12 μυστηριώδη διαστημόπλοια με εξωγήινους επιβάτες προσγειώνονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη μας. Μία ομάδα ειδικών επιστημόνων συνιστάται για να ερευνήσει το συμβάν. Ανάμεσά τους, η Λουίζ Μπανκς, μια γλωσσολόγος που καλείται να βοηθήσει στην επικοινωνία με τους εξωγήινους ενώ ο χρόνος πιέζει και ο κόσμος απειλείται με έναν παγκόσμιο πόλεμο. Η Λουίζ θα πρέπει να πάρει μία απόφαση που θα θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο την ζωή της αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Οι καλύτερες ταινίες επιστημονικές φαντασίας ανέκαθεν έκρυβαν μια μεγάλη καρδιά πίσω από τις (εκ πρώτης όψεως) περίπλοκες ιστορίες τους, λειτουργώντας ουσιαστικά ως μεταφορά για να εξερευνηθούν απόλυτα ανθρώπινες, καθημερινές ιδέες, όπως η απώλεια, η μοναξιά, η κοινωνικότητα, η αποδοχή του διαφορετικού, η ίδια η έννοια της αγάπης.
Ομοίως και το «Arrival», ήδη από την αρχική, απρόσμενα συναισθηματική σκηνή, κάνει σαφές το γεγονός πως δεν πρόκειται να αφηγηθεί μια ψυχρή ιστορία για εξωγήινους, κινδύνους παγκόσμιων πολέμων και αμέτρητους, κλισέ ψευτοηρωισμούς. Αντίθετα, έχει στόχο να αποκαλύψει σταδιακά μια ακόμη ιστορία πίσω από τον μανδύα της «πρώτης επαφής», να εξερευνήσει μια ολόκληρη νέα θεώρηση σχετικά με την γλώσσα, την επικοινωνία και τον τρόπο που αυτές ορίζουν τελικά την αντίληψή μας και να αποδείξει αναντίρρητα πως οι καλύτερες ιστορίες με εξωγήινους δεν έχουν να κάνουν με το «εκεί έξω» αλλά με όσα κρύβονται μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η πρωτότυπη ιστορία του Τεντ Τσιάνγκ, της οποίας μεταφορά αποτελεί το φιλμ, τιτλοφορείται «Η Iστορία της Zωής σου». Ούτε είναι τυχαίο φυσικά που η συνειδητοποίηση της σημασίας αυτού του τίτλου κατά την διάρκεια του φιλμ αποτελεί μία από τις εντονότερες στιγμές της σύγχρονης κινηματογραφικής ιστορίας. Γιατί αν είναι κάτι που αξίζει να αναφερθεί από την αρχή χωρίς υπεκφυγές είναι το γεγονός ότι το «Arrival» ένας αγνός, ανόθευτος θρίαμβος. Τόσο σε οπτικό επίπεδο, με την φωτογραφία του Μπράντφορντ Γιανγκ όχι μόνο να μην κάνει αισθητή ούτε λεπτό την απουσία του Ρότζερ Ντίκινς μετά τις δύο συνεργασίες του με τον Βιλνέβ στο «Prisoners» και το «Sicario: Ο Εκτελεστής» αλλά και να εντυπωσιάζει αβίαστα με την υφή που προσδίδει στους κλειστούς χώρους και στην ίδια την φύση, όσο και σε βιωματικό επίπεδο, με την Εϊμι Ανταμς να αποκαλύπτει γιατί αξίζει να θεωρείται μια τεράστια ηθοποιός, ικανή να παρασύρει τον θεατή σε ένα ταξίδι ανακάλυψης, όσο η ιστορία αποκαλύπτει σταδιακά την πραγματική διάστασή της, με μόνο όπλο τις εκφράσεις του προσώπου της.
Περισσότερο από όλα όμως, το «Arrival» είναι η θεμελίωση της φωνής του Ντενί Βιλνέβ στον σύγχρονο παγκόσμιο κινηματογράφο. Η αγάπη για το ανθρώπινο δράμα, η αυστηρή σκηνοθεσία, το έκδηλο πάθος και η εύνοια στο συναίσθημα και, φυσικά, η αγάπη και η τιμή για το παράδοξο και την low budget αισθητική του καναδικού τρόμου ήταν ανέκαθεν τα στοιχεία που εντόπιζε κανείς στην φαινομενικά σχιζοφρενική καριέρα του. Εδώ όμως, για πρώτη ουσιαστικά φορά, τα πάντα δένουν απόλυτα μεταξύ τους (η ταινία περιλαμβάνει και ένα πλάνο-ακριβές αντίγραφο του… «O Ανθρωπος Αντίγραφο» του σκηνοθέτη), οι υψηλές ιδέες συμβαδίζουν με μία αφήγηση που αποθεώνει το συναίσθημα, το προσεγμένο σενάριο συμπορεύεται με τις εντυπωσιακές εικόνες και η «φαντασία» μιας εξωγήινης συνάντησης έχει την ίδια σημασία με… κάτι άλλο, πιο εσωτερικό, πιο ανθρώπινο, απόλυτα αληθινό.
Για αυτό και όποιες πρώτες συγκρίσεις έρχονται στο μυαλό με την «Επαφή» του Ρόμπερτ Ζεμέκις δεν είναι ακριβώς δόκιμες. Ναι μεν και οι δυο ταινίες αφορούν εκείνη την στιγμή που ο άνθρωπος έρχεται μέσω ενός μοναδικού του φορέα (η Τζόντι Φόστερ εκεί, η Εϊμι Ανταμς εδώ) σε επαφή με ένα καινούριο είδος, μία στιγμή που αντιμετωπίζεται κυρίως εγκεφαλικά και όχι ως αφορμή για ένα μπαράζ οπτικών εφέ που ταυτίζουν απαραίτητα την επαφή με την σύγκρουση ( η ίδια η ταινία μοιάζει να αναγνωρίζει αυτή την διαφορά, καθώς η γλωσσολόγος Λουίζ κάποια στιγμή αναρωτιέται την επικίνδυνη ταύτιση της έννοιας «εργαλείο» με αυτή του «όπλου»). Αυτό όμως είναι και το μόνο κοινό που μοιράζονται οι δύο ταινίες καθώς το «Arrival» διασχίζει την δική του πορεία προς αχαρτογράφητες κινηματογραφικά περιοχές, εστιάζοντας περισσότερο στο συλλογικό παρά στο ατομικό ταξίδι προς την αλήθεια και τολμώντας να επανερμηνεύσει έννοιες και ιδέες που μέχρι τώρα θεωρούνταν σταθερές στην γλώσσα του σινεμά.
Ολο αυτό το κάνει έχοντας την έξοχη Εϊμι Ανταμς μόνιμα σε (κοντινό) πρώτο πλάνο, κάνοντας τα μάτια της τον δικό μας καθρέφτη, την προσωπική της προσπάθεια την δική μας αγωνία και την επιθυμία της για επικοινωνία την δική μας γλώσσα («Ονειρεύεσαι στη γλώσσα τους;»). Η Εϊμι Ανταμς είναι εκείνη που κρατάει συνεκτικά την ταινία, εκείνη που προσφέρει τον συναισθηματικό της πυρήνα και εκείνη που αποδεικνύει τελικά το ίδιο το νόημα του φιλμ. Σπάνια ένας ηθοποιός στηρίζει τόσο κομβικά τον νοηματικό πυρήνα μιας ολόκληρης ταινίας. Στο «Arrival» δεν έχει σημασία ούτε η δράση ούτε το επιφανειακό δράμα. Ο θεατής χρειάζεται απλά να πιστέψει. Ώστε στο τέλος να διαλυθεί από την αλήθεια.
Και τα πάντα αθροιστικά βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση: η μουσική του Γιόχαν Γιοχάνσον που θαυματουργά συνδυάζει τις... κόρνες του «Inception» με μια ύπουλη μουσική γραμμή που υποστηρίζει την συναισθηματική φύση της ταινίας, η κομβική χρήση του «On the nature of daylight» του Μαξ Ρίχτερ στην αρχή και το τέλος του φιλμ, η ουσιαστικά υποστηρικτική ερμηνεία του Τζέρεμι Ρένερ που είναι σαν να φωτίζει ακόμα περισσότερο το μεγαλείο της Άνταμς, το ιδιοφυές μοντάζ που συμπληρώνει τα κομμάτια της ιστορίας πριν την μεγάλη αποκάλυψη. Η ταινία δεν στηρίζεται σε ένα φινάλε-έκπληξη, ούτε ο αυτοσκοπός της είναι η μεγάλη ανατροπή αλλά ως sci-fi που σέβεται τον εαυτό του κάνει λίγο πριν το τέλος μια αφηγηματική έκπληξη που επανατοποθετεί ολόκληρη την ιστορία του σε νέα βάση, εκτοξεύοντας το συναίσθημα στην στρατόσφαιρα. Και μάλιστα με τρόπο όπου τα πάντα γίνονται οργανικά, χωρίς να νιώθει ο θεατής ότι εξαπατάται ή ότι χειραγωγείται.
Στο τέλος, δεν έχει σημασία αν το «Arrival» είναι όντως η καλύτερη ταινία του Βιλνέβ (που είναι) ή αν όντως ανήκει στις καλύτερες ταινίες της χρονιάς (που ανήκει). Σημασία έχει που το σινεμά εξακολουθεί να ανακαλύπτει τρόπους να συγκινεί, να εντυπωσιάζει και να αποκαλύπτει την αλήθεια του, ακόμα και αν αυτή κρύβεται πίσω από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος. Το «Arrival» είναι στην πραγματικότητα μια μεγαλειώδης αφήγηση που κρύβει από πίσω της μια μικρή αλλά εξοντωτικά συγκινητική ιστορία. Και όταν το ανακαλύψετε, θα είναι ήδη αργά για να συγκρατήσετε τα δάκρυά σας.
