Ιταλία, δεκαετία 1980. Ο Αρτουρ είναι ένας νεαρός Εγγλέζος που, για άγνωστους λόγους, έχει βρεθεί να μένει στο περιθώριο της Ταρκυνίας, της αρχαία πόλης της επαρχίας του Βιτέρμπο - διάσημης για την Ετρουσκική Νεκρόπολη και τους πανάρχαιους τάφους της. Ίσως είχε ακολουθήσει τον έρωτα της ζωής του, την Βιεναμίνα, η οποία δεν υπάρχει πια. Είναι νεκρή, παρόλο που η μητέρα της Φλώρα, μία διάσημη τραγουδίστρια της όπερας, δεν έχει εγκαταλείψει ποτέ την ελπίδα ότι το κορίτσι της θα επιστρέψει.
Ο Αρτουρ κυνηγάει χίμαιρες - έχει οράματα, που του επιδεικνύουν που είναι κρυμμένο το παρελθόν. Στην πραγματικότητα, αυτό οδηγεί τον ίδιο και την συμμορία του από ντόπιους tombaroli (τυμβωρύχους) στο να ανακαλύπτουν αρχαίους θησαυρούς, θαμμένους για να συνοδεύουν/προστατεύουν τους νεκρούς στην επόμενη ζωή. Η συμμορία ζει σε ένα κοινόβιο κι από τα κέρδη της πώλησης σε αρχαιοκάπηλους Ευρωπαίους. Ο Αρτουρ όμως ζει για να ψάχνει όσα χάθηκαν. Ακολουθεί έναν μίτο της Αριάδνης, που τον οδηγεί σε πολύπλοκους διαδρόμους και κρυφά δωμάτια της φαντασίας, της διαίσθησης, του λίμπο μεταξύ της ζωής και του θανάτου, ψάχνοντας νόημα. Και την αγάπη του.
Η Αλίτσε Ρορβάχερ με αυτή την ταινία ολοκληρώνει την τριλογία της για όσα μάς συνδέουν με το παρελθόν. Στο δικό της παρελθόν, οι προηγούμενες δύο ταινίες έφυγαν βραβευμένες από το φεστιβάλ Καννών: Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής για τα «Θαύματα» το 2014 και Βραβείο Σεναρίου για τον «Ευτυχισμένο Λάζαρο». Με αυτό εδώ το μεταφυσικό ποίημα, ίσως να άξιζε και το Χρυσό Φοίνικα. Γιατί όποιος την ακολουθήσει σε αυτή την εκσκαφή, πράγματι ανακαλύπτει έναν θησαυρό.
Χρησιμοποιώντας τρία φορμά στην κινηματογράφηση (Super 16mm, απλό 16mm και 35άρι) η Ρορβάχερ μετακινείται και η ίδια μέσα σε ένα δαίδαλο, σ’ ένα ατμοσφαιρικό λίμπο, παρασύροντας μας σε πολλαπλές διαστάσεις και πραγματικότητες. Ονειρικές και αιθέριες μέσα από στα οράματα του Αρτουρ, νοσταλγικές και συγκινητικές μέσα στις αναμνήσεις του, κυριολεκτικές και φανταχτερές μέσα στους τάφους με τα ευρήματα. Όσο ο χλωμός, σκελετωμένος Αρτουρ τριγυρίζει με το λευκό λινό κοστούμι του σαν φάντασμα (ή σαν το αρνητικό του Μαστρογιάννη στο 8 1/2), σαν κάποιον που συνεχώς επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών, η Ρορβάχερ ξεφεύγει από το όνειρο και σχολιάζει την πραγματικότητα: οι παράγκες της Ταρκυνίας ξηλώνονται για να μην χαλάνε την εικόνα του τουρισμού, η οικονομική κρίση χτυπά και τις πάλαι ποτέ πλούσιες μεγάλες ντίβες στις βίλες που καταρρέουν, η σύγχρονη γενιά των Ιταλών είναι αποκομμένη από τις ρίζες και την ιστορία τους - θέλουν απλώς να την ξεπουλήσουν.
Ο Αρτουρ (ο Τζος Ο Κόνορ τον ερμηνεύει συγκλονιστικά, με θλιμμένη οργή και χλωμό παράπονο) είναι ο μόνος που εκτιμά την ομορφιά, την ψάχνει απεγνωσμένα. Χρειάζεται το παρελθόν για να καταλάβει το παρόν. Δεν τον τρομάζει ο θάνατος, όσο τον έλκει - με τον ίδιο κατακόκκινο μίτο.
Υπάρχει κάτι ελεγειακό για την πεθαμένη ιστορία που όμως οφείλει να περνάει στο συλλογικό DNA, αλλά και κάτι γλυκό, τρυφερό και αισιόδοξο για το συλλογικό παρόν. Η Ρορβάχερ, με έναν τρόπο φελινικό, κατοικεί την ταινία με κοινότητες - η συμμορία των tombaroli ή οι γυναίκες που μεταμορφώνουν έναν εγκαταλειμμένα σταθμό τρένου σε κοινόβιο και στεγάζουν με αλληλεγγύη τα παιδιά τους. Διάφορες εθνικότητες, διαφορετικές γλώσσες ή προφορές.
Η Ιταλία θα επιβιώσει με όλους τους κατοίκους της, από όπου κι αν αυτοί προήλθαν. Άλλωστε όλοι είμαστε μετανάστες, ταξιδιώτες σε αυτή τη ζωή με προορισμό την επόμενη. Καταδικασμένοι να κυνηγάμε χίμαιρες ενδιάμεσα.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
