Συνέντευξη

Πάπας ή Αντίχριστος; Ο Τζον Μάλκοβιτς μιλάει στο Flix!

στα 10

Το Flix συνάντησε τον Τζον Μάλκοβιτς με αφορμή το «The New Pope» του Πάολο Σορεντίνο. Ακούστε τον, όπως κι εμείς - με θρησκευτική προσήλωση.

Πάπας ή Αντίχριστος; Ο Τζον Μάλκοβιτς μιλάει στο Flix!
(φωτό: Ραμόνα Ροζάλες για τους New York Times)

Αν η σκηνοθεσία του Παόλο Σορεντίνο και η παρουσία του Τζουντ Λο στον πρωταγωνιστικό ρόλο δεν ήταν ήδη αρκετοί λόγοι για να αναμένουμε με ανυπομονησία το «The New Pope», το sequel του «Τhe Young Pope», που κάνει το Σάββατο 11 Ιανουαρίου την τηλεοπτική του πρεμιέρα στην COSMOTE TV, η προσθήκη του Τζον Μάλκοβιτς στο μυστηριώδη ρόλο του υποψήφιου για το παπικό χρίσμα Σερ Τζον Μπράνοξ εκτίναξε το ενδιαφέρον στα ύψη, αφού πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως ο δύο φορές υποψήφιος για Οσκαρ ηθοποιός θα δώσει ακόμα ένα ερμηνευτικό ρεσιτάλ σε έναν ρόλο που μοιάζει κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του.

Το Flix συνάντησε τον Τζον Μάλκοβιτς κατά τη διάρκεια του 76ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας - πίσω το Σεπτέμβριο - και μίλησε μαζί του γι’ αυτή τη νέα ερμηνευτική πρόκληση και τη συνεργασία με τον Πάολο Σορεντίνο, το πάθος του για την υποκριτική και τους λόγους που τον κάνουν να συνεχίζει να δουλεύει ακατάπαυστα, και φυσικά για την ταινία που τον μετέτρεψε σε κάτι παραπάνω από ένα φαινόμενο της ποπ κουλτούρας, το «Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς».

Διαβάστε ακόμη: «The New Pope»: 10 λόγοι για να εκκλησιαστείς στο σύμπαν του Πάολο Σορεντίνο

ποπε

Δεν ήταν δική μου επιλογή να υποδυθώ τον Πάπα, ήταν κυρίως επιλογή του Πάολο. Θαυμάζω πολύ τη δουλειά του, γνώριζα και μου άρεσε παρά πολύ η πρώτη σεζόν της σειράς. Με τιμά πολύ που με θεωρεί τον «Πάπα» των κινηματογραφικών ηθοποιών, αλλά δεν θα συμφωνούσα. Θα έλεγα πως είμαι περισσότερο ο Αντίχριστος. (γέλια)

Δεν είμαι πιστός. Φαντάζομαι πως είμαι όσο πνευματικός είναι κι ένας οποιοσδήποτε άνθρωπος. Αλλά όχι θρήσκος. Αυτό που ζήτησα από τον Πάολο όταν μου έδωσε το προσχέδιο του σεναρίου ήταν να φροντίσει να προσδώσει το θεολογικό, το διανοητικό υπόβαθρο αυτών που πιστεύει ή δεν πιστεύει ο χαρακτήρας μου, ώστε η πάλη του να είναι ξεκάθαρη. Εχει σημασία για μένα το κοινό να κατανοεί ή να αισθάνεται ένα χαρακτήρα, ακόμα κι αν δεν του αρέσει.

Η μουσική παίζει μεγάλο ρόλο στη σειρά, όπως και σε κάθε έργο του Πάολο. Τα τραγούδια ήταν σημειωμένα και στο σενάριο, οπότε τα άκουσα και στα γυρίσματα. Ο Πάολο έχει φοβερό μουσικό γούστο και το μεταχειρίζεται πολύ έξυπνα στα σημεία που ακούγονται και επαναλαμβάνονται σε στρατηγικά σημεία στη σειρά.

