Το κείμενο είναι αναδημοσίευση από την κριτική του Flix για το «Tower» στο φεστιβάλ SXSW 2016
1 Αυγούστου 1966, Πανεπιστήμιο του Ωστιν Τέξας. Η 8 μηνών έγκυος φοιτήτρια ανθρωπολογίας Κλερ Τζέιμς περπατάει στο γρασίδι της κεντρικής κολεγιακής αυλής με το αγόρι της, Τομ Εκμαν, όταν ακούγεται ένας πυροβολισμός κι αδειάζει στο τσιμέντο «σαν να την είχε χτυπήσει ηλεκτροφόρο καλώδιο». Δεύτερος πυροβολισμός. Ο Τομ νεκρός δίπλα της. Εκείνη αιμορραγεί. Τρίτος πυροβολισμός, ένα μικρό αγόρι που μοιράζει εφημερίδες στη γειτονιά τραυματίζεται στην μέση του δρόμου. Ανθρωποι προσπερνούν σε σύγχυση. Δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Αλλοι σκύβουν να βοηθήσουν, άλλοι τρέχουν μακριά, όλοι πανικοβάλλονται. Τέταρτος, πέμπτος, έκτος πυροβολισμός.
Διαβάστε ακόμη: 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Shadow World», όπου «οι πολιτικοί είναι σαν τις πόρνες, μόνο πιο ακριβοί»
Επί 90 λεπτά ένας εκτελεστής, που έχει βρει καταφύγιο στο παρατηρητήριο του εμβληματικού Πανεπιστημιακού Πύργου («Tower»), πυροβολεί ό,τι κινείται. Το University of Texas Μassacre, το οποίο κατέληξε με 14 νεκρούς και 32 τραυματίες προτού η αστυνομία σκοτώσει τον 25χρονο πεζοναύτη Τσαρλς Γουίτμαν, ήταν ένα από τα πρώτα περιστατικά mass shootings που συγκλόνισε (ή μάλλον μούδιασε) την αμερικανική κοινή γνώμη. Πενήντα χρόνια μετά, η Κλερ Τζέιμς, οι περαστικοί που τη βοήθησαν, οι συμφοιτητές της που δείλιασαν, οι αστυνομικοί που δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν ακαριαία κι εκείνοι που τελικά ανέλαβαν δράση, επιστρέφουν στον τόπο του εγκλήματος για να αντιμετωπίσουν όλα όσα τα κοινωνικά ταμπού δεν επέτρεψαν ποτέ να συζητηθούν, και να γιατρέψουν το ισχυρό μετατραυματικό σοκ - όχι μόνο των θυμάτων, αλλά και μιας ολόκληρης χώρας. Ο,τι παρακολουθούμε είναι μία συγκλονιστική μαρτυρία και μία ανοιχτή επιστολή στην αμερικανική κυβέρνηση (και αντιπολίτευση). Εφαρμόστε Gun Control. Τώρα.
Ο Κιθ Μέιτλαντ κατασκευάζει ένα πραγματικό έργο τέχνης: και η φόρμα και η ουσία συμβαδίζουν για να παρακολουθήσεις κάτι υπέροχο και κάτι απολύτως αναγκαίο για την ιστορική μας εποχή. Συνδυάζοντας ασπρόμαυρο αρχειακό υλικό ειδήσεων (ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες της ιστορίας ήταν ο τοπικός δημοσιογράφος που κάλυπτε live τα γεγονότα από το παρκαρισμένο αυτοκίνητό του, δεχόμενος τις σφαίρες του Γουίτμαν κι ο ίδιος) και rotoscopic animation (ηθοποιοί ξαναγύρισαν τις σκηνές και μετά η ομάδα του animation έντυσε την εικόνα με ψηφιακή επεξεργασία) καταφέρνει κάτι περισσότερο από αναπαράσταση των γεγονότων. Μεταγγίζει τον πανικό χωρίς να σκανδαλίζει εύκολα με βία, αίμα και gore. Δίνει χρώμα και υφή στα συναισθήματα των θυμάτων. Μεταφέρει το βάρος στο ίδιο το πρόβλημα, το θέμα που 5 δεκαετίες μετά ακόμα διχάζει την Αμερική, και δεν αναλώνεται στη δράση. Κι όμως: η ένταση και η αφήγηση όσων διαδραματίστηκαν «στην πιο μελανή μέρα της ιστορίας του Ωστιν» βιώνονται ως ένα συναρπαστικό κινηματογραφικό θρίλερ.
Ο Μέιτλαντ καταφέρνει κάτι στο οποίο ο πιο νάρκισσος Μάικλ Μουρ με το «Bowling for Columbine» είχε αποτύχει: προσεγγίζει με περισσότερη ανθρωπιά τις προσωπικές ιστορίες και καταφέρνει ένα δυνατό συναισθηματικό σοκ στο θεατή, πριν περάσει στην πολιτική του ατζέντα. Φυσικά και θα περάσει στην πολιτική ατζέντα, αλλά πρώτα θα προκαλέσει την ενσυναίσθηση του θεατή, θα ρίξει τα τείχη, θα μας κάνει να κλαίμε με λυγμούς σαν μικρά παιδιά. Και τότε μόνο, στο τελευταίο μισάωρο, βλέπουμε τους επιζήσαντες της μαζικής εκτέλεσης να μιλούν κοιτώντας την κάμερα. Στο τελευταίο μισάωρο η Κλερ καταθέτει στην Πολιτεία του Τέξας εναντίον του νόμου που θέλει τους φοιτητές για την προστασία τους να μπορούν να μπαίνουν οπλισμένοι στα πανεπιστήμια. Δυστυχώς ο νόμος ψηφίστηκε. Ειρωνικά και συμπτωματικά (;) άρχισε να εφαρμόζεται την 1η Αυγούστου του 2016 - ακριβώς στην 50ή επέτειο της τραγωδίας.
