Ανάμεσα στους λίγους Ελληνες ηθοποιούς που κατάφεραν να κάνουν μια πραγματική διεθνή καριέρα στο σινεμά, ο Σπύρος Φωκάς στέκεται περήφανα στις πρώτες θέσεις της λίστας.
Θα αρκούσε και μόνο η συμμετοχή του στο αριστούργημα του Λουκίνο Βισκόντι «Ο Ρόκο και τα Αδέλφια του» το 1960 ή οι πολλαπλές εμφανίσεις του στο ιταλικό σινεμά του '60 και του '70 (από τη «Μεσαλίνα» του Βιτόριο Κοταφάβι μέχρι τις ταινίες του Βαλεντίνο Ορσίνι, αρχικά με τους αδελφούς Ταβιάνι και μετά στην δική του καριέρα), αλλά ο Σπύρος Φωκάς συνέχισε, μαζί με τους ρόλους σε ελληνικές ταινίες, να διανθίζει τη διεθνή φιλμογραφία, περνώντας με χαρακτηριστική ευκολία από τον Βινσέντε Μινέλι (στο «A Matter of Time» του 1976) στο «Rambo III» και από το «Διαμάντι του Νείλου» στο τηλεοπτικό «Murder, She Wrote».
Ο Θάνατος Ενος Φίλου του Φράνκο Ρόσι, 1960
Ο Σπύρος Φωκάς μαζί με το καστ και τον Λουκίνο Βισκόντι στα γυρίσματα του «Ο Ρόκο και τα Αδέλφια Μου»
Η καριέρα του στο ελληνικό σινεμά, παράλληλα με τη διεθνή του καριέρα, δεν έφερε στην πραγματικότητα κανέναν μεγάλο πρωταγωνιστικό ρόλο, αλλά είναι χαρακτηριστικές οι εμφανίσεις του τόσο στο εμπορικό σινεμά των 60s όσο και στο Νεο Ελληνικό Σινεμά από τη δεκαετία του '80 και μετά. Σημαντικότερες από αυτές ήταν στη «Στεφανία» του Γιάννη Δαλιανίδη, στην «Παρεξήγηση» του Δημήτρη Σταύρακα, στην «Αναμέτρηση» του Γιώργου Καρυπίδη κ.ά.
Με τη Ζωή Λάσκαρη στη «Στεφανία»
Με την Αντιγόνη Δουδούμη στη «Σόνια»
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Σπύρος Φωκάς ταλαιπωρήθηκε πολύ λόγω της υγείας του, αλλά και της ανέχειας, αφού είχε αναγκαστεί να ζει με μια μικρή σύνταξη που δεν έφτανε ούτε για τα απαραίτητα. Η υγεία του επιδεινώθηκε το καλοκαίρι του 2021, νοσηλεύτηκε για καιρό στην Παθολογική Κλινική της Κορίνθου.
Πέθανε στις 10 Νοεμβρίου του 2023, την ημέρα που στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης προβαλόταν η «Σόνια» του Τάκη Κανελλόπουλου, σε αποκατεστημένη κόπια.
Ο Σπύρος Φωκάς γεννήθηκε με το όνομα Σπύρος Ανδρουτσόπουλος στις 17 Αυγούστου του 1937 στην Πάτρα. Ο πατέρας του ήταν ταξιδιωτικός πράκτορας και η μητέρα του με καταγωγή από την Κέρκυρα, νοικοκυρά. Οταν ήταν 9 ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στην πρωτεύουσα και έτσι ο Σπύρος Ανδρουτσόπουλος, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, τελείωσε το σχολείο στην Καλλιθέα. Ολοκληρώνοντας τη σχολική του ζωή, δεν είχε κανένα δίλημμα, όπως οι συνομήλικοι του, για το τι επάγγελμα θα ακολουθούσε. Από μικρός ήθελε να γίνει ηθοποιός.
«Διαφωνούσαμε γιατί δεν μπορούσε να δεχτεί καμιά υπαλληλική δουλειά γραφείου. Από τα παιδικά του χρόνια ήθελε να γίνει ηθοποιός. Ηταν η οθόνη μέσα στα όνειρα του», θα δήλωνε χρόνια μετά η μητέρα του. Ο ίδιος έχει δηλώσει πως το να γίνει ηθοποιός ήταν η φυσική εξέλιξη της παιδικής του συνήθειας να βλέπει 5 ή και περισσότερες ταινίες ημερησίως. Πολλές φορές το έσκαγε και από το σχολείο για να πάει στον κινηματογράφο. Πριν ακόμα ολοκληρώσει τις σπουδές του στη δραματική σχολή Μιχαηλίδη, έκανε το κινηματογραφικό ντεμπούτο του το 1959 στην ταινία, «Ματωμένο Ηλιοβασίλεμα» του Ανδρέα Λαμπρινού. Η ταινία προβλήθηκε τότε στο Φεστιβάλ των Καννών και ήταν η αφετηρία για την διεθνή καριέρα του μέσω μιας Ελληνίδας ατζέντη που δούλευε στην Ιταλία.
Via Margutta, 1960
Το 1960 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Φράνκο Ρόσι «Ο Θάνατος Ενός Φίλου», ενώ την ίδια χρονιά τον ξεχώρισε ο Λουκίνο Βισκόντι για το «Ο Ρόκο και τα Αδέλφια του» στο πλευρό του Αλέν Ντελόν, της Κλαούντια Καρντινάλε και της Κατίνας Παξινού. Για όλη τη δεκαετία του '60, ο Σπύρος Φωκάς θα έμενε στην Ιταλία δουλεύοντας σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ταινίες. Κάπως έτσι, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ότι «έχασε τα καλά χρόνια του ελληνικού σινεμά», ενώ για τον ίδιο λόγο δεν έγινε μεγάλος σταρ στην Ελλάδα.
Συμμετείχε ωστόσο σε μια σειρά ελληνικών ταινιών που η κάθεμια αφήνει το στίγμα της, τόσο στην εποχή του εμπορικού σινεμά όσο και στην μετέπειτα περίοδο του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Ανάμεσά τους το «Ντάμα Σπαθί», το «Εκείνοι που Ξέρουν Να Αγαπούν», ο «Φόβος», η «Παρεξήγηση», το «Πεθαμένο Λικέρ». Ταυτόχρονα συνέχισε τη διεθνή του καριέρα με δύο τεράστιες εμπορικές επιτυχίες, το «Διαμάντι του Νείλου» του Λούις Τίγκ με τους Μάικλ Ντάγκλας, Κάθλιν Τέρνερ και Ντάνι Ντε Βίτο και το τρίτο μέρος του Ράμπο «Rambo III» στο πλευρό του Σιλβέστερ Σταλόνε.
Rambo III, 1988
Με την Κάθλιν Τέρνερ στα γυρίσματα του «Το Διαμάντι του Νείλου»
Ο Σπύρος Φωκάς συνέχιζε να παίζει στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, εδώ και στο εξωτερικό μέχρι και το τέλος της ζωής του.
Στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας στη Θεσσαλονίκη το 2000
