Από τα πρώτα βήματά τους τα κόμικς, όπως και το σινεμά εξάλλου, έμοιαζαν να αδιαφορούν ηθελημένα για την οποιαδήποτε αναφορά ή απεικόνιση θέματος είχε να κάνει με την ομοφυλόφιλη, λεσβιακή, τρανσέξουαλ και αμφισεξουαλική ζωή, συμβαδίζοντας απροκάλυπτα με τις αντιλήψεις της κοινωνίας πάνω στην συγκεκριμένη ομάδα ατόμων. Πόσο μάλιστα όταν από αρκετούς θεωρούνταν, ακόμα μάλιστα και μέχρι πολύ πρόσφατα, πως τα κόμικς ήταν μόνο για παιδιά.
Διαβάστε ακόμα: Ο Κέβιν Φάιγκι επιβεβαίωσε περισσότερους ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρες στην τέταρτη φάση του MCU
Με οποιαδήποτε αναφορά στην ομοφυλοφιλία να έχει απαγορευτεί δια ροπάλου στην Αμερική από την Αρχή Βιβλίων Κόμικς (το Comic Code Authority - CCA - η σφραγίδα που πάντα έμπαινε στο εξώφυλλο των κόμικς), οι ΛΟΑΤΚΙ χαρακτήρες αναγκάστηκαν να μείνουν για χρόνια στην «ντουλάπα» των πολύχρωμων σελίδων τους. Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια μόνο με κάποια υπονοούμενα τα οποία κρύβονταν πολύ καλά κάτω από τις ατάκες τους και τις συμπεριφορές τους, κατάφεραν να γλιστρήσουν κάτω από την λογοκρισία του CCA.
Χρειάστηκαν να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι επιτέλους τα κόμικς να κάνουν το δικό τους gay liberation σε μια κατά τα άλλα αρκετά straight και μάτσο βιομηχανία, με τους ΛΟΑΤΚΙ χαρακτήρες να έχουν παλέψει αρκετά μέσω των δημιουργών τους, για την ανοχή και εν τέλει για την αποδοχή, δηλώνοντας περίτρανα out and proud.
Ετσι με αφορμή τις ανακοινώσεις της Marvel στο φετινό Comic Con του Σαν Ντιέγκο για περισσότερη εκπροσώπηση των γκέι χαρακτήρων στην τέταρτη φάση του MCU, εμείς εδώ στο Flix κάνουμε την δική μας μικρή αναδρομή πάνω στην ΛΟΑΤΚΙ ιστορία των κόμικς, και πως αυτά με την σειρά τους επηρέασαν ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος.
Η Γαλλίδα Σαντζάκ από το «Terry and the Pirates», η πρώτη λεσβία χαρακτήρας σε κόμικ.
Η αρχή
Για να καταλάβει κάποιος καλύτερα τα κόμικς και το πως λειτουργούσαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, πρέπει να ανατρέξει στα πρώτα βήματα της βιομηχανίας αυτής, τη δεκαετία του '30 και πιο συγκεκριμένα το 1938 όταν και κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του «Action Comics» το οποίο έκανε γνωστό στον κόσμο τον Superman. Ηταν ο πρώτος υπερήρωας που στο πρόσωπό του απεικονίζονταν όλες εκείνες οι παραδοσιακές Αμερικάνικες αξίες, ένα τέλειο πρότυπο που η Αμερική ήθελε για τα παιδιά της. Αλίμονο σε όποιον ή ό,τι προσπαθούσε να τα ρίξει στον στραβό δρόμο.
Ετσι οποιαδήποτε αναφορά στην ομοφυλοφιλία, ή οτιδήποτε δεν συμφωνούσε με τις «παραδοσιακές Αμερικάνικες αξίες», έπρεπε να γίνεται με ένα τέτοιο τρόπο που να περνάει σχεδόν απαρατήρητο στον μέσο Αμερικάνο.
Το 1934 κυκλοφόρησε στην Αμερική ένα αρκετά δημοφιλές comic strip το «Terry and the Pirates» στο οποίο η κακιά Γαλλίδα Σάντζακ (η οποία μάλιστα πήρε το όνομά της από μια περιοχή κοντά στη Λέσβο σύμφωνα με τον δημιουργό της Μίλτον Κάνιφ) ντύνονταν σαν άντρας, ενώ έδειχνε μέσω της συμπεριφοράς και από τις ατάκες της πως ήταν ερωτευμένη με την κοπέλα του ήρωα Τέρι, κάνοντάς την έτσι την πρώτη λεσβία χαρακτήρα στην ιστορία των κόμικς.
