Οταν το 2003 ο Τζον Απντάικ έγραφε στην κριτική του για το καινούριο τότε μυθιστόρημα του Ντον ΝτεΛίλο «Cosmopolis» πως «το πρόβλημα με μια ιστορία όπου όλα είναι πιθανά να συμβούν, είναι πως τελικά δεν συμβαίνει τίποτα» θα μπορούσε να μιλάει άνετα και για την μετά μια δεκαετία κινηματογραφική μεταφορά του στο σινεμά από τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ.
Οσο «αποκαλυπτική» κι αν μοιάζει στο άκουσμά της η αλληγορία για την πτώση του καπιταλισμού μέσα από την τελευταία (;) μέρα στη ζωή ενός νεαρού δισεκατομμυριούχου, δεν συμβαίνει το ίδιο και στην μεταφορά της στη μεγάλη οθόνη.
Κλεισμένο μέσα στους τέσσερις...τροχούς μιας υπερπολυτελούς λιμουζίνας (με ελάχιστες ανάσες εξωτερικών χώρων και ήχων), το «Cosmopolis» δεν είναι παρά μια αλληλουχία των συναντήσεων που έχει στη διάρκεια ενός 24ώρου ο ήρωάς του καθώς προσπαθεί να διασχίσει τη Νέα Υόρκη, τη μέρα που την πόλη επισκέπτεται ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. προκαλώντας κυκλοφοριακό και κοινωνικό κομφούζιο.
Και ενώ έξω από την καλά μονωμένη λιμουζίνα μαίνεται ένας ακύρηχτος πόλεμος, απαρχή μιας προφητικής τελικά εξέγερσης κατά του καπιταλιστικού συστήματος, ο Πάρκερ ζει σε ένα αποστειρωμένο δικό του σύμπαν δουλεύοντας, κάνοντας σεξ, συνομιλώντας με οικονομικούς συμβούλους, συνεργάτες του, την καινούρια του γυναίκα, εμπόρους τέχνης, έναν πρώην υπάλληλο των επιχειρήσεών του και φυσικά τον σοφέρ του.
Δεν χρειάζονται περισσότερες λεπτομέρειες για να αντιληφθεί κανείς εύκολα τι ήταν αυτό που γοήτευσε τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ στην κλινική περίπτωση ενός ήρωα-συμβόλου της πτώσης του καπιταλισμού που ακόμη κι αν η ιστορία του γράφτηκε 10 χρόνια πριν μοιάζει σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ. Ούτε μπορεί κανείς να έχει την παραμικρή αμφιβολία πως περισσότερο από οτιδήποτε ο Κρόνενεμπεργκ ήθελε να εικονογραφήσει τη σκηνή στην οποία ο Πάρκερ συνομιλεί με την υπεύθυνη των οικονομικών του (μεσα στη λιμουζίνα φυσικά) ενώ είναι ολόγυμνος και μετά από μια επιτόπια εξέταση από τον γιατρό του ανακαλύπτει πως ο προστάτης του είναι ασύμμετρος!
Ολα όμως όσα θα μπορούσαν να κάνουν το «Cosmopolis» πραγματικά συνταρακτικό σταματούν εκεί: στην επιλογή του Κρόνενμπεργκ να μην διασκευάσει στην πραγματικότητα το μυθιστόρημα του Ντον ΝτεΛίλο, αλλά να το μεταφέρει αυτούσιο στη μεγάλη οθόνη, απονευρώνοντας την πιθανή κινηματογραφική του ενέργεια σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που το έκανε και για την ψυχανάλυση στο καθόλου επικίνδυνο «Μια Επικίνδυνη Μέθοδος».
Σε μια αλληλουχία μεγάλων διαλογικών σκηνών ανάμεσα στον Πάρκερ και τους «επισκέπτες» του, που μετά από λίγο κάνουν τα λόγια του ΝτεΛίλο να μοιάζουν ανούσια και χωρίς ενδιαφέρον, ο Κρόνενμπεργκ αρνείται ταυτόχρονα να κορυφώσει τη «δράση» παραμένοντας από την αρχή μέχρι το τέλος στον ίδιο τόνο μιας επαναλαμβανόμενης αμηχανίας αν αυτά που δείχνει είναι τελικά σημαντικότερα από όσα δεν βλέπουμε ή και το αντίθετο.
Και προς λύπη όσων θα ήθελαν πολύ να πιστέψουν πως ο Ρόμπερτ Πάτινσον θα μεταμορφωνόταν στα χέρια ενός μεγάλου σκηνοθέτη, ο νεαρός ηθοποιός δεν τον βοηθάει, αφού παρά τις καλές προθέσεις του, δεν φέρνει στον Πάρκερ τίποτα περισσότερο από την ίδια παγωμένη ηδυπάθεια που περιφέρει στο «Twilight». Το ίδιο και οι διάσημοι συμπρωταγωνιστές του (ανάμεσα τους οι Ζιλιέτ Μπινός, Ματιέ Αμαλρίκ, Πολ Τζιαμάτι, Σαμάνθα Μόρτον) που σε πραγματικά δεύτερους ρόλους βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος μιας ανέκφραστης απαγγελίας των μονολόγων τους όπως ακριβώς αυτοί βρίσκονται στο βιβλίο του ΝτεΛίλο.
Ισως, όμως, τελικά περισσότερο και από τον Κρόνενμπεργκ ή τον Ρόμπερτ Πάτινσον, η ευθύνη για αυτήν την χωρίς γκάζια κούρσα στο σύγχρονο χάος να βρίσκεται στον ίδιο τον Πάρκερ, έναν ήρωα που δεν έχεις κανένα λόγο να συμπαθήσεις, πόσω μάλλον να συγκινηθείς από την πτώση του.
Ακόμη κι όταν πίσω από το ανέκφραστο βλέμμα του κρύβεται όλη η σημερινή πραγματικότητα ενός πλανήτη σε κρίση και το «κούρεμα» που αναζητά τόσο επίμονα από την αρχή της ταινίας κατέληξε στις μέρες μας να αποτελεί μια «cosmopolis» από μόνο του!
Διαβάστε περισσότερα για το «Cosmopolis» και για το 65ο Φεστιβάλ Καννών στο ειδικό τμήμα του Flix.gr που ανανεώνεται συνεχώς
Tags: Cannes 2012
