Φεστιβάλ / Βραβεία

Βενετία 2018: Ο Ερολ Μόρις σε μετωπική με τον Στιβ Μπάνον στο «American Dharma»

στα 10

Ο ίσως πιο σπουδαίος ντοκιμαντερίστας της εποχής μας «ανακρίνει» τον ακροδεξιών πεποιθήσεων σύμβουλο στρατηγικής του Ντόναλντ Τραμπ σε ένα φιλμ φτιαγμένο για να προκαλέσει από το δημόσιο αίσθημα μέχρι τον τρόμο...

Βενετία 2018: Ο Ερολ Μόρις σε μετωπική με τον Στιβ Μπάνον στο «American Dharma»

Δεν είναι η πρώτη φορά που απέναντι στον θαρραλέο Ερολ Μόρις κάθεται μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, έτοιμη να απαντήσει σε δύσκολες ερωτήσεις - και το κυριότερο, έτοιμη να αποκαλυφθεί ερήμην της με έναν τόσο ανεπιτήδευτα εξομολογητικό τρόπο που μοιάζει αδύνατον να περιγράψεις με... λέξεις.

Συνέβη στο αριστουργηματικό «Fog of War» το 1994 με τον Ρόμπερτ Σ. ΜακΝαμάρα και την παραδοχή του λάθους της αμερικανικής κυβέρνησης για την τραγική συνέχιση του Πολέμου στο Βιετνάμ. Συνέβη και στο συγκλονιστικό «The Unknown Known» του 2014 με τον Ντόναλντ Ράμσφελντ να «αποκαλύπτει» τους μυστικούς φακέλους των κυβερνήσεων Φορντ και Μπους με έμφαση στον πόλεμο του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Συμβαίνει και τώρα, με το πεδίο μάχης να περιστρέφεται γύρω από τον Στιβ Μπάνον, τον υπεύθυνο στρατηγικής της προεκλογικής καμπάνιας του Ντόναλντ Τραμπ για το χρίσμα της Προεδρίας, τον μετεπειτα σύμβουλο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, τον πρώην προεδρεύων σύμβουλο του ακροδεξιού Breitbart News, τον πιο επικίνδυνο πολιτικό παράγοντα στην Αμερική, όπως είχε γράψει το Bloomberg News, πριν ακόμη ο Τραμπ πάρει την εξουσία. Φανταστείτε, πολύ πριν ακόμη ο Μπάνον σκεφτεί και πείσει τον Λευκό Οίκο να απαγορεύσει την είσοδο πολιτών από 7 μουσουλμανικές χώρες στις ΗΠΑ, για να αναφέρει κανείς μόνο ένα από τα μεγάλα του «επιτεύγματα».

Η ομάδα του Flix βρίσκεται στη Βενετία και θα μεταφέρει συνεχώς όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Κάντε κλικ στο στο ειδικα αφιερωμένο στο Φεστιβάλ τμήμα του για να δείτε όλα τα τελευταία νέα, ανταποκρίσεις, κριτικές και τα στιγμιότυπα που ξεχωρίζουν.

Steve Bannon

Αυτό που έρχεται «εύκολα» στο μυαλό όποιου διαβάσει αυτό το παραπάνω ψήγμα βιογραφικού του διαβόητου Στιβ Μπάνον, είναι γιατί ο Ερολ Μόρις θέλει να δώσει βήμα σε έναν απροκάλυπτα ακροδεξιό, ρατσιστή και υπεύθυνο για τις περισσότερες από τις πιο ακραίες αποφάσεις του Λευκού Οίκου, αναζητώντας, όπως δήλωσε ο ίδιος, την «καλή» και την «κακή» πλευρά του ίδιου ανθρώπου; Η απάντηση είναι απλή, για όσους γνωρίζουν το έργο του Ερολ Μόρις, τις διάφανες απόψεις απέναντι στην πολιτική, τον ίδιο τον Τραμπ και τις πρακτικές του. Αλλά είναι εξίσου απλή και για όσους δεν θα καταλάβουν ποτέ πως μερικές φορές πρέπει να σταθείς απέναντι στο «τέρας» προκειμένου να βρεις τρόπους να το νικήσεις.