Η σχέση μου με τον Πάολο Σορεντίνο ήταν καταπληκτική. Πολλοί σκηνοθέτες δεν ξέρουν να σκηνοθετούν. Και από την άλλη υπάρχουν άνθρωποι όπως ο Πάολο, όχι παρά πολλοί, που όταν ορίζουν τη θέση σου σε έναν χώρο ώστε να βλέπεις τι κάνει η κάμερα, τότε γνωρίζεις ακριβώς τι να κάνεις. Κάποιοι εξίσου μεγάλοι σκηνοθέτες, όπως ο Αντονιόνι με τον οποίο συνεργάστηκα πριν χρόνια, σε τοποθετούν με τέτοιο τρόπο, εν μέρει ώστε να μην έχεις αυτή την επίγνωση. Βρίσκεσαι έτσι αντιμέτωπος με τη θέση σου στο χώρο. Στον Αντονιόνι αυτό υπήρξε φυσικά κομμάτι του μεγάλου του ταλέντου. Ο Πάολο νομίζω είναι υπέροχος με τους ηθοποιούς. Είναι πολύ σίγουρος για αυτό που θέλει αλλά επίσης και πολύ ανοιχτός στις εκπλήξεις. Αρκεί να κατεβάζεις ιδέες γρήγορα.

Οι περισσότεροι σκηνοθέτες δεν ξέρουν από σκηνοθεσία κι αυτό το ανακάλυψα όταν δούλεψα κι εγώ ως σκηνοθέτης. Εξαρτάται, βέβαια, από το είδος σκηνοθεσίας, αφού η θεατρική διαφέρει πολύ από την κινηματογραφική. Δεν είναι απλά εικόνες ή να περιμένεις να ετοιμαστεί ο φωτισμός. Αφηγείσαι μια ιστορία επιστρατεύοντας όλα τα μέσα που διαθέτεις, σεναριακά και εικαστικά -κοστούμια, φώτα, ηθοποιούς, τα πάντα. Κάποιοι έχουν μια σύλληψη στο μυαλό τους, δύσκολα όμως θα τη μεταμορφώσουν σε ταινία. Πολύ λίγοι έρχονται με εμπειρία από συνεργασίες με ηθοποιούς. Αποφοιτούν απλά από κινηματογραφικές σχολές ή δεν έχουν σκηνοθετήσει θέατρο ή δημιουργήσει μια παράσταση με έναν ηθοποιό. Δεν με συγχύζει όμως πια αυτό. Κάθε σκηνοθέτης είναι διαφορετικός και είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά. Γι’ αυτό συνήθως δείχνω απλά κατανόηση, δεν εκνευρίζομαι τόσο.

ξοην

Το να είσαι σε ισορροπία και το να είσαι στο μέσο είναι διαφορετικές έννοιες. Μπορεί να είσαι ισορροπημένος και ταυτόχρονα ακραίος. Σήμερα μάλιστα είναι κάτι ακραίο από μόνο του το να είσαι ισορροπημένος. Πολύς κόσμος δεν είναι και αυτό φαίνεται από τα tweets τους.»

