«Intimacy Coordination Workshop με την Ελ ΜακΑλπαϊν» διαβάσαμε στο πρόγραμμα του 30ού Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμιέρας για την Παρασκευή, 4 Οκτωβρίου στην αίθουσα «Γιάννης Μαρίνος» του Μεγάρου Μουσικής. Δεν θα το χάναμε με τίποτα. Ακόμα κι αν έπρεπε να εκκενώσουμε το πρόγραμμα όλης της μέρας μας - καθώς ξεκινούσε στις 11 το πρωί και ολοκληρωνόταν στις 5 το απόγευμα. Ημασταν εκεί (ανάμεσα σε 200 ακόμα δημιουργούς, ηθοποιούς, χορογράφους, δημοσιογράφους, παραγωγούς, φοιτητές, θεραπευτ(ρι)ές) με την δημιουργική περιέργεια όσων αγαπάμε το σινεμά και ταυτόχρονα έχουμε τις κοινωνικοπολιτικές μας κεραίες τεντωμένες για όσα το επηρεάζουν, το κάνουν να συμπορευτεί με την νέα μετά-metoo εποχή. Οσοι διάβασαν την τελευταία πρόταση και αμέσως ειρωνεύτηκαν, τη θεώρησαν κατακάθι φορετής πολιτικής ορθότητας, ή εμπόδιο στην παντοδυναμία του σκηνοθέτη (που όλα τα ξέρει!), καλό θα ήταν να κάθονταν στις πρώτες σειρές αυτού του masterclass. Ισως συνειδητοποιούσαν ότι οι αλλαγές, γίνονται για καλό.
Γιατί δεν τα ξέραμε όλα. Και έχουμε πλέον τη βιβλιογραφία να ενημερωθούμε για το πώς το γύρισμα ερωτικών σκηνών στο σινεμά (αν και είναι λάθος να ερμηνεύουμε το «intimacy» με «ερωτική σκηνή» - μία σκηνή βιασμού δεν είναι ερωτική) έχει τραυματίσει ψυχικά από ηθοποιούς που εκτέθηκαν και (παρα)βιάστηκαν, μέχρι ακόμα και τα μέλη του κινηματογραφικού συνεργείου (από την Μαρία Σνάιντερ του «Τελευταίου Τανγκό στο Παρίσι», μέχρι τις Αντέλ Εξαρχόπουλος και Λέα Σεϊντού στη «Ζωή της Αντέλ»).
Οπως επίσης δεν είχαμε σκεφτεί και κάτι απλό: όπως θα προσλάμβανες έναν action choreographer γιατί έχεις μία σκηνή πάλης και δεν θέλεις κάποιος να τραυματιστεί, αλλά ταυτόχρονα επιζητάς ένα εντυπωσιακό, πιστευτό αποτέλεσμα, έτσι και το να προσλάβεις έναν intimacy coordinator για μία σκηνή σεξ είναι μόνο λογικό. Και μόνο υπέρ σου και της ταινίας σου.
Οι ηθοποιοί θέλουν να λένε ναι. Γιατί θέλουν τη δουλειά, γιατί θέλουν να ξαναδουλέψουν, γιατί δε θέλουν να βγάλουν τη φήμη του «δύσκολου», γιατί αγαπούν το όραμα του σκηνοθέτη. Γιατί φοβούνται. Αν για κάτι είμαι βέβαιη είναι αυτό: δεν συμφέρει κανέναν σκηνοθέτη να πιέσει τους ηθοποιούς του. Αν οι ηθοποιοί δεν είναι άνετοι να γυρίσουν κάτι, αν τους πιέσεις, αυτό που θα πάρεις στο τέλος θα είναι ψεύτικο και άχρηστο....»
Οπότε πόσο μεγάλη ευκαιρία, πόσο μεγάλο δώρο να μπορεί να ακούσεις μία από τις πιο αξιόλογες στο νέο αυτό επάγγελμα, την Ελ ΜακΑλπαϊν - έχει συνεργαστεί με τον Γιώργο Λάνθιμο στο «Poor Things», τον Ρίτσαρντ Γκαντ στο «Baby Reindeer», με τον Τιμ Μπάρτον στο «Wednesday», ενώ τώρα ολοκληρώνει και τη σειρά «The Death of Bunny Munro» βασισμένη στο βιβλίο του Νικ Κέιβ.
Το masterclass χωριζόταν σε δύο μέρη. Αρχικά, το θεωρητικό, όπου η ΜακΑλπαϊν εξηγούσε βήμα βήμα ποια είναι η δουλειά ενός Intimacy Coordinator, πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα, πώς εκπαιδεύεται κανείς και από ποιον κλάδο προέρχεται, ποια τα όρια, ποιες οι ευθύνες της. Στο δεύτερο μέρος όμως συνέβη κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον: είδαμε στην πράξη πώς ένας Intimacy Coordinator συνεργάζεται με μία σκηνοθέτη (τον ρόλο αυτό ανέλαβε η Ασημίνα Προέδρου) και με τους ηθοποιούς (απίστευτα γενναιόδωροι οι Ρομάνα Λόμπατς, Μάικλ Έντουαρντς και Μαρία Μαραγκού) για το στήσιμο μιας ερωτικής σκηνής. Πώς τους μαθαίνει να χαλαρώνουν με ασκήσεις που τους φέρνουν σε μία οικειότητα με τον συμπρωταγωνιστή τους, πριν μπουν στο σετ. Πώς ξαπλώνει και η ίδια στο πάτωμα δίπλα τους, δίπλα στην κάμερα, δίπλα στο μόνιτορ, δίπλα στην σκηνοθέτη και καθοδηγεί, διευκολύνει, διορθώνει, αποκωδικοποιεί αμηχανίες, φέρνει γνώση και ενέργεια, ξεκλειδώνει τις ερμηνείες.
