φωτογραφίες: Motionteam
Περιμένοντας τον... ανασχηματισμό, το 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ξετυλίγεται, μέρα με τη μέρα, σε μια ήρεμη και γεμάτη ενδιαφέρουσες ταινίες και δράσεις διοργάνωση (φτου φτου).
Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 6 μέχρι και τις 16 Μαρτίου. Το Flix βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και σας μεταφέρει όλα όσα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις αίθουσες.
Αποστολή στη Θεσσαλονίκη: Λήδα Γαλανού, Βένα Γεωργακοπούλου, Ρόμπυ Εκσιέλ, Μανώλης Κρανάκης, Πόλυ Λυκούργου
Ηρθε η μέρα του πολυαναμενόμενου μάστερκλας της Λόρεν Γκρίνφιλντ και η φωτογράφος και σκηνοθέτης δεν απογοήτευσε. Μια διάλεξη συγκροτημένη, εναλλάξ διασκεδαστική και συγκινητική, ένα οδοιπορικό στην καριέρα της αρκετά προσωπικό, μια κριτική στην Αμερική του πλούτου, του χτες αλλά και του σήμερα, της δεύτερης εκλογής Τραμπ, των παιδιών που είναι «αυτόχθονες» των social media, γιατί γεννήθηκαν μετά από την εξάπλωσή τους. Διαβάστε εδώ περισσότερα για τη Λόρεν Γκρίνφιλντ και το έργο της, οι προβολές των ταινιών της διαρκούν ακόμα στο Φεστιβάλ.
Η ποίηση του Ρεμπό συνάντησε τους εργάτες στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αλιβερίου, σε ένα βίντεο που εγκαινιάζει το διαδικτυακό φεστιβάλ «Κύματα φωτός» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε συνεργασία με τη ΔΕΗ. Πέντε καλλιτεχνικές ομάδες δημιουργούν site specific βιντεοπαραστάσεις όπου η μουσική και το σενάριο εμπνέονται από τους χώρους, την ιστορία και τους ανθρώπους που εργάστηκαν εκεί. Η αρχή έγινε χτες βράδυ, με την προβολή της 17λεπτης ταινίας «L'Eclairage Revient» («Το Φως Επιστρέφει») γυρίστηκε στον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό Αλιβερίου.
Οι δημιουργοί του, Παντελής και Μιχάλης Καλογεράκης, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Παναγιώτη Ανδριανό, εμπνεύστηκαν από τα τετράδια με σημειώσεις που βρήκαν στο εργοστάσιο και δημιούργησαν έναν ηχητικό κόσμο όπου η ποίηση του Αρθούρου Ρεμπό (σύγχρονου της βιομηχανικής επανάστασης, άλλωστε), συνομιλεί με τις σκέψεις των ανθρώπων που εργάστηκαν στο Αλιβέρι. Η μουσική του Μιχάλη Καλογεράκη πήρε έμπνευση από τους ήχους του εργοστασίου, τη λύρα, τον ηλεκτρισμό, τη σιωπή και αποτελεί τον συνδετικό κρίκο των εικόνων, των σκέψεων και των λέξεων. Διαβάστε περισσότερα για το πρότζεκτ εδώ.
Με το τέλος της ταινίας, οι αδελφοί Καλογεράκη και η μπάντα τους μάς χάρισαν ένα 50λεπτο live γεμάτο χιούμορ, συγκίνηση, ποίηση (φυσικά τα δικά τους «ρεμπώτικα») και παιχνιδιάρικο λόγο.
Κατά τα άλλα, ελαφρύ ντύσιμο μέσα και έξω από τις αίθουσες και βόλτες με ήλιο ή ροζ ουρανό στο λιμάνι, αυτή, την πρώτη αληθινά ζεστή μέρα της άνοιξης.
To 27o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 6 μέχρι και τις 16 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φειστιβάλ Θεσσαλονίκης και στις σελίδες του στο Facebook και το Instagram. Μάθετε τα πάντα για το TiDF27 στην ειδική ενότητα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.
Το Flix βλέπει και γράφει ταινίες από το πρόγραμμα του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Super Paradise, Στηβ Κρικρής, Ελλάδα, Γερμανία, 2024, 88' | Διαγωνιστικό Newcomers
Μια πενταετία μετά την αίσθηση που προκάλεσε με το «The Waiter», ο Στηβ Κρικρής κάνει μια παράκαμψη στο ντοκιμαντέρ, βρέχοντας τα πόδια του στο πιο όμορφο νησί των Κυκλάδων (και του κόσμου;).
Τόσο βιωματική είναι η σχέση του καθενός με τη Μύκονο που ακούγοντας ως τίτλο το «Super Paradise», δημιουργεί τη δική του προσδοκία. Η ταινία, ωστόσο, είναι η επιλεκτική ματιά του Κρικρή σ' ένα σύμπαν που θα μπορούσε να λέγεται «Super Paradise Lost». Ας μην πιάσουμε το τι δεν υπάρχει στο ντοκιμαντέρ, αλλά τι όντως υπάρχει. Μια σειρά από συνεντεύξεις με εμβληματικές φιγούρες της Μυκόνου του '70 και του '80, σήμερα. Ιδιοκτήτες των σπουδαίων μπαρ, του Piero's, των Μουσών, η ντόπια Βαγγελιώ, Ελληνίδες και μη που πήγαν στο νησί μια βόλτα κι έμειναν δεκαετίες, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου που δεν δείχνει πρόσωπο, αλλά σκίτσα, ο Γιώργος Βέλτσος, αυτόχθων κι εκείνος από την πλευρά της μητέρας του, της Αννας. Που μοιράζονται φειδωλά αναμνήσεις και την απογοήτευσή τους για το προφίλ που έχει πάρει σήμερα το νησί.
Και ντοκουμέντα, φωτογραφίες και βίντεο, η γιαγιά με τη μαύρη μαντήλα που χαρμοκοιτάζει τους ημίγυμνους ηλιοκαμένους τουρίστες, οι γυμνές, τότε ακόμα, παραλίες, κάποια πάρτι, γκέι φιλιά, τα Ματογιάννια γεμάτα ασφυκτικά, εμβόλιμα κλιπ από το «Επιχείρηση Απόλλων», την «Παριζιάνα» και τη σεξοκωμωδία «The Fruit is Ripe» του '77.
Αυτά ο Κρικρής μοντάρει χωρίς μια ξεκάθαρη κατεύθυνση και χωρίς, δυστυχώς, κορύφωση, για έναν τόπο που μόνο κάθε είδους κορυφώσεις έχει χαρίσει. Η ελευθερία και η μεταφυσική και σαρκική παραζάλη μεταφέρεται μόνο με λόγια, όχι ως αίσθηση, η κοσμικότητα, οι σταρ, η queer κοινότητα αγγίζονται ελαφρά, να και μια φωτογραφία του Μπίλι Μπο, παρότι ο Μάκης Τσέλιος είναι ο ένας από τους ομιλητές, τα '90ς του Γκοτιέ και του Mad λείπουν εντελώς, η σημερινή ασυδοσία έχει μια αναφορά στην κατάληξη της ταινίας χωρίς, φυσικά, κανείς να θέλει ή να τολμά να προσβάλλει τους επιχειρηματίες - μόνο ίσως ο Βέλτσος που ήταν ανέκαθεν απολαυστικά αφοριστικός.
Κι έτσι μένει μια ταινία ενδιαφέρουσα και σωστή μεν, αλλά χωρίς χιούμορ, ενέργεια, κάποιου είδους συγκίνηση, ένα κυβιστικό πορτρέτο της Μυκόνου that was, που θέλεις να το γυρίσεις κι από τις άλλες πλευρές να κρυφοκοιτάξεις και να νοιώσεις.
Λήδα Γαλανού
Καίτη Δρόσου: Κιβώτιο Μνήμης, Αθανασία Δρακοπούλου, Ελλάδα, 2024, 72' | Ανοιχτοί Ορίζοντες
Μια εποχή που, όχι, δεν είναι ιδέα μου, το «Κιβώτιο» του Αρη Αλεξάνδρου, για πολλούς το κορυφαίο ελληνικό μυθιστόρημα, ξαναδιαβάζεται με πάθος, ένα ντοκιμαντέρ φέρνει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τον συγγραφέα του μέσα από ένα συγκλονιστικό πορτρέτο της συζύγου του, Καίτης Δρόσου. Πέθανε πριν λίγα χρόνια (2016) και τάφηκε στο πλευρό του, στο παρισινό νεκροταφείο Le Thais - έφυγε πολύ νωρίς αυτός, το 1978, σε ηλικία 56 χρονών. H έμπειρη ντοκιμενταρίστρια Αθανασία Δρακοπούλου έπεισε αυτή τη μοναδική γυναίκα λίγο πριν το τέλος της να διηγηθεί κατάματα σε μια κάμερα όλη την αλήθεια για τον Αρη Αλεξάνδρου, αλλά και για τον μεγάλο έρωτά τους.
Συνομήλικοι. Και οι δυο στο κομμουνιστικό κίνημα. Η Δρόσου τα κατάφερε και δεν πήγε ούτε φυλακή, ούτε εξορία. Ο Αλεξάνδρου πέρασε δέκα ολόκληρα χρόνια στα ξερονήσια, τόσα όσα κράτησε και μια σκληρή απόφασή της: παντρεμένη με τον ηθοποιό Φάνη Καμπάνη, μητέρα ενός παιδιού, έπρεπε να αποφύγει το κομματικό σκάνδαλο, να μην τον δει, να μην του στείλει ούτε ένα γράμμα. Γιατί ο «ωραίος και εξωτικός», όπως τον περιγράφει η ίδια, Αλεξάνδρου, ήταν βαθειά ερωτευμένος μαζί της. «Από τη μέρα που σε γνώρισα, μου σφράγισες τη ζωή», της έλεγε.
Ερωτική, πανέμορφη και ανεξάρτητη γυναίκα, η Καίτη Δρόσου, δημοσιογράφος και ποιήτρια, δέχεται να τον συναντήσει μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια (περιγράφει σαν ερωτευμένο κοριτσάκι το πρώτο ραντεβού), παντρεύονται («ντρεπόμαστε, είμασταν πια μεγάλοι ανθρωποι, 38 χρονών») και φεύγουν να γλυτώσουν τη χούντα στο Παρίσι. Αυτή σε εργοστάσιο, αυτός «βαστάζος-χαμάλης» σε διάφορες δουλειές, μεγάλη φτώχια, αλλά και ανάσες ζωής. Ο Αλεξάνδρου τα βράδυα μεταφράζει και συνεχίζει να γράφει το «Κιβώτιο», αυτό το αντι-σταλινικό, αντιδογματικό έπος, ένα χαστούκι στο ΚΚΕ. Τα είχε βροντήξει πολύ καιρό πριν και είχε φύγει από το Κόμμα. «Το "Κιβώτιο" έτσι νομίζετε ότι βγήκε; Πραγματική ιστορία ήταν, το Κόμμα είχε καταγγείλει γνωστό στέλεχος για γκεσταπίτη! Τα ζήσαμε αυτά που γράφει ο Αρης. Τα είδε και είπε: στοπ, χαίρετε, εθελοντικά μπήκα, εθελοντικά φεύγω», λέει η Καίτη Δρόσου. Κι αυτή;
Είναι ανατριχιαστικό αυτό που παραδέχεται στην Αθανασία Δρακοπούλου. «Του είχα πει τότε: αν έρθει εντολή από το Κόμμα να εκτελεστείς, θα ζητήσω από τα όργανα να σε εκτελέσω εγώ. Ετσι είμασταν τότε, δεν αντέχω να ακούω από διάφορους, "εγώ δεν ήμουνα σταλινικός". Ησουν και παραήσουν. Και ο καλύτερος από μας, ένα πτώμα το κουβαλάει από εκείνη την εποχή».
Γυρίσματα στο Παρίσι, στο φτωχικό σπίτι τους. Επίσκεψη στον τάφο του Αρη Αλεξάνδρου. Τα ίδια τα χειρόγραφα του «Κιβώτιου». Κι ένα γυναικείο πρόσωπο τόσο εκφραστικό, τόσο τολμηρό, να μιλάει ακόμα και για τα ερωτικά της όνειρα με τον Αλεξάνδρου μετά τον θάνατό του. Τα πολλά λόγια είναι φτώχεια. Το «Καίτη Δρόσου: Κιβώτιο Μνήμης» είναι πολύτιμο, πρέπει να προβληθεί. Σε αίθουσες; Σε τηλεόραση; Σε εκδηλώσεις; Παντού.
Βένα Γεωργακοπούλου
To 27o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 6 μέχρι και τις 16 Μαρτίου. Περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φειστιβάλ Θεσσαλονίκης και στις σελίδες του στο Facebook και το Instagram. Μάθετε τα πάντα για το TiDF27 στην ειδική ενότητα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.