O Batman και οι γκέι υπαινιγμοί
Η περίοδος μέχρι και αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία από αρκετούς χαρακτηρίζεται και ως η Χρυσή Εποχή των κόμικς, οι ΛΟΑΤΚΙ χαρακτήρες απεικονίζονταν περισσότερο ως καρικατούρες ή ως άτομα για χλευασμό και πειράγματα από τους ήρωες της ιστορίας, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις παρουσιάζονταν και ως οι κακοί. Ακόμα και όταν δυο από τους πιο αγαπημένους χαρακτήρες της DC Comics, οι Batman και Wonder Woman, έκαναν την εμφάνισή τους και κατάφεραν να κερδίσουν το mainstream κοινό, αρκετοί ήταν εκείνοι που κοιτούσαν με αρκετή δυσπιστία την σχέση του Batman με τον Robin αλλά και το γυναικοκρατούμενο νησί της Νταϊάνα. Παρόλο που οι δημιουργοί τους προσπαθούσαν να πείσουν για το αντίθετο, με τον δημιουργό μάλιστα της Wonder Woman Γουίλιαμ Μάλτον Μάρστον να αναφέρει πως αν και ήθελε να αμφισβητήσει τους ρόλους των δύο φύλων προβάλλοντας περισσότερο τις αξίες της αδερφοσύνης και της γυναικείας ενδυνάμωσης, οι ιστορίες αυτές τα επόμενα χρόνια άρχισαν να μπαίνουν σε έναν άξονα πιο παραδοσιακών και συγκαταβατικών προδιαγραφών της άκρως συντηρητικής Αμερικάνικης κοινωνίας.
O Φρέντερικ Γουέρδαμ.
Η λογοκρισία και ο συντηρητισμός
Ολος αυτός ο συντηρητισμός αποτυπώθηκε στο βιβλίο του ψυχιάτρου Φρέντερικ Γουέρδαμ «Seduction of Innocent» το 1954 στο οποίο αποτύπωνε όλο το μίσος του για τα κόμικς αλλά και για το πώς εκείνος πίστευε ότι τα κόμικς διαφθείρουν τα παιδιά με τα μυστικά του μηνύματα τα οποία υποστηρίζουν τα πιο «χαλαρά ήθη», την εγκληματικότητα, και την αντικοινωνική συμπεριφορά. Ολα αυτά σε συνδυασμό με την κακή ανατροφή των παιδιών από τους γονείς τους οδηγούσε σταθερά την Αμερική προς τον όλεθρο. Μάλιστα είχε γράψει στο βιβλίο του πως «ο Χίτλερ ήταν μόνο η αρχή σε σχέση με τα όσα κάνουν τα κόμικς.»
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένας κώδικας δεοντολογίας για το κόμικς το 1954, ο γνωστός CCA, ο οποίος απαγόρευε οποιαδήποτε αναφορά σε σεξ, γυμνό ή γραφική βία και σεξουαλική πράξη. Οσον αφορά όμως το σεξ και την αγάπη, το CCA είχε τρεις κανόνες για την απεικόνιση και αναφορά του.
- Οι παράνομες σεξουαλικές σχέσεις δεν πρέπει ούτε να υπαινίσσονται ούτε να απεικονίζονται. Οι βίαιες σκηνές αγάπης, καθώς και οι σεξουαλικές ανωμαλίες είναι απαράδεκτες
- Η μεταχείριση των ρομαντικών και ερωτικών ιστοριών θα δίνει έμφαση στην αξία του σπιτικού και την αγιότητα του γάμου.
- Η διαστροφή στο σεξ ή οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό απαγορεύεται αυστηρά.
Ολο αυτό έκανε τους ΛΟΑΤΚΙ χαρακτήρες να δείχνουν περισσότερο φυλακισμένοι μέσα στις ντουλάπες τους από χαρτί και μελάνι, καταλήγοντας ως περίγελως της ιστορίας πάρα ως οι ήρωές της.
