Ο Φλοριάν Φερνάντεζ είναι μια από τις σημαντικότερες μορφές στην ανάδειξη και την προώθηση της μικρού μήκους ταινίας παγκοσμίως. Συντονίζει τις πρωτοβουλίες της βιομηχανίας που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του τετραήμερου φόρουμ του Φεστιβάλ των Καννών Short Film Corner / Rendez-vous Industry, συμμετέχει στην προεπιλογή ταινιών μικρού μήκους για το Montreal Festival du Nouveau Cinéma και για το τμήμα Doc Shorts του SXSW, δουλεύει για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα The Short Film Lab, είναι μέλος της επιτροπής ανάγνωσης του European Short Pitch, ενώ από το 2023 συνεργάζεται με τα Protest Studios, αναλαμβάνοντας τη φεστιβαλική διανομή και τις πωλήσεις ταινιών μικρού μήκους από ξεχωριστά ταλέντα με μοναδικές φωνές.
Πριν λίγες μόλις ημέρες, ο τρομερός Γάλλος εντάχθηκε και στην ομάδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας ως επικεφαλής του νεοσύστατου Short Film Hub που εγκαινιάστηκε τον περυσινό Σεπτέμβρη. Το Flix θέλησε να τον… ανακρίνει. Να μάθει για το παρελθόν του, για το πώς νοεί την έννοια του μικρού μήκους φιλμ, για την φιλοσοφία του απέναντι στη δημιουργία, την εξέλιξη και την επικοινωνία του ιδιαίτερου αυτού φορμάτ.
Ο Φλοριάν Φερνάντεζ στην κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ Δράμας το 2023
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με το σινεμά και τις ταινίες μικρού μήκους; Τι σας οδήγησε σε αυτή την εξειδίκευση;
Σπούδασα Φιλολογία και Κινηματογράφο, πάντα όμως συμπληρωματικά, πριν επικεντρωθώ πλήρως στις κινηματογραφικές σπουδές, αλλά ποτέ στο σκηνοθετικό και δημιουργικό σκέλος. Ο κύριος στόχος ήταν να έχω ένα στέρεο υπόβαθρο για την αισθητική και την ιστορία του κινηματογράφου, και παράλληλα να γίνομαι πιο πρακτικός και εμπειρικός με τη μαθητεία μου σε διαφορετικά είδη δομών και φορέων. Αλλά η διοργάνωση φεστιβάλ και ο συντονισμός σχετικών εκδηλώσεων με ενδιέφεραν από την αρχή. Το ενδιαφέρον για τις ταινίες μικρού μήκους διογκώθηκε με φυσικό τρόπο, και συν τω χρόνω, όταν άρχισα να δουλεύω για το industry του Φεστιβάλ Καννών. Μου κίνησε την περιέργεια τόσο το ίδιο το φορμάτ όσο και τα σχετικά επαγγέλματα, ειδικά η διανομή και η φεστιβαλική στρατηγική, που είναι και οι αιχμές για να προβάλλονται οι ταινίες μικρού μήκους, παρότι άνθρωποι εκτός βιομηχανίας έχουν μετά βίας πρόσβαση σε αυτήν.
Τι θέση θα λέγατε πως έχουν οι ταινίες μεγάλου μήκους στη ζωή σας;
Παρακολούθησα αμέτρητες στη διάρκεια των σπουδών μου, κυρίως κλασικές, αλλά ανακάλυψα στο μικρού μήκους φορμάτ μια πραγματική ελευθερία που βρίσκω όμορφη και εμπνευσμένη. Για λίγο έχασα κάπως την επαφή με τις μεγάλες, αλλά νιώθω πως την ξαναβρήκα αναζητώντας την ίδια ελευθερία που αντίκρυσα και στις μικρές, με έναν ίσως πιο διασκεδαστικό τρόπο.
Η γενική αντίληψη είναι ότι η ταινία μικρού μήκους είναι απλώς το βήμα ενός σκηνοθέτη προς την μεγάλου μήκους δουλειά του, αν και γνωρίζουμε σκηνοθέτες -τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα- που δεν έχουν εγκαταλείψει ποτέ την μικρού μήκους και εξακολουθούν να την υπηρετούν σταθερά…
Νομίζω πως η κοινή αντίληψη είναι πράγματι αυτή, αλλά ποτέ δεν ήταν ο μοναδικός τρόπος σκέψης για όσους εργάζονται στη βιομηχανία ταινιών μικρού μήκους ή τις αγαπούν γενικά. Τουλάχιστον έχει γίνει αυτονόητο ότι οι ταινίες μικρού μήκους είναι όντως σινεμά και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη το ίδιο σοβαρά με τις μεγάλου. Σίγουρα, η οικονομία της βιομηχανίας των ταινιών μικρού μήκους απέχει πολύ από εκείνη των μεγάλου, όμως πιστεύω ότι τελικά δεν είναι το φορμάτ εκείνο που θα πρέπει να καθορίζει μια ταινία, μάλλον το αντίστροφο. Κάθε έργο έχει τη δική του μορφή, τη δική του διάρκεια. Φυσικά, είναι πιο εύκολο να μιλάς όταν ακόμα μπορείς και ζεις απ’ αυτό, και ίσως να’ ναι ένας καλλιτεχνίζων τρόπος να βλέπεις τα πράγματα, αλλά και πάλι...
Αυτό που όλοι ψάχνουμε, λιγότερο ή περισσότερο συνειδητά, είναι μια ισχυρή, πρωτότυπη, άγνωστη μέχρι πρότινος καλλιτεχνική υπογραφή. Νιώθω πως αυτό είναι το κλειδί για το μικρού μήκους φορμάτ. Υπάρχουν χιλιάδες χιλιάδων μικρού μήκους φιλμ που παράγονται ετησίως, αλλά μόνο λιγοστά μένουν στον νου, και για πολύ διαφορετικούς λόγους. Αλλά το να βρει κανείς τη δική του φωνή, τον δικό του τρόπο να δείχνει τα πράγματα και να κάνει άλλους να τα βλέπουν, είναι νομίζω το μυστικό για μια δυνατή, εμπνευσμένη, ουσιώδη μικρού μήκους ταινία.»
Θα μπορούσατε να μας δώσετε παραδείγματα κινηματογραφιστών διεθνώς που επιμένουν στη δημιουργία ταινιών μικρού μήκους;
Υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που δεν κάνουν ποτέ το άλμα στη μεγάλου μήκους, ή διάσημοι που επιμένουν να επιστρέφουν στη μικρού μήκους για διάφορους λόγους. Κάποιος σαν τον Μπερτράν Μαντικό, ας πούμε, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο παραγωγικούς Γάλλους σκηνοθέτες στη μικρού μήκους. Ακόμα και ο ίδιος ο Γκοντάρ ολοκλήρωσε την καριέρα του με ένα μικρού μήκους φιλμ! Αλλά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και πολλούς σκηνοθέτες προχωρημένης ή νεότερης ηλικίας. Κάθε χρόνο, στα πιο γνωστά φεστιβάλ, είναι βέβαιο πως θα δούμε φημισμένους δημιουργούς να παρουσιάζουν τις μικρού μήκους δουλειές τους. Ακόμα και το Λοκάρνο, για παράδειγμα, εισήγαγε πριν λίγα χρόνια ένα τμήμα αφιερωμένο σε καταξιωμένους σκηνοθέτες που εκφράζονται ενίοτε με μικρού μήκους, προκειμένου να παρουσιαστεί η δουλειά τους με τον ίδιο τρόπο που προβάλλονται και οι νέες φωνές.
Ποια πιστεύετε πως είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που «νομιμοποιούν» μια ταινία μικρού μήκους ως τέτοια;
Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Όταν βλέπουμε ταινίες, και κοιτάμε γενικότερα την τέχνη, ψάχνουμε για κάτι που να μπορεί να μας παρασύρει, ανεξάρτητα αν μας προκαλεί συναισθήματα όμορφα ή άσχημα. Ως προγραμματιστές, επιμελητές, λάτρεις του κινηματογράφου, θέλουμε να μας αγγίξουν, να μας εμπλέξουν, να μας ιντριγκάρουν. Αυτό που όλοι ψάχνουμε, λιγότερο ή περισσότερο συνειδητά, είναι μια ισχυρή, πρωτότυπη, άγνωστη μέχρι πρότινος καλλιτεχνική υπογραφή. Νιώθω πως αυτό είναι το κλειδί για το μικρού μήκους φορμάτ. Υπάρχουν χιλιάδες χιλιάδων μικρού μήκους φιλμ που παράγονται ετησίως, αλλά μόνο λιγοστά μένουν στον νου, και για πολύ διαφορετικούς λόγους. Αλλά το να βρει κανείς τη δική του φωνή, τον δικό του τρόπο να δείχνει τα πράγματα και να κάνει άλλους να τα βλέπουν, είναι νομίζω το μυστικό για μια δυνατή, εμπνευσμένη, ουσιώδη μικρού μήκους ταινία.
-Ποια είναι η προηγούμενη σχέση σας με το Φεστιβάλ Δράμας και την Ελλάδα γενικότερα; Επισκεπτόσασταν την χώρα μας με αφορμή άλλες δράσεις, ή ακόμα και για διακοπές, πριν από τη συνεργασία σας με τη Δράμα;
Αν εξαιρέσουμε τη Γαλλία, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, η Ελλάδα είναι η χώρα όπου έχω περάσει τον περισσότερο χρόνο στη ζωή μου. Την επισκέπτομαι κάθε χρόνο από το 2016. Θεωρώ πως είναι η δεύτερη πατρίδα μου πνευματικά, παρά τις ισπανικές ρίζες μου. Αν η ταινία μικρού μήκους εκφράζει μια κάποια ελευθερία, νιώθω πως το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Ίσως όμως να παίζουν ρόλο και το φαγητό, η δίψα και η αγάπη μου για τη βιταμίνη D και τον ήλιο, αλλά και η ελληνική φιλοξενία. Oσο για το Φεστιβάλ Δράμας, είχα τη χαρά να συμμετάσχω δύο φορές χάρη στην ευγενή καλοσύνη των φοβερών ανθρώπων που εργάζονται εκεί (Γιάννης, Μάγια, Θανάσης, για να αναφέρουμε μερικούς), τόσο ως εκπρόσωπος του κλάδου όσο και ως μέλος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Σπουδαστικού.
Ποιες είναι οι σκέψεις σας για τις ελληνικές ταινίες μικρού μήκους; Είναι συμβατές με ό,τι συμβαίνει διεθνώς;
Νομίζω πως οι ελληνικές μικρού μήκους πραγματικά ανθούν, ειδικά τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια. Oχι πως δεν βλέπαμε ήδη, τώρα όμως συναντάμε όλο και περισσότερες στο κύκλωμα. Υποθέτω πως οφείλεται τόσο στην ανάδειξη ευφυών δημιουργών, όσο και στα υψηλά κονδύλια που μπορούν να διατίθενται από κρατικούς πόρους. Αλλά και στην ώθηση που δίνουν ισχυροί κινηματογραφιστές όπως ο Γιώργος Λάνθιμος. Η Ελλάδα είχε πάντα υψηλές δυνατότητες και κινηματογραφική κληρονομιά, τώρα μπορούμε να δούμε το αποτέλεσμα και μέσα από τις μικρού μήκους ταινίες. Oσο για τη θέση τους σε διεθνή κλίμακα, σίγουρα έχουν ξεχωριστή και την έχουν αποδείξει με τα ταξίδια και τις φεστιβαλικές συμμετοχές τους διεθνώς. Γι' αυτό και φέτος θέλω να δώσω τον λόγο και στις σημαντικές φωνές του ελληνικού κινηματογράφου στις ομιλίες που θα φιλοξενήσουμε στη Δράμα.
Ποιος θα ήταν ο πρώτος γενικός κανόνας για τον τρόπο με τον οποίο διευθύνετε ένα εργαστήριο ταινιών μικρού μήκους; Τι θα συμβουλεύατε αρχικά τον εαυτό σας και στη συνέχεια τους εκπαιδευόμενους;
Μου αρέσει οι εκδηλώσεις να είναι ζωντανές και φιλικές. Σημασία έχει να μεταφέρουμε ισχυρές δονήσεις και θετική νοοτροπία, να είμαστε ανοιχτόμυαλοι, έτοιμοι να μοιραστούμε ιδέες με άλλους κινηματογραφιστές και επαγγελματίες. Πιο συγκεκριμένα, νομίζω πως μπούσουλας θα πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν πιο εξατομικευμένη καθοδήγηση και η δημιουργία των ιδανικών εκείνων συνθηκών και συνδέσεων που θα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν δυνατότητες για το μέλλον, στα διάφορα στάδια ανάπτυξης ή κυκλοφορίας ενός σχεδίου. Oσο για τους εκπαιδευόμενους, το πιο σημαντικό είναι να γνωρίζουν τί αναζητούν και γιατί. Να είναι ενεργοί, να γνωρίζουν ποιοι είναι οι επαγγελματίες γύρω τους και ποιος είναι ποιος όταν συναντούν κάποιον για μεμονωμένες συμβουλές, ας πούμε. Και φυσικά, να έχουν περιέργεια, συγκέντρωση και δίψα για γνώση.
Το 47ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 8 Σεπτεμβρίου 2024.
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Δράμας στο επίσημο site του, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook, στο κανάλι του στο YouTube και στον επίσημο λογαριασμό του στο Instagram.
