Ο σκηνοθέτης του «Πιστού» και του «Leto», ανέκαθεν μαχητικός, πάντα και μπαρόκ και εξαιρετικά σίγουρος για τον εαυτό του, επιλέγει το λάθος θέμα ή τη λάθος προσέγγισή του, για να μιλήσει κατά της πατριαρχίας, των εγκλημάτων που γίνονται στο όνομα της τέχνης, αλλά και τον τραυματισμένο ρομαντισμό της πατρίδας του, της Ρωσίας.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Πιοτρ Τσαϊκόφσκι είναι ο πιο θαυμαστός και περιζήτητος συνθέτης της τσαρικής Ρωσίας. Η Αντονίνα είναι μια νεαρή, δροσερή κοπέλα της αστικής τάξης, μουσικόφιλη κι αποφασισμένη: με το που γνωρίζει τον μετρ, θέλει οπωσδήποτε να τον παντρευτεί, με μια επιθυμία που σταδιακά γίνεται εμμονή. Το ζευγάρι θα παντρευτεί και θα μείνει μαζί για λίγους μόνο μήνες: ο Τσαϊκόφσκι τής έχει εξηγήσει, περιφραστικά, ότι είναι ομοφυλόφιλος και η συμβίωση μαζί της τον φέρνει σε δημιουργικό τέλμα. Ο Πιοτρ και η Αντονίνα ξεκινούν να ζουν χωριστά κι εκείνη περνά το υπόλοιπο της φθίνουσας ζωής και των δυο, διεκδικώντας πεισματικά, όχι χρήματα, αλλά μια θέση στην καρδιά του.
Από την αρχή της ταινίας είναι ξεκάθαρο ότι ο Σερεμπρένικοφ θέλει να μιλήσει για την καταστροφική δύναμη της πατριαρχίας, στον 19ο αλλά και στον 21ο αιώνα. Το γιατί, για να εκφραστεί, επιλέγει ως ήρωές του μια αδύναμη, μονομανή γυναίκα που διαρκώς θυματοποιείται σχεδόν ηθελημένα κι έναν ομοφυλόφιλο άντρα που, μάλιστα, είδε την καριέρα του να καταστρέφεται γι' αυτό το λόγο, παραμένει άγνωστο.
Με αυτή τη γνώριμη «σιγουριά» που χαρακτηρίζει τα σενάριά του, ο Σερεμπρένικοφ ουδέποτε αιτιολογεί γιατί η Αντονίνα θέλει σώνει και καλά να παντρευτεί τον Τσαϊκόφσκι, γιατί εκείνος, ενώ της εξηγεί ότι ο γάμος τους θα είναι συμβατικός, την απομονώνει με απόλυτο τρόπο, γιατί η ταινία χρησιμοποιεί δυο ανθρώπους που κι οι δυο υπέφεραν από τις επιθυμίες του φύλου τους, για ένα ακαδημαϊκό κατηγορώ.
Εστω κι έτσι, ο σκηνοθέτης χαρίζει στην ταινία δυο-τρεις σκηνές, όπου η Αντονίνα, με τα αντανακλαστικά νεαρού άγριου ζώου, εγκλωβίζεται σε χώρους αποκλειστικά ανδρικούς και προσπαθεί ν' αμυνθεί των επιθέσεων: εκεί συγκεντρώνεται κι όλη η σκηνοθετική δύναμη του φιλμ. Το γιατί, από την άλλη, η Αντονίνα μαγνητίζει τα δεινά, επιλέγει τη δυστυχία, αρνείται να προχωρήσει σε μια ζωή που θα μπορούσε να είναι θαυμάσια, είναι ερωτήσεις που μένουν επίσης αναπάντητες, κυρίως γιατί ο Σερεμπρένικοφ λαμβάνει ως δεδομένο ότι... κι ο θεατής λαμβάνει ως δεδομένους τους χαρακτήρες των ηρώων του, χωρίς να τους αιτιολογήσει.
Εξίσου μπερδεμένες είναι και οι αισθητικές επιλογές του Σερεμπρένικοφ. Τοποθετώντας την ταινία σ' ένα σύμπαν σκονισμένων εξωτερικών χώρων και σκοτεινών εσωτερικών, δίνει ήδη μια δραματική βαρύτητα στην ταινία του. Αυτήν υπερφορτώνει με εκκωφαντική, πομπώδη μουσική που ταλανίζει τ' αυτιά και δεν αφήνει τους ήρωες ν' ανασάνουν, ακόμα κι όταν μπορούν. Οι ήρωές του μεγαλώνουν αμήχανα, εκείνος απαράλλαχτος παρά τα λευκά μαλλιά και μουσάκι (τα καλά της πατριαρχίας, άλλωστε), εκείνη «φτιασιδωμένη», ενίοτε γερτή, πάντα δροσερή και πανέμορφη. Το καλύτερο, ο Σερεμπρένικοφ, που από νωρίς συστήνει στην ταινία μια πλειάδα go go boys της εποχής, σαν ναυτάκια του Τσαρούχη σε πιο ντούκι, στήνει μαζί τους και με την Αντονίνα ένα ανεκδιήγητο χορευτικό/ονειρικό νούμερο προς το φινάλε της ταινίας, που συναγωνίζεται (ή και ξεπερνά!) το ανάλογο μουσικοχορευτικό του «Ενήλικοι στην Αίθουσα» του Κώστα Γαβρά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Σερεμπρένικοφ είναι ένας σκηνοθέτης με δύναμη και φαντασία - γι' αυτό και οι ταινίες του προκαλούν τη συζήτηση, που είναι και το ευκτέον. Οπως δεν υπάρχει αμφιβολία κι ότι, μέσα από τη φιγούρα της γυναίκας του Τσαϊκόφσκι θέλει να μιλήσει για τον τραυματισμένο, αλλεπάλληλα βιασμένο, ρομαντισμό της ρωσικής ψυχής, του πολιτισμού της χώρας, της ιδιοσυγκρασίας των ανθρώπων. Ο ίδιος, που χειροκροτήθηκε ιδιαίτερα παρατεταμένα στην πρεμιέρα της ταινίας στις Κάννες, ποτέ δεν έχει φοβηθεί να κατηγορήσει την κυβέρνηση Πούτιν και να πληρώσει το τίμημα γι' αυτό. Μόνο που μοιάζει ο ίδιος να βάζει σεναριακές τρικλοποδιές στον εαυτό του κι αυτό που, τελικά, αναδεικνύει, είναι η αγγελική πρωταγωνίστριά του, Αλιόνα Μιχαϊλόβα, που διασώζεται ολοκάθαρα μέσα από μια ασφυκτική ταινία.
