Βρισκόμαστε στο 2159 και η ανθρωπότητα χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στους πολύ πλούσιους που ζουν στον υπερσύγχρονο διαστημικό σταθμό Elysium και στους υπόλοιπους ανθρώπους που ζουν στον κατεστραμμένο, υπερκατοικημένο πλανήτη Γη. Η αρμόδια Υπουργός κάνει τα πάντα για να ενισχύσει τη σκληρή μεταναστευτική πολιτική και να εξασφαλίσει ότι τίποτα δε θα απειλήσει τον πολυτελή τρόπο ζωής των πολιτών του Elysium. Παρόλ'αυτά, οι άνθρωποι στη γη θα προσπαθήσουν να εισβάλουν στον παράδεισο με όποιον τρόπο μπορούν. Οταν ένας εργάτης, ο Μαξ, εκτίθεται σε υπερβολική ποσότητα ραδιενέργειας, αναλαμβάνει μια δύσκολη αποστολή που μπορεί όχι μόνο να σώσει τον ίδιο, αλλά και να επιφέρει την ισορροπία ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο κόσμους. Διαβάστε την κριτική του Flix.
Ο σκηνοθέτης του ριζοσπαστικού «District 9», Νιλ Μπλόμκαμπ, επιστρέφει με μία μεγαλύτερων διαστάσεων ταινία κι έναν σταρ πρωταγωνιστή, έχοντας όμως εξίσου σοβαρά θέματα να καυτηριάσει για το σύγχρονο κοινωνικοπολιτικό μας σύμπαν. Από την άλλη πλευρά, ο Ματ Ντέιμον, ο «Τζέισον Μπορν» των σκεπτόμενων blockbusters επιμένει να χειρίζεται το action genre, απλά ως ένα ακόμα κινηματογραφικό εργαλείο κι όχι ως αυτοσκοπό.
Το αποτέλεσμα, χορταστικό, ελεγειακό, αγωνιώδες και φορτισμένο από μια διάχυτη μελαγχολία για το παρόν και μέλλον της ανθρωπότητας, μας παρόπλισε με ερωτήσεις που απευθύναμε όταν συναντήσαμε το δημιουργό και τον πρωταγωνιστή του «Εlysium».
Νιλ, να ξεκινήσουμε από σένα; Τόσο το ''District 9", όσο και το "Elysium'' είναι μεν sci-fi blockbusters, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν δυνατές πολιτικές αλληγορίες που αφορούν το παρόν της ανθρωπότητας. Είναι αυτός ο σκοπός του σινεμά σου: να πλάθεις μυθικούς, φανταστικούς κινηματογραφικούς κόσμους που όμως θα μιλούν στην πραγματικότητα για κάτι πολύ αληθινό και εξαιρετικά επείγον;
Νιλ Μπλόμκαμπ: Ναι, αλλά μάλλον αυτό γίνεται ασυνείδητα. Δεν είναι ότι πρώτα σκέφτομαι τα σημαντικά κοινωνικοπολιτικά θέματα και μετά γυρίζω ταινίες για αυτά. Νομίζω ότι ένα μέρος του μυαλού μου απλώς αγαπά την επιστημονική φαντασία, το σινεμά είδους, τη δράση, τα θρίλερ - ταινίες που βλέπω από παιδί κι εγώ ως θεατής. Και το άλλο μισό, ίσως γιατί κατάγομαι από την Νότιο Αφρική, είναι κουρδισμένο να παρατηρεί τον κόσμο γύρω μας με αγωνία και θλίψη. Δεν προσπαθώ με στόχο και σοβαροφάνεια να γυρίσω «σημαντικό σινεμά». Αν αυτό προκύπτει, χαίρομαι ιδιαίτερα.
Πάντως θεωρείς ότι ένα καλοκαιρινό blockbuster μπορεί να είναι ένα σοβαρό πολιτικό φιλμ; Πώς κρατάς τις ισορροπίες ανάμεσα στα δύο;
Νιλ Μπλόμκαμπ: Δεν το έχω στο μυαλό μου. Περισσότερο βάζω στόχο να πω όσα θέλω να πω με τρόπο που το κοινό θα ευχαριστηθεί την ταινία. Ειδικά στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, πρώτα βάζεις το κοινό στην αίθουσα με τον εντυπωσιασμό και μετά αφηγείσαι τις προσωπικές ιστορίες που θέλεις. Πρώτα εξελίσσεις τις ιδέες σου στην εικόνα και μετά στη δραματουργία. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουν ίδια βαρύτητα - μην παρεξηγηθώ. Αντιθέτως. Ομως ο στόχος μου είναι να φτιάξω ένα σύμπαν στο οποίο θέλεις να μείνεις για δυο ώρες. Οταν αυτός ο κόσμος είναι έτοιμος, μετά είσαι έτοιμος να ακούσεις όσα θέλω να σου πω.
Ματ, έχεις αποδείξει τα τελευταία 15 χρόνια ότι μπορείς με την ίδια ευκολία να αναλάβεις τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενός low budget, ανεξάρτητου φιλμ, να γυρίσεις ένα καλογυαλισμένο blockbuster ή να εκπλήξεις ως action herο ενός franchise με εμπορική και καλλιτεχνική διάρκεια. Οπότε ποιο είναι το κριτήριό σου όταν διαλέγεις ρόλους;
Ματ Ντέιμον: Δεν είναι ότι έχω κάποια ιδιαίτερη στρατηγική την οποία ακολουθώ, ώστε η καριέρα μου να έχει ποικιλία. Κάθε πρότζεκτ, κάθε ρόλος, κάθε απόφαση για μένα είναι αυτόνομη διαδικασία στο μυαλό μου. Ξεκινώντας πάντα από το πιο σημαντικό: ποιος σκηνοθετεί. Για μένα ο σκηνοθέτης είναι το άλφα και το ωμέγα. Εχω κάνει ταινία που δεν είχαν σενάριο εξ αρχής. Εχω κάνει ταινία που ο σκηνοθέτης πέταξε το σενάριο στην πορεία. Δεν με ένοιαξε. Αν με έχει πείσει ο σκηνοθέτης για την ικανότητά του, δεν έχω λόγο. Οι ταινίες είναι μικρές δικτατορίες, αλλά υποκύπτεις σ' αυτό το καθεστώς με τη θέλησή σου, αν νιώσεις ασφάλεια. Σ' αυτή την ταινία, ο Νιλ είχε όλη μου την εμπιστοσύνη. Είχα δει την πρώτη του ταινία και επίσης μου έδειξε στο κομπιούτερ του τις σημειώσεις και τα προσχέδιά του. Εμεινα άναυδος. Το υλικό αυτό ήταν από μόνο του ένα graphic novel που όσο το κοιτούσες κι όσο άκουγες τον Νιλ να μιλάει για αυτό με πάθος, ήθελες να γίνεις κι εσύ κομμάτι του. Ηταν πολύ εύκολη απόφαση για μένα. Είχα εθιστεί, δεν ήθελα να το κάνει κανείς άλλος.
Οταν είδες την ταινία τελειωμένη ανταποκρινόταν στο graphic novel και στον κόσμο που φαντάστηκες;
Ματ Ντέιμον: Απολύτως! Δε θα ξεχάσω την μέρα που ο Νιλ ήρθε να με βρει για δείπνο στην Νέα Υόρκη με το laptop του. Ανατινάχτηκε το μυαλό μου. Δεν είχα ξαναδεί κάτι τέτοιο. Και τώρα, τολμώ να πω, δεν έχω ξαναδεί αυτό που κατάφερε με την ταινία. Ολες οι εικόνες της ταινίας υπήρχαν σ' αυτό το laptop. Υπήρχαν στο graphic novel. Πρέπει να σας πω ότι αυτό είναι εξαιρετική τύχη για έναν ηθοποιό. Δεν σου παρουσιάζεται ολόκληρη η ταινία μπροστά σου για να δεις και να αποφασίσεις. Ο Νιλ είχε κάνει μία εξαιρετική δουλειά. Υπήρχαν σελίδες επί σελίδων για τα όπλα της ταινίας. Για λεπτομέρειες που εμφανίζονται για μερικά δευτερόλεπτα. Δεν είχα ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο. Ηξερα από την αρχή ότι αυτή η ταινία θα είναι μοναδική, αυθεντική, σπουδαία.
Νιλ υπάρχουν επιρροές στην ταινία από το «Metropolis» του Φριτς Λανγκ;
Νιλ Μπλόμκαμπ: Είναι αστείο: ακόμα ένας δημοσιογράφος μου έκανε την ίδια ερώτηση και η αλήθεια είναι ότι τότε το πρωτοσκέφτηκα. Ομως, ναι, έχετε δίκιο. Αλλωστε η ταινία του Λανγκ είναι μία από τις πιο αγαπημένες μου όλων των εποχών. Δεν έγινε συνειδητά, αλλά σίγουρα μπορώ να δω κι εγώ κάποιες αναφορές.
Γεννήθηκες και μεγάλωσες στην Νότιο Αφρική και μετακόμισες στον Καναδά. Η διαφορά των δύο κόσμων ήταν ένας λόγος που θέλησες να γυρίσεις μία τέτοια ταινία;
Νιλ Μπλόμκαμπ: Ναι, είναι αλήθεια. Αλλά όχι όπως το εννοείς. Ξέρεις, μεγαλώνοντας στο Γιοχάνεσμπουργκ, εκεί βλέπεις και τους δύο κόσμους. Στα νότια προάστια, από όπου κατάγομαι, είναι σαν να βρίσκεσαι στο...
Ματ Ντέιμον: ...Elysium.
Νιλ Μπλόμκαμπ: Ναι (γελάει), ή στο Μπέβερλι Χιλς. Βγαίνοντας όμως λίγο πιο έξω, αμέσως τα φτωχικά γκέτο δημιουργούν μία αντίθεση που δεν μπορείς να ξεπεράσεις ποτέ. Η επίδραση αυτών των εικόνων, η αντίστιξη των δύο κόσμων, είναι κάτι που έχει ζυμωθεί στο DNA μου. Υπάρχουν δύο ξεχωριστές οικονομίες, δύο άλλες χώρες σχεδόν. Οταν ήρθα στον Καναδά συνειδητοποίησα το αντίθετο. Ελάχιστοι άνθρωποι εδώ έχουν ζήσει σε τέτοιες αντιθέσεις, έχουν ζυμωθεί με αυτές τις καταστάσεις. Είναι απομονωμένοι και σ' αυτό νιώθουν ασφαλείς. Οπότε φιλοδοξώ να τους ταρακουνήσω λίγο με την ταινία. Πρέπει ο άνθρωπος της Δύσης να καταλάβει ότι δεν είναι μόνος του.
Διαβάστε και δείτε περισσότερα για το «Elysium» εδώ.