Ναι, όλοι οι σκηνοθέτες πιστεύω ότι είχαμε και σεβασμό και επικοινωνία με τους ηθοποιούς μας. Ομως δεν τα ξέρουμε όλα. Ενας IC ανοίγει νέους δρόμους - σου δείχνει τεχνικές, έχει τεχνογνωσία με τα prosthetics, σου δίνει ιδέες για να παρακάμψεις προβλήματα. Αν όμως βλέπεις αυτή την ειδικότητα ως ένα τσεκ στη λίστα της πολιτικής ορθότητας, αν το κάνεις γιατί «πρέπει» ή στο επιβάλουν, δεν είναι το ίδιο. Πρέπει να είσαι ανοιχτός για να δεις πώς αυτό μπορείς να το εκμεταλλευτείς ουσιαστικά..» | Ασημίνα Προέδρου
Χρειαζόμαστε Intimacy Coordinators, είμαστε έτοιμοι να τους βάλουμε στα πλατό μας, ειδικά στην Ελλάδα όπου συνήθως ένας σκηνοθέτης έχει μάθει να τα κάνει όλα;;
Ασημίνα Προέδρου: «Οταν με πήραν τηλέφωνο από τις Νύχτες Πρεμιέρας να συμμετάσχω σε κάτι τέτοιο είπα αμέσως ναι. Γιατί ήδη είχα κάνει μία συζήτηση με την παραγωγό μου, Μαρία Κοντογιάννη, ότι χρειαζόμαστε IC για την επόμενη ταινία μου που έχει πολύ γυμνό και ερωτικές σκηνές. Αυτή η ειδικότητα είναι αναγκαία. Ναι, όλοι οι σκηνοθέτες πιστεύω ότι είχαμε και σεβασμό και επικοινωνία με τους ηθοποιούς μας. Ομως ένας IC ανοίγει νέους δρόμους - σου δείχνει τεχνικές, έχει τεχνογνωσία με τα prosthetics, σου δίνει ιδέες για να παρακάμψεις προβλήματα. Δεν τα ξέρουμε όλα εμείς οι σκηνοθέτες. Το μόνο που ξέρουμε καλά είναι να εμπνέουμε τις καλύτερες δυνατές ερμηνείες από τους ηθοποιούς μας. Αν φύγει λοιπόν η ντροπή από την μέση, γιατί ένας ηθοποιός, με έναν ειδικό στο πλάι του, αισθάνεται πλέον άνετα, τι καλύτερο; Αν όμως βλέπεις αυτή την ειδικότητα ως ένα τσεκ στη λίστα της πολιτικής ορθότητας, αν το κάνεις γιατί «πρέπει» ή στο επιβάλουν, δεν είναι το ίδιο. Πρέπει να είσαι ανοιχτός για να δεις πώς αυτό μπορείς να το εκμεταλλευτείς ουσιαστικά.
Ρομάνα Λόμπατς - μπορεί μία τέτοια ειδικότητα να εφαρμοστεί στην Ελλάδα ή θα την γελοιοποιήσουμε και θα την απορρίψουμε; «Ολα τα καινούργια πράγματα που ξεκίνησαν κάποτε οι παλιότεροι τα γελοιοποίησαν και τα απέρριψαν. Κανένα νέο ρεύμα δεν έγινε αποδεκτό από την αρχή - καταπατήθηκε, αποδομήθηκε, ξανασυστήθηκε. Ομως έχει ξεκινήσει ένας διάλογος που δεν θα μπει ξανά κάτω από το χαλάκι. Για αυτό και όλοι μας πρέπει να πάμε μπροστά. Εμείς οι ίδιες οι γυναίκες που δεν ξέρουμε να λέμε όχι, τώρα -μπορεί να πιεζόμαστε-αλλά μιλάμε. Γιατί το status quo είχε πάρει φόρα ότι όλα είναι cool και αποδεκτά και είμαστε όλοι χαλαροί και καλλιτέχνες και «πώς κάνεις μωρέ έτσι;» Αισθάνεσαι ενοχικά ως ηθοποιός κι ως γυναίκα αν διακόψεις ένα γύρισμα, αν φέρεις ένα «πρόβλημα». Εμένα μου έχουν πει ότι θα κάνω γυμνό μία μέρα πριν το γύρισμα. Ή άλλη φορά με είχαν διαβεβαιώσει ότι θα είμαι με το εσώρουχο και πάνω στη λήψη μού το έβγαλαν. Ηρθαν και μου το τράβηξαν - δεν λειτουργεί με εσώρουχο, το βγάζουμε. Ετσι απλά. Εχουν αλλάξει ευτυχώς τα πράγματα, πάμε μπροστά...»
Το #metoo δεν είναι μόνο για τις γυναίκες, ούτε ο φεμινισμός είναι κάτι που ασπάζονται μόνο οι γυναίκες. Κι εμείς είμαστε φεμινιστές -όπως όλοι οι ακέραιοι άνθρωποι πρέπει να είναι- κι εμείς θέλουμε να εξαλείψουμε την οποιαδήποτε κακοποίηση από τη ζωή και τη δουλειά μας. Οταν μία τέτοια συνθήκη στο σετ εξηγεί, επικοινωνεί, εκπαιδεύει το πώς προχωράμε, είναι ανακουφιστική. Εγώ ως άντρας νιώθω ότι με διευκολύνει και με πάει μπροστά...» | Μάικλ Εντουαρντς
Μαρία Μαραγκού - πώς βιώσε την εμπειρία ως νέα ηθοποιός; «Δεν είναι εύκολο για μία νεαρή ηθοποιό, που αισθάνεται μία από τις τόσες, αναλώσιμη, να πει όχι σ' έναν σκηνοθέτη γιατί κάτι παραβιάζει τη συμφωνία τους σε μία σκηνή. Νιώθεις ότι δε θα ξαναδουλέψεις ποτέ - θα σε πουν δύσκολη, θα σε βάλουν στην μαύρη λίστα. Ομως ήμουν τυχερή γιατί, χρονικά, άρχισα να δουλεύω μετά το #metoo. Οταν είδα κάτι που δεν μου άρεσε, το είπα και εισακούστηκα. Το θέμα είναι όμως ότι έχουμε όλες και όλοι μεγαλώσει σε κοινωνίες με προσλαμβάνουσες που μας μπερδεύουν. Οι γυναίκες μεγαλώσαμε να είμαστε εξυπηρετικές, να συμφωνούμε, να μην λέμε όχι. Με βοήθησε πολύ η εμπειρία της Intimacy Coordinatorσ στο να επικοινωνήσω κι εγώ η ίδια με το σώμα μου, τα όριά μου, την ντροπή μου. Σου παρέχει ένα comfort zone που είναι πολύ χρήσιμο...»
Μάικλ Εντουαρντς - ποιος φροντίζει τον άντρα ηθοποιό που μπαίνει στο σετ για μια ερωτική σκηνή, κουβαλώντας το βάρος του #metoo διαλόγου, θέλοντας να τα κάνει όλα σωστά; «Είναι θέμα προοπτικής. Το #metoo δεν είναι μόνο για τις γυναίκες, ούτε ο φεμινισμός δεν είναι κάτι που ασπάζονται μόνο οι γυναίκες. Κι εμείς είμαστε φεμινιστές, όπως όλοι οι ακέραιοι άνθρωποι πρέπει να είναι, κι εμείς θέλουμε να εξαλείψουμε την οποιαδήποτε κακοποίηση από τη ζωή και τη δουλειά μας. Οταν μία τέτοια συνθήκη στο σετ εξηγεί, επικοινωνεί, εκπαιδεύει το πώς προχωράμε, είναι ανακουφιστική. Εγώ ως άντρας νιώθω ότι με διευκολύνει και με πάει μπροστά.. Γιατί κάτι που ήταν πάντα εξαιρετικά άβολο για όλους, τώρα γίνεται ευκαιρία για δημιουργικότητα και συνεργασία. Καταλαβαίνω τους μεγαλύτερους, μία γενιά πίσω που μπορεί να κοιτάνε κάτι τέτοιο με αμηχανία και άρνηση. Στη δική μου γενιά όμως είμαστε ανοιχτοί. Το #metoo είναι και δικό μου κίνημα, το στηρίζω...»
Δούλεψα με την Εμα (Στόουν) για 3 εβδομάδες. Είχα να κάνω με την πιο ζεστή, την πιο ανοιχτή σε ιδέες, την πιο ατρόμητη, την πιο γενναιόδωρη ηθοποιό και το πιο καλόκαρδη συνεργάτη που έχω ποτέ γνωρίσει. Κι εκείνη κι ο Γιώργος ήταν τόσο ανοιχτοί σε μένα και στο τι μπορούσα να φέρω στην ταινία, τόσο γενναιόδωροι και σεβάσμιοι απέναντι μου. Δεν το περίμενα. Εκείνοι έχουν χτίσει αυτή την υπέροχη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους και αυτή την εκπληκτική δημιουργική χημεία, μετά από τόσες ταινίες, οπότε γιατί να με βάλουν στην ομάδα, ποια ήμουν εγώ; Δεν με ήξεραν...»
LET'S TALK ABOUT SEX: Η συνέντευξή μας με την Ελ ΜακΑλπαϊν
Τι ακριβώς κάνει ένας Intimacy Coordinator - από την προπαραγωγή μέχρι το γύρισμα; Η διαδικασία διαφέρει αναλόγως της παραγωγής, του προϋπολογισμού μιας ταινίας, του σκηνοθέτη, των ηθοποιών - οι παράγοντες είναι πολλοί. Όμως αν γίνει σωστά, η δουλειά μας έχει 3 στάδια. Το πρώτο κατά της διάρκεια της προ-παραγωγής, στην προετοιμασία. Σκηνοθέτης και παραγωγοί αναγνωρίζουν ότι το σενάριο περιέχει ερωτικές σκηνές και συμφωνούν στην ανάγκη ενός intimacy coordinator - με τον ίδιο τρόπο που αν έχουν να γυρίσουν μία σκηνή μονομαχίας, προσλαμβάνουν έναν ειδικό χορογράφο πολεμικών τεχνών. Γιατί να διαφέρει; Όταν πιστεύουν λοιπόν ότι υπάρχει ευαίσθητο περιεχόμενο, μάς προσλαμβάνουν από την αρχή - καμιά φορά, ακόμα και πριν από το casting των ηθοποιών. Γιατί μπορούμε να βοηθήσουμε και τους casting directors με το σωστό λεξιλόγιο και τα σωστά εργαλεία να εξηγήσουν τις σκηνές στους ηθοποιούς που προσλαμβάνουν, ώστε όλοι να βρισκόμαστε στην ίδια σελίδα στο τι συμφωνούν όταν υπογράφουν για το ρόλο. Μετά συζητούμε με όλα τα τμήματα, τους παραγωγούς, τον σκηνοθέτη, τους make up artists, τους ενδυματολόγους, τους υπεύθυνους για τα props - όποιους μπορεί να εμπλέκονται με το γύρισμα της σκηνής, ώστε όλοι να ξέρουμε τι πρέπει να ετοιμάσουμε για την μέρα του γυρίσματος. Το σημαντικότερο φυσικά είναι η συζήτηση με τους ηθοποιούς που θα γίνει ιδιωτικά, ώστε ο καθένας να νιώσει ασφαλής να εκφράσει τους προβληματισμούς, τα όρια, τις αντιρρήσεις του (πόσο γυμνό νιώθει άνετα να δείξει, που επιτρέπει και που όχι να τον ακουμπήσουν κλπ). Αυτές τις συζητήσεις εμείς πρέπει να τις επικοινωνήσουμε στους παραγωγούς και τον σκηνοθέτη και να βρούμε έναν τρόπο να εξυπηρετήσουμε τη σκηνή, το όραμα του δημιουργού, χωρίς να συμβιβάσουμε τα όρια του ηθοποιού. Αν ο σκηνοθέτης το επιθυμεί, μπορούμε να χορογραφήσουμε εμείς όλη την κινησιολογία - εγώ για παράδειγμα έχω σπουδές χορού, ξέρω πώς να στήσω τα σώματα σωστά, πώς να καθοδηγήσω την κίνηση, ώστε οι ηθοποιοί να παράγουν κάτι αληθοφανές εκείνη τη στιγμή που προσποιούνται μία τέτοια πράξη.
Το 2ο στάδιο είναι η σύνταξη της γραφειοκρατίας Η γραφειοκρατία όλων όσων συμφωνήθηκαν είναι λεπτομερής - ένα «nudity contract» το οποίο αναφέρει αναλυτικά όλα όσα οι ηθοποιοί συμφώνησαν με την παραγωγή και τον σκηνοθέτη για κάθε τέτοια σκηνή. Πιστέψτε μας, αυτό σώζει από πολλές κακοτοπιές. Ο προφορικός λόγος, σε συνδυασμό με το πόσο «παρασύρεται» κανείς στο γύρισμα και τι «αυτοσχεδιασμούς» ζητάει, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ κακά μονοπάτια. Έχουμε τη δύναμη αν κάτι έχει παραβιαστεί να ζητήσουμε το υλικό και να το καταστρέψουμε. Να μην πάει ποτέ στο μοντάζ.
Το 3ο στάδιο είναι το να ελέγξει κανείς ότι οι ηθοποιοί είναι εντάξει μετά το γύρισμα της σκηνής Κάτι μπορεί να έχει πάει λάθος. Ή ένας ηθοποιός μπορεί να αισθανθεί τρομερή ανασφάλεια για το τι συνέβη μια μέρα μετά - η αδρεναλίνη την μέρα του γυρίσματος τον έχει παρασύρει, αλλά ξυπνάει την επόμενη μέρα πολύ χάλια. Μην ξεχνάτε ότι αν κάποιος έχει αγωνία για το πώς γυρίστηκε τελικά μια τέτοια σκηνή, δε θα τη δουν παρά μόνο δημόσια, όταν κάνει πρεμιέρα η ταινία. Λέμε «ερωτικές» σκηνές, αλλά δεν είναι όλες «ερωτικές». Μία σκηνή βιασμού εμπεριέχει μεγάλη ψυχολογική φόρτιση κι αν ο ηθοποιός δεν έχει κάποιον να τη συζητήσει μετά, θα κουβαλήσει το τραύμα σπίτι του. Εμείς έχουμε τεχνικές για να τον στηρίξουμε σε μία τέτοια κατάσταση.
Είμαστε διακριτικοί και διπλωμάτες με τους σκηνοθέτες. Η δουλειά μου είναι να βρίσκω λύσεις, όχι να βάζω εμπόδια. Επειδή εγώ έχω μιλήσει ιδιωτικά πριν με τον κάθε ένα ηθοποιό, μπορώ να είμαι ο ενδιάμεσος κρίκος που θα εξηγήσει σ’ έναν σκηνοθέτη τι έχει στα χέρια του, χωρίς να προδώσω την εμπιστοσύνη των ηθοποιών, αλλά προτείνοντας λύσεις...»
Ποια είναι η ιεραρχία στο σετ κατά τη διάρκεια του γυρίσματος μίας ερωτικής σκηνής - ποιος έχει final say, ο I.C. που προστατεύει τους ηθοποιούς, ή ο σκηνοθέτης που προστατεύει το όραμά του; Ιδανικά, μέχρι τη στιγμή του γυρίσματος όλα αυτά έχουν διευκαλυνθεί και συμφωνηθεί, οπότε όλοι μαζί συνεργαζόμαστε, δεν είμαστε αντίδικοι. Η συναίνεση είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει ακόμα και τελευταία στιγμή - ένας ηθοποιός μπορεί να μετανιώσει και να μη θέλει να κάνει κάτι, κι έχει το δικαίωμα. Συνήθως όμως όλοι είναι συνεπείς στα συμβόλαιά τους και όλοι θέλουν να δώσουν την καλύτερη ερμηνεία τους στην σκηνή και την ταινία. Όλα είναι θέμα ισορροπιών. Η δουλειά μου είναι να βρίσκω λύσεις, όχι να βάζω εμπόδια. Έχω τα εργαλεία να μιλάω για το σεξ, το σώμα, το χώρο, την κίνηση με τρόπους που θα διευκολύνουν το στήσιμο μιας σκηνής, το γύρισμα, ώστε να σηκώσουμε την κάμερα ίσως σε άλλο ύψος, να γίνει ένα κοντινό, να βρεθεί πάντως μία λύση όπου όλοι θα νιώσουν ασφαλείς και θα βγει το ιδανικό αποτέλεσμα. Αν σε κάτι είμαι βέβαιη είναι αυτό: δεν συμφέρει κανέναν σκηνοθέτη να πιέσει τους ηθοποιούς του. Αν οι ηθοποιοί δεν είναι άνετοι να γυρίσουν κάτι, αν τους πιέσεις, αυτό που θα πάρεις στο τέλος θα είναι ψεύτικο και άχρηστο. Κι επειδή εγώ έχω μιλήσει ιδιωτικά πριν με τον κάθε ένα ηθοποιό, μπορώ να είμαι ο ενδιάμεσος κρίκος που θα εξηγήσει σ’ έναν σκηνοθέτη τι έχει στα χέρια του, χωρίς να προδώσω την εμπιστοσύνη των ηθοποιών, αλλά προτείνοντας λύσεις. Είμαστε διακριτικοί και διπλωμάτες. Δεν μπαίνουμε με μία αρνητική ενέργεια («στοπ, δεν μπορείς να κάνεις αυτό») αλλά με ερωτήσεις («μήπως αν το κάναμε έτσι θα εξυπηρετούσε», «πώς θα το βλέπατε αν το αλλάζαμε λίγο προς αυτή την κατεύθυνση») Καταλαβαίνουμε και σεβόμαστε τους σκηνοθέτες. Είναι η ταινία τους, είναι το όραμα τους κι αυτό είναι απολύτως ξεκάθαρο. Δεν μπαίνουμε στα πόδια τους για να δημιουργήσουμε προβλήματα - το αντίθετο. Είναι μία νέα δουλειά - όλοι μαθαίνουμε, όλοι χρειαζόμαστε χρόνο να την αποδεχθούμε.
Έχει ποτέ παρέμβει, έχει φωνάξει “cut” γιατί ένιωσε ότι παραβιάστηκαν όσα είχαν συμφωνηθεί; Μία φορά - στην αρχή της καριέρας μου. Κι ο σκηνοθέτης ήταν πολύ γενναιόδωρος μαζί μου, καθώς, φυσικά και ΔΕΝ είναι η δουλειά μου ή θέση μου αυτή. Όπως επίσης πιστεύω ότι του ξέφυγε, δεν έγινε από πρόθεση. Η περίπτωση ήταν μία σκηνή σεξ, όπου τράβηξε πολύ περισσότερο από όσο έπρεπε - κι αυτό γιατί ο σκηνοθέτης ξεχάστηκε και συζητούσε κάτι με τον διευθυντή φωτογραφίας. Οι ηθοποιοί συνέχιζαν και συνέχιζαν και συνέχιζαν και εγώ επειδή είμαι δίπλα τους διαισθάνθηκα ότι ήρθαν σε τρομερά δύσκολη θέση γιατί δεν άκουγαν το “cut”. Όχι μόνο εκείνοι, αλλά και το συνεργείο είχε έρθει σε δύσκολη θέση. Οπότε πετάχτηκα εγώ - πάνω στην αδρεναλίνη και το φώναξα εγώ. Ένας I.C. είναι τόσο συγκεντρωμένος στους ηθοποιούς και την γλώσσα του σώματος τους που βλέπει κάθε αλλαγή στην κίνηση, τα βλέμματα. Το έπιασα στον αέρα ότι φρίκαραν και πανικοβλήθηκαν το “cut” βγήκε από μέσα μου αυθόρμητα.
