«Αγαπάμε το "Δεκαήμερο" κυρίως λόγω της σύνθεσης του και γιατί ο Βοκάκιος ασχολήθηκε με ιστορίες από τη μεγάλη ευρωπαϊκή λαϊκή κληρονομιά, πράγμα που σημαίνει ότι χτυπάει στο κέντρο της πιο βαρυσήμαντης κοινωνικής πραγματικότητας των λαών μας. Νιώσαμε πως είχε έρθει η ώρα να αφηγηθούμε αυτές τις ιστορίες.»
Εχοντας μπει εδώ και χρόνια στην ένατη δεκαετία της ζωής τους, οι Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι μιλούν για τη νέα τους ταινία με τον ίδιο ενθουσιασμό που δεν τους εγκατέλειψε ποτέ, εδώ και εξήντα χρόνια ολοζώντανης κινηματογραφικής καριέρας. Το ότι νομοτελειακά κάποια στιγμή θα συναντούσαν τον Βοκάκιο και το «Δεκαήμερό» του, είναι κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πως οι μύθοι υπήρξαν κεντρικό κομμάτι της φιλμογραφίας τους. Μαζί με εκείνο το αέναο παιχνίδι της αφήγησης που κάνει πάντα τη φαντασία να συναντά στα πιο αναπάντεχα μέρη την πραγματικότητα.
Ισως γι' αυτό και οι ίδιοι πιστεύουν πως ο «Θαυμάσιος Βοκάκιος» που αποτελείται από πέντε ιστορίες του «Δεκαημέρου» έρχεται ως φυσική συνέχεια του «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει», της ταινίας που το 2012 τους χάρισε τη Χρυσή Αρκτο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου με τη συγκλονιστική ιστορία μιας ομάδας φυλακισμένων που ανεβάζουν μια παράσταση του Ιούλιου Καίσαρα του Σαίξπηρ.
«Θα μπορούσε να πει κανείς πως υπάρχουν ομοιότητες στις δύο ταινίες, ακόμη και αν δεν είναι ευδιάκριτες με την πρώτη ματιά», δηλώνει ο Πάολο Ταβιάνι. «Στον "Καίσαρα" που γυρίστηκε εξολοκλήρου μέσα σε μια φυλακή, ασχοληθήκαμε με βαρυποινίτες και μια καθημερινότητα γεμάτη πόνο. Αλλά μέσα από την τέχνη, τον Σαίξπηρ και το έργο του, για λίγες ώρες, αυτοί οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν τι σημαίνει να είσαι ζωντανός. Στην περίπτωση του Βοκάκιου, τα νέα παιδιά της ταινίας προσπαθούν να αποδράσουν από τη φρίκη της πανούκλας. Αποδρούν από την πόλη στην εξοχή. Και μέσα από την τέχνη της αφήγησης, καταφέρνουν να ξεπεράσουν το θάνατο και τον πόνο, εστω και παροδικά. Οπως οι φυλακισμένοι επιστρέφουν στα κελιά τους λίγο πιο δυνατοί από την εμπειρία που είχαν με το ανέβασμα της παράστασης, έτσι και οι νέοι στο Βοκάκιο, όταν επιστρέφουν στη Φλωρεντία νιώθουν πιο δυνατοί από τους δεσμούς που σχημάτισαν μέσα από τις ιστορίες που αφηγήθηκαν».
Μια από τις πολλές κινηματογραφικές διασκευές του «Δεκαήμερου», μοιάζει αναπόφευκτο για το «Θαυμάσιο Βοκάκιο» να μη συγκριθεί με το «Δεκαήμερο» του Πιερ Πάολο Παζολίνι από το 1971 ή τουλάχιστον να μην αναφερθεί από τους αδελφούς Ταβιάνι ως ένα από τα σημεία αναφοράς για τη δική τους προσέγγιση πάνω στο κλασικό κείμενο.
