«Father Mother Sister Brother» του Τζιμ Τζάρμους
Το 2025 για τον αγαπημένο μας Αμερικανό σκηνοθέτη ήταν σημαδιακό. Υπέγραψε μία (φαινομενικά) απλή, χαμηλότονη, πικρή, τρυφερή, ντελικάτη, δαιμόνια αστεία δραμεντί για τις δυσλειτουργικές οικογενειακές σχέσεις, και κέρδισε το Χρυσό Λέοντα της Βενετίας.
Γονείς και παιδιά, αδέλφια μεταξύ τους, μαμάδες και μπαμπάδες. Τρεις διαφορετικές οικογένειες, σε 3 διαφορετικές γωνιές της γης, αντιμετωπίζουν (ή κρύβονται από) τις απώλειες, τις ενοχές, τα μυστικά και τα ψέματα τους. Μία τρίπτυχη ταινία, όπου κάθε κεφάλαιό της (όπως υποστηρίζει κι ο ίδιος) δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς τα υπόλοιπα. Ατελείς ήρωες, ένοχοι, αδύναμοι, πονηροί, ανθρώπινοι. Οικείοι σε όλους μας - μέσα από το μαγικό βλέμμα ενός σκηνοθέτη που ξέρει πώς όταν δεν κρίνεις, αλλά απλώς παρατηρείς, την ανθρώπινη φύση, απευθύνεσαι κατευθείαν στην καρδιά του θεατή. Κι όλοι σταματάμε να είμαστε απόκληροι, αλλά γινόμαστε μέλη της μεγάλης οικουμενικής οικογένειας του σινεμά.
Best of 2025: Οι ταινίες που δεν χώρεσαν στο Τop-10 του Flix για τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς
Power Points
Μία ταινία «μη-δράσης», με πυκνή υφή, μελετημένες ισορροπίες, μεγάλη προσοχή στις λεπτομέρειες. Υπάρχει μια λιτότητα, μια μεστή καθαρότητα στην ταινία, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί κινηματογραφικά. Ο Τζάρμους καταγράφει την παραδοξότητα των ανθρώπινων σχέσεων, την προβληματική ισχυρή δυναμική ανάμεσα σε παιδιά και γονείς, μέσα από τα κενά επικοινωνίας, τις φορσέ ευγένειες, τις σιωπές. Εχει μελετήσει αναλυτικά και σε βάθος το στήσιμο των κάδρων, έχει στηριχθεί στους δύο DP του για την επίτευξη αυτής της φαινομενικά cool ατμόσφαιρας και της «αραχτής» αισθητικής (ο Φρέντερικ Ελμς φώτισε το κεφάλαιο του «Πατέρα», ο Γιορίκ Λε Σο την παστέλ παλέτα της «Μητέρας» και την Παριζιάνικη μελαγχολία των δίδυμων αδελφών) και στον μοντέρ του Αφόνσο Κονκάλβες για την υγρή, υποβόσκουσα ένταση, τις κωμικές ταραγμένες αμηχανίες. Και, πάνω από όλα, σ' ένα καστ - τόσο διαφορετικό, τόσο πολυσυλλεκτικό, τόσο συντονισμένο στη μοναδική μουσική συχνότητα του σινεμά του. Ηθοποιοί που παίζουν κόντρα ρόλους (η Μπλάνσετ ως δύσκαμπτη, κλειδωμένη κόρη, ο Ντράιβερ ως άβουλος, βολικός γιος) ή τόσο κοντά στις μυθικές τους περσόνες (η Σάρλοτ Ράμπλινγκ μία απαράμιλλη ice Queen, ο Τομ Γουέιτς ένας γοητευτικός αλητάμπουρας) αλλά στην ουσία λειτουργούν ως καλοκουρδισμένη χορωδία αρμονιών.