Φανερά «γοητευμένος» από την περίπτωση του Μπάνον (και είναι αλήθεια, πως με λιγότερη αιχμή απ' ότι σε προηγούμενες «ανακρίσεις» του, ο Ερολ Μόρις προσπαθεί με φανερή αγωνία να αποκαλύψει το πραγματικό πρόσωπο ενός λαϊκιστή, υποκριτή, ρατσιστή, ακροδεξιού, καθώς αυτό κρύβεται επιμελώς πίσω από έναν άνθρωπο ευφυή, απόλυτα σίγουρο για τις (όπως πιστεύει ο ίδιος) όχι τόσο ακραίες θέσεις του και κυρίως... σινεφίλ. Οχι μόνο για την ιστορία, ο Στιβ Μπάνον υπήρξε μέλος της παραγωγής του «Ινδιάνου Δρομέα» του Σον Πεν, του «Titus» της Τζούλι Τέιμορ, συμμετείχε στη χρηματοδόητηση του τηλεοπτικού «Seinfeld», ενώ από το 2004 και μετά ασχολήθηκε αποκλειστικά με ταινίες προπαγανδιστικού χαρακτήρα όπως το «In the Face of Evil» για τη θητεία του Ρόναλντ Ρέιγκαν, το «The Undefeated» για τη Σάρα Πάλιν κ.ά.

Steve Bannon

Στημένο πάνω σε μια από τις αγαπημένες ταινίες του Μπάνον, το «Twelve O' Clock High» του Χένρι Κινγκ από το 1949, όλο το «American Dharma» διαδραματίζεται σε μια κατασκευασμένη από την αρχή αίθουσα πολέμου η οποία χτίστηκε ειδικά για την ταινία ακριβώς όπως απεικονίζεται στο φιλμ του Κινγκ.

Εκεί, σαν έτοιμος από καιρό, ο Μπάνον έρχεται αντιμέτωπος με τη μικρή ιστορία ενός μεγάλου εγκλήματος, έτσι όπως το διέπραξε και συνεχίζει να το διαπράττει ο ίδιος, ως ένα από τα πρόσωπα που διαμόρφωσαν περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τη σημερινή πολιτική και κοινωνική κατάσταση των ΗΠΑ. Από τη γνωριμία του Μπάνον με τον Ερολ Μόρις, όταν ο πρώτος είδε (και λάτρεψε) το «Fog of War», μέχρι τα τρομακτικά πρωτοσέλιδα του «Breitbart», τον χυδαιο λαϊκισμό που νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον, την οργανωμένη επίθεση της διακυβέρνησης Τραμπ στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τη ρατιστική βία με αποκορύφωμα τα γεγονότα στο Σαρλοστβιλ και την απαγόρευση της εισόδου στη χώρα Μουσουλμάνων από επτά χώρες, ο Μπάνον μοιάζει με τον εκπρόσωπο μιας ολόκληρης τάξης που θέλει την Αμερική απομονωμένη από τον κόσμο, τους πλούσιους ευχαριστημένους με κάθε (παράνομο) τρόπο και το λαό έρμαιο των πιο ταπεινών ενστίκτων του προκειμένου να μην αντιδρά.

Ο Μπάνον δεν πιάνει την ειρωνία που κρύβεται στο γεγονός πως ο αντιήρωας Τζον Γουέιν που λατρεύει στο «The Searchers» του Τζον Φορντ είναι ο εχθρός του και εχθρός του κόσμου που εκπροσωπεί. Και ίσως είναι σε εκείνο το σημείο που ο Ερολ Μόρις παρασύρεται περισσότερο από την «καλή» πλευρά του, αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο το αμφιλεγόμενο της προσωπικότητας που βρίσκεται απέναντί του. Πιστεύοντας - με έναν ρομαντικό, κινηματογραφικό τρόπο - στη μοίρα, το χρέος και το πεπρωμένο (το «dharma» του τίτλου), ο Στιβ Μπάνον είναι ο άνθρωπος που πιστεύει στην πραγματικότητα πως ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο σπουδαιότερος Πρόεδρος που είχε ποτέ η Αμερική και ταυτόχρονα ο «λαϊκιστής» που θα λατρέψεις - ακριβώς επειδή είναι χαρισματικός, λέει αυτά που θέλει να ακούσεις και είναι το ίδιο υποκριτής με σένα.

