Δεν μπορείς παρά να αναγνωρίσεις πως χρειάζεται θάρρος για να κάνεις μια ταινία που ξεκινά με τη σφαγή των Αρμενίων όντας ένας τουρκικής καταγωγής σκηνοθέτης, αλλά ο Φατίχ Ακίν υπήρξε ανέκαθεν ένας δημιουργός που δεν φοβόταν να τολμήσει. Αυτό που θέλει κάνει στο «The Cut» όμως, δεν είναι να εικονογραφήσει μια από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας, αλλά να εξιστορήσει με αφορμή αυτή, μια αληθινή οδύσσεια και μια ιστορία πίστης, επιμονής και δύναμης.
Στο κέντρο της βρίσκεται ο Ναζαρέτ, ένας Αρμένιος σιδεράς από το Μαρντίν, μια πόλη της Τουρκίας στα σύνορα με τη Συρία, ο οποίος και η οικογένειά του, όπως όλοι οι Αρμένιοι της χώρας, πέφτουν το 1915 θύματα αυτού που θα ήταν στη συνέχεια μια αληθινή γενοκτονία. Ο Ναζαρέτ θα επιστρατευθεί εναντίων των Βρετανών στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά αντί για την πρώτη γραμμή, όπως όλοι οι ομοεθνείς του, θα βρεθεί να σκάβει έναν καινούριο δρόμο στο πουθενά της αχανούς Ανατολίας. Οταν ο δρόμος τελειώσει κι ο πόλεμος μοιάζει χαμένος, όλοι οι Αρμένιοι από την ομάδα του θα παραδοθούν για να σφαγιασθούν από Τούρκους κρατούμενους, που θα τους δολοφονήσουν με αντάλλαγμα την ελευθερία τους.
Ο Ναζαρέτ θα σωθεί από την καλοσύνη του καταδίκου που αναλαμβάνει να τον σκοτώσει και θα μείνει ζωντανός, αφού το μαχαίρι ηθελημένα τον κόβει μόνο λίγο, τόσο όμως όσο να τραυματίσει ανεπανόρθωτα τις φωνητικές του χορδές. Από εκεί θα ξεκινήσει μια αληθινή οδύσσεια για τον ήρωα, που θα τον δει να διασχίζει τη χώρα μαζί με λιποτάκτες, να κρύβει την ταυτότητά του από τους βεδουίνους και τελικά να βρίσκει καταφύγιο στο εργοστάσιο ενός Τούρκου σαπωνοποιού.
Εκεί μετά από την πρώτη φορά που θα δει σινεμά, και θα συγκινηθεί με το «The Kid» του Τσάρλι Τσάπλιν, θα ανακαλύψει ότι οι δίδυμες κόρες του, αντίθετα απ΄ό,τι πίστευε, είναι ζωντανές και θα ξεκινήσει την αναζήτησή τους, σε μια διαδρομή που θα τον κάνει να διασχίσει ηπείρους και να φτάσει μέχρι την Κούβα κι από εκεί στην Αμερική.
Ναι, η ιστορία του φιλμ είναι συναρπαστική, περισσότερο μάλιστα αφού όχι μόνο απέχει λιγότερο από εκατό χρόνια από τις μέρες μας, αλλά και γιατί δεν είναι καθόλου δύσκολο να την αντιπαραβάλεις με αντίστοιχα βίαια και σκληρά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα δίπλα μας, τώρα. Ομως όσο κι αν οι προθέσεις του φιλμ είναι αναμφίβολα καλές και ο τόνος του αποφεύγει την καταγγελία και τον διδακτισμό, είναι σχεδόν αδύνατον να συγκινηθείς, πόσο μάλλον να συγκλονιστείς όπως θα περίμενες να συμβεί από ένα τέτοιο φιλμ.
Ο Φατίχ Ακίν μοιάζει να βρίσκεται εκτός κλίματος κινηματογραφώντας κάτι που μπορεί να έχει στην καρδιά του μια δυνατή ανθρώπινη ιστορία, μα που στη φόρμα του είναι μια επική ιστορία επιβίωσης που θα ταίριαζε καλύτερα σε έναν Αμερικάνο σκηνοθέτη, δεν είναι τυχαίο που συν-σεναριογράφος του είναι ο Αρμένικης καταγωγής συνεργάτης του Σκορσέζε σε πολλές ταινίες Μαρντίκ Μάρτιν. Ετσι το «The Cut» δυσκολεύεται να βρει την ισορροπία ανάμεσα στην ένταση που απαιτεί το θέμα και στο δράμα που θα σε παρασύρει, καταλήγοντας στο μεγαλύτερο μέρος του να τσαλαβουτά σε ένα ρηχό μελοδραματισμό και να πνίγεται σε υπερβολικές δόσεις λάθος μουσικής.
Και παρά το πλήθος των γεγονότων που γεμίζουν το σενάριο και θεωρητικά δικαιολογούν την υπερβολικά μεγάλη διάρκεια των 138 λεπτών, πολλά απ΄όσα συμβαίνουν στον ήρωα στη διάρκεια του γεωγραφικού και συναισθηματικού ταξιδιού του, μοιάζουν αχρείαστα και περιττά, αφού στην πραγματικότητά η διαδρομή του γίνεται σαφής κι αποκρυσταλλώνεται μέσα στις λίγες σκηνές της ταινίας που πραγματικά νιώθεις έναν κόμπο στον λαιμό.
Αντίθετα, ακόμη κι αν ειλικρινά θέλεις να παραδοθείς σε ένα φιλμ που οφείλει να είναι μεγαλειώδες και σαρωτικό, δεν μπορείς παρά να μένεις εκτός στο μεγαλύτερο μέρος του, αφού λάθος επιλογές, όπως αυτή της χρήσης της αγγλικής γλώσσας, στιγμές που μοιάζουν άβολα μελό και η συνολικά παλιομοδίτικη αίσθησή του, σε κρατούν συνεχώς σε απόσταση από τη βαθιά, επώδυνη, μελαγχολική και σκληρή καρδιά του.
Διαβάστε ακόμη:
- «The Cut»: τρέιλερ για τη νέα ταινία του Φατίχ Ακίν, ωδή στην Αρμενία
- Φατίχ Ακίν - «I’m an auteur, man…». Συνέντευξη Τύπου στο Φεστιβάλ Βενετίας
- Ο Φατίχ Ακίν κι ο Ταχάρ Ραχίμ μιλούν στο Flix
Διαβάστε αναλυτικά το πρόγραμμα του 55ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εδώ