«Νομίζουμε ότι η μόνη άλλη ταινία που βασίζεται στο "Δεκαήμερο" και αξίζει να συζητήσει κανείς είναι η ταινία του Παζολίνι. Οταν την έκανε, επικεντρώθηκε σε μια από τις οπτικές των ιστοριών που ήταν η ναπολιτάνικη πλευρά. Ο Βοκάκιος μεγάλωσε σε αυλή της Νάπολης, οπότε ο Παζολίνι επικεντρώνεται στη ναπολιτάνικη διάλεκτο. Οι ιστορίες του διαδραματίζονται στην περιοχή της Νάπολης. Εμείς αντίθετα επικεντρωθήκαμε στην πλευρά της Τοσκάνης, την εξοχή και τον Βοκάκιο τον ίδιο. Ο Παζολίνι ήταν συγκεντρωμένος στο ανθρώπινο σώμα. Και αυτή η οπτική ταίριαζε απόλυτα με την εποχή που έγινε η ταινία. Ο Παζολίνι πάλευε με τους νόμους εναντίον της σεξουαλικής ελευθερίας και με τους λογοκριτές σε όλη του τη ζωή. Και αυτό υπαγόρευσε τον τρόπο με τον οποίο έκανε την ταινία. Η δική μας, πολλά χρόνια αργότερα από αυτή του Παζολίνι, είναι ένα παιδί της ιστορίας του σήμερα. Οταν κάνεις μια ταινία βασισμένη σε ένα λογοτεχνικό έργο, υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικοί τρόποι να το κάνεις. Δεν θέλαμε να διασκευάσουμε το "Δεκαήμερο" ή τον Παζολίνι. Θέλαμε να μιλήσουμε για αυτά που αισθανόμαστε. Χρησιμοποιήσαμε αυτές τις ιστορίες σαν μια αφετηρία».
To «Δεκαήμερο» υπήρξε για τους αδελφούς Ταβιάνι η αφετηρία για να μιλήσουν για το σήμερα. Για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες της σύγχρονης εποχής, τον πόνο και την έλλειψη ομορφιάς.
«Είναι σίγουρο πως αυτή η ταινία μας είναι αυτή που αφορά πιο πολύ το σήμερα από οποιαδήποτε. Αποφασίσαμε να διασκευάσουμε αυτές τις ιστορίες κυρίως λόγω της λέξης "πανούκλα". Καμια άλλη από τις διασκευές του "Δεκαήμερου" δεν μίλησαν για την πανούκλα. Μιλώντας μεταξύ μας, καταλήξαμε πως η λέξη "πανούκλα" ταίριαζε με αυτό που συμβαίνει στον κόσμο σήμερα. Συζητήσαμε για τους μετανάστες που πνίγονται στη Μεσόγειο, το Ισλαμικό Κράτος, όσα συμβαίνουν στην Αφρική, το πώς η ανεργία επηράζει τους νέους ανθρώπους. Η πανούκλα είναι με ένα τρόπο μια μεταφορά. Η πανούκλα είναι που οδηγεί αυτούς τους νέους να φύγουν στην εξοχή και να στραφούν στην Τέχνη και μαζί να αναζητήσουν διέξοδο από τη φρίκη. Μιλώντας γι' αυτές τις ερωτικές ιστορίες είναι αυτό που τους δίνει δύναμη για να αντέξουν. Ζητήσαμε από τον διευθυντή φωτογραφίας Σιμόνο Ζαμπάνι να απεικονίσει το τοπίο της Τοσκάνης σε όλη του τη βίαιη ομορφιά, με τον τρόπο που το έκαναν οι ζωγράφοι της Αναγέννησης. Η ομορφιά είναι αυτό που μας κάνει να μπορούμε να αντέξουμε τον πόνο.»
Διαβάστε ακόμη
- Ο «Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει» των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες του 2012 για το Flix
- O Πάολο και ο Βιτόριο Ταβιάνι μιλούν αποκλειστικά στο Flix για το «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει»
- Η κριτική του Flix για τη «Νύχτα του Σαν Λορέντζο» των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι
- Η κριτική του Flix για το «Πατέρας Αφέντης» των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι
