη φόρμα της και τα ψυχεδελικά animation.
Dos Disparos
Ταξιδεύοντας απ’ το Βορρά στο Νότο της Αμερικής, η υπόκωφη σουρεαλιστική διάθεση ήταν η σταθερά μας: ο σκηνοθέτης του «Dos Disparos» παίζει μ’ εκείνον τον άγραφο κανόνα του σινεμά , σύμφωνα με τον οποίο όταν βάζεις ένα όπλο στην πρώτη σκηνή, θα πρέπει να το κάνεις ν’ ακουστεί μέχρι την τελευταία. Ο Martín Rejtman πράγματι το βάζει στο πρώτο πλάνο, το κάνει ν’ ακουστεί εκτός κάδρου, ξεμπερδεύει με τους περιορισμούς της σύμβασης αυτής στο άψε-σβήσε (ή μήπως πρέπει να πω «μπαμ-μπαμ»;), κι έπειτα ξεκινά η πραγματική ταινία. Ο έφηβος πρωταγωνιστής βρίσκει κάπου στο σπίτι ένα πιστόλι, σημαδεύει στην καρδιά, μετά σημαδεύει στο μυαλό και βρίσκει στόχο – κι όμως επιβιώνει. Οι γιατροί, όμως, πιστεύουν πως έχει μείνει κομμάτι της σφαίρας μέσα του, κάτι που διαπιστώνει κι ο ίδιος βγάζοντας έναν παράξενο συριστικό ήχο όταν παίζει φλάουτο με ράμφος, σ’ ένα κουαρτέτο παλιάς μουσικής...
The Sky Above Us
Υπάρχουν όμως και όπλα διαφόρων τύπων που περιμένουμε να εκραγούν από δευτερόλεπτο σε δευτερόλεπτο – στο σινεμά και στη ζωή εκτός κάδρου. Στο «The Sky Above Us», ο Ολλανδός σκηνοθέτης Μάρινους Γκρούτχοφ που εστιάζει στην πολύπαθη Βαλκανική, και συγκεκριμένα στον βομβαρδισμό του Βελιγραδίου από τα Ηνωμένα Έθνη στο τέλος της δεκαετίας του ‘90, πλέκει τις ιστορίες τριών ηρώων: μιας διάσημης ηθοποιού της Σερβίας που καλείται να παίξει έναν άλλο ρόλο, κυριολεκτικά και μεταφορικά, κι όλο υποκρίνεται πως δεν συμβαίνει τίποτα, έναν νέο άνδρα που συζεί με την κοπέλα του και εκτονώνει την αγωνία του σε καυγάδες μαζί της, έξαλλο χορό και λοξές ματιές σε περασμένες του αγάπες, και έναν μεσήλικα υπαλλήλου ενός τηλεοπτικού σταθμού που εκπέμπει και τη νύχτα, κι αρνείται να εγκαταλείψει το πλοίο. Ο σκηνοθέτης, τελικά, καταφέρνει κάτι πολύ σημαντικό: να αποδώσει τον καθημερινό φόβο, αυτόν που ριζώνει στις απλές κινήσεις και δυσχεραίνει ακόμα και τις πιο μονότονες δραστηριότητες που κάνει κανείς χωρίς να σκέφτεται. Τι σημαίνει να φοβάσαι μια αόρατη απειλή που κρέμεται απ’ το κεφάλι σου; Τι σημαίνει να στρέφεσαι εναντίον όλων και να βρίσκεις παρηγοριά μόνο στο απώτερο παρελθόν σου; Πώς είναι να πνίγεις συνέχεια έναν λυγμό (βήμα το βήμα-πλάνο προς πλάνο); Και τελικά η έκρηξη έχει κάτι που σε ανακουφίζει ανώμαλα; Πέρα από τους συσχετισμούς που μπορεί να κάνει κανείς με την ελληνική πραγματικότητα, ασφαλώς με άλλα μέτρα και σταθμά, είναι αξιοσημείωτη και η ελληνική συμμετοχή στην παραγωγή. Στη συμπαραγωγή βρίσκουμε την Heretic, ενώ τα VFX έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου η ελληνική εταιρεία Yafka, γεγονός εξαιρετικά σπάνιο (αν όχι πρωτοφανές) για τα ελληνικά δεδομένα. Ελπίζουμε και σε επέκταση αντίστοιχων δραστηριοτήτων, με το βλέμμα προς Δυσμάς.
Διαβάστε ακόμη:
- Ρότερνταμ 2015: Pussy versus Putin
- Ρότερνταμ 2015: Τίμα τον πατέρα σου...
- Ρότερνταμ 2015: Ψάχνοντας συννεφιά σε μια ηλιόλουστη Ελλάδα
- Ρότερνταμ 2015: Το ολλανδικό μοντέλο κάνει πρεμιέρα!
- «Συγγνώμη για την παρεξήγηση κύριε Καρυωτάκη»: τρέιλερ για τις «Εντυπώσεις ενός Πνιγμένου» του Κύρου Παπαβασιλείου
- «Requiem to a Shipwreck»: Μια ελληνική ταινία μικρού μήκους στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ
- Οι «Εντυπώσεις ενός Πνιγμένου» του Κύρου Παπαβασιλείου στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 44ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ
- Το «Για Πάντα» της Μαργαρίτας Μαντά στο φεστιβάλ του Ρότερνταμ
- Με την «Εκρηξη» στις αίθουσες, ο Σύλλας Τζουμέρκας προχωράει ολοταχώς στην τρίτή του ταινία
Tags: Ρότερνταμ 2015