Μπορεί αυτό το τελευταίο μέρος του live action να είναι το πιο αδύναμο μέρος κινηματογραφικά (ακριβώς επειδή έχεις παρακολουθήσει ένα αριστουργηματικό συνδυασμό animation και αρχειακού υλικού στην αρχή) αλλά ίσως να είναι και το πιο αναγκαίο. Γιατί ενώνει το παρελθόν με το σήμερα, γιατί ξεκινά έναν ηχηρό διάλογο με τη σύνθετη πραγματικότητα μίας χώρας που κάθε χρόνο αιμορραγεί νέα αθώα θύματα κι ενός ανίκητου λόμπι υπέρ της οπλοχρησίας και της οπλοκατοχής που κρατά αιχμάλωτο κι ανίκανο να αντιδράσει ακόμα και τον Πρόεδρο της Αμερικής.
Η ταινία όμως έχει τη δική της δυνατή φωνή. Τους δικούς της πραγματικούς αντιήρωες. Μπορεί να είναι 70-80 ετών πλέον (όσοι ακόμα ζουν) αλλά ο τρόπος που μία ολόκληρη κοινωνία τους «σώπασε» ώστε «κάτι τέτοιο να μην ξανασυζητηθεί και να μην ξανασυμβεί», ο τρόπος που μια χώρα αντί να επουλώσει τα παρελθοντικά τραύματά της και να προλάβει τα μελλοντικά έβαλε το θέμα στο σιγαστήρα, είναι χαραγμένος στα πρόσωπά τους. Οπως αποτυπωμένη στην ωμή ειλικρίνεια του λόγου τους είναι και η ανθρωπιά τους, η αίσθηση της κοινότητας (η οποία είναι πραγματικά ζηλευτή), αλλά και οι ατέλειες - η δειλία, ο τρόμος, οι λάθος αποφάσεις. Η στιγμή της αυτοσυντήρησης που σε θέλει να έρθεις αντιμέτωπος με κομμάτια του εαυτού σου που δεν ήθελες να έχεις (όλοι έχουν τύψεις γιατί δεν αντέδρασαν νωρίτερα να σώσουν τους συμφοιτητές τους).
Η συζήτηση που ακολούθησε της πρεμιέρας της ταινίας στο Φεστιβάλ SXSW του Ωστιν, Τέξας (η οποία κέρδισε στο φεστιβάλ το Lone Star Award) ήταν εξίσου συγκλονιστική. Το βουρκωμένο standing ovation της αίθουσας όταν εμφανίστηκαν επί σκηνής σκηνοθέτης, animation team, καστ ηθοποιών και (το σπουδαιότερο) οι ντόπιοι επιζήσαντες ήταν κάτι το ανατριχιαστικό. Δείτε τα βίντεο που τραβήξαμε για να πάρετε μια γεύση.
.
.
Το «Tower» («Πύργος») προβάλλεται σε επανάληψη το Σάββατο, 11 Μαρτίου, στις 22.30, στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης
Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 3 ως τις 12 Μαρτίου 2017. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει καθημερινά όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Διαβάστε ακόμη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Shadow World», όπου «οι πολιτικοί είναι σαν τις πόρνες, μόνο πιο ακριβοί»
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Bugs» ανοίγει την όρεξη για αλήθειες, όχι για φαγητό
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Αουστερλιτς» αποκαλύπτει τον τουρίστα που κρύβουμε απέναντι στη φρίκη
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Ο Υπεύθυνος Προγράμματος, Δημήτρης Κερκινός, μοιράζεται τις αναφορές και τους στόχους του
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Το «Cinema Novo» πάλλεται στο ρυθμό του βραζιλιάνικου νέου κύματος
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τελετή Εναρξης, ολέ, ολέ, ολέ
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Πλαστική Κίνα», πλαστικά όνειρα
- 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: «Safari» για γερά στομάχια κάτω από τον ήλιο
- Ενα ντοκιμαντέρ μας συστήνει τον «Αλλο Ανθρωπο» (ελπίζοντας ότι τον κρύβουμε κι εμείς μέσα μας)
- Ενα παιδί - θαύμα στο ρινγκ της ζωής στο «The Wonder Kid» του Γιώργου Παντελεάκη
- 20 ταινίες που περιμένουμε να δούμε στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κοιτάζει τον κόσμο «με το Βλέμμα του Τζον Μπέρτζερ»
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Carte blanche στον Δημήτρη Εϊπίδη
- 19o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Αυτές είναι οι ελληνικές ταινίες του προγράμματος
- Food vs. Food: Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει νέα, νοστιμότατη ενότητα
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συστήνει τον Βιτάλι Μάνσκι, μια μαχητική φωνή από τη Ρωσία
- Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έρχεται μετά μουσικής - και σινεμά
- Ας μιλήσουμε για ντοκιμαντέρ! Μια πρώτη γεύση από το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποκτά διαγωνιστικό τμήμα για νέους δημιουργούς
