Το «The Invisible Fight», συμπαραγωγή Εσθονίας, Ελλάδας, Φινλανδίας και Λετονίας, είναι μια κωμωδία κουνγκ-φου που εκτυλίσσεται σ' ένα Χριστιανικό Ορθόδοξο μοναστήρι στη Σοβιετική Ενωση του '70. Ξεκινάει στα σύνορα ΕΣΣΔ - Κίνας, το 1973. Ο Ραφαέλ είναι στο στρατό κι έχει σκοπιά όταν στα σύνορα επιτίθενται ιπτάμενοι μαχητές κουνγκ-φου. Συνεπαρμένος από τους Κινέζους άσους του κουνγκ-φου, με τα χίπικα μακριά μαλλιά και τα ολόμαυρα ρούχα, που ίπτανται ολόγυρα υπό τους ήχους της απαγορευμένης μουσικής των Black Sabbath στη διαπασών στα φορητά κασετόφωνά τους, ο Ραφαέλ βιώνει μια αποκάλυψη. Θέλει κι εκείνος να γίνει μαχητής κουνγκ φου. Η πίστη του οδηγεί τον Ραφαέλ σ' ένα Ορθόδοξο μοναστήρι όπου οι μαυροντυμένοι μοναχοί εκπαιδεύονται, αλλά ο δικός του δρόμος προς την παντοδύναμη ταπεινότητα που απαιτείται, είναι μακρύς, στριφογυριστός και γεμάτος απίθανες περιπέτειες.
Αυτή είναι η περιγραφή της νέας ταινίας του Εσθονού Ράινερ Σάρνετ (γνώριμού μας για τη φεστιβαλική επιτυχία «November» το 2017), μιας πολλά υποσχόμενης... κουλαμάρας με συγκινητικό υπόβαθρο και ψυχή, που γυρίστηκε κατά πολύ στην Αττική (με συμπαραγωγό την ελληνική Neda Film της Αμάντας Λιβανού) και έκανε πριν λίγες μέρες την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο.
Στην αυθόρμητη ερώτηση «πώς σου ήρθε», ο Ράινερ Σάρνετ απαντά: «Οταν γνώρισα για πρώτη φορά τους μοναχούς, μου έκανε έκπληξη το χιούμορ τους. Ακόμα και μια αίσθηση παραλόγου που έχουν. Οπως είπε ένας μοναχός, χωρίς την αίσθηση του παραλόγου δεν μπορείς να ενώσεις τον ουρανό και τη γη. Ανακάλυψα πολλή χαρά εκεί. Οχι τεχνητή χαρά, την πραγματική. Η Ορθοδοξία αποκαλείται πίστη της καρδιάς. Υπάρχουν πολύ λίγα στοιχεία μελέτης ή λογικής. Η καρδιά δείχνει το δρόμο, τα συναισθήματα, η αγάπη και η ομορφιά. Ο Αγιος Σιλουανός, άγιος του 20ού αιώνα, λέει ότι δεν μπορεί κανείς να κατανοήσει τα Ευαγγέλια χωρίς τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το σημαντικότερο είναι να βρίσκεται σε μια συνθήκη αγάπης. Είναι άλλο να κατανοήσεις τα Ευαγγέλια με το μυαλό και άλλο με την αγάπη. Οι κληρικοί λένε ότι δεν έχει καν σημασία τι κάνουμε και τι λέμε (όλοι κάνουμε και λέμε και βλακείες κάθε τόσο), παρά μόνο η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Ο στόχος είναι χαρά. Τότε δεν υπάρχει μοχθηρία. Υπάρχει χαρά πίσω από τον σταυρό. Εάν η ταινία μου μεταφέρει κάποιο μήνυμα, αυτό είναι μια πρόσκληση να είμαστε πιο χαρωποί. Είναι μια ωδή στη χαρά, αν θέλετε.»
Η παραγωγός Αμάντα Λιβανού μάς περιγράφει πώς έγινε η πρώτη συζήτηση για την ταινία και ποια στοιχεία την ώθησαν να μπει στο φιλμ ως συμπαραγωγός: «Η Εσθονή παραγωγός Κάτριν Κίσα είναι φίλη μου, την είχα γνωρίσει σ' ένα φεστιβάλ, στο Πάλιτς στη Σερβία με το «Park» και κρατήσαμε επαφή. Κάποια στιγμή με πήρε και μου μίλησε για το «Invisible Fight», είχαν στήσει τη συμπαραγωγή με τη Γερμανία αλλά χάλασε η συμφωνία και η Ελλάδα της φαινόταν ένας λογικός χώρος για το γύρισμα. Μου άρσε πολύ το «November» του Ράινερ, διάβασα το «Invisible Fight», είπα αμέσως ναι, και κάναμε στην Ελλάδα και το γύρισμα και μέρος του post production, τα φανταστικά vfx, που είναι και πολλά, με τη Yafka του Αντώνη Κοτζιά, την επεξεργασία εικόνας στην Asterisk. Είναι ευκαιρία τώρα να ευχαριστήσω όλο το υπέροχο ελληνικό team, την Εβελίνα Δαρζέντα στα σκηνικά και στα κοστούμια μαζί με την Αννα Ζώτου, στον Στέφανο Ευθυμίου στον ήχο, τον εκπληκτικό stunt coordinator Σωτήρη Κρανιώτη, την post production coordinator Αθηνά Μπουτάρη, το Μουσείο Βορρέ όπου πραγματοποιήθηκαν τα γυρίσματα και, φυσικά όλη την ομάδα της παραγωγής με πρώτο τον line producer Κωνσταντίνο Κουκούλη. Επίσης την ΕΡΤ για την υποστήριξή της. Ολο αυτό βγήκε με μεγάλη φυσικότητα, σαν να ήταν αυτονόητο. Κι έπειτα, πώς να μη σ' αρέσει αυτό το πρότζεκτ; Μοναχοί που ακούνε Black Sabbath και κάνουν κουνγκ φου και κρέμονται στον αέρα; Είναι από τα highlights όσων έχω κάνει - άσε που, τελικά, είναι και μια ταινία για την αγάπη.»
