Μήπως φέτος είναι η χρονιά που θα δικαιωθεί η Τζούλιαν Μουρ μ' ένα χρυσό αγαλματάκι; Η 4 φορές υποψήφια δεν έχει κερδίσει ποτέ και, ακόμα χειρότερα, δεν υπήρξε καν στις οσκαρικές πεντάδες τα τελευταία 12 χρόνια. Ο Τίμοθι Σπολ από την άλλη; Μπορεί να επαναλάβει ό,τι κι ο Μπρους Ντερν; Ακόμα κι αν δεν καταφέρει να βγει νικητής, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία θέση στην πεντάδα; Ή μήπως η φόρα έρχεται από την πάλαι ποτέ κωμωδία; Είναι ο Στιβ Καρέλ το στοίχημα της φετινής χρονιάς; Θα συμπαρασύρει μαζί του και τον (wait for it) Τσάνινγκ Τέιτουμ; Το 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Καννών μπορεί να τελείωσε, αλλά οι επόμενες μέρες είναι αυτές που κατακάθεται η χρυσόσκονη και ξεκαθαρίζει το τοπίο. Ποιοι, πραγματικά, έκαναν το μεγάλο μπαμ, ποιοι ξεχώρισαν και ποιοι ταιριάζουν στο προφίλ της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ώστε να φέρουν πίσω (πέρα από την καλλιτεχνική υπόκλιση ενός φεστιβάλ) εμπορική δύναμη και βραβεία;
Κανείς δεν μπορεί να διαψεύσει ότι, παρά τις υποσχέσεις του Τιερί Φρεμό όταν ανακοίνωσε το πρόγραμμα, το φετινό επίσημο διαγωνιστικό των Καννών ήταν μέτριο, αν όχι αδύναμο. Δεν υπήρξαν οι μεγάλες, συγκλονιστικές ταινίες. Αυτές που βγαίνεις από την αίθουσα και παραμιλάς. Ή μάλλον, δεν μπορείς να μιλήσεις για ώρες. Υπήρχαν μεγάλα ονόματα, ακόμα μεγαλύτερες προσδοκίες και μικρές ή τεράστιες απογοητεύσεις. Σκηνοθέτες από τους οποίους περίμενες αριστουργήματα και παρέδιδαν, στην καλύτερη περίπτωση, ικανοποιητικές ή διεκπεραιωτικές ταινίες και, στη χειρότερη, παταγώδεις αποτυχίες.
Στις εξαιρέσεις, πρώτος πρώτος τίτλος στα χείλη όλων των δημοσιογράφων από όλο τον κόσμο, όταν τους ρωτούσες την αγαπημένη τους ταινία του φεστιβάλ, το «Foxcatcher» του Μπένετ Μίλερ, ο οποίος έφυγε με το Βραβείο Σκηνοθεσίας. Βασισμένη σε μια αληθινή ιστορία, η ταινία του Μπένετ Μίλερ είναι φτιαγμένη για να αφήσει το σημάδι της στο αμερικάνικο σινεμά, αφηγούμενη μια βαθιά λυπημένη, αληθινά προβληματική εκδοχή ενός αμερικάνικου ονείρου που καταλήγει εφιάλτης. Μπορεί να επαναλάβει για το σκηνοθέτη της, ακόμα έναν μεγαλύτερο οσκαρικό θρίαμβο από το «Moneyball» ή το «Capote»;
Ο Στιβ Καρέλ στο «Foxcatcher» του Μπένετ Μίλερ
Εξαιρετικές κριτικές, υπόδειγμα αριστοτεχνικής σκηνοθεσίας που κρατά αμείωτη την ένταση όσο βυθίζεται βαθύτερα στον λαβύρινθο της ανθρώπινης φύσης, πάνω από όλα όμως ερμηνείες που υπόσχονται να αλλάξουν τις καριέρες των ηθοποιών που τις κατέθεσαν. Οι Μαρκ Ράφαλο και Τσάνινγκ Τέιτουμ σε ρόλους ζωής μπορεί να κάνουν την έκπληξη (πολλοί αμερικανοί κριτικοί θεωρούν τον Τέιτουμ την μεγαλύτερη ανατροπή της ταινίας), όμως ο Στιβ Καρέλ είναι αυτός που με βεβαιότητα θα βρεθεί στις πρώτες θέσεις τις οσκαρικής κούρσας. Αφήνοντας πίσω του κάθε κωμικό ρόλο, μεταμορφώνεται κυριολεκτικά χάνοντας βάρος, αποκτώντας με μια ψεύτικη μύτη, μα κυρίως μέσα από τον τρόπο που παίζει, μιλά, κινείται, στέκεται, αναπνέει. Δεν δίνει τίποτα λιγότερο από μια ερμηνεία που θα μείνει κλασσική και που αξίζει να κερδίσει κάθε βραβείο.
Πιθανές υποψηφιότητες: Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Στιβ Καρέλ (Α' Ανδρικού), Τσάνινγκ Τέιτουμ (Β' Ανδρικού)
Η βράβευση της Τζούλιαν Μουρ για το «Maps to the Stars»του Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ ήταν μία ευχάριστη έκπληξη. Η κριτική επιτροπή θα μπορούσε να είχε διαλέξει γυναίκες από πιο arthouse ταινίες, με περισσότερο σινεφίλ θόρυβο από αυτόν που προκάλεσε ο Κρόνεμπεργκ με άλλη μια κατάμαυρη σάτιρα, ένα θρίλερ που φλερτάρει με το μπουφόνικο χιούμορ. Ομως η επικράτηση της Μουρ ήταν κάτι παραπάνω από δίκαιη: ήρθε ως καθυστερημένη υπόκλιση, ως υπενθύμιση για τη μεγάλη ηθοποιό που έχουμε αφήσει πίσω μας, όσο εκείνη έχει ανεξάντλητη στόφα και αστείρευτο, παλλόμενο ταλέντο να επιδείξει.
Πριν από μία δεκαετία ήταν η απόλυτη θεά. Την ξεχωρίσαμε στα «Στιγμιότυπα» και στο «Safe», προσκυνήσαμε στις «Αγριες Νύχτες», ακολούθησαν υποψηφιότητες στα «Far From Heaven», «Ωρες», «Το Τέλος Μις Σχέσης». Μετά, σταδιακά, την ξεχάσαμε - σαν κάτι σίγουρο και δεδομένο. Η Τζούλιαν Μουρ δεν έχει βρεθεί ποτέ ξανά υποψήφια στις λίστες της Ακαδημίας. Από το 2002. Κάντε την αφαίρεση.
Μήπως όμως αυτός ο εκκεντρικός, ψυχωτικός ρόλος της μεσήλικης χολιγουντιανής σταρ σε παρακακμή (τόσο στην καριέρα, όσο και στην ψυχική της διαταραχή), η δουλεμένη στις λεπτομέρειες γενναιόδωρη ερμηνεία της, η τόλμη της (που έμεινε στα κόκκινα από το full frontal στα «Στιγμιότυπα» μέχρι σήμερα) την φέρουν ξανά στο επίκεντρο; Και στη σκηνή του Dolby Theater; Το ευχόμαστε! Διαβάστε την κριτική του Flix για το Maps to the Stars.
Πιθανές υποψηφιότητες: Τζούλιαν Μουρ (Α' Γυναικείου) και ίσως Μία Γουασικόφσκα (Β' Γυναικείου)
Ο Τίμοθι Σπολ που απέσπασε το βραβείο ανδρικής ερμηνείας για το ρόλο του στο «Mr. Turner» του Μάικ Λι είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι αριστουργηματικός ηθοποιός κι ότι αποδίδει με τόλμη και ψυχή τον εκκεντρικό Βρετανό ζωγράφο των αρχών του 19ου αιώνα, Τζ. M. Γ. Τέρνερ. Από τα «Μυστικά και Ψέμματα», μέχρι το «Topsy Turvy», ο Λονδρέζος πρωταγωνιστής κουβαλά μαζί του μία στιβαρή, ευρωπαϊκή βαρύτητα στις ερμηνείες του που την μασκαρεύει με μία λαϊκή αμεσότητα και μία τρυφερή ανθρωπιά στο σινεμά.
Ομως για κάποιο λόγο οι Αμερικανοί δεν τον πιάνουν. Μπουκώνουν με την θεατρικότητά του, τη βαριά προφορά του. Οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν αναγάγει τον Στιβ Μπουσέμι σε cult φάτσα, τη φάτσα του Σπολ δεν ξέρουν τι να την κάνουν. Εκτός αν της δώσουν μία καρικατούρα «Χάρι Πότερ» διάσταση. Ισως αυτό εξηγεί ότι έχει υπάρξει μόνο υποψήφιος για BAFTA και ποτέ για Οσκαρ ή Χρυσή Σφαίρα. Να είναι η βράβευσή του στις Κάννες η αρχή της μεγάλης στροφής στην καριέρα του; Εμεί που υποκλινόμαστε μπροστά του όπως εκείνος στη διάσημη σκηνή του «Ολα ή Τίποτα», το ευχόμαστε.