Ως ηθοποιός και η ίδια, είχε κάποιες κακές εμπειρίες που την ώθησαν να πιστεύει ότι ένα τέτοιο επάγγελμα είναι απαραίτητο; Στα πρώτα μου βήματα, σε ταινίες μικρού μήκους με σκηνοθέτες που είχαν μηδέν εμπειρία. Δεν τους κατηγορώ, όλοι ψαχνόμασταν, όλοι ήμασταν πολύ νέοι. Όμως δεν ήξεραν πώς να χειριστούν τέτοιες σκηνές. Γιατί ακόμα και η διαδικασία στις λεπτομέρειές της μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς εξαιρετικά άβολα. Για παράδειγμα - όταν κανείς δεν σε κοιτάει στα μάτια όταν σου εξηγεί τη σκηνή. Όλοι άντρες, σκηνοθέτης, παραγωγός, συνεργείο. Κανείς δεν με κοιτούσε στα μάτια, έπρεπε να γδυθώ, στεκόμουν ανάμεσά τους γυμνή και εκείνοι έστηναν τα φώτα. Δεκάδες άντρες πηγαινοερχόντουσαν κι εγώ στην μέση, γυμνή, περίμενα. Σε κάποια στιγμή ζήτησα να μπει στο σετ η μακιγιέζ για να υπάρχει ακόμα μία γυναίκα στο χώρο. Τέτοια πράγματα μπορούν να αποφευχθούν με μία καλύτερη οργάνωση.
Από ποιο χώρο μπορεί να προέρχεται ένας Ιntimacy Coordinator; «Εγώ σπούδασα θέατρο, είμαι ηθοποιός, αλλά επίσης έχω ασχοληθεί επαγγελματικά με την ενόργανη γυμναστική, οπότε ήξερα την κίνηση του σώματος. Αλλιώς μπορεί να είναι από σχολές σκηνοθεσίας - βοηθοί σκηνοθέτη, ή παραγωγοί που θέλουν να ειδικευτούν από αυτό. Αλλά δεν μπορούν να είναι και σκηνοθέτες και intimacy coordinators την ίδια στιγμή. Επίσης, μπορούν να είναι ψυχολόγοι ή ακόμα και sex therapists. Ενας θεραπευτής ξέρει πώς να διαβάσει τη θερμοκρασία ενός σετ, τις διαφορετικές δυναμικές, τα politics, μπορεί να μπει κι ο ίδιος ηγετικά, με αυτοπεποίθηση.
The power of no. Ενα από τα πρώτα πράγματα που έπρεπε να μάθουν στο χώρο - το «όχι» σε ό,τι δεν θέλουν να κάνουν, στα όρια που παραβιάζονται. Οι ηθοποιοί θέλουν να λένε ναι. Γιατί θέλουν τη δουλειά, γιατί θέλουν να ξαναδουλέψουν, γιατί δε θέλουν να βγάλουν τη φήμη του «δύσκολου», γιατί αγαπούν το όραμα του σκηνοθέτη. Γιατί φοβούνται. Τώρα με τον Intimacy Coordinator, όλα συζητιούνται: Με πόση γύμνια είναι εντάξει, για παράδειγμα (είναι ΟΚ να δείξουν το πλάι του στήθους τους, αλλά όχι ανφάς, τα οπίσθια αλλά όχι full frontal), θα προχωρήσουν τόσο μια ερωτική σκηνή, αλλά όχι παραπάνω.
Προέρχομαι από μία οικογένεια που πάντα μιλούσαμε για το σεξ, ελεύθερα, χωρίς να ντροπιάζουμε ο ένας τον άλλον. Έχω τα εργαλεία λοιπόν και την ορολογία να συζητήσω για αυτό, να του αφαιρέσω την ντροπή, να το παρουσιάσω σ’ έναν σκηνοθέτη και σ’ έναν ηθοποιό στις σωστές διαστάσεις. Κι αυτό να σπάσει τον πάγο, ο σκηνοθέτης να στήσει μία σκηνή χωρίς περιστροφές, ο ηθοποιός να δώσει την καλύτερη ερμηνεία. Και στο τέλος να βγει ένα αποτέλεσμα που ο θεατής θα το νιώσει αληθινό...»
Ενας Ι.C. δεν προστατεύει μόνο τους ηθοποιούς στο σετ, βοηθάει στο να απογειωθεί η ερμηνεία τους Σε ένα σεμινάριο που είχα λάβει μέρος στην αρχή της καριέρας μου ως ηθοποιός, έπρεπε επί σκηνής να ερμηνεύσουμε με έναν συνάδελφο μου μια έντονη ερωτική σκηνή από το έργο του Σαμ Σέπαρντ «Cowboy Mouth» - αρκετά προκλητική σκηνή, που απαιτούσε να προσποιηθείς διείδυση, κορύφωση, οργασμό. Το σεμινάριο παρακολουθούσε δημοσιογράφος και φωτογράφος του Sunday Times Magazine. Την ώρα που έχω φτάσει στο στάδιο του οργασμού ανοίγω τα μάτια μου κι ο φωτογράφος είναι από πάνω μας και πατάει κλικ. Αμέσως κατάλαβα ότι αυτή η φωτογραφία θα μπει στην εφημερίδα. Και φυσικά ήταν δισέλιδο άνοιγμα - εγώ, σε μία απαίσια φωτογραφία, καθώς το πρόσωπο σου τη στιγμή του οργασμού παραμορφώνεται, πετάνε φλέβες από τον λαιμό κλπ. Όσο την κοιτούσα όμως ένιωθα ενδυνάμωση. Σκεφτόμουν πόσο ελεύθερος μπορεί να νιώσει ένας ηθοποιός να δώσει μία τόσο ενστικτώδη ερμηνεία, αν του εξασφαλίσεις ότι είναι ασφαλής. Αν δεν τον κάνεις να κομπλάρει, να ντραπεί. Εγώ προέρχομαι από μία οικογένεια που πάντα μιλούσαμε για το σεξ, ελεύθερα, χωρίς να ντροπιάζουμε ο ένας τον άλλον. Έχω τα εργαλεία λοιπόν και την ορολογία να συζητήσω για αυτό, να του αφαιρέσω την ντροπή, να το παρουσιάσω σ’ έναν σκηνοθέτη και σ’ έναν ηθοποιό στις σωστές διαστάσεις. Κι αυτό να σπάσει τον πάγο, ο σκηνοθέτης να στήσει μία σκηνή χωρίς περιστροφές, ο ηθοποιός να δώσει την καλύτερη ερμηνεία. Και στο τέλος να βγει ένα αποτέλεσμα που ο θεατής θα το νιώσει αληθινό. Δε θα είναι αυτό το αμήχανο σεξ, που το καταλαβαίνουμε, μάς κάνει να νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά, ή είναι ψεύτικο, επιδειξιομανές, γυαλιστερό σαν ασκήσεις ενόργανης γυμναστικής.
Βρες την πηγή της σεξουαλικής σου ντροπής Η καλύτερη συμβουλή που μου έχουν δώσει και την δίνω κι εγώ με τη σειρά μου στους ηθοποιούς: βρες την πηγή της σεξουαλικής σου ντροπής. Τι σε κομπλάρει στο σεξ, έχει λόγο; Έχει βαθιά ρίζα; Κοίτα το κατάματα και πάμε να το λύσουμε. Γιατί αν κάτι σε κομπλάρει, ο φακός θα το πιάσει.
Οι άγνωστοι ηθοποιοί πρέπει να προστατευτούν γιατί δεν έχουν τη δύναμη να φέρουν αντίρρηση στον σκηνοθέτη τους. Ομως και οι A-Listers σταρ πρέπει να νιώθουν ότι παίρνουν τεράστιο ρίσκο με την καριέρα τους με μία προκλητική σκηνή σεξ. Πώς τους κερδίζει την εμπιστοσύνη τους ένας Ι.C.; Πώς καθησυχάζει το entourage τους - ατζέντηδες, μάνατζερ, προσωπικούς βοηθούς; Συνήθως το entourage είναι το πρόβλημα, όχι οι ίδιοι. Πιστεύω πολύ ότι ακόμα περισσότερο και από την δεξιότητα μου, αυτό που φέρνω στο σετ είναι η ενέργεια μου - μία αύρα αυτοπεποίθησης, σιγουριάς, ηρεμίας. Αν κι εσύ είσαι στρεσαρισμένος, αγωνιάς γιατί έχεις να κάνεις με σταρ, το έχασες το παιχνίδι. Κάθε άνθρωπος έχει ανασφάλειες και κάθε άνθρωπος αποζητά έναν συνεργάτη που θα τον καθησυχάσει δημιουργώντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Από την μία λοιπόν αυτό που συζητούσαμε και πιο πριν: απομυθοποίηση της σεξουαλικής αμηχανίας, επικοινωνία του τι πρέπει να κάνουμε, χρήση μίας ορολογίας που απελευθερώνει τα ταμπού. Πολλές φορές μπαίνω πρώτη και δείχνω εγώ τι πρέπει να γίνει. Το συνεργείο γελάει αμήχανα, οι ηθοποιοί γελούν αλλά απελευθερώνονται, σπάει ο πάγος. Στο τέλος της μέρας είμαστε όλοι άνθρωποι και χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Αυτό είναι το κλειδί.
O Γιώργος ήταν μεγαλειώδης και ταπεινός ταυτόχρονα, ενέπνεε αυτοπεποίθηση και ηγεσία. Ήξερε πολύ καλά τι έκανε, ήταν απίστευτα μελετημένος και σεβάσμιος απέναντι σε όλους στο σετ. Όχι μόνο απέναντι στην Εμα ή τον Μαρκ, αλλά και τους δευτεραγωνιστές και το συνεργείο - όλους. Δεν χρειάστηκε να κάνω πολλά, ένα μικρό κούρδισμα μόνο και ήταν ανοιχτός να με ακούσει. Πάντα! Έκανε και κάτι άλλο όμως υπέροχο, το οποίο δε θα ξεχάσω ποτέ. Μου είπε «είσαι εδώ για να φροντίσεις τους πάντες, αλλά εσένα ποιος σε φροντίζει; Κανένας; Τότε, θα σε φροντίζω εγώ....»