To coming out του πρώτου γκέι χαρακτήρα σε mainstream comic strip με τίτλο «Doonesbury».
Η underground επανάσταση
Αλλά, όπως συμβαίνει πάντα, η επανάσταση ξεκίνησε από την underground σκηνή και μικρές ανεξάρτητες εκδοτικές εταιρίες, οι οποίες και ανέδειξαν μερικά διαμάντια με καθαρά ΛΟΑΤΚΙ θεματολογία στα κόμικ. Αν και η συγκεκριμένη σκηνή υπήρχε για πολλά χρόνια πριν, δείχνοντας μάλιστα χαρακτήρες όπως ο Μίκι Μάους, να κάνουν σεξ, ήταν η δεκαετία του ’60 στην οποία γνώρισαν την «μαζική» αποδοχή. Τέτοια κόμικς συχνά υποστήριζαν πολιτικές θέσεις και περιλάμβαναν απεικονίσεις του σεξ, συνήθως όχι μόνο για να προκαλέσουν διέγερση αλλά ως μέρος της εξερεύνησης διαφόρων «επίκαιρων» θεμάτων, συμπεριλαμβανομένου του φύλου και της σεξουαλικότητας.
Η πρώτη αναφορά σε κάτι τέτοιο έγινε στο τεύχος #3 του Zap Comics με τίτλο «Captain Pussygums and his Pervert Pirates», ενώ το 1971 ο Ραντ Χολμς δημοσίευσε το «Harold Hedd» με το οποίο εναντιωνόταν στην ομοφοβία του βιβλίου του Ντέιβιντ Ρούμπεν «Everything You Always Wanted to Know About Sex (But Were Afraid to Ask)» απεικονίζοντας γκέι σεξ και προωθώντας την ομοφυλοφιλική απελευθέρωση. Τα πρώτα κόμικς τα οποία απευθύνονταν αποκλειστικά και μόνο σε γκέι κοινό ήταν τα underground κόμικς «Gay Heart Throbs», τα οποία κυκλοφόρησαν στα μέσα της δεκαετίας του ’70 αλλά δεν βρήκαν ποτέ το κοινό τους.
Εξώφυλλο από το Gay Comix.
Τελικά ο πρώτος mainstream γκέι χαρακτήρας που έκανε coming out ήταν ο Αντι Λίπινκοτ σε ένα comic strip εφημερίδας το 1976 με τίτλο «Doonesbury» γραμμένο από τον Γκάρι Τρουντό, το οποίο μάλιστα αργότερα κέρδισε και μια υποψηφιότητα για το βραβείο Πούλιτζερ. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι και πιο mainstream εταιρείες κόμικς, όπως η DC και η Marvel δεν άρχισαν να παρουσιάζουν και τους δικούς τους ΛΟΑΤΚΙ χαρακτήρες.
Και στην Ευρώπη, χαρακτήρες όπως ο ΤενΤεν είχε χαρακτηριστεί από αρκετούς ως γκέι, παρά τις δηλώσεις των εκπροσώπων των στούντιο Ερζέ πως ο ΤενΤεν είναι «μάτσο άντρας και δεν είναι ομοφυλόφιλος». Επίσης κόμικς από τον Γάλλο Φαμπρίς Νουντ, όπως τα «Ego Comme X» και «Journal», τα «SchwulComix» από την Γερμανία, το «2000 AD» από την Βρετανία το οποίο παρουσίασε τον πρώτο του γκέι χαρακτήρα το 1992.
Διαβάστε ακόμα: Οι αδερφοί Ρούσο επιβεβαίωσαν πως ο πρώτος ανοιχτά γκέι υπερήρωας έρχεται σύντομα στο MCU
H Batwoman.
Η «φιλελεύθερη» DC και η «συντηρητική» Marvel
Από την πλευρά της η DC έκανε τους πάντες να μιλάνε για την σχέση του Batman με τον Robin αλλά και για την Wonder Woman, ενώ υπήρχαν πολλές αναφορές και υπονοούμενα και για διάφορους άλλους χαρακτήρες, όπως ο Nightmaster. Αλλά ο πρώτος καθαρά γκέι χαρακτήρας της ήταν ο Extraño, ένα Περουβιανός θηλυπρεπής άντρας και έκανε την εμφάνισή του στο «Millenium» και «New Guardians» το 1987. Αν και η σειρά δεν είχε επιτυχία, ήταν το πρώτο βήμα της DC για κάτι διαφορετικό. Από τότε αρκετοί άλλοι χαρακτήρες έκαναν coming out, όπως ο Constantine ως αμφισεξουαλικός, ο Midnighter, o γιος του Munhunter Ράμσεϊ Σπένσερ, η Icemaiden, η Σάρα Ρεϊνμέικερ κ.α.