Κάτι που σε άλλους λαούς μάλλον φαίνεται γραφικό, στην Ελλάδα η Ορθοδοξία και η αισθητική της χτυπά άλλα καμπανάκια οικειότητας, πώς μπορεί ν' αντιδράσει στο φιλμ το ευρύ ελληνικό κοινό; «Ομοιότητες υπάρχουν, αλλά υπάρχουν και διαφορές,» λέει η Λιβανού. «Παρότι η ταινία είναι σε μια γλώσσα που δεν έχουμε συνηθίσει, έχει πάρα πολύ έντονο το στοιχεία της χαράς και του fun. Είναι μεν δράμα, αλλά η πρόθεσή του είναι μια κωμική στάση απέναντι σε σοβαρά θέματα. Ασχολείται με το καλό και το κακό, σ' ένα context κάπως μυστικιστικό. Δεν είναι μια διατριβή για την Ορθοδοξία, παρότι ο σκηνοθέτης είναι Ορθόδοξος κι οι Βαλτικές χώρες έχουν, λόγω ιστορικής σχέσης με τη Ρωσία, στενή επαφή με την ορθοδοξία γιατί ήταν κάτι απαγορευμένο κι άρα σπουδαίο, ήταν μια αντίσταση στο καθεστώς. Αυτό είναι μια διαφορά μεγάλη με την Ελλάδα κι επηρέασε τις κουβέντες μας. Στην ταινία αυτό δεν το βλέπεις, βλέπεις το fun, τον ασκητισμό και πώς αυτός φτάνει το σώμα και το πνεύμα σε άλλη διάσταση, πράγμα που, φυσικά, δεν είναι περιοριστικό στην ορθοδοξία. Το fun στοιχείο με ξεπερνά και, άλλωστε, πρόκειται κατά βάθος για μια ιστορία αγάπης. Οπότε ελπίζω ότι και το ελληνικό κοινό θα επικοινωνήσει με την πολυχρωμία και τη χαρά και το χιούμορ της ταινίας που είναι άπλετο.
Με μια διεθνή συμπαραγωγή που έκανε πρεμιέρα στο a-list Φεστιβάλ του Λοκάρνο, η Λιβανού σίγουρα μπορεί να μας δώσει μια ακριβή εικόνα για τις αρετές και τα προβλήματα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη διεκπεραίωση συμπαραγωγών, από την ελληνική πλευρά. «Παρότι έχουμε κάνει βήματα σε καλή κατεύθυνση, ένα πρόβλημα συνεχίζει να είναι η χρηματοδότηση από τα Ταμεία,» λέει. «Τα ποσά που έχουν να διαθέσουν το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και η ΕΡΤ είναι πάρα πολύ χαμηλάσε σχέση με τη μικρότερη ευρωπαϊκή χώρα - για παράδειγμα η Βουλγαρία δίνει 300.000 ευρώ σε μια ελληνική ταινία. Βεβαίως έχουμε ένα πολύ υψηλό cash rebate και αξιοποιώντας το, συμπληρώνεις, εφόσον πληρείς τους όρους, αλλά δεν παύει τα υπόλοιπα να είναι φοβερά υποχρηματοδοτούμενα κι αυτό είναι πρόβλημα. Πρακτικά, στο παρελθόν, έχουμε αντιμετωπίσει πάρα πολλές καθυστερήσεις και αγκυλώσεις από τον ΕΚΟΜΕ, παρόλ' αυτά είμαι πολύ αισιόδοξη ότι με τη νέα διοίκηση, τόσο του Υπουργείου, όσο και του Οργανισμού, με την οποία ήδη είχαμε πολυετή άψογη συνεργασία και ανοιχτό διάλογο ως παραγωγοί, υπάρχει η διάθεση το πρόγραμμα να εξελιχθεί, να σταθεροποιηθεί, να σταματήσουν οι καθυστερήσεις και να δουλεύει ρολόι, όπως οφείλει ένα βασικά τεχνικό, αναπτυξιακό εργαλείο όπως είναι ο μηχανισμός του cash rebate. Κατά τα άλλα η προβολή στο Λοκάρνο ήταν τέλεια, ήταν μια τεράστια αίθουσα, γεμάτη, στην οποία οι άνθρωποι γελούσαν κι εγώ πρώτη φορά είδα την ταινία όπως πρέπει, απόλυτα ολοκληρωμένη. Ηταν πολύ ωραίες και οι αντιδράσεις του κοινού αλλά και των δημοσιογράφων στη συνέντευξη Τύπου, μας ευχαριστούσαν για το fun που τους προσέφερε η ταινία. Εχει μια πολυχρωμία, μια τρέλα - όπως είπε στην πρεμιέρα ο διευθυντής του φεστιβάλ του Λοκάρνο, ο Μάρκο Σολάρι, "ο Ράινερ είναι ένα καλά κρυμμένο μυστικό και δεν καταλαβαίνω γιατί"».
Το «The Invisible Fight» του Ράινερ Σάρνετ θα κάνει την πρεμιέρα του στην Ελλάδα το φθινόπωρο. Τις διεθνείς πωλήσεις χειρίζεται η LevelK.