Steve Bannon

Οπως καταλαβαίνετε, το «American Dharma» θα γίνει γρήγορα μια ταινία τρόμου, καθώς αντιλαμβάνεσαι τους τόσο απροκάλυπτους και άρα απόλυτα αποτελεσματικούς μηχανισμούς με τους οποίους δημιουργούνται ολόκληρες ιδεολογίες, κινήματα, ακραίες φασιστικές πολιτικές πεποιθήσεις. Με τις φλόγες να περικυκλώνουν την αίθουσα πολέμου όσο μπαίνουμε πιο βαθιά στο μυαλό του Στιβ Μπάνον, το ντοκιμαντέρ του Ερολ Μόρις έρχεται ακριβώς τη στιγμή που χρειάζεται για να ρίξει λίγο φως στο απέραντο σκοτάδι της σύχρονης παράνοιας. Αντίθετα με την εποχή των ΜακΝαμάρα και Ράμσφλεντ, τα σύγχρονα χαρακώματα χτίζονται ανάμεσα στις ρωγμές της Δημοκρατίας, της περιφρόνησης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εύκολη λεία της δημαγωγίας. Εκεί πρέπει να πολεμήσουμε, εκεί πρέπει να σταθούμε απέναντι στους Μπάνον αυτού του κόσμου, εκεί πρέπει να δούμε τους ανατριχιαστικούς παραλληλισμούς με την Ευρώπη και την Ελλάδα (!) του σήμερα.

Εκεί έχει νόημα να ξέρεις τι ακριβώς εννοείς όταν μιλάς για «πεπρωμένο» και αν ακόμη και ο Ερολ Μόρις νιώθει μπερδεμένος απέναντι στον Στιβ Μπάνον, τότε, πιστέψετε μας, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα απ' όσο νομίζουμε.

[Ο Στιβ Μπάνον - γνωρίζοντας ακριβώς τους μηχανισμούς της δημοσιότητας και του κόσμου του θεάματος, αλλά και ως πορωμένος σινεφίλ - εξέφρασε την επιθυμία του να ακολουθήσει την ταινία στα ταξίδια της στα διεθνή Φεστιβάλ που ξεκινάνε από τη Βενετία, το Τελιουράιντ, το Τορόντο και συνεχίζουν ανά τον κόσμο. Λίγες μόνο μέρες πριν, το κάλεσμα του Μπάνον στο φεστιβάλ του New Yorker, ανάγκασε άλλους καλεσμένους (ανάμεσα στους οποίους τον Τζιμ Κάρεϊ) να δηλώσουν ότι δεν θα παρεβρεθούν αν ο Μπάνον τελικά εμφανιστεί στο φόρουμ συζητήσεων που ξεκινάει αρχές Οκτώβρη. Στη Βενετία, ο Ερολ Μόρις επιβεβαίωσε πως ο Στιβ Μπάνον δεν είναι καλεσμένος του Φεστιβάλ ως μέλος της επίσημης αποστολής της ταινίας, αλλά πως βρίσκεται στο Φεστιβάλ για την επίσημη πρεμιέρα της. Λέγεται ότι το μόνο πρόβλημα που είχε με την ταινία είναι ότι στις αναφορές στο Breibart News μερικοί από τους κεντρικούς τίτλους που πέφτουν στην οθόνη όπως και στο κομμάτι του Σάρλοτσβιλ μοιάζει «ρατσιστής». Ο Ερολ Μόρις δήλωσε πως απεχθάνεται τον Στιβ Μπάνον, αλλά πως ήθελε να τον καταλάβει, να καταλάβει την καταγωγή του, τη φύση των ιδεολογιών του, να καταλάβει τι ακριβώς συνέβη στην Αμερική το 2016 και τι συμβαίνει ακόμη και σήμερα, με σκοπό να μην ξαναγίνει ποτέ.]

Steve Bnanon

Η ομάδα του Flix βρίσκεται στη Βενετία και θα μεταφέρει συνεχώς όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Κάντε κλικ στο στο ειδικα αφιερωμένο στο Φεστιβάλ τμήμα του για να δείτε όλα τα τελευταία νέα, ανταποκρίσεις, κριτικές και τα στιγμιότυπα που ξεχωρίζουν.