Θα μείνει κλασικό
Oχι μόνο γιατί κέρδισε το Χρυσό Λέοντα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας του 2025. Αλλά γιατί δίδαξε ότι ό,τι φαίνεται «απλό», δεν είναι καθόλου - ούτε στη ζωή, ούτε στο σινεμά. Οικογένειες - αυτοί οι άγνωστοι άνθρωποι που μοιραζόμαστε το DNA μας. Αυτοί που μάς έδωσαν ζωή και μας την παίρνουν καθημερινά με τους χειρισμούς τους. Αυτοί που αγαπάμε αδιαφιλονίκητα, με όλες τις ρωγμές μας, γιατί… «Bob’s your uncle».
Η σκηνή που δεν θα ξεχάσουμε
Δεν είναι μία. Είναι πολλές - επαναλαμβανόμενα μοτίβα (το χρώμα κόκκινο), παρόμοιοι διάλογοι, κλεισίματα ματιού που υπονοούν ότι όπως οι διαφορετικοί ήρωες των τριών ιστοριών μοιράζονται πολλά περισσότερα από όσα υποπτεύονται, το ίδιο κι εμείς. Ολοι οι άνθρωποι, σε όλες τις γωνιές της γης, έχουμε κοινά κι αν επιτρέψουμε σε μάτια και καρδιές να τα δουν, θα γεμίσουμε με κατανόηση και γαλήνη.
Από αυτές τις κοινές σκηνές, θα ξεχωρίσουμε όμως τα «τσουγγρίσματα», τις προπόσεις που προκύπτουν σε κάθε ιστορία - άλλοτε με νερό, κι άλλοτε με καφέ και τσάι. Φαίνεται ως χιουμοριστικό εύρημα, αλλά με τι ποτό επιτρέπεται να ευχηθείς στους αγαπημένους σου; Εχει σημασία; Ο Τζάρμους απάντησε στο Flix εδώ
Γράψαμε στο Flix
Ο αφηγηματικός ρυθμός είναι χαμηλότονος, χαλαρός, ελάχιστα σημαντικά συμβαίνουν, ακόμα λιγότερα συζητιούνται. Τίποτα όμως δεν είναι απλό. Ούτε στην ουσία, ούτε στην κατασκευή. Η κάμερα του Τζάρμους στέκεται στο ίδιο ύψος με τον άνθρωπο (αποδεικνύοντας ότι τον παρατηρεί, αλλά δεν τον κρίνει) σε μία σαφή αναφορά στο σινεμά του Γιασουτζίρο Οζου: κι εδώ, όλα κρύβονται στις παύσεις, τα βλέμματα, τις καθημερινές χειρονομίες, κι εδώ οι συγκρούσεις δεν ξεσπούν - υπονοούνται....»
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την κριτική του Flix
Και κάτι ακόμα
«Το "Bob's your uncle" είναι έκφραση. Σημαίνει "κι όλα μέλι-γάλα". Για την οικογένειά μου όμως πάντα σήμαινε και κάτι περισσότερο. Ο δίδυμος αδελφός της μητέρας μου λεγόταν «Μπομπ». Κάθε φορά που χτυπούσε το τηλέφωνο και ήταν εκείνος, η μαμά μου το καταλάβαινε τηλεπαθητικά σχεδόν. "Να δεις που είναι ο Μπoμπ, ο θείος σου". Εβαλα δυο δίδυμα αδέλφια στην ταινία, και στρίμωξα αυτή την έκφραση παντού, για εκείνη.»
Ενα μόνο απόσπασμα από την συνέντευξη του Flix με τον Τζιμ Τζάρμους στο πρόσφατο φεστιβάλ Βενετίας. Τι μάς είπε για τις οικογένειες; Γιατί αγαπάω περισσότερο τα ανείπωτα - και στο σινεμά και στη μουσική; Τι ιστορίες έχει να θυμηθεί με τον κολλητό του Τομ Γουέιτς; Διαβάστε τα πάντα εδώ.
Η ψηφοφορία των αναγνωστών: Εσύ ψήφισες για την καλύτερη ταινία του 2025;
Best of 2025: Αναζητήστε στο ειδικό τμήμα του Flix τα αγαπημένα της χρονιάς από τους αγαπημένους της χρονιάς. Οι λίστες με τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς από Ευρώπη και Αμερική και όλα όσα αφήνει πίσω της η κινηματογραφική χρονιά που φτάνει στο τέλος της
