Δεν υπάρχουν λόγια για τη χθεσινή επίθεση στα γραφεία της γαλλικής σατιρικής εφημερίδας «Charlie Hebdo», όπου 12 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 10 τραυματίστηκαν από τα πυρά τριών φανατικών τζιχαντιστών δολοφόνων. Με την κοφτερή τους πένα, οι κομικογράφοι και αθρογράφοι της εφημερίδας είχαν αποδείξει με κάθε τεύχος ότι το χιούμορ είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση.
Η «Charlie Hebdo» είχε συχνά προκαλέσει με τα καυστικά της αιρετικά καρτούν και σχόλια που καταδίκαζαν με συνέπεια τα θρησκευτικά δόγματα (όχι μόνο το Ισλάμ, αλλά και το Χριστιανισμό και κάθε οργανωμένη θρησκεία) και προέτρεπαν τους αναγνώστες να σκεφτούν πέρα από τις κλειστές πόρτες εκκλησιών και τζαμιών. Από το 2006, η εφημερίδα είχε δεχθεί αντιδράσεις από τον μουσουλμανικό κόσμο για τα σατιρικά σκίτσα του Μωάμεθ και η κλιμάκωση των απειλών είχε σημειωθεί τα τελευταία 4 χρόνια.
Δυστυχώς χθες το απόγευμα, η ελευθερία, η δημοκρατία και η κοινή λογική (που θα έπρεπε δεδομένα και κερδισμένα πλέον να επικρατούν στον 21ο αιώνα), έχασαν την μάχη με τον φανατισμό, τον παραλογισμό και την τρομοκρατία. Τρεις ένοπλοι τζιχαντιστές, Γάλλοι πολίτες, οργανωμένοι εθνικιστές, επιτέθηκαν με καλάζνικoφ στα γραφεία της «Charlie Hebdo» στο Παρίσι και εκτέλεσαν εν ψυχρώ 9 δημοσιογράφους και 3 αστυνομικούς. Ανάμεσα στους συντάκτες της εφημερίδας που βρήκαν ακαριαίο θάνατο και οι ιστορικοί γελοιογράφοι Τινιούς (Tignous), Σαρμπ (Charb), Βολίνσκι (Wolinski) και Καμπί (Cabu).
O Louis CK με στάμπα «Charlie Hebdo» στο χθεσινό του σόου στο Madison Square Garden.
Το ωστικό κύμα πένθους, θρήνου, οργής και ανησυχίας για την επόμενη μέρα στον ευρύτερο κόσμο της ελεύθερης έκφρασης έχει φτάσει μέχρι και το Χόλιγουντ που πρόσφατα αντιμετώπισε τη δική του περίπτωση επίθεσης και φίμωσης: όσο αστεία κι αν μάς φάνηκε κάποιες στιγμές η ιστορία του χακαρίσματος της Sony, όσο κι αν δεν συγκρίνουμε το (οικονομικό και PR κυρίως) κάζο της αμερικανικής κινηματογραφίας με την εν ψυχρώ εκτέλεση των Γάλλων δημοσιογράφων, το bullying των Κορεατών με αφορμή το «The Interview» ήταν βίαιο, εκβιαστικό, πολιτικά απαράδεκτο. «Θυμηθείτε την 11η Σεπτεμβρίου» απείλησαν ξεκάθαρα οι Κορεάτες και, δικαιολογημένα, έσπειραν τον τρόμο πρώτα στους αιθουσάρχες και μετέπειτα σε διανομείς και παραγωγούς. Αποτέλεσμα: η προσωρινή απόφαση της Sony να ακυρώσει την πρεμιέρα του «The Interview», τουλάχιστον μέχρι την πρωτοφανή πολιτική παρέμβαση του Προέδρου Ομπάμα. Οι Κορεάτες δεν σταμάτησαν ούτε εκεί: συνέχισαν να απειλούν, κατηγόρησαν τον Πρόεδρο και απείλησαν για τρομοκρατικό χτύπημα για ακόμα μία φορά.
O Τζον Στίουαρτ στη χθεσινή του εκπομπή αναφέρεται στην τραγωδία
Το «Interview» μπορεί να είναι η χειρότερη ταινία όλων των εποχών. Μια κωμωδία άνευ ουσίας, που σίγουρα δεν συγκρίνεται με το έργο των σκιτσογράφων της «Charlie Hebdo». Το ζητούμενο δεν είναι η ταινία - άσχετα αν ο Σεθ Ρόγκεν ως δημιουργός της την έκανε λάβαρο της ελευθερίας του λόγου. Το θέμα μας είναι το προηγούμενο που ένας τέτοιος πολιτικός και οικονομικός εκβιασμός ξαφνικά δημιουργεί και, ειδικά, με τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε. Αν το μήνυμα είναι ότι μία εξωτερική η εσωτερική τρομοκρατική απειλεί φιμώνει τους δημιουργούς, ρίχνει ρολά στις αίθουσες, χρεωκοπεί τους παραγωγούς, ανοίξαμε έναν επικίνδυνο ασκό του Αιόλου.
Αλλωστε η κατάσταση είναι ήδη τεταμένη. Οσο κλιμακώνεται η πόλωση των κόσμων, όσο τα διλήμματα μοιάζουν άλυτα, όσο συμφέρει τελικά το παγκόσμιο πολιτικό σύστημα να συντηρεί την προσοδοφόρα πολεμική επιχείρησή του, όσο οι λαοί τρομάζουν και στρέφονται στα δεξιά για ολοκληρωτικές ρατσιστικές λύσεις σκούπας, τόσο οι καλλιτέχνες θα έπρεπε να σηκώνουν ανάστημα. Αντιθέτως όμως, το πιο επικίνδυνο από όλα είνα ότι αρχίζουν να αυτολογοκρίνονται. Κι αν όχι οι ίδιοι, η βιομηχανία στην οποία καλούνται να παράγουν έργο: παραγωγοί που δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη, στούντιο που δε θέλουν να χάσουν χρήματα, κανάλια που φοβούνται να πάρουν θέση.
I am heartbroken by the loss of life and attack on freedom of expression. #JeSuisCharlie
— Julianne Moore (@_juliannemoore) January 7, 2015Publish a Charlie Hebdo cartoon: show them the pen will still flourish when their guns have rusted https://t.co/5X0X9PwUqU #JeSuisCharlie
— Stephen Fry (@stephenfry) January 8, 2015Ναι, ειρωνικά όσο πλησιάζεις στο θέμα συνειδητοποιείς ότι δεν είναι τόσο πολιτικό, δεν είναι καν ηθικό. Είναι ξεκάθαρα οικονομικό. Οι πολύπλοκες σχέσεις χρηματοδοτών, χορηγών, διαφημιστών, διευθυντών, μετόχων, καναλαρχών, τα lobby και οι συμμαχίες είναι ένας πολυσύνθετος ιστός συμφερόντων που δε θα μπλέξουν με την οποιαδήποτε επικίνδυνη ιδέα. Αντιθέτως, θα τη φιμώσουν, θα κάνουν πίσω, θα πνίξουν τα επικίνδυνα και αιχμηρά πρότζεκτς. Οχι από άποψη. Αλλά από υπολογσμό. Κανείς δε θέλει να μπλέξει - ούτε στην μικρή, ούτε στην μεγάλη οθόνη.
Το χθεσινό μακελειό αποτελεί το πιο πρόσφατο παράδειγμα στην «ηθική» των media. Mεγάλα ειδησιογραφικά κανάλια σε Ευρώπη κι Αμερική (όπως το CNN) δεν μεταδίδουν στον αέρα τους τα σκίτσα των καλλιτεχνών της «Charlie Hebdo», φοβούμενοι τις αντιδράσεις (επεξήγηση: την απόσυρση των διαφημιστών από το slot τους). Πώς μπορείς να καταδικάζεις την τρομοκρατία και την ίδια στιγμή να δέχεσαι να σε φιμώνει; «Είναι πολλά τα λεφτά, Αρη...»
Το Χόλιγουντ άλλωστε εδώ και χρόνια αυτολογοκρίνεται, όταν στέλνει τις παραγωγές του στο εξωτερικό. Νέα μοντάζ, αφαίρεση σκηνών, αποδοχή ότι σε απολυταρχικές χώρες οι ταινίες θα παίζουν πετσοκομμένες. Κανείς δεν θα πει όχι στα κέρδη που φέρνει η τεράστια και προσοδοφόρα κινηματογραφική αγορά της Κίνας για παράδειγμα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι δυτικοί κι ανατολικοί δεν θα δούμε ποτέ την ίδια ταινία.
What a tremendous loss. A free press is our greatest weapon against tyranny, home and abroad. #JeSuisCharlie pic.twitter.com/QTytTkGT4b
— Mark Ruffalo (@MarkRuffalo) January 7, 2015Τι θα συμβεί στο μέλλον; Πόσοι δημιουργοί θα υπάρξουν που θα περιφρουρούν το όραμά τους (θυμίζουμε ότι ο Φίντσερ αρνήθηκε να στείλει στην Ινδία άλλη από την τελική βερσιόν του «Κοριτσιού με το Τατουάζ» χάνοντας εκατομμύρια), πόσοι σκηνοθέτες θα έχουν τον τελικό έλεγχο του υλικού τους, πόσοι παραγωγοί (τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη) θα αντισταθούν σε απροκάλυπτους εκβιασμούς/συμβιβασμούς των στούντιο και κατά πόσο μία απειλή φανατικών θα αλλάζει το τοπίο, αναμένεται να το δούμε. Προς το παρόν, σας αφήνουμε με το φινάλε του λογοκριμένου (από το ίδιο το Comic Central!) επεισόδιο του South Park που μιλά ανοιχτά για την αυτολογοκρισία της βιομηχανίας, για αυτό μεγαλομέτοχοι, παραγωγοί και διευθυντές δεν ήθελαν να το δούμε ποτέ.
Εμείς #JeSuisCharlie λοιπόν, και σήμερα και πάντα, το σύστημα όμως μοιάζει να μάς κοιτά από τον όροφο του λογιστηρίου και να διαβάζει #VousEtesΣαχλοί.
Tags: sony, JeSuisCharlie, Charlie Hebdo
