Φεστιβάλ / Βραβεία

Διεθνές Διαγωνιστικό 43ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας: Ενα κάποιο βλέμμα

στα 10

Σφιχτό πρόγραμμα, υψηλό επίπεδο. Και μίνι αριστουργήματα που αγνοήθηκαν αναπάντεχα από την κριτική επιτροπή. Ο Ρόμπυ Εκσιέλ «βλέπει» όλο το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του 43ου Φεστιβάλ Δράμας.

Διεθνές Διαγωνιστικό 43ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας: Ενα κάποιο βλέμμα

Φιγούρες με σκυφτό κεφάλι εναποθέτουν δεσμίδες χαρτονομισμάτων στο χέρι μιας άλλης. Οι εικόνες τους εναλλάσσονται με εκείνες αγκιστρωμένων κρεάτων, η σιωπή τους διακόπτεται από ελαφρές μεταλλικές κλαγγές και το κλάμα ενός μωρού. Είμαστε μέσα σε ένα φορτηγό ψυγείο, και το ταξίδι μιας ομάδας προσφύγων για την όποια γη της επαγγελίας ξεκινά. Είναι μια οδύσσεια τυπικά τραγική, σαν τις δεκάδες που βλέπουμε εδώ και χρόνια σε τίτλους ειδήσεων, σε ντοκιμαντέρ, σε μυθοπλαστικές διασκευές. Που όμως μετουσιώνεται σε ένα εντελώς ξεχωριστό φιλμ, ένα απίθανο animation με κούκλες, χάρη στο ταλέντο και την ευαισθησία της Ιρανής Φαρζανέχ Ομιντβάρνια που ζει και εργάζεται στη Δανία. Το λούτρινο εξανθρωπίζεται από την ακρίβεια των κινήσεων, το «ψεύτικο» ακυρώνεται από τα καίρια καδραρίσματα και το μοντάζ, το συναίσθημα κεντρίζεται από την ιδιοφυή χρήση της ηχητικής μπάντας μέχρι το αισιόδοξο μέσα στον σπαραγμό του φινάλε. Για μας, το «Song Sparrow» είναι το αριστούργημα του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 43ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας. Κρίμα που αγνοήθηκε από την αντίστοιχη κριτική επιτροπή, με πρόεδρο τον Πάβελ Παβλικόφσκι.

Διαβάστε αναλυτικά: - Φεστιβάλ Δράμας 2020 | Τελετή Λήξης και Βραβεία

song sparrow 607 Song Sparrow

movements Movements

the wedding cake The Wedding Cake

portrait of suzanne Portrait of Suzanne

the parrot lady 607 The Parrot Lady

Εννοείται πως το «…Sparrow» δεν ήταν το μοναδικό animation του φετινού ξένου διαγωνιστικού που, παρότι μαζεμένο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές σε 35 τίτλους (από κάπου 2.000 υποβολές), έδωσε χώρο σε ποικίλα είδη και ρεύματα. Υπήρχε επίσης το υπέροχο «Movements» της Νοτιοκορεάτισσας Ντάχι Γιόνγκ, ένα χειροποίητο καρτούν που εξερευνά με χιούμορ και ευρηματικότητα τη ρευστότητα του χρόνου μέσα από την αντίληψη ενός σκύλου, ενός ανθρώπου κι ενός δέντρου, το ευφάνταστο «The Wedding Cake» της Σουηδής Μόνικα Ματζιτέλι, που συμπυκνώνει σε τέσσερα λεπτά τις δοκιμασίες μιας εγκαταλειμμένης συζύγου που εξαναγκάζεται σε πορνεία με φιγούρες… playmobil, όπως και το πολωνικό claymation «Portrait Of Suzanne» της Ιζαμπέλα Πλουτσίνσκα, το φιλμ που προτίμησε τελικά η κριτική επιτροπή για το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων, η σπαρταριστά γκροτέσκο, αν και μάλλον ξεχειλωμένη σε διάρκεια ιστορία ενός βουλιμικού Γάλλου που βλέπει το αριστερό του πόδι να μεταμορφώνεται σταδιακά στη χαμένη ερωμένη του! Ακόμη, στο Διεθνές Διαγωνιστικό συμμετείχε και το εμπνευσμένο από πραγματικά συμβάντα «Η Γυναίκα με τους Παπαγάλους» του Κύπριου Μιχάλη Καλοπαίδη, το μίνι πορτρέτο μιας μοναχικής γυναίκας που επέλεξε να ζει στον δρόμο με τους παπαγάλους της, πανέμορφο μεν σε σχέδιο και συνθέσεις, αλλά παραφορτωμένο νομίζουμε σε συναισθηματισμούς.