Η σκηνοθεσία στο θέατρο και στον κινηματογράφο είναι δυο πολύ διαφορετικά είδη. Δεν θα τα έλεγα καν ξαδέλφια, μάλλον ξαδέλφια που έχουν απομακρυνθεί πάρα πάρα πολύ με το χρόνο. Το θέατρο σε βοηθάει να καταλάβεις τι απαιτείται στο να συνθέσεις χαρακτήρες. Υπάρχουν και κινηματογραφικοί σκηνοθέτες που το καταφέρνουν χωρίς προηγούμενη θεατρική εμπειρία. Ο Φρίαρς, ο Πάολο, ο Σπάικ Τζονζ, η Τζέιν Κάμπιον, η Λιλιάνα Καβάνι… Αρκετοί από όλους όσους έχω συνεργαστεί. Σίγουρα η σύνθεση μιας θεατρικής περφόρμανς πάντως βοηθάει καλύτερα από το να κυνηγάς συγκεκριμένα αποτελέσματα. Υπάρχουν υποτιθέμενοι σκηνοθέτες που με έχουν ρωτήσει: «Μπορείς να είσαι περισσότερο θυμωμένος;». Και αποκρινόμουν σαν ρομπότ: «Πόσο θυμωμένος θέλεις; Για να ξέρω πόσο παραπάνω να θυμώσω.» (γελάει) Αυτό δεν είναι σκηνοθεσία. Δεν είναι καν συζήτηση για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα, αφού οι άνθρωποι αυτοί δεν ήξεραν για τι μιλούσαν. Αλλά δεν ήξεραν ούτε να πουν και κάτι άλλο πέρα από αυτό ούτε το πώς αυτό ενσωματώνεται σε ένα γενικότερο έργο. Κι αυτό είναι κάτι που η θεατρική σκηνοθεσία θα μπορούσε να τους διδάξει. Δεν κάνω σύγκριση, ούτε ισχυρίζομαι ότι κάποιος δεν θα τα καταφέρει χωρίς θεατρική εμπειρία. Ακόμα και οι άνθρωποι του θεάτρου ξεκίνησαν από κάτι άλλο. Μπορείς τόσο να το έχεις εκ φύσεως όσο και να το μάθεις. Θεωρώ τον Πάολο πάντως εξαιρετικό με τους ηθοποιούς.

Το «The New Pope» είναι διαφορετικό από το «Billions». Στο σενάριο του «Billions» δουλεύουν παλιοί μου φίλοι ως υπεύθυνοι και παραγωγοί της σειράς, με τους οποίους έχω ξανασυνεργαστεί, Το διασκεδάζουμε πραγματικά. Μου αρέσει αυτή η σειρά, είναι ένα ανάλαφρο θέαμα. Και οι ηθοποιοί είναι εξαιρετικοί. Ομως ο Μπράιαν (Κόπελμαν) και ο Ντέιβιντ (Λέβιεν) δεν σκηνοθετούν στη σειρά, τη διευθύνουν. Κάθε επεισόδιο μπορεί να έχει διαφορετικό σκηνοθέτη κι εσύ απλά ελπίζεις ότι θα είναι εντάξει. Αλλά εκεί η έμφαση δεν δίνεται τόσο πολύ στις ερμηνείες των ηθοποιών, όσο στην εξέλιξη του σενάριου. Αντίθετα ο Πάολο έχει γράψει και το σενάριο, έχει σκηνοθετήσει κάθε πλάνο, έχει εγκρίνει το καθετί, όλα,μέχρι και τα κοστούμια, περνούν από το χέρι του. Και η σειρά είναι δική του ιδέα. Η διαφορά λοιπόν είναι μεγάλη. Είναι ένας ποιητής. Κι αυτό είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος.

Είναι εύκολο να χάνεις την υπομονή σου σ’ αυτή τη δουλειά, όμως δεν έχει νόημα. Οταν συνεργάζεσαι με κάποιον 23-24 χρονών, σίγουρα θα γνωρίζεις πράγματα που αυτός αγνοεί, όμως δεν είναι αυτό το νόημα. Η ουσία βρίσκεται στο αν μπορείς να τον βοηθήσεις να εκφράσει αυτό που θέλει και που δεν μπορεί να διατυπώσει με ακρίβεια. Τότε η δουλειά πετυχαίνει, το μεροκάματο αξίζει. Αν δεν μπορείς, τότε το πράγμα γίνεται πολύπλοκο και εκνευριστικό, όμως το να χάσεις την υπομονή σου σίγουρα δεν βοηθάει, μάλλον δυσκολεύει περισσότερο την κατάσταση.

