Λίγα μόνο 24ωρα μετά την ανακοίνωση της δεύτερης υποψηφιότητάς του για Οσκαρ Καλύτερης Φωτογραφίας, αυτή τη φορά για τη «Δίκη των 7 του Σικάγου» του Αααρον Σόρκιν, πετύχαμε τον Φαίδωνα Παπαμιχαήλ στην Αθήνα και μιλήσαμε μαζί του για τη σημασία της αναγνώρισης από την Ακαδημία, το debate «πλατφόρμα ή αίθουσα», την ταινία που γύρισε στην Αθήνα το καλοκαίρι που μας πέρασε και τους πρώτους που θα ευχαριστήσει στον ευχαριστηρίο λόγο του αν κερδίσει το Οσκαρ.
Δείτε εδώ όλες τις υποψηφιότητες για τα Οσκαρ 2021
Πώς νιώθεις για την υποψηφιότητα και τι σημαίνει πλέον για έναν διευθυντή φωτογραφίας με τη δική σου καριέρα;
Μια υποψηφιότητα για Οσκαρ είναι πάντα κάτι ευχάριστο και τιμητικό. Ειδικά αν δεν το περιμένεις. Στο «Nebraska» ήταν διαφορετικά γιατί μετά από σειρά βραβείων από σωματεία και ενώσεις ήξερα ότι λογικά θα ήμουν υποψήφιος και για Οσκαρ. Φέτος ήταν διαφορετικά, ήταν και μια περίεργη χρονιά.
Η υποψηφιότητα δεν σημαίνει σίγουρα περισσότερα λεφτά. Σημαίνει όμως αναγνώριση, σεβασμό από τους συναδέλφους και τη βιομηχανία, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η βιομηχανία αλλάζει συνεχώς και η Ακαδημία αλλάζει συνεχώς πρόσωπο με ένα εκλογικό σώμα που στηρίζει τη διαφορετικότητα και βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση εξάλειψης των ανισοτήτων στον επαγγελματικό χώρο. Η υποψηφιότητα σημαίνει ότι μπορώ να συνεχίζω να κάνω τις ταινίες που θέλω, τις ταινίες που αγαπώ, κλασικές «παλιομοδίτικες» ταινίες που δεν έχουν σούπερ ήρωες αλλά που ακόμη και στην εποχή του streaming και του κατακλυσμού της Marvel μιλούν για ανθρώπινες ιστορίες.
Μιλώντας για streaming, που στέκεσαι στη μεγάλη συζήτηση γύρω από τις πλατφόρμες και τις κινηματογραφικές αίθουσες;
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη «Δίκη των 7 του Σικάγου». Γυρίστηκε για το Netflix. Εγώ όμως τη γύρισα όπως θα γύριζα οποιαδήποτε ταινία θα παιζόταν σε μια αίθουσα. Δεν έγινε καμία έκπτωση σε αυτό. Η αρχική πρόθεση ήταν πως θα παιζόταν και στις αίθουσες, θα άνοιγε το Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης. Μετά ήρθε η πανδημία. Αλλά η ταινία έπρεπε να προβληθεί πριν τις εκλογές στην Αμερική. Και το επικροτώ αυτό, γιατί ήταν μια πολιτική απόφαση. Και δεν ξέρω. Το ζητούμενο είναι να δουν περισσότεροι άνθρωποι την ταινία σου. Τη «Δίκη των 7 του Σικάγου» την είδαν περισσότεροι άνθρωποι λόγω του Netflix. Και αυτό είναι μόνο καλό.
Θα επιστρέψει όμως ο κόσμος στις αίθουσες όταν ανοίξουν ή θα μείνει κολλημένος στο σαλόνι του σπιτιού του;
Πολλοί λένε ότι θα γίνει σαν τα roaring 20s και ο κόσμος θα ξεχυθεί στα σινεμά και δεν θα θέλει να ξαναμπει στο σπίτι του. Αλλοι είναι σίγουροι πως το σινεμά άλλαξε για πάντα και πως ο κόσμος δεν θα ξαναδεί ταινίες τέχνης, μικρού budget με ανθρώπινες ιστορίες στο σινεμά. Οι ταινίες που κάνω με τον Αλεξάντερ Πέιν δεν ξέρω τι τύχη θα έχουν πια στο σινεμά. Ο κόσμος θα προτιμά να τις δει σπίτι του με καλή οθόνη, καλό ήχο. Εγώ, ωστόσο, θα συνεχίσω να κάνω τις ταινίες σαν να προορίζονται για να παιχτούν στην αίθουσα. Αυτό θα κάνουμε τώρα και με τον Ιντιάνα Τζόουνς (σ.σ. ο Φαίδων Παπαμιχαήλ θα είναι διευθυντής φωτογραφίας στο «Indiana Jones 5» που σκηνοθετεί ο Τζέιμς Μάνγκολντ), μια ταινία που κανείς δεν θα ήθελε να δει σπίτι του, όπως τώρα καθυστερούν συνεχώς τις εξόδους του νέου Τζέιμς Μποντ, του «Dune», γιατί θα είναι κρίμα να κάνουν πρεμιέρα «στο σπίτι».