Το 2006 η DC προκάλεσε αρκετές συζητήσεις όταν ανακοίνωσε πως η νέα Batwoman θα είναι ανοιχτά λεσβία, κάτι που από τι φαίνεται υιοθετήθηκε και στη νέα τηλεοπτική σειρά. Το 2016 η DC ξεκίνησε το λεγόμενο DC Rebirth με αρκετούς από τους χαρακτήρες αυτούς να «αναγεννιούνται» ως ΛΟΑΤΚΙ. Ακόμα και η Wonder Woman πλέον είναι ανοιχτά αμφισεξουαλικός χαρακτήρας.
Το εξώφυλλο από το τεύχος #151 «Astonishing X-Men», το οποίο είχε τον πρώτο γκέι γάμο στην ιστορία των mainstream κόμικς.
Καρέ από το συγκεκριμένο κόμικ με τον γάμο ων Northstar και Κάιλ Τζινάντου.
Από την άλλη πλευρά, η ενσωμάτωση ΛΟΑΤΚΙ θεμάτων στα κόμικς της Marvel δεν ήταν τόσο δυναμική όπως με εκείνη της DC. Μάλιστα η ίδια η Marvel είχε κρατήσει την πολιτική του «δεν υπάρχουν γκέι χαρακτήρες στο σύμπαν της Marvel» καθ’όλη την διάρκεια της θητείας του Τζίμ Σούτερ ως αρχισυντάκτης την δεκαετία του ’80, ενώ όσα κόμικς είχαν κάποιον γκέι χαρακτήρα θα πρέπει να έχουν στο εξώφυλλο το σήμα «Μόνο για Ενήλικες». Αυτό δεν φαίνεται όμως να σταμάτησε πολλούς καλλιτέχνες να «κρύβουν» κάποιους γκέι χαρακτήρες, όπως ο Αρνι Ροθ, παιδικός φίλος του Στιβ Ρότζερς (Captain America). O πρώτος όμως ανοιχτά γκέι χαρακτήρας στη Marvel ήταν ο Northstar, ο οποίος έκανε το δικό του coming out στο τεύχος #106 του «Alpha Flight» το 1992.
O φίλος του Captain America Αρνι Ροθ.
O Πίτερ Πάρκερ μάλλον σε μια άβολη στιγμή.
Η δημιουργία των X-Men και οι διακρίσεις που ζουν οι μεταλλαγμένοι στα κόμικς αυτά από αρκετούς χαρακτηρίστηκε ως μια μεταφορά για τις διακρίσεις των μειονοτήτων, ανάμεσά τους και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Ετσι αρκετοί από τους X-Men έχουν αποκαλυφθεί πως είναι γκέι, όπως ο Colossus και ο Iceman, και η Mystique και Destiny, ενώ το 2015 στο τεύχος #51 του «Astonishing X-Men», που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2012, η Μάρτζορι Λιού έγραψε τον πρώτο γκέι γάμο στην ιστορία των mainstream κομικς, μεταξύ των Northstar και Κάιλ Τζινάντου.
Ακόμα και ο Μπάκι Μπαρνς, ναι ο Winter Soldier, είχε αναφερθεί από τον Μάρκ Γουέιντ, που είχε γράψει το τεύχος #9 της «Black Widow» πως ίσως είναι αμφισεξουαλικός μιας και ο ίδιος και η Νατάσα στο παρελθόν είχαν ερωτευτεί τον Captain America.
To εξώφυλλο του τεύχους #7 του «Space Adventures» με την ιστορία «Transformation».
