Μια εβδομάδα νωρίτερα, στη σκιά των φοβερών γεγονότων στο Παρίσι, ένα βίντεο σε υψηλούς τόνους έγινε viral αυθωρεί και παραχρήμα: σ’ αυτό, ο δήμαρχος του Ρότερνταμ, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα και Μαροκινός στην καταγωγή, χρησιμοποιεί την λέξη από F** για όσους δεν ανέχονται το χιούμορ και τις κατακτήσεις της δημοκρατίας.
Αν ο Αχμέντ Αμπουταλέμπ έστρεψε με αμφιλεγόμενο τρόπο το διεθνές ενδιαφέρον στην πόλη του, που ξεχωρίζει για τις υγιείς αντιθέσεις της, η πρεμιέρα μιας κινηματογραφικής διοργάνωσης με μακρά παράδοση απόψε το βράδυ θα αποδείξει το ελεύθερο του πνεύματος του μεγαλύτερου λιμανιού της Ευρώπης. Αλλωστε, πόσους οργανισμούς ξέρουμε διεθνώς που να μπορούν να συνεχίσουν τη δραστηρότητά τους ακόμα κι αν είναι ουσιαστικά «ακέφαλοι» την τελευταία στιγμή; (Ο διευθυντής Ρούτγκερ Γούλφσον δήλωσε πως θα παραιτηθεί μετά το δεκαήμερο, μετά από 8 χρόνια στο τιμόνι του Φεστιβάλ κι αφού το «συζήτησε διεξοδικά με την οικογένειά του...».)
Το αντικραδασμικό σύστημα και η δημοκρατικότητα που διακρίνει το ολλανδικό μοντέλο διαφαίνεται σε κάθε λεπτομέρεια της καθημερινότητας. Σύμφωνα με την παράδοση, οι 13 ταινίες απ’ όλο τον κόσμο που συμμετέχουν στο επίσημο διαγωνιστικού για τις Χρυσές Τίγρεις συναγωνίζονται όχι για ένα, αλλά για τρία ισότιμα Hivos Awards. Στις μέρες που ακολουθούν, θα προσπαθήσουμε να δούμε όσο το δυνατόν περισσότερες από το διαγωνιστικό και τα παράλληλα προγράμματα, ξεκινώντας ίσως από τις «Εντυπώσεις ενός πνιγμένου/Impressions of a Drowned Man» του Κύπριου Κύρου Παπαβασιλείου, λόγω ειδικού ενδιαφέροντος. Άραγε πώς θα μεταφραστεί ο ποιητικός κόσμος του ιδανικού αυτόχειρα Κώστα Καρυωτάκη σε μια αλληγορική ιστορία – εκτός τόπου και χρόνου;
Εντυπώσεις ενός Πνιγμένου
Διαβάστε αναλυτικά: Οι «Εντυπώσεις ενός Πνιγμένου» του Κύρου Παπαβασιλείου στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 44ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ
Το «ειδικό ενδιαφέρον» δεν σταματά εδώ. Στο πρόγραμμα του φεστιβάλ συμπεριλαμβάνονται το «A Blast» του Σύλλα Τζουμέρκα και το «Για πάντα» της Μαργαρίτας Μαντά, ενώ το Flix έχει ήδη κάνει μνεία στο «Requiem to a Shipwreck» της Τζάνις Ράφα. Ωστόσο, ας γίνει άλλη μια μνεία στο «Επιστροφή στην οδό Αιόλου» της Μαρίας Κουρκούτα στο πρόγραμμα Signals: Regained, μια μικρού μήκους ταινία με υλικό αρχείου από ελληνικές ταινίες του ‘50 και του ‘60 που απέσπασε το βραβείο της arte στο ιστορικό φεστιβάλ του Όμπερχάουζεν.
Επιστροφή στην οδό Αιόλου
Πολλές από τις ταινίες του προγράμματος τις είδαμε και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το «Today» του Ρεζά Μιρκαριμί, η επίσημη υποψηφιότητα του Ιράν για τα φετινά ξενόγλωσσα όσκαρ, δυστυχώς δεν έφτασε στην τελική πεντάδα, παρά την καθηλωτική in medias res αφήγησή του που συνεχίζει την άτυπη παράδοση του νέου Ιρανικού σινεμά των ηθικών διλημμάτων, με τα απλά δράματα «δωματίου», ενός δωματίου όπου στριμώχνονται όλα τα μεγάλα θέματα – η θρησκεία, η θέση της γυναίκας, η εργατική τάξη. (Παρεμπιπτόντως, είναι απίστευτο πόσο θυμίζουν τα κινηματογραφικά τοπία της Τεχεράνης την Αθήνα, ειδικά με την κάμερα μέσα σ’ ένα ταξί.)
Το «Goodnight Mommy» των Βερόνικα Φραντς και Σεβερέν Φιαλά (ή αλλιώς της συζύγου και παραγωγού, και του μπέιμπισίτερ των απογόνων του Ούλριχ Ζάιντλ) αναμένεται να διχάσει το ολλανδικό κοινό σ’ αυτούς που θα απολαύσουν μια αρχετυπική ταινία είδους με ανώμαλα παιδάκια, ανατριχιαστικές επεμβάσεις σε ανθρώπινα μέλη, τράβελινγκ σε άδεια σπίτια γοτθικού τρόμου –αλλά σκανδιναβικού ντιζάιν)– και θα προσποιηθούν πως ξαφνιάστηκαν με την ανατροπή του φινάλε, και σ’ αυτούς που θα αποστρέφουν κάθε πέντε λεπτά το βλέμμα από την οθόνη και θα πιάσουν κουβέντα στο μπαρ μετά το τέλος της προβολής για το τι έγινε στο τέλος.
Το «August Winds» του Γκαμπριέλ Μασκάρου είναι μια ταινία που ξυπνά νέα αισθητήρια–μετά από 80 λεπτά νιώθεις το πρόσωπό σου να καίει απ’ τον ήλιο σ’ ένα παραθαλάσσιο ψαροχώρι της Βραζιλίας, κι αν δεν θυμάσαι και πολλά απ’ όσα έγιναν επί της οθόνης, το αποδίδεις σε ηλίαση. Το βουλγαρικό «Lesson» των Κριστίνα Γκρόζεβα και Πέταρ Βαλτσάνοφ, με τον ελληνικό «δάκτυλο» της Graal στην παραγωγή, το παρακάνει με το διδακτικό κούνημα του δακτύλου στην ιστορία μιας δασκάλας που υποφέρει από οικονομικά προβλήματα, αλλά είναι απολύτως επιτυχημένο ως πορτρέτο κάθε παλαίμαχης φιλολόγου που πέφτει ηρωικά σ’ αυτό το πεδίο μάχης που ονομάζεται σχολική τάξη. Ο κατάλογος είναι μακρύς: το νεορομαντικό «Amour Fou» της Τζέσικα Χάουσνερ, το σλακερο-χίπστερ «Buzzard» του Τζόελ Ποτράικους, το... «ρετροσκληρωτικό» «Speed Walking» από τη Δανία του Βορρά, το θαυμάσιο (όνομα και πράγμα) «Eden» της Μία Χάνσεν Λαβ. Εντοπίζουμε όμως στη λίστα και ντοκιμαντέρ που θα φτάσουν τον Μάρτιο και προς τα μέρη μας – όπως το «Dreamcatcher» της Κιμ Λοντζινότο, ένα χαμηλότονο φεμινιστικό μανιφέστο όπου πρωταγωνιστεί μια πρώην ιερόδουλη και νυν ακτιβίστρια.
Inherent Vice
Από το ανσάμπλ δεν λείπουν τίτλοι-κράχτες που και θ’ ανακυκλωθούν μέχρις εσχάτων στο φεστιβαλικό κύκλωμα και θα βγουν αλώβητα στην επίσημη διανομή σε μια ντουζίνα χώρες: το «Inherent Vice» του Πολ Τόμας Άντερσον (που στα χαρτιά φαίνεται πως κάνει τη διεθνή πρεμιέρα του στο Ρότερνταμ) η το «Frank» (που μας κρατά στις επάλξεις ενώ περιμένουμε να δούμε το πρόσωπο πίσω από τη φωνή του Μάικλ Φασμπέντερ.
Κατά τ’ άλλα ανυπομονούμε τουλάχιστον για τρία τινά. Πρώτον, για το πρόγραμμα Made in Taiwan, που απαρτίζεται από επτά ταινίες μυθοπλασίας (+ένα ντοκιμαντέρ) που εδραίωσαν αυτό που θα έμενε στην ιστορία και στις καρδιές των σινεφίλ ως «νέο ταϊβανέζικο σινεμά» και γεννήθηκε εν μέσω στρατιωτικού νόμου και πολιτικής αναταραχής. Κρατάμε τα εμβληματικά «Dust in the Wind» (1986) του Χου Χσιάο-χσιέν και το «The Terrorizers» του Έντουαρντ Γιανγκ, της ίδιας χρονιάς. Δεύτερον, για την προβολή σε μεγάλη οθόνη της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του Πίτερ Γουότκινς «The War Game» (1965), ένα mockumentary για έναν πυρηνικό πόλεμο που στην εποχή του απαγορεύτηκε από το BBC και παραλίγο να γίνει μία από τις πιο άδοξες παράπλευρες απώλειες του Ψυχρού Πολέμου.
Τρίτον, για τη συναυλία δύο αποφυλακισμένων μελών των Pussy Riots, που λίγο πριν ανέβουν στη σκηνή, θα προλογίσουν με το δεύτερο μέρος του ντοκιμαντέρ «Pussy Versus Putin», σταχυολογώντας τις δικές τους εμπειρίες από τη σύγκρουση με το καθεστώς. Θα έχει προηγηθεί το Σαββατοκύριακο ένα διήμερο εργαστήριο με τίτλο “How to make your own propaganda film,” από μια σκηνοθέτιδα που επισκέφτηκε τη Βόρειο Κορέα. Το ότι το εν λόγω εργαστήριο συμπίπτει με την κορύφωση της εκλογικής περιόδου σ’ αυτήν την παράξενη απόφυση που αποκαλούμε χώρα μας, μάς κάνει ν’ αναρωτιόμαστε: άραγε, ξέρουν κάτι παραπάνω; Χμ...
To 44o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ διεξάγεται από τις 21 Ιανουαρίου έως και την 1η Φεβρουαρίου 2015.
Διαβάστε ακόμη:
- «Requiem to a Shipwreck»: Μια ελληνική ταινία μικρού μήκους στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ
- Οι «Εντυπώσεις ενός Πνιγμένου» του Κύρου Παπαβασιλείου στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 44ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ
- Το «Για Πάντα» της Μαργαρίτας Μαντά στο φεστιβάλ του Ρότερνταμ
- Με την «Εκρηξη» στις αίθουσες, ο Σύλλας Τζουμέρκας προχωράει ολοταχώς στην τρίτή του ταινία
Tags: Ρότερνταμ 2015