Ποια ήταν η εμπειρία της στο «Poor Things» του Γιώργου Λάνθιμου; Πώς έχτισε αυτή την εμπιστοσύνη με την Εμα Στόουν - μία Οσκαρική πρωταγωνίστρια που έπρεπε να ερμηνεύσει την Bella με τέτοια ατρόμητη σεξουαλικότητα; Οχι ότι δεν είχε και η ίδια το entourage της, αλλά μόλις σπάσαμε τα οδοφράγματα και συνεργαστήκαμε οι δυο μας είχα να κάνω με την πιο ζεστή, την πιο ανοιχτή σε ιδέες, την πιο ατρόμητη, την πιο γενναιόδωρη ηθοποιό και το πιο καλό καρίτσι που έχω ποτέ γνωρίσει. Και την πιο σωστή επαγγελματία, γιατί τελικά εκεί καταλήγουμε - να είναι κάποιος επαγγελματίας. Νομίζω ότι δεν θα μπορούσαμε να έχουμε το αποτέλεσμα που είχαμε αν και εκείνη κι ο Γιώργος δεν ήταν τόσο επαγγελματίες, τόσο ανοιχτοί σε μένα και στο τι μπορούσα να φέρω στην ταινία, τόσο γενναιόδωροι και σεβάσμιοι απέναντι μου. Δεν το περίμενα. Γιατί εκείνοι έχουν χτίσει αυτή την υπέροχη σχέση εμπιστοσύνης και αυτή την εκπληκτική δημιουργική χημεία, μετά από τόσες ταινίες, οπότε ποια είμαι εγώ; Δεν με ξέρουν. Γιατί να με βάλουν στην ομάδα και να με εμπιστευτούν; Τους έδειξα νομίζω ότι δεν είχα καμία διάθεση να χαλάσω τις ισορροπίες, ότι σεβόμουν τη σχέση τους που είναι προστατευμένη και ιερή. Όμως δούλεψα από κοντά με την Εμα για 3 εβδομάδες. Χτίσαμε και τη δική μας σχέση εμπιστοσύνης, που εξελίχθηκε σε μία δυνατή φιλία. Ήξερε ότι κι εγώ την προστατεύω, υπολόγιζε την άποψη μου.
Ο Γιώργος Λάνθιμος το έχει δηλώσει: δεν καταλαβαίνει τον πουριτανισμό στην τέχνη, είναι ένας ελεύθερος καλλιτέχνης. Ταυτόχρονα όμως είναι φεμινιστής και φαίνεται και στο έργο του. Πόσο ανοιχτός ήταν λοιπόν σε αυτό το νέο επάγγελμα που μπαίνει στα πόδια του; Πόσο την εκμεταλλεύτηκε στο να παίρνει ένα σωστό feedback, να μην κοιτάει τις γυμνές σκηνές της Bella με «male gaze»; Ηταν μεγαλειώδης και ταπεινός ταυτόχρονα, ενέπνεε αυτοπεποίθηση και ηγεσία. Ήξερε πολύ καλά τι έκανε, ήταν απίστευτα μελετημένος και σεβάσμιος απέναντι σε όλους στο σετ. Όχι μόνο απέναντι στην Εμα ή τον Μαρκ, αλλά και τους δευτεραγωνιστές και το συνεργείο - όλους. Δεν χρειάστηκε να κάνω πολλά, ένα μικρό κούρδισμα μόνο και ήταν ανοιχτός να με ακούσει. Πάντα! Έκανε και κάτι άλλο όμως υπέροχο, το οποίο δε θα ξεχάσω ποτέ. Μου είπε «είσαι εδώ για να φροντίσεις τους πάντες, αλλά εσένα ποιος σε φροντίζει; Κανένας; Τότε, θα σε φροντίζω εγώ.» Γιατί πολύς κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι κι εμείς σ’ ένα σετ είμαστε ευάλωτοι. Αδειάζουμε από ενέργεια, ή δεχόμαστε ειρωνίες από το συνεργείο, πολλά μπορούν να συμβούν πάνω στην ένταση ενός γυρίσματος. Ο Γιώργος ήταν στο πλευρό μου κάθε στιγμή και με προστάτευε. Ήταν άψογος, υπέροχος.
Aν σας ενδιαφέρει μία τέτοια εκπαίδευση το Ray Talent Agency κάτι ετοιμάζει: Η Αθηνά Ξενίδου αποκάλυψε στο τέλος του masterclass ένα κάλεσμα σε επαγγελματίες που ενδιαφέρονται να εκπαιδευτούν ως Intimacy Coordinators. «Καθώς η Ελ ΜακΑλπαϊν εκπροσωπείται από το Ray Talent Agency, το σχέδιο που αυτή τη στιγμή βάζουμε στα σκαριά είναι μία συνεργασία. Να αναλάβει η ίδια και η εταιρία της το training 5-6 επαγγελματιών στην Ελλάδα που επιθυμούν να γίνουν ICs. H εκπαίδευση που θα διαρκεί 2 χρόνια θα είναι συνδυασμός on line sessions, αλλά και πρακτικής εξάσκησης. Θα τους συνοδεύουν για ένα χρόνο σε γυρίσματα για να παρακολουθούν από κοντά την δουλειά και να εκπαιδεύονται. Οποιοι θέλουν να δηλώσουν συμμετοχή και να προσπαθήσουν να κατακτήσουν μία από τις 5 αυτές θέσεις, επικοινωνούν με το Ray Talent Agency»
