Από το «Μικρό Νησί» μέχρι την «Οργή Ενός Υπομονετικού Ανθρώπου» και το «Κανείς Δεν Μπορεί να Μας Σώσει» (για να αναφέρουμε μονάχα μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα), το ισπανικό σινεμά μάς έχει δώσει τα τελευταία χρόνια μερικά εξαιρετικά δείγματα στο είδος του θρίλερ, συνδυάζοντας ρεαλισμό, ατμοσφαιρική σκηνοθεσία, στιβαρή πλοκή και σύνθετα ψυχολογικά πορτρέτα χαρακτήρων.
Το «Μυστικό της Πεταλούδας» (ή «Προειδοποίηση», σύμφωνα με τον πρωτότυπο ισπανικό τίτλο») φιλοδοξεί να συνεχίσει την παράδοσή τους, ανταλλάσσοντας ωστόσο τον ρεαλισμό (και, δυστυχώς, και τα περισσότερα από τα παραπάνω προτερήματα), αλλά και τη συχνά άμεση σύνδεση των καλύτερων φιλμ του είδους με την ισπανική πραγματικότητα, με τη μυστηριώδη πλοκή ενός μεταφυσικού δράματος.
Βασισμένο στο ομότιτλο, πρώτο μυθιστόρημα του Ισπανού συγγραφέα Πολ Πεν, το «Μυστικό» ξεκινά με μια φαινομενικά τυχαία πράξη βίας σε ένα βενζινάδικο, το 2008, όπου ο Γιον βλέπει τον καλύτερο του φίλο να τραυματίζεται και να πέφτει σε κώμα έπειτα από μια ανταλλαγή πυροβολισμών. Φορτωμένος ενοχές, εγκαταλείπει τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει για τη σχιζοφρένεια από την οποία πάσχει και προσπαθεί να ξεδιαλύνει την αλλόκοτη υπόθεση, καθώς σταδιακά ανακαλύπτει ότι στο παρελθόν ανάλογες θανάσιμες επιθέσεις είχαν λάβει χώρα στο ίδιο μέρος και την ίδια ημερομηνία. Σε παράλληλη δράση, το φιλμ ξετυλίγει την ιστορία του Νίκο, ενός δεκάχρονου αγοριού το οποίο, δέκα χρόνια αργότερα, λαμβάνει ένα δυσοίωνο σημείωμα που τον προειδοποιεί να μην πατήσει στο βενζινάδικο την ημέρα των γενεθλίων του, καθώς αυτό θα σημάνει και τον θάνατό του.
Ο Ντανιέλ Καλπαρσόρο («Ποιος Κλέβει Ποιον;») και οι σεναριογράφοι του ξεδιπλώνουν αρκούντως μεθοδικά και συγκροτημένα τα χωροχρονικά πισωγυρίσματα της ιστορίας τους, χωρίς να προκαλούν σύγχυση στον θεατή για το τι συμβαίνει πότε και σε ποιον, όμως αδυνατούν να προσδώσουν ένα κάποιο νόημα στα τεκταινόμενα και τις ολοένα και πιο εξωφρενικές συμπτώσεις, πέραν από το να υπηρετήσουν –προκατασκευασμένα και δίχως καμία έγνοια για την οποία αληθοφάνεια, ακόμα και για τα δεδομένα ενός μεταφυσικού θρίλερ– το εκκεντρικό εύρημα που καθοδηγεί την πλοκή μέχρι το προδιαγεγραμμένο τραγικό φινάλε που θα ολοκληρώσει τη μοιραία αλληλουχία βίαιων γεγονότων. Παθιασμένος με τα μαθηματικά, ο Γιον ανακαλύπτει σταδιακά ένα είδος μοιραίας αριθμητικής ακολουθίας που συνδέει παρελθόν, παρόν και μέλλον σε ένα αναπόφευκτο πεπρωμένο, όμως το τι σημαίνουν και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά παραμένει ένα μυστήριο. Και όχι με την καλή έννοια.
Ακόμα και οι πιο ουσιώδεις πτυχές των δύο βασικών χαρακτήρων, το bullying που δέχεται ο Νίκο από τους συμμαθητές του και η ψυχική ασθένεια του Γιον, φαντάζουν απλά ως φτηνοί σεναριακοί μοχλοί και παραμένουν ουσιαστικά ανεκμετάλλευτοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη δεύτερη περίπτωση, οι δημιουργοί της ταινίας εξάντλησαν την ευρηματικότητά τους για τα «οράματα» του χαρακτήρα σε μερικές φαντασιώσεις με πεταλούδες και κάμπιες που μοιάζουν να ξεπήδησαν από δευτεροκλασάτη ταινία τρόμου.