ξοην

Δε νομίζω πως η υποκριτική σε βοηθά να ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Μάλλον λειτουργεί εκ του αντιθέτου, σε κάνει να ανακαλύψεις όλα αυτά που δεν είσαι. Είναι πάντως μια συνεχής διαδικασία αναζήτησης.»

Νομίζω οι περισσότεροι ηθοποιοί σήμερα θα σας πουν ότι προτιμούν τη δουλειά σε μια τηλεοπτική σειρά. Το πρόβλημα με τις ταινίες είναι ότι ξεκινούν με το στάδιο της παραγωγής. Εκανα την πρώτη μου παραγωγή στα 30 μου με το «Accidental Tourist» πριν πάρα πολλά χρόνια. Μας πήρε αρκετό χρόνο να το ετοιμάσουμε. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει σε ένα θεατρικό έργο, όπου πρέπει για παράδειγμα να πεις «Ξεκινάμε πρόβες 9 του Απρίλη».

Οι περισσότεροι ηθοποιοί, αλλά και μεγάλη μερίδα του κοινού, προτιμούν πλέον τις σειρές. Εκεί η αφήγηση είναι πιο εύκολη στην παρακολούθηση. Στο σινεμά τα πάντα περιορίζονται για αφηγηματική οικονομία στους πρωταγωνιστές κι όλοι οι δεύτεροι και τρίτοι ρόλοι δεν είναι παρά απλά πρόσωπα. Στο σινεμά όλα πρέπει να ειπωθούν σε δύο ώρες κι αυτό απαιτεί μεγάλη μαεστρία. Επίσης, στις σειρές μπορούν να ενωθούν πολλές ιστορίες αρμονικά, όχι μόνο μια. Και οι πολλές ιστορίες μαζί ενισχύουν η μία την άλλη και αποτυπώνονται διαφορετικά. Αν το «The New Pope» ήταν μόνο θεολογικές συζητήσεις ή συζητήσεις για την αγάπη, δεν νομίζω ότι θα το παρακολουθούσε αρκετός κόσμος. Ο Πάολο με επιμέλεια και εξυπνάδα μπόλιασε πολλά στοιχεία τόσο για το μάτι, όσο και για την ψυχή του θεατή. Αυτή τη δυνατότητα μπορεί να σου τη δώσει μια σειρά, όχι πλέον μια ταινία. Δεν βγαίνουν συχνά ταινίες όπως το «Τσάιναταουν» ή «Ο Τρίτος Ανθρωπος». Μια σειρά είναι μια καλή φόρμουλα για εξιστόρηση.

ξοηαν

Οταν ερμηνεύεις έναν ρόλο, το όριο είναι η φαντασία σου. Γι’ αυτό και προσπαθώ να μην ανησυχώ υπερβολικά. Δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο.»

Εχω θαμπές αναμνήσεις από τη ζωή μου σε μεγάλο βαθμό, ίσως και πλήρως. Ερχόμενος εδώ χθες, πληροφορήθηκα ότι συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την πρεμιέρα του «Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς» στη Μόστρα. Θυμάμαι από τότε μόνο ότι ξεκίνησα να το συζητώ με τον Σπάικ Τζονζ κάποιο διάστημα πριν ξεκινήσει, επειδή είχα διαβάσει το σενάριο αρκετά χρόνια πιο πριν. Και είχαμε με τον συνεργάτη μου συμφωνία με την CastleRock, ένα αρκετά πετυχημένο studio τότε στο Λος Άντζελες. Πήρα λοιπόν το σενάριο και το διάβασα σε ένα ταξίδι μου εδώ στην Ευρώπη και τηλεφώνησα στον συνεργάτη μου και του είπα να τους μεταφέρει ότι θα ήθελα να το σκηνοθετήσω και να κάνω την παραγωγή επειδή είναι ξεκαρδιστικό, όμως προτιμούσα να αφορά κάποιον άλλο, όχι εμένα, ίσως τον Σον Πεν, (γελάει), οποιονδήποτε άλλον εκτός από εμένα. Ο Ρας, ο συνεργάτης μου, μίλησε με τον Τσάρλι, ο οποίος δεν ήθελε να το αλλάξει. Πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να πειστώ. Η ταινία οφείλεται στην επιμονή του Σπάικ, όχι στη δική μου. Διαφωνούσαμε διαρκώς στα γυρίσματα κι ας μου έλεγε συνεχώς ΟΚ. Εννοούσε όχι. (γελάει). Η μόνη μου συνεισφορά στην ταινία ήταν η πρόταση μου να υποδυθεί τον κολλητό μου ο Τσάρλι Σιν. Θυμάμαι ότι απορρίφθηκε από τις Κάννες και ο Σπάικ το ξαναμόνταρε για να έρθει στην Βενετία. Θυμάμαι, επίσης, τα γέλια του κοινού στην επίσημη πρεμιέρα, γέλια τόσο δυνατά που δεν άκουγες τους διαλόγους.

Ολοι οι σκηνοθέτες με έχουν επηρεάσει με κάποιον εμφανή ή αφανή τρόπο. Θα έλεγα κυρίως ο Στίβεν Φρίαρς, ο Ρόμπερτ Μπέντον, ο Σπίλμπεργκ, ο Φόλκερ Σλέντορφ, που έγινε φίλος μου, ο Ραούλ Ρουίζ. Θα πω και τον Πάολο Σορεντίνο γιατί βρήκα εκπληκτική την ταχύτητα με την οποία παίρνει αποφάσεις.

Θέλω μόνο να δουλεύω περισσότερο. Οταν συμμετείχα στο «Πέρα από τα Σύννεφα» και συνεργάστηκα με τον Μικελάντζελο Αντονιόνι και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, πήρα ένα μάθημα ζωής, από αυτά που μόνο οι Ιταλοί με τον ενθουσιασμό τους ξέρουν να δίνουν, για την αξία του να κάνεις αυτό που αγαπάς κάθε μέρα. Κι αυτό με κρατά ακόμα ζωντανό.

Είναι πολύ δύσκολο να ρωτάς έναν ηθοποιό για τους αγαπημένους του ρόλους. Κι αυτό γιατί οι περισσότεροι ξεχνούν ότι για έναν ηθοποιό δεν έχoυν μόνο σημασία η επιτυχία της ταινίας, τα βραβεία και ο αντίκτυπός της στην κουλτούρα, αλλά και τα γυρίσματα και η ποιότητα της συνεργασίας. Φυσικά είμαι περήφανος για τη δουλειά μου στις «Επικίνδυνες Σχέσεις» ή στο «Στο Μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς», αλλά σκέφτομαι με περισσότερη αγάπη τις ερμηνείες μου σε ταινίες που πέρασαν απαρατήρητες ή που δεν άρεσαν σε κανέναν από τους λίγους που τις είδαν, όπως το «Κλιμτ» του Ραούλ Ρουίζ, το «The Ogre» του Φόλκερ Σλέντορφ ή το «Colour Me Kubrick». Αν και σε γενικές γραμμές προτιμώ περισσότερο τις θεατρικές δουλειές μου από τις κινηματογραφικές.


Το «New Pope» θα κάνει Α’ τηλεοπτική προβολή ταυτόχρονα στο COSMOTE SERIES HD και τη δωρεάν, on demand υπηρεσία COSMOTE TV PLUS αμέσως, μετά την πρεμιέρα της στο εξωτερικό, το Σάββατο 11/1. To The New Pope θα προβάλλεται με διπλό επεισόδιο κάθε εβδομάδα, στις 22.00. Επίσης, μέσα από την υπηρεσία COSMOTE TV PLUS, οι τηλεθεατές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν από την αρχή, όλη την ιστορία του «The Young Pope».