Πόση σημασία έχει να τοποθετείς στα πάντα μια ταμπέλα; Να βρίσκεις μια διάγνωση για κάθε «ασθένεια» να ορίζεις τι «φταιει» για συμπεριφορές που δεν ακολουθούν τους συνηθισμένους κανόνες; Το φιλμ του Ερλεντ Ε. Μο ακολουθεί μια ομάδα παιδιών σε ένα σχολείο της Δανίας, το οποίο έχει αρκετές ειδικές τάξεις, για παιδιά που η συμπεριφορά τους παρεκκλίνει από αυτή των υπόλοιπων.
Ο Βίκτορ, ο Μαρίνο, η Μαρτίνε, έχουν διαγνωστεί με Σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ADHD) ακόμη κι αν για όσα μοιάζουν κοινά στην συμπεριφορά τους, υπάρχουν άλλα τόσα που τους διαφοροποιούν. Οπως λέει μια από τις δασκάλες τους, διαβάζοντάς τους μια μέρα στην τάξη τις παρατηρήσεις από τους ελέγχους της, από τις μέρες που πήγαινε σχολείο «αν το το σύνδρομο ADHD υπήρχε όταν πήγαινα σχολείο, μάλλον θα είχα διαγνωστεί με αυτό».
Η βασικότερη θεραπεία για το ADHD είναι το Ritalin, ένα ψυχοφάρμακο του οποίου τα έσοδα τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν αυξηθεί 2.400%. Η ευκολία με την οποία τα παιδιά σήμερα διαγνώσκονται με το ADHD, μοιάζει ελαφρώς ανησυχητική. «Μέσα από αυτή τη διάγνωση προσπαθούν να εξηγήσουν την συμπεριφορά των παιδιών» λέει ένας από τους δασκάλους τους. «Είναι μια ανόητη απόπειρα. Υπάρχει κάτι πιο βαθύ πίσω από την συμπεριφορά τους που δεν εξηγείται με μία μόνο ταμπέλα».
Βλέποντας τα παιδιά δεν είναι δύσκολο να αντιληφθείς όχι μόνο πως η συμπεριφορά του καθενός έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, μα και πως το γεγονός ότι έχουν διαγνωστεί με κάτι που έχει όνομα «συμπτώματα» και «θεραπεία» δημιουργεί από μόνο του ένα ίσως ακόμη μεγαλύτερο φορτίο απ ότι η ίδια η ασθένεια.
Το ντοκιμαντέρ το Μο, ακολουθεί τα παιδιά και τους δασκάλους τους στην διάρκεια μιας χρονιάς όπου δοκιμάζουν εναλλακτικές θεραπείες που βασίζονται στις προσωπικές δυνατότητες του κάθε παιδιού και δεν βασίζεται σε φαρμακευτική αγωγή. Βλέποντας στην διάρκεια του φιλμ τα παιδιά να κάνουν μια πρόοδο που μοιάζει αλματώδης σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση τους, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς για τον τρόπο που η ιατρική επιστήμη προτιμά να «ξεμπερδεύει» γενικεύοντας με ευκολία, με περιπτώσεις που θα χρειάζονταν μια διαφορετική αντιμετώπιση.
Το «Με Διαφορά Τεσσάρων Γραμμάτων» όμως δεν προσπαθεί να περάσει το μήνυμα του μέσα από μια καταγγελτική συμπεριφορά, ή από μεγαλόστομες δηλώσεις. Αφήνει τα ίδια τα παιδιά και την συμπεριφορά τους να ζωγραφίσουν την μεγαλύτερη εικόνα, δίνοντας τους την προσοχή και τον χώρο που χρειάζονται για να δείξουν την πολυπλοκότητα των χαρακτήρων τους και χρησιμοποιώντας τους δασκάλους και τους γονείς τους σαν οδηγούς μας σε μια περιοχή που μοιάζει για μας τόσο αχαρτογράφητη, όσο πιθανότατα μοιάζει τρομακτική και αλλόκοτη για τα ίδια τα παιδιά που την κατοικούν.
Το «Four Letters Apart-Children in the Age of ADHD» προβάλλεται την Κυριακή 23 Μαρτίου στις 23.00 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές.