Με τον Ααρον Σόρκιν στα γυρίσματα της «Δίκης των 7 του Σικάγου»
Η υποψηφιότητα σημαίνει ότι μπορώ να συνεχίζω να κάνω τις ταινίες που θέλω, τις ταινίες που αγαπώ, κλασικές «παλιομοδίτικες» ταινίες που δεν έχουν σούπερ ήρωες αλλά που ακόμη και στην εποχή του streaming και του κατακλυσμού της Marvel μιλούν για ανθρώπινες ιστορίες.»
Πώς ήταν η συνεργασία με τον Ααρον Σόρκιν; Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην ταινία;
Γνωρίστηκαμε μέσω του Στιούαρτ Μπέσερ, παραγωγού που είχε συνεργαστεί με τον Ααρον στο «Molly's Game». Ο Στιούαρτ μου είχε εξηγήσει πως ο Ααρον επαφίεται στο διευθυντή φωτογραφίας του γιατί ο ίδιος είναι πρωτίστως συγγραφέας. Γνωρίζει πολύ καλά το ρυθμό των λέξεων και την εναλλαγή, την ανάπτυξη των χαρακτήρων, αλλά αν ήταν στο χέρι του οι σκηνές στο δικαστήριο θα ήταν γυρισμένες στατικά με μια γωνία λήψης. Του εξήγησα πως πρέπει να δημιουργήσουμε κίνηση, να υπάρχουν αντιδράσεις, να υπάρχει αντίστιξη με τις σκηνές στους δρόμους. Μιλήσαμε και με τον μοντέρ Αντονι Μπαουμγκάρτεν - που είναι κι αυτός υποψήφιος για Οσκαρ - και έτσι σιγουρευτήκαμε πως ήμασταν όλοι ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα που θα ήταν το τελικό.
Οι σκηνές στο δικαστήριο ήταν πιο δύσκολες. Υπήρχαν πολλά πρόσωπα, καθισμένα σε συγκεκριμένες θέσεις για πολλή ώρα και εγώ προσπαθούσα να δημιουργήσω κίνηση, δεν ήθελα να κουνάω απλά την κάμερα χωρίς να υπάρχει λόγος. Επίσης γυρνούσαμε πολλές σκηνές μέσα σε μια μέρα, μέχρι και 16 σελίδες σεναρίου, γιατί η ταινία ήταν μεσαίου budget. Και εγώ άλλαζα συνέχως τα φώτα προσπαθώντας να δείξω το χρόνο που περνάει, τη διαδρομή του κάθε χαρακτήρα. Ηθελα να δημιουργήσω εσωτερική ένταση και στις σκηνές Αλλά και οι πολυπληθείς σκηνές της διαμαρτυρίας απαιτούσαν ειδικό χειρισμό.
Μου αρέσει ο τρόπος που δουλέψαμε με τον Ααρον. Με κάθε ένα σκηνοθέτη είναι διαφορετικά. Ο Τζέιμς Μάνγκολντ ενδιαφέρεται περισσότερο για τα τεχνικά κομμάτια της ταινίας. ο Αλεξάντερ Πέιν έχει άλλο στιλ. Εδώ ο Ααρον αφέθηκε πάνω μου.
Γύρισες μια ταινία ως σκηνοθέτης στην Ελλάδα το καλοκαίρι. Ανυπομονούμε...
Ναι τη σκηνοθέτησα εγώ και είμαι και διευθυντής φωτογραφίας. Είναι ένα θρίλερ εκδίκησης με ηρωίδες δύο κορίτσια από τη Γεωργία που φτάνουν στην Ελλάδα. Γυρίσαμε στην εγκαταλελειμμένη τουριστική σχολή στην Ανάβυσσο. Παίζουν και Ελληνες ηθοποιοί. Το μοντάζ το κάνει ο Γιώργος Μαυροψαρίδης. Ισως το Νοέμβριο έχουμε ολοκληρώσει και το post-production. Ευτυχώς η ταινία χρηματοδοτήθηκε ιδιωτικά από τη Γεωργία κι έτσι δεν μας πιέζει κανείς για να ολοκληρώσουμε γρήγορα. Τη μουσική θα γράψει ο Νίκος Αθανάσουλας. Και ο Θάνος Καραθάνος είναι κάπως σαν πνευματικός πατέρας της ταινίας.
Ποιον θα ευχαριστήσεις πρώτον αν κερδίσεις το Οσκαρ;
Τη μητέρα μου και τη γυναίκα μου... Θα ευχαριστήσω το συνεργείο της Νέας Υόρκης που ήταν υπέροχοι συνεργάτες, τον Ααρον Σόρκιν για την εμπιστοσύνη. Αλλά ναι, τη γυναίκα μου που με ανέχεται να είμαι συνεχώς στο δρόμο και να δουλεύω. Δεν ξέρω πολλούς διευθυντές φωτογραφίας που να μην είναι χωρισμένοι. Οπότε ναι της χρωστάω ένα ευχαριστώ.