Πιθανές υποψηφιότητες: Τίμοθι Σπολ (Α' Ανδρικού), Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Σκηνογραφίας. Παρόλο που πρόκειται για το όνειρο ζωής του Μάικ Λι, δεν θεωρούμε πιθανό ότι θα μπορούσε ο «Mr. Turner» να τρυπώσει στις πεντάδες ταινίας ή σκηνοθεσίας.
Kαι πάμε στις απουσίες. Ο Μπετράν Μπονελό έμεινε σκανδαλωδώς εκτός βραβείων για το «Saint Lauren» του, την δική του εκδοχή της βιογραφίας του εμβληματικού μόδιστρου-καλλιτέχνη Ιβ Σεν Λοράν, ή μάλλον την καταγραφή της προσωπικότητας και της εύθραυστης ψυχοσύνθεσής του. Η ταινία δίχασε κοινό και κριτικούς: κάποιοι την απέρριψαν, κάποιοι του έδιναν το Χρυσό Φοίνικα (τα αστεράκια του ήταν σχιζοφρενικά - από "κακό" σε πεντάστερο).
Αυτό όμως που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ήταν το στίγμα που άφησε ο πρωταγωνιστής Γκασπάρ Ουλιέλ. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, ο νεαρός ηθοποιός θα είχε κερδίσει το βραβείο ανδρικής ερμηνείας. Μήπως όμως βρήκε αντίπαλό του τον... εαυτό του; Ο «άλλος» Ιβ Σεν Λοράν της χρονιάς, ο πρωταγωνιστής του «Yves Saint Lauren» του Χαλίλ Λεσπέρ, Πιερ Νινέ ήταν κι αυτός εξίσου συγκλονιστικός. Κι αυτό ίσως να στέκεται ως παράδειγμα αποφυγής για το μέλλον: όταν κοντράρονται οι ταινίες με ίδιο θέμα, όσο εξαιρετική δουλειά κι αν γίνεται, εξουδετερώνουν η μία την άλλη. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, αυτοί οι δύο ηθοποιοί θα αποτελούσαν το sensation όχι απλώς σ' ένα φεστιβάλ, αλλά στην οσκαρική κούρσα. Το ότι χάθηκαν κάτω από το δέρμα ενός αληθινού μύθου; Θα ήταν το χρυσό εισιτήριό τους. Θυμηθείτε την περίπτωση της Μαριόν Κοτιγιάρ στο «Ζωή Σαν Τριαντάφυλλο».
Πιθανές Υποψηφιότητες: Μόνο σε μία αδύναμη χρονιά στην κατηγορία Α' Ανδρικού και μόνο αν την ταινία την σπρώξει στην αμερικανική της διανομή μία εταιρία που έχει πεισμωμένο σκοπό να τη δει στα βραβεία, μπορεί ο Γκασπάρ Ουλιέλ να βρεθεί στην πεντάδα.
Ο,τι λάμπει (στις Κάννες) είναι (οσκαρικός) χρυσός; Ο Χρυσός Φοίνικας του 67ου Διεθνούς Φεστιβάλ των Καννών, το «Winter Sleep» του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, μπορεί να κάνει θόρυβο στα Οσκαρ; Αναμφισβήτητα, οι Αμερικανοί θα ψαρώσουν με την μεγάλη διάκριση. Και είναι εξίσου βέβαιο ότι θα εξαντληθούν με τη μεγάλη διάρκεια και τη φιλοσοφική φλυαρία. Τόσο το «Winter Sleep» όσο και το (βραβείο σεναρίου) «Leviathan» του Αντρέι Σβιάγκιντσεφ είναι πολύ δύσκολες ταινίες για το αμερικανικό κοινό. Ομως, ανάλογα με τη σοδειά των ξενόγλωσσων προτάσεων φέτος, κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο Τσεϊλάν μπορεί να βρεθεί στην πεντάδα. Ειδικά με τη βαρύτητα της πολιτικής κατάστασης στη σύγχρονη Τουρκία (παρόλο, αν είμαστε ειλικρινείς, ο Τσεϊλάν δεν αγγίζει κάτι τέτοιο). Να κερδίσει; Δύσκολο. Περισσότερες πιθανότητες έχει ο Καναδός Ξαβιέ Ντολάν με το συγκινητικό feel good «Mommy» του, παρά τα βαριά, συμβολικά, φιλοσοφικά δράματα των Ευρωπαίων σκηνοθετών. Οσο για τον Ζαν Λικ Γκοντάρ... Θα παραμείνει Θεός σε αυτή την πλευρά του Ατλαντικού.