βήματα Στα Βήματά της

goads 607 Goads

βουτιά 607 Βουτιά

Πρώτος Ερωτας 607 Πρώτος Ερωτας

το τέλος του πόνου 607 Το Τέλος του Πόνου (Μια Πρόταση)

οπως θα συνέβαιναν μέσα στο νερό 607 Οπως θα Συνέβαιναν μέσα στο Νερό

Η «Γυναίκα…» μπορεί να ήταν η μόνη κυπριακή συμμετοχή στο τμήμα, όχι όμως και η μόνη ελληνόφωνη. Αλλες έξι ελληνικές παραγωγές διαγωνίστηκαν για βραβεία, τρεις που συμμετείχαν και στο Εθνικό - «Goads» της Ιριδας Μπαγλανέα, «Στα Βήματά της» της Αναστασίας Κρατίδη και «Πρώτος Ερωτας» του Χάρη Ραφτογιάννη, το οποίο και απέσπασε Εύφημο Μνεία Ανδρικής Ερμηνείας για τη δουλειά του «μεταμορφωμένου» Κωστή Κορωναίου- κι άλλες τρεις από υποβολές μόνο στο Διεθνές -η «Βουτιά» του Θύμιου Μπακατάκη, το τιμημένο με Ειδικό Βραβείο Περιβαλλοντικής Ευαισθησίας (;;;) **«Τέλος του Πόνου (Μια Πρόταση)» της Ζακλίν Λέντζου και το «Οπως Θα Συνέβαιναν Μέσα στο Νερό» της Ανθής Δαουτάκη, που η επιτροπή βράβευσε διπλά, με το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης και Εύφημο Μνεία Γυναικείας Ερμηνείας για την Στέλλα Βογιατζάκη.

under Under the Same Roof

consolation Consolation

Συνολικά επτά ελληνόφωνα φιλμ… και κάτι. Καθώς ελληνική γλώσσα ακούσαμε και στο συμπαθές μέσα στις ευκολίες του «Under the Same Roof» του Βούλγαρου Σιμεόν Τσόντσεφ, δια στόματος ενός μπουζουξή (Παναγιώτης Χρόνης) που αναγκάζεται να δώσει ενέχυρο το αγαπημένο του όργανο, και στο συμπαγές, κλιμακούμενης δραματικής έντασης, απόλυτα ολοκληρωμένο «Consolation» της Ρωσίδας Λίνα Ασαντουλίνα, που παρακολουθεί τη μοναξιά, την απόγνωση και τελικά τη συμφιλίωση με τη μοίρα μιας πρόσφατα ακρωτηριασμένης στο ένα πόδι μεταφράστριας ελληνικών.

manjus Manus

mini dv Mini DV

Το μόνο αμιγές ντοκιμαντέρ του Διεθνούς τμήματος ήταν το «Manus» του Αυστραλού Aνγκους ΜακΝτόναλντ, μια δημοσιογραφικής κοπής, αν και εκ θέματος δυνατή, άκρως διαφωτιστική παράθεση μαρτυριών κάποιων από τους εκατοντάδες πρόσφυγες που αρνήθηκαν να φύγουν από τη δομή του Λόμπρουμ στην Παπούα Νέα Γουινέα μετά από απόφαση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Αυστραλίας, έμειναν για μήνες χωρίς καμία έξωθεν παροχή στο ρημαγμένο στρατόπεδο και κρατούνται έκτοτε σε νέα κοντινά κέντρα της νήσου Μάνους. Από τη μεριά του, στο όριο μεταξύ ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας ακροβατεί το «Mini DV» του 27χρονου Ισραηλινού Σάουλι Μελαμέντ, ο οποίος συρράπτει χρονολογικά δικά του home videos από την προεφηβική του ηλικία με την πρώτη του κάμερα με τέτοια ρευστότητα στην κλιμάκωση μέχρι την αναπάντεχη και συγκινητική ομολογία-αφιέρωση, που πραγματικά μένεις άναυδος.

microcassettte Microcassette

cameramen Cameramen

and she hisses And She Hisses

Αν το «Mini DV» μεταχειρίζεται το ξεθαμμένο «αρχείο» ως εργαλείο ανασκαλέματος της μνήμης, το έξυπνο, παιγνιώδες, απολαυστικό «Microcassette» των Κροατών Ιγκόρ Μπεζίνοβιτς και Ιβάνα Πιπάλ, όπου ένας άντρας παθιάζεται με το περιεχόμενο μιας πεταμένης στα σκουπίδια μικροκασέτας που χρησιμοποιήθηκε σαν γράμμα στα χρόνια του ‘90, το διαπραγματεύεται ως μέσο κεντρίσματος της φαντασίας έως και διαπολιτισμικού «χάρτη». Από την άλλη, στο «Cameramen» του Γάλλου Τριστάν Λομ, μια κάμερα, κλεμμένη από ένα κινηματογραφικό συνεργείο από δύο εφήβους, γίνεται οδηγός στις μικροπεριπέτειες των δραστών –και τίποτα παραπάνω. Για μας, τούτη η τελευταία να είναι ίσως και η πιο αδιάφορη ταινία του Διαγωνιστικού μαζί με το αναπάντεχα τιμημένο με το Grand Prix «And She Hisses» της Ισπανίδας Μόνικα Λεκ, όπου βελάκια, αλκοόλ, καπνός και… φίδια μπλέκονται σε ένα συνονθύλευμα ψευτοϊμπρεσιονιστικών βινιετών από την ζαλισμένη καθημερινότητα ενός ζεύγους νεαρών Αμερικανών επαρχιωτών.

Chen Chen Chen Chen

favourites Favourites

Το βραβείο που επίσης δεν καταλάβαμε –εκείνο της Σκηνοθεσίας, το δεύτερο ανώτερο μετά το Grand Prix- ήταν για το «Chen Chen» του Κάργκο Τσεν, πάνω στη σχέση ενός νεαρού με τον εγκεφαλικά ανάπηρο αδελφό του. Η προσπάθειά του πρώτου να «περπατήσει» τον ανήμπορο νέο στα σοκάκια του Χονγκ Κονγκ, όταν αντιλαμβάνεται πως έχει κι αυτός σεξουαλική επιθυμία όπως όλοι, γίνεται αντικείμενο μιας τρυφερής μεν, λόγω και βιωματικών του σκηνοθέτη στοιχείων, αλλά ενίοτε άτεχνης (ειδικά στη σκηνή του πορνείου) ταινίας που μοιάζει να διακρίθηκε κυρίως για τις προθέσεις και το ευαίσθητο θέμα της.

Αντίθετα, χαρήκαμε τη διάκριση (Βραβείο EFA «ΔΡΑΜΑ 2017», της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου) για το «Favourites» του Αυστριακού Μάρτιν Μονκ, γύρω από τη σχέση που βαθμιαία αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια επαναστατημένη έφηβη που μόλις το έσκασε από το σπίτι της στη Βιέννη με σκοπό να αναζητήσει τον βιολογικό της πατέρα στην Ιταλία και τον μεσήλικα που συμφωνεί απρόθυμα να την πάρει στο αμάξι του. Aλλη μια τρυφερή ιστορία, που όμως χτίζεται με ακρίβεια, θαυμαστή ψυχραιμία και φοβερή ερμηνευτική χημεία ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές.

the name of the son The Name of the Son

obscuridada In the Dark

minion Minion

wild Wild Child

Εν προκειμένω, δεν ήταν λίγα τα φιλμ του Διαγωνιστικού που εξερευνούν ζωές και θέματα ανηλίκων. Στο «The Name of the Son», η Αργεντίνα Μαρτίνα Μάτζκιν βουτά διακριτικά στον ψυχισμό ενός13άχρονου διεμφυλικού αγοριού μέσα από τη σχέση του με τον πατέρα, μέχρι το οριστικό τους πλησίασμα στη διάρκεια μιας εκδρομής μαζί με τη μικρότερη αδελφή. Πορτρέτα μικρότερων αγοριών σκιτσάρονται στο κάπως προφανές, αλλά καλοδουλεμένο εικαστικά «In the Dark» του Καναδού Μαριάνο Φράνκο, όπου ένας 8χρονος προσπαθεί να αντιληφθεί το «σκοτεινό» σύμπαν της τυφλής γιαγιάς του στη διάρκεια μιας φθινοπωρινής βόλτας τους σε ένα πάρκο, στο βραδυφλεγές, λυρικών εικόνων «Minion» του Ρουμάνου Ανγκέλ Νταμιάν, γύρω από τις δοκιμασίες του 7άχρονου παραγιού ενός βοσκού που παλεύει να συμφιλιωθεί με τη σκληρή ζωή στη στάνη, και στο «Wild Child» της Κα Κι Βονγκ από το Χονγκ Κόνγκ, κάτι σαν απωανατολίτικη, συμπυκνωμένη, σχεδόν βουβή παραλλαγή του τριφοϊκού «Αγριμιού», πάνω στη σχέση προστασίας που σταδιακά θα συνδέσει έναν αστυνομικό με ένα παιδί της φύσης που βρέθηκε κατά λάθος στην πόλη συνοδευόμενο από μια καμήλα.                          

virago Virago

border My Border, My Forest

barakat Barakat

no place No Place

Παρεμπιπτόντως, ενώ αγόρια υπάρχουν μπόλικα στο εσθονικό «Virago» της Κέρλι Κιρτς Σνάιντερ, κανένα δεν καταφέρνει να επιζήσει μέχρι τη μέση ηλικία! Καθώς, από τον «ανδροκτόνο» πόλεμο και μετά, ούτε ένας άρρην κάτοικος στο ομότιτλο χωριό δεν έχει περάσει το ηλικιακό φράγμα των 40 ετών, πες από «κατάρα» μυστηριώδη, πες από ενδημική ανδρική απροσεξία που φθάνει μέχρι τη θανατερή ηλιθιότητα! Αυτό που θα μπορούσε να δουλευτεί ως ένα ωριαίο ντοκιμαντέρ-φρεσκό κάποιου χτυπημένου από τη μοίρα χωριού, σε οποιαδήποτε γωνιά του πλανήτη, η σκηνοθέτης το μετουσιώνει σε μια δονούμενης μαυρίλας και μόνιμα ευρηματική κωμωδία, που προφανώς άρεσε και στην επιτροπή, αν κρίνουμε από το Βραβείο #ThisisΕU της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα.

Από την άλλη, η μέση και άνω ηλικία ήταν εντελώς πρωταγωνιστική σε πέντε ταινίες του ξένου τμήματος. Με τη μνήμη και το βάρος που κουβαλάνε οι εικόνες της καταπιάνονται, με διαφορετικό ο καθένας τρόπο, ο Βραζιλιάνος Γκαμπριέλ Αμαράλ με το «No Place», ο Ιταλός Τζόρτζιο Μιλόκο με το «My border, My Forest» και η Λιβανέζα Μανόν Ναμούρ με το «Barakat». Ο πρώτος μέσα από την ενδιαφέρουσα όσο και σε στιγμές φλύαρη ιστορία του επιστάτη μιας φάρμας κακάο, αντιμέτωπου με την πώληση της γης που τον άνδρωσε και επί δεκαετίες τον έθρεφε, ο δεύτερος μέσα από το κάπως άρρυθμο, αν και ενισχυμένο με ένα συμπαθές twist τελικά, χρονικό του αγώνα ενός πολιτογραφημένου στην Ιταλία Κροάτη εργάτη να επιστρέψει στα μέρη του και να ξεπεράσει μια παιδιόθεν τυραννική ενοχή, και η τρίτη μέσα από το συγκινητικό μέσα στην απλοϊκότητά του επεισόδιο ενός ηλικιωμένου άντρα που χάνεται στη σύγχρονη Βηρυτό αναζητώντας το μαγαζάκι που θυμάται από τα νεανικά του χρόνια.

