Στον αντίποδα των αισθητικών προτύπων που έχουν επιβάλει τα στούντιο-κολοσσοί του είδους, όπως η Pixar και η Disney, ο Μισέλ Οσελό ακολούθησε από την πρώτη κιόλας μεγάλου μήκους ταινία του, το «Ο Κιρικού και η Μάγισσα» το 1998, τον δικό του, ιδιαίτερο δρόμο κι εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ευρωπαϊκού animation. Σε όλες τις ταινίες του που ακολούθησαν (μεταξύ των οποίων τα «Αζούρ και Ασμάρ», «Ιστορίες της Νύχτας», αλλά και δύο συνέχειες των περιπετειών του Κιρικού), ο Γάλλος καλλιτέχνης πειράματίστηκε με τις τεχνικές και φορμαλιστικές δυνατότητες του μέσου, διατήρησε όμως ένα ολότελα προσωπικό και απαράμιλλο στυλ και μια αφηγηματική κι αισθητική λιτότητα, που καθιστούν τις δημιουργίες του αμέσως διακριτές και αναγνωρίσιμες.
Σε ηλικία 76 χρονών πλέον, αλλά με όρεξη και μπρίο μικρού παιδιού που ανακαλύπτει για πρώτη φορά τις απεριόριστες δυνατότητες ενός πρωτόγνωρου κόσμου, ο σπουδαίος παραμυθάς της μαγικής εικόνας επιστρέφει φέτος με το «Η Ντιλιλί στο Παρίσι» και μας συστήνει τη νέα, αξιολάτρευτη ηρωίδα του και ταυτόχρονα μία από τις καλύτερες ταινίες του, ένα animation ιδανικό για μικρούς και μεγάλους.
Στο Παρίσι της Μπέλ Επόκ των αρχών του προηγούμενου αιώνα, το οποίο σφύζει μεν από ζωή, χρώμα, τέχνη και πολιτισμό, αλλά είναι και το επίκεντρο των κοινωνικών και πολιτικών ζυμώσεων και των αντιπαραθέσεων ανάμεσα στην πρόοδο του μοντερνισμού και στην οπισθοδρόμηση πιο συντηρητικών και σκοταδιστικών δυνάμεων, η μικρή Ντιλιλί του τίτλου είναι ένα κοριτσάκι της φυλής των Κανάκ, που έχει έρθει στη μητρόπολη από τη Νέα Καληδονία, μια μακρινή γαλλική αποικία στον Ειρηνικό, με μια ανεξάντλητη φιλομάθεια και την περιέργεια να ανακαλύψει τα πάντα.
Αν και η αντιμετώπιση των Παριζιάνων απέναντί της είναι από συγκρατημένα έως απροκάλυπτα εχθρική λόγω του χρώματος του δέρματός της, η Ντιλιλί δεν το βάζει κάτω και με κύρια όπλα τα αψεγάδιαστα Γαλλικά, τους καλούς της τρόπους και τον άοκνο ενθουσιασμό της, όχι μόνο θα ανακαλύψει μαζί με τον νέο της φίλο Ορέλ κάθε πιθανή και απίθανη γωνιά της μεγαλούπολης, αλλά θα προσπαθήσει με τη βοήθειά του να διαλευκάνει και το μυστήριο που κρύβεται πίσω από την εγκληματική οργάνωση των «Κυρίαρχων Αντρών», μιας μυστικής, ρατσιστικής και μισογυνικής συμμορίας που απάγει κοριτσάκια κι έχει γίνει ο φόβος και ο τρόμος του Παρισιού. Σ’ αυτό το απροσδόκητο, υπέροχο, όσο και σκοτεινό ταξίδι η Ντιλιλί και ο Ορέλ θα βρούν συμμάχους μερικές από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες της τέχνης, της επιστήμης, της πολιτικής και της διανόησης όχι μόνο της εποχής εκείνης, αλλά και ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού.
Συνδυάζοντας 3D και 2D animation σχέδια με φωτορεαλιστικό φόντο, το οποίο συνίσταται μάλιστα σε φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος ο Οσελό στη γαλλική πρωτεύουσα, το «Η Ντιλιλί στο Παρίσι» αναπλάθει με εξαιρετική ιστορική ακρίβεια το Παρίσι της Μπελ Επόκ σε κάθε του λεπτομέρεια, αναδεικνύοντας την οπτική και αρχιτεκτονική μεγαλοπρέπεια των κτιρίων και τον παλμό των δρόμων μιας μεγαλούπολης του κόσμου σε μια από τις πλέον κομβικές της στιγμές, στο πέρασμα της σε έναν νέο αιώνα. Ταυτόχρονα όμως αυτός ο φωτογραφικός ρεαλισμός σε αντίστιξη μάλιστα με την παλιομοδίτικη καθαρότητα των γραμμών του σχεδίου δημιουργεί μια τελικά (δι)αχρονική ατμόσφαιρα, οικεία και απόκοσμη μαζί, σε ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο, ρομαντικό αλλά και επίκαιρο.
Με στάσεις στην Μονμάρτρη, την Όπερα του Παρισιού, τα Ηλύσια Πεδία, αλλά και πιο κακόφημες και υποβαθμισμένες περιοχές, ο Οσελό μας ξεναγεί σε ένα Παρίσι απαράμιλλης ομορφιάς, που θυμίζει ιμπρεσσιονιστικό πίνακα, χωρίς ωστόσο να εκπίπτει σε τουριστικές ευκολίες και καρτποσταλικούς εντυπωσιασμούς, αλλά με τη βαθιά αγάπη ενός καλλιτέχνη για την πόλη στην οποία ζει και την οποία θέλει να εξυμνήσει στην εποχή μάλιστα που εκείνη γνώρισε ίσως τη μεγαλύτερη πολιτιστική της άνθηση.
Γιατί στις αρχές του προηγούμενου αιώνα χάρισαν στην Πόλη του Φωτός τα φώτα τους μερικά από τα πιο λαμπρά πνεύματα στην ιστορία του πολιτισμού, τα οποία παρελαύνουν στην ταινία σε πλήρη δόξα και βοηθούν την Ντιλιλί και τον Ορέλ στην επίλυση του μυστηρίου. Η λίστα είναι πραγματικά ατελείωτη: ο νεαρός κι ανερχόμενος τότε Πάμπλο Πικάσο, ο Μαρσέλ Προυστ, ο Τουλούζ-Λοτρέκ, ο Μονέ, ο Ντεγκά, ο Ροντέν, ο Ρενουάρ, ο Παστέρ, ο Ντεμπισί, ο Σατί, όλοι σε χαριτωμένα, ξεκαρδιστικά ή άκρως διαφωτιστικά στιγμιότυπα, τα οποία είναι οργανικά ενσωματωμένα μέσα στην πλοκή της ταινίας, καταφέρνουν να προσδώσουν μια επιμορφωτική, αλλά ουδόλως διδακτική, διάσταση και αποτελούν ιδανική αφορμή για τους μικρότερους θεατές να έρθουν σε μια πρώτη, διασκεδαστική επαφή με το έργο τους.
Κυρίαρχη θέση, όμως, στην ιστορία κατέχουν οι γυναίκες, σε μια εποχή μάλιστα έντονων κοινωνικών αλλαγών, στην οποία διεκδικούσαν την ισότητα και το δικαίωμα στη μόρφωση. Η νομπελίστρια επιστήμονας Μαρί Κιουρί, η ηθοποιός μύθος Σάρα Μπερνάρ και η αναρχική ακτιβίστρια Λουίζ Μισέλ, μαζί με την θρυλική υψίφωνο της εποχής Έμμα Καλβέ θα πάρουν υπό την προστασία τους τη μικρή Ντιλί και θα τη βοηθήσουν στον αγώνα της εναντίον της οργάνωσης των «Κυρίαρχων Αντρών», η οποία απάγει γυναίκες και μικρά κορίτσια με σκοπό τον εξανδραποδισμό τους.
Η έκδηλη χειραφεσιακή πολιτική αλληγορία και η άμεση σχέση της με την τωρινή εποχή του #metoo κι ενός εκ νέου αναδυόμενου κλίματος σκοταδισμού και μισαλλοδοξίας δίνουν στην ταινία έναν πιο σκοτεινό, αλλά εν τέλει επιτακτικά επίκαιρο τόνο στο δεύτερο μέρος, ο Οσελό, ωστόσο, δεν χάνει ποτέ τον προσανατολισμό του και διατηρεί μέσα στην απλότητα της παραβολής του και στην ομορφιά του σχεδίου του το κέφι, τη ζωντάνια και μια σοφή ελαφρότητα, που δίνουν αβίαστα τις απαντήσεις και περνούν καίρια το μήνυμα του σεβασμού και της ισότητας.
Το Παρίσι, άλλωστε, ήταν, είναι και θα είναι πάντα το σύμβολο του Διαφωτισμού, της επανάστασης και του αγώνα για την κατάκτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο Μισέλ Οσελό δίνει στην αξιαγάπητη μικρή του ηρωίδα, αλλά και σε όλους τους θεατές, μικρούς και μεγάλους, ένα μάθημα για την αξία της μικρής ή μεγάλης αντίστασης σε κάθε απόπειρα οπισθοδρόμησης. Αν συνοδεύεται μάλιστα με χορό, τραγούδι και άπλετη ομορφιά, όπως εδώ, τότε ακόμη καλύτερα.
