Μπραντ Πιτ: Ο Μάλικ μου άλλαξε τον τρόπο που θέλω να κάνω σινεμά

Μπορεί να είσαι ο μεγαλύτερος σταρ του Χόλιγουντ, αλλά αν στο μυαλό σου έχεις ριζωμένη την ανάγκη να καθιερωθείς στο καλλιτεχνικό σινεμά, μπαίνεις στην πιο δύσκολη συνέντευξη Τύπου, αυτή που ακολουθεί την πρεμιέρα της ταινίας σου στο φεστιβάλ Καννών, με τα μάτια χαμηλά. Φορώντας ένα λευκό λινό κουστούμι και ανοιχτόχρωμα γυαλιά ηλίου, ο Μπραντ Πιτ χαιρέτησε χαμογελαστά τους δημοσιογράφους και πήρε τη θέση του στο πάνελ του «The Tree of Life», ανάμεσα στη συμπρωταγωνίστριά του Τζέσικα Τσάστεϊν, στους παραγωγούς Μπιλ Πόλαντ, Σάρα Γκριν και Ντίντι Γκάρντνερ (συνεργάτιδα του Μπραντ Πιτ στην εταιρία του Plan B), και στο διευθυντή φωτογραφίας του Μάλικ, Εμάνιουελ Λουμπέσκι.

Ευγενής αλλά κάπως τρακαρισμένος και αμήχανος κάτω από το βάρος του να πρέπει να ερμηνεύσει ο ίδιος το μεταφυσικό όραμα και τις προθέσεις του σκηνοθέτη του, ο Πιτ περιοριζόταν σε σύντομες απαντήσεις που, κυρίως, απέπνεαν δέος μπροστά στο μεγαλείο του να συνεργάζεσαι μ' έναν πραγματικό καλλιτέχνη. Το ότι κατάλαβε ακριβώς το νόημα της ταινίας, είτε όσο τη γύριζε ή τώρα που την είδε, δεν έγινε ποτέ σαφές. Αλλά ποιος πραγματικά μπορεί να τον κατηγορήσει για αυτό;

Γιατί δεν είναι ο Τέρενς Μάλικ παρών;

Βλέπει τον εαυτό του ως αρχιτέκτονα του σπιτιού, όχι τον μεσίτη του. Δεν ξέρω γιατί στη δουλειά μας ο κόσμος μας περιμένει και να δημιουργήσουμε κάτι, και να το πουλήσουμε μετά. Είναι πολύ περίεργο. Και ο Τέρι δεν μπορεί να συμβιβαστεί με αυτό. Δεν του αρέσει να εξηγεί τις ταινίες του. Αλλά αυτό είναι καλύτερο για μας, δεν νομίζετε; Δε σας έχει τύχει να έχετε κάποιο τραγούδι που αγαπάτε πολύ, μέχρι να βγει η μπάντα και να δώσει συνέντευξη που εξηγεί τους στίχους; Νομίζω ότι ό,τι έχει ο Τέρι να πει, το λέει με τις ταινίες του.

Είναι πραγματικός άνθρωπος; Γελάει, μιλάει, εξηγεί... τρώει;

Είμαι εδώ να σας διαβεβαιώσω ότι πάει και στην τουαλέτα. Οχι, σοβαρά μιλώντας, ο Τέρι είναι ένας από τους πιο γλυκούς συνεργάτες που είχα ποτέ. Γελάει συνέχεια στο σετ. Αγαπά πολύ τους ηθοποιούς του. Κι αυτή είναι νομίζω η διαφορά μεταξύ ενός σπουδαίου σκηνοθέτη, μ' έναν καλό σκηνοθέτη. Κι ο Μάλικ είναι ένας σπουδαίος σκηνοθέτης.

Πώς του φάνηκε ο τρόπος που δουλεύει ο Μάλικ;

Θα μπορούσα να μιλάω για μέρες. Είναι συγκλονιστικός. Πρώτα από όλα κατασκεύασε την ατμόσφαιρα της 50ς εποχής, ολόκληρο το σύμπαν της ταινίας, το σπίτι, την μικρή πόλη. Μας έλεγε «βγείτε έξω, κάντε μια βόλτα» και κάνοντάς το δεν βγαίναμε σ' ένα σκηνικό αλλά σε γειτονιά... παιδάκια έπαιζαν σχοινάκι. Δεν είχαμε αυτό που θα έλεγε κανείς «σενάριο». Παίρναμε 1-2 σελίδες, αλλά δεν τον ενδιέφερε αυτό που είχε γράψει, αλλά το «τυχαίο» που θα συνέβαινε στο γύρισμα. Ηθελε να πιάσει τις αληθινές αντιδράσεις μας, να καταγράψει τη στιγμή. Ενα μόνο φως φώτιζε τις σκηνές μας, όλο το υπόλοιπο ήταν φυσικό. Η κάμερα επί το πλείστον στο χέρι. Μόνο δύο λήψεις, αυτό επέτρεπε: δύο λήψεις! Μάλιστα είχε μία τακτική, την οποία ονομάζαμε μεταξύ μας «τορπίλη»: ενώ ολοκληρώναμε μ' έναν τρόπο την πρώτη λήψη και ετοιμαζόμασταν να κάνουμε τη δεύτερη, ο Τέρι θα έστελνε κάτι νέο στο σετ – έναν άλλο ηθοποιό, ένα άλλο στοιχείο για να αλλάξει το ύφος, το ρυθμό, το σενάριο. Να «τορπιλήσει» τη στιγμή. Ηταν πολύ απαιτητική εμπειρία, εξουθενωτική. Αλλά υπέροχη. Πραγματικά θα μπορούσα να σας μιλάω για μέρες.

Πόσο ανασφαλής ένιωσε στο γύρισμα;

Ναι, ο Τέρι απαιτεί μία βουτιά στο κενό από σένα. Κι αυτό είναι από μόνο του τρομαχτικό. Αλλά αν δεν βουτήξεις, δεν μπορείς να βιώσεις την εμπειρία του σινεμά του. Και δεν μπορείς να του προσφέρεις αυτό που θέλει: τη στιγμή σου. Αλλά με τον Μάλικ να σε καθοθηγεί δεν μπορείς να νιώσεις ανασφάλεια. Το ξέρεις, σε κάθε βήμα, ότι είσαι σε πολύ καλά χέρια.

Καταλάβε περί τίνος πρόκειται η ταινία;

Η δομή της ιστορίας που θέλει να αφηγηθεί ο Τέρι μου ανατίναξε το μυαλό. Το πώς παντρεύει το «μικρό» με το «μεγάλο» - την ιστορία μιας οικογένειας σε μια μικρή κωμόπολη του Τέξας, με την κοσμογονία, τη γέννηση του σύμπαντος, τη διάσπαση του ατόμου. Είναι καταπληκτικός – πραγματικός φιλόσοφος, καλλιτέχνης.

Πλησίασε το ρόλο ως γιος ή ως πατέρας;

Μου ήταν πολύ δύσκολο να παίξω τον αυταρχικό πατέρα. Με ενοχλούσε να ταυτιστώ με τη σκληρότητα του ρόλου. Τι θα σκεφτούν τα παιδιά μου όταν δουν την ταινία, μεγαλώνοντας; Μετά όμως κατάλαβα ότι θα ξέρουν εμένα ως πατέρα και θα μπορούν να κάνουν το διαχωρισμό. Κι αν είμαι τυχερός, θα σκεφτούν ότι ο μπαμπάς τους κάποτε υπήρξε καλός ηθοποιός.

Θρησκευτικότητα ή πνευματικότητα: ποια η κοσμοθεωρία της ταινίας;

Νομίζω ότι ο Μάλικ είναι ένας πνευματικός άνθρωπος και όχι ένας τυπικός «Χριστιανός». Είναι πάνω από όλα φιλόσοφος. Εγώ μεγάλωσα μέσα σε μία τυπική χριστιανική οικογένεια. Μου έμαθαν ότι όλα στη ζωή μου τα είχε αναλάβει ο Θεός. Αυτός «εν σοφία εποίησε». Και όταν όλα κατέρρεαν, χωρίς λογική ούτε σοφία, ότι «ήταν θέλημά Του». Ω, μην με κουρδίζετε γιατί θα αρχίσω να βρίζω. Εχω πάρα πολλά «θέματα» μ' αυτό το θέμα. Για αυτό και η ταινία μου μίλησε προσωπικά.

Γιατί αποφεύγει blockbuster σαν τις «Επικίνδυνες Αποστολές» για παράδειγμα;

Α, μην το αποκλείετε! Αν με καλέσουν για «Επικίνδυνες Αποστολές» θα είμαι εκεί! Αλλά προσπαθώ να επιλέγω ρόλους που κάτι λένε σε μένα. Πριν από δέκα περίπου χρόνια κάθισα και σκέφτηκα ποιες ήταν οι αγαπημένες μου ταινίες. Και δεν ήταν blockbuster. Ηταν σενάρια σαν αυτό εδώ. Οπότε θα προσπαθήσω να κάνω όσες περισσότερες τέτοιες ταινίες μπορώ. Ταινίες που θέτουν ερωτήματα. Ή κωμωδίες. Λατρεύω τις κωμωδίες. (σ.σ. δημοσιογράφος φωνάζει σχόλιο για τους αδελφούς Κοέν). Ναι, κι εγώ το διασκέδασα αυτό. Αλλά σκεφτόμουν κάτι πιο ιερόσυλο, κάτι σαν τις κωμωδίες του Ζακ. Ξέρετε. Του Ζακ Γαλιφιανάκη.

Τι θα πάρει μαζί του από αυτή την εμπειρία;

Εμπνευση. Ο Μάλικ άλλαξε τον τρόπο που θέλω να κάνω σινεμά. Μου έμαθε ότι οι καλύτερες στιγμές στην κινηματογράφηση μιας ταινίας ή στην ερμηνεία ενός ηθοποιού είναι οι τυχαίες. Οτι δεν πρέπει να πηγαίνεις στο γύρισμα έχοντας μία προμελετημένη εικόνα του τι θα κάνεις. Τα «ατυχήματα» είναι τα καλύτερα. Θα προσπαθήσω να δουλέψω σ' αυτή την κατεύθυνση στο μέλλον. Να βγαίνω εκτός σκριπτ, να συνεργάζομαι με ερασιτέχνες ηθοποιούς ως παραγωγός.