Πιθανές Υποψηφιότητες: Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας (για το «Winter Sleep»)
Με δύναμη, εκτός διαγωνιστικού. Υπάρχουν όμως τρεις ταινίες που μπορεί να κάνουν την έκπληξη στα Οσκαρ, ακόμα κι αν δεν συμμετείχαν στην κούρσα του Χρυσού Φοίνικα φέτος, αλλά σε παράλληλα τμήματα. Ξεκινώντας με το θρίαμβό του στο πρόσφατο φεστιβάλ του Sundance και φτάνοντας στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στις Κάννες, το «Whiplash» του Ντέμιεν Τσαζέλ μπορεί να είναι η μικρή ανεξάρτητη αμερικανική ταινία που θα επιβληθεί ανάμεσα στα στουντιακά μεγαθήρια στην οσκαρική κούρσα. Κι αν δεν τα καταφέρει η ίδια η ταινία, πιθανόν να τα κάνουν την έκπληξη οι πρωταγωνιστές της. Ειδικά ο Τζ. Κ. Σίμονς στο ρόλο ενός τόσο παράδοξου, γοητευτικού και ψυχωτικού «κακού».
Πιθανές Υποψηφιότητες: Σεναρίου, Σκηνοθεσίας, Β' Ανδρικού για τον Τζ. Κ. Σίμονς, δύσκολο το Α' Ανδρικού για τον εξαιρετικό Μάιλς Τέλερ.
Επίσης η νικήτρια ταινία στο τμήμα «Ενα Κάποιο Βλέμμα», το «White God» του Κορνέλ Μούντρουτσο θα μπορούσε να ξετρελλάνει τους Αμερικάνους και να του δώσουν απίστευτη ώθηση στην κατηγορία των ξενόγλωσσων ταινιών. Με πολιτικό μήνυμα, αγωνία, feelgood συμπεράσματα και πρωταγωνιστή έναν ακαταμάχητο σκύλο; Μπορούμε από τώρα να δούμε τον «Μπόντι» με παπιγιόν στο κόκκινο χαλί. Διαβάστε εδώ τη γνώμη του Flix για το «White God» του Κορνέλ Μούντρουτσο.
Πιθανές Υποψηφιότητες: Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας
Tέλος, ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ταινία που κέρδισε όχι απλώς το μεγάλο βραβείο, αλλά δύο ακόμα στο τμήμα της Εβδομάδας Κριτικής, το τολμηρό (τόσο κινηματογραφικά, όσο και θεματικά) «The Tribe» από την Ουκρανία θα μπορούσε με τη σωστή προώθηση να βρεθεί στα Οσκαρ; Ολη η ταινία είναι βωβή, αφού οι ήρωες της μιλούν τη νοηματική γλώσσα, πράγμα που απ' ότι φαίνεται ενθουσίασε την Αντρεα Αρνολντ, Πρόεδρο της φετινής κριτικής επιτροπής της «Εβδομάδας Κριτικής». H προσέγγιση με τα επίμονα μονοπλάνα παρατήρησης θυμίζει το πολιτικό σινεμά του Μουντζίου (και ποιος μπορεί να αγνοήσει την πολιτική αναγκαιότητα να μιλήσεις για την Ουκρανία στις μέρες μας - ακόμα και άμεσα), αλλά έχει επίσης στιγμές οργής που θα έκαναν και τον Γκασπάρ Νοέ να ανατριχιάσει. Ανυπομονούμε να δούμε την πορεία της ταινίας μετά από μία τέτοια θριαμβευτική έναρξη στις Κάννες.
Πιθανές Υποψηφιότητες: Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας
Κανείς δεν ξέρει πώς μπορούν να σταθούν οι καλλιτεχνικές επιτυχίες ενός φεστιβάλ στη δύσκολη, εξαιρετικά ανταγωνιστική, με πολιτική στρατηγική και εμπορική απαίτηση μάχη των Οσκαρ. Τι θα μπορούσαν να κάνουν απέναντι στο Χόλιγουντ, που μπορεί οι Κάννες να αγκαλιάζουν, αλλά ούτε θέλουν, ούτε μπορούν να φτάσουν στην απατηλή, ματαιόδοξη λάμψη του.
Ελπίζουμε σε ευχάριστες εκπλήξεις. Σε καλλιτεχνικές ανατροπές. Σε σωστούς προγραμματισμούς εξόδου των ταινιών στις αίθουσες ώστε να μην ξεχαστούν μέχρι την εποχή της ψηφοφορίας (κάτι που «έκαψε» πχ το «Inside Lewyn Davis» των αδελφών Κοέν πέρσι).
Εχουμε καιρό μέχρι τότε.
Διαβάστε ακόμη: Oscars 2015: Κι όμως υπάρχουν ήδη φαβορί!
Tags: κάννες 2014, oscars 2015