Οι τρανσέξουαλ και διεμφυλικοί χαρακτήρες
Οι τρανσέξουαλ χαρακτήρες για πολλά χρόνια αντιμετωπίζονταν ως κάτι το αστείο και κυρίως κάτι το κακό. Στο σύνολό τους όμως οι τρανσέξουαλ χαρακτήρες, για πολλά χρόνια δεν είχαν την σωστή εκπροσώπηση τους στα κόμικς, αν και ιστορίες ενός χαρακτήρα που βλέπει το φύλο του να αλλάζει με μαγικά ή τεχνολογικά μέσα θεωρήθηκε ως μια πλάγια αναφορά στα τρανσεξουαλικά θέματα. Ανάμεσά τους χαρακτήρες όπως ο Ρίτσαρντ Στάντον, ο οποίος μεταμορφώνονταν στην κυρία Μαξίν, στα τεύχη του «Crack Comics», αλλά και ο τρελός επιστήμονας Ultra-Humanite, από τα τεύχη του Superman την δεκαετία του ‘40, ο οποίος μετέφερε την συνείδησή του στο σώμα της Ντολόρες Γουίντερς.
Καρέ από το «Crack Comics».
Μια ιστορία η οποία χρησιμοποίησε την τεχνολογία για να δείξει την αλλαγή φύλου σε έναν χαρακτήρα ήταν και το «Transformation» από το τεύχος #7 του «Space Adventures» που κυκλοφόρησε το 1953. Εκεί το διαστημόπλοιο στο οποίο επέβαιναν ο Δρ. Λαρς Κράνστον, μαζί με την κοπέλα του Μπέτι, πέφτει στον Αρη και χωρίζονται. Ο Κράνστον ανακαλύπτει μερικές σημειώσεις οι οποίες αναφέρουν για μια μηχανή αλλαγής φύλου και την φτιάχνει για να απασχολήσει τον χρόνο του. Οταν η Μπέτι επιτέλους επανενώνεται με τον Κράστον ανακαλύπτει πως έχει ήδη γίνει γυναίκα.
Για άλλη μια φορά όμως τα underground και πιο εναλλακτικά κόμικς αποδείχτηκαν ο κατάλληλος χώρος για την σωστή εκπροσώπηση των τρανς ατόμων. Οπως στο graphic novel «Sexile», από τον Τζέιμι Κορτέζ της Λατινικής Αμερικής, το οποίο μιλάει για την διεμφυλική ακτιβίστρια του HIV Αντέλα Βάσκεζ. Ακόμα και ο Βρετανός συγγραφέας κόμικς Νιλ Γκέιμαν δήλωσε ότι συμπεριέλαβε διεμφυλικούς χαρακτήρες στα έργα του, όπως στο «Sandman», ως απάντηση στην έλλειψη ρεαλιστικής αντιπροσώπευσης της κοινότητας στα κόμικς. Στο κόμικ «Y: The Last Man» των Μπράιαν Κ. Βον και Πία Γκέρα όπου μια επιδημία η οποία έχει σκοτώσει όλους τους άντρες στη Γη, γίνονται αρκετές αναφορές σε τρανς άντρες χαρακτήρες (γυναίκες οι οποίες έχουν αλλάξει το φύλο τους σε άντρα), αλλά υπάρχουν αρκετές στιγμές όπου αναφέρονται με τρόπο υποτιμητικό, όπως π.χ. ως θηλυκά.
To εξώφυλλο του graphic novel «Sexile».
Aπό το «Y: The Last Man».
Και κάπως έτσι φτάσαμε δειλά-δειλά φέτος η Marvel να παρουσιάζει στην ταινία της «Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη» τον πρώτο γκέι χαρακτήρα της. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σταματάει εκεί. Μιλώντας επίσης στο Collider o Κέβιν Φάιγκι επιβεβαίωσε πως και στο «The Eternals», άλλη μια ταινία της τέταρτης φάσης του MCU, θα δούμε ΛΟΑΤΚΙ+ αντιπροσώπευση, ενώ το στούντιο της Marvel έχει ανακοινώσει πως, από εδώ και στο εξής, θα μας περιμένει ένα MCU γεμάτο από χαρακτήρες από όλες τις ηλικίες, τις εθνικότητες, ΛΟΑΤΚΙ+ και ΑμεΑ. Και κάπως έτσι το μέλλον δείχνει σίγουρα πιο πολύχρωμο.
Ο γάμος του Κέβιν Κέλερ στο «Archie».
Διαβάστε ακόμα: Ετοιμάζεται η Marvel να γράψει ιστορία με τον πρώτο γκέι υπερήρωα σε πρωταγωνιστικό ρόλο;