keep it going Keep it Quiet

anna Anna

Στο σκέλος της μέσης ηλικίας πάντα, συμπαγές, οξυδερκές και απροσδόκητα αστείο στο ειρωνικό του φινάλε βρήκαμε το πραγματευόμενο την αυτοχειρία «Keep It Quiet» της Αμερικανής Γιάγια, με ηρωίδα μια επαρχιακή κτηνίατρο που κρατά κρυφή την κατάθλιψή της από την οικογένεια και τους φίλους της, ενώ ανάλογη δύναμη διαθέτει και το τιμημένο με το Ειδικό Βραβείο Αρτιότερης Παραγωγής TV5 MONDE «Anna» του Βρετανού Ντέκελ Ντέκερσον, μια καουρισμακικών τόνων, «παγωμένου» χιούμορ, έξοχα παιγμένη πάνω στις αντιθέσεις ταινία γύρω από την προσπάθεια μιας ευτραφούς 45άρας Ουκρανής, ανύπαντρης μητέρας και υπαλλήλου σφαγείου, να βρει Αμερικανό γαμπρό σε ένα προορισμένο για προξενιό πάρτι.

a better you A Better You

the jackpot Τhe Jackpot

musician 607 _Musician

Εκείνο στο οποίο μάλλον υστερούσε το Διεθνές Διαγωνιστικό ήταν το fantasy. Μονάχα το «A Better You» του Ιρλανδού Ιμον Μέρφι, όπου εσωστρεφής υπάλληλος γραφείου σε ένα δυστοπικό μέλλον επιστρατεύει τη βοήθεια ενός εξελιγμένου σε τόλμη και αποφασιστικότητα κλώνου για να «ρίξει» μια συνάδελφο, εμπίπτει πραγματικά στο είδος: ένα καθαρόαιμο sci fi, γνωστικό στη χρήση του ρετρό φουτουρισμού, αστείο και μαζί τρυφερό στον τρόπο που μιλά για τη μοναξιά και την ανάγκη για συντροφικότητα. Ανάλογα συστατικά, άλλα μικρότερη δόση φαντασίας επιστημονικής (πάντως όχι και φαντασίας σκέτης), έχει και το παραμυθένιο –τύπου Ζαν-Πιέρ Ζενέ- «The Jackpot» της Γερμανίδας Aλις φον Γκβίνερ, αφηγούμενο την τυχαία (;) πλην μοιραία γνωριμία ενός αγρότη και της αγαπημένης… κότας του με μια εκκεντρική «εφευρέτρια» σε μια παραδομένη στα τυχερά παιχνίδια –άρα και στις συμπτώσεις- μεγαλούπολη. Ακόμη δε μικρότερες δόσεις μοτίβων του είδους εντοπίζει κανείς στο ατμοσφαιρικό «Musician» του Ιρανού Μοχσέν Μεχρί Νταρουέι, πάνω στο όνειρο ενός φιλόμουσου νάνου να μπορεί να παίξει κάποτε το δίμετρο κοντραμπάσο –όνειρο που σύντομα θα γίνει «πραγματικότητα» με έναν απρόβλεπτα πικρό τρόπο.

Girl Meets Boy 607 Girl meets Βoy

Exhibition 607 Exhibition

Τέλος, δύο διαμάντια που βάζουμε δίπλα στο «Song Sparrow» ως ταινίες της προτίμησής μας, δυστυχώς αβράβευτες κι αυτές από την επιτροπή. «Girl meets Βoy» του (πανέτοιμου, ως φαίνεται, για μεγάλου μήκους) Γερμανού Φέρντιναντ Αρτούμπερ, ένα λαβ στόρι «αλλιώτικο», γήινο όσο και ευρηματικό, νευρώδες και μαζί υπόγεια σπαραχτικό, που ξετυλίγει την συμπτωματική (ή μήπως όχι;) συνάντηση μιας πρόσφατα χωρισμένης γυναίκας με έναν αινιγματικά μοναχικό άντρα και το παιχνίδι ρόλων στο οποίο επιδίδονται καθώς γνωρίζονται βαθύτερα. Και το ιδιοφυές «Exhibition» της επίσης Γερμανίδας Σίλβια Μπόργκες, με ήρωα έναν βετεράνο… επιδειξία που παλεύει απεγνωσμένα να τραβήξει την προσοχή των απορροφημένων στα κινητά του περαστικών: κοινωνικό σχόλιο με φλογοβόλο σατιρικό χιούμορ μέχρι τρελής «κορύφωσης» –μέσα σε τρία μόλις λεπτά!


Το 43ο Φεστιβάλ της Δράμας με τον τρόπο του Flix: