Φεστιβάλ / Βραβεία

Ικαρία: Μια «Μικρή Γη» - έξοδος κινδύνου από την οικονομική κρίση

of 10

Ακολουθώντας έναν 35χρονο που εγκαθίσταται μόνιμα στην Ικαρία, ανακαλύποντας τις άγνωστες έννοιες της αυτνομίας και της συνεργασίας, ο Νίκος Νταγιαντάς καταγράφει μια διέξοδο από την οικονομική κρίση στο ντοκιμαντέρ «Little Land» που θα κάνει την πρεμιέρα του στο 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Ικαρία: Μια «Μικρή Γη» - έξοδος κινδύνου από την οικονομική κρίση

Το αυξημένο ποσοστό της ανεργίας στην Ελλάδα της κρίσης έβαλε για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες στο μυαλό των νέων την έννοια της αποκέντρωσης, την «επιστροφή» στην επαρχία και στην ανακάλυψη τρόπων επιβίωσης που υπήρχαν πάντα εκεί, μόνο που κανείς δεν έδειχνε να ενδιαφέρεται μέχρι σήμερα.

Το «Little Land» του Νίκου Νταγιαντά (τον γνωρίσαμε με το εξαιρετικό «Sayome», το οποίο βραβεύθηκε με το URTI Grand Prix for Author’s Documentary στο Φεστιβάλ του Μόντε Κάρλο και το Βραβείο Κριτικών Fipresci στο 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης,), μια παραγωγή της Anemon σε συμπαραγωγή με την ΕΡΤ και το γαλλογερμανικό κανάλι ARTE, ακολουθεί τον 35χρονο Θοδωρή, καθώς αυτός εγκαθίσταται μόνιμα στην ακριτική Ικαρία. Εκεί, ανακαλύπτει μια κοινωνία που στηρίζεται στην αυτονομία και τη συνεργασία. Διατηρώντας ζωντανή την Ικαριώτικη παράδοση της «αλλαξάς» - η οποία αναβιώνει τώρα λόγω της κρίσης- πολλοί κάτοικοι της Ικαρίας δεν χρησιμοποιούν χρήματα για όλα όσα χρειάζονται: μελισσοκόμοι, οινοποιοί, αγρότες και ξυλουργοί, είναι πολυτάλαντοι και μαθημένοι στην ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ τους. Αποτέλεσμα; Οι Ικαριώτες όχι μόνο κατάφεραν να αντιμετωπίσουν την κρίση στον πυρήνα της, συνεχίζοντας μια παράδοση που έτσι κι αλλιώς θα τους άφηνε αλώβητους από χρηματοπιστωτικούς κινδύνους, αλλά παραμένουν και ένας ιδιαίτερος πληθυσμός διάσημος για τη μακροζωία του, αφού το ένα τρίτο του πληθυσμού ξεπερνά τα ενενήντα, και οι Ικαριώτες έχουν δέκα φορές περισσότερες πιθανότητες από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους να περάσουν τα 100.

2

Οπως σημειώνει ο ίδιος ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Νίκος Νταγιαντάς:

Τον Οκτώβριο του 2012, το νησί της Ικαρίας έγινε διάσημο σε όλο τον κόσμο. H εφημερίδα «New York Times», δημοσίευσε ένα εκτενές άρθρο με τίτλο «The Enchanted Island of Centenarians”, αναφέροντας την Ικαρία σαν ένα από τα τέσσερα μέρη στον πλανήτη με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. «Ακόμα και αν δεν είστε βοσκός» ισχυρίζεται ο συγγραφέας του άρθρου, «το παράδειγμα αυτού του μακρινού νησιού μπορεί να σας φανεί χρήσιμο». Συνιστά σε όλους να ακολουθήσουμε τα μαθήματα ζωής που προσφέρει η Ικαρία, και κατ’αυτόν τον τρόπο να γίνουμε «40% πιο ευτυχισμένοι και να ζήσουμε δέκα επιπλέον χρόνια».

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι καθώς η Ελλάδα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση της πρόσφατης ιστορίας της, το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων θα μειωθεί έως και κατά δέκα χρόνια.

Από αυτά τα δύο απροσδόκητα δεδομένα προέκυψε η ιδέα για την ταινία «Little Land».

Καθώς η ζωή στην Αθήνα γίνεται όλο και πιο δύσκολη, σκέφτομαι ολοένα και περισσότερο την Ικαρία και τους κατοίκους της. Στην πόλη, όλοι εξαρτόμαστε από ένα πολύπλοκο σύστημα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε –στην εργασία μας, στη σχέση μας με το κράτος, στην καθημερινότητά μας. Όλοι αναρωτιόμαστε καθημερινά: «τι θα συμβεί σε μένα και την οικογένεια μου, στο μέλλον;» Αυτή η ανασφάλεια δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αλλά Ευρωπαϊκό: πρόσφατη έρευνα κατέγραψε ότι οι Γάλλοι είναι οι πιο απαισιόδοξοι στην Ευρώπη, σχετικά με το μέλλον της οικονομίας.

Στην Ικαρία υπάρχει μια διαφορετική στρατηγική επιβίωσης. Οι Ικαριώτες καταναλώνουν ο,τι παράγουν, επενδύουν το χρόνο τους στο να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, ανταλλάσσουν αγαθά και υπηρεσίες, στηρίζουν ο ένας τον άλλον για να καλύψουν τις βασικές, καθημερινές τους ανάγκες.

Ισως η Ικαρία να έχει διατηρήσει κάτι που οι πιο πολλοί από εμάς έχουμε ξεχάσει. Οι Ικαριώτες δεν φθάνουν τα εκατό χρόνια επειδή προσπαθούν να ζήσουν περισσότερο. Ζουν πιο πολύ και πιο καλά επειδή είναι ικανοποιημένοι με την απλή και ισορροπημένη ζωή που έχουν επιλέξει να ζήσουν.

2

Το ντοκιμαντέρ έχει επιλεγεί από το τηλεοπτικό κανάλι ARTE, να προβληθεί στη Γερμανία και τη Γαλλία, στα πλαίσια μίας θεματικής μέρας για την Ελλάδα, την Πέμπτη 15 Αυγούστου 2013, ενώ στην Αθήνα θα προβληθεί στις 17 Απριλίου στα πλαίσια των προβολών του CineDoc.

Το «Little Land» θα προβληθεί την Πέμπτη 21 Μαρτίου στις 20.30 στο Ολύμπιον και το Σάββατο 23 Μαρτίου στις 17.30 στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη.

Διαβάστε περισσότερα για το 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: