Ενα χρόνο μετά το «Welcome to the Show – Η μουσική κληρονομιά του Παύλου Σιδηρόπουλου» που συνσκηνοθέτησε με τον Αλέξη Πόνσε, ο δημοσιογράφος Κώστας Πλιάκος επιστρέφει στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για την πρεμιέρα του «Yusef's Song», του ντοκιμαντέρ που χρειάστηκε δύο ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρωθεί και φιλοδοξεί να καταδείξει μια άλλη πλευρά της Αραβικής Ανοιξης.
Τοποθετημένο στη Λιβύη και με κεντρικό ήρωα τον Γιουσέφ, τον πιο διάσημο ράπερ της χώρας, το «Yusef's Song» κοιτάζει μια χώρα στο μετά της επανάστασης προσπαθώντας να δυναμώσει το volume στο όραμα της νέας γενιάς για μια καινούρια εποχή που αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Το Flix μίλησε με τον Κώστα Πλιάκο για τη δημιουργία της ταινίας, τη γνωριμία του με τον Γιουσέφ και για το γεγονός πως στην Ελλάδα, όσο δύσκολο κι αν είναι, δεν θα σταματήσουν ποτέ να γυρίζονται ντοκιμαντέρ.
Από τα γυρίσματα του «Yusef's Song»
Πως ξεκίνησε η ιδέα του ντοκιμαντέρ;
Λόγω της δημοσιογραφικής μου ιδιότητας παρακολούθησα πολύ στενά τα γεγονότα της Αραβικής Aνοιξης, ιδιαίτερα αυτά της Λιβύης. Κάποια στιγμή ένας συνάδελφος που βρέθηκε στα πολεμικά μέτωπα με παρακίνησε να δώσω μεγαλύτερη προσοχή στα γεγονότα και στο πως εξελισσόταν αυτή η επανάσταση, κατά άλλους μια ενορχηστρωμένη επέμβαση της Δύσης. Ξεκίνησα τον Μάρτιο του 2012 να κάνω επαφές με Λίβυους στην Ελλάδα και να παρακολουθώ ακόμη πιο στενά τα γεγονότα αναζητώντας όμως μικρές ιστορίες, πρόσωπα, γεγονότα που στα οποία ο Tύπος στις γλώσσες που τουλάχιστον εγώ μπορούσα να διαβάσω δεν έδινε μεγάλη σημασία. Εκεί ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τη μουσική ραπ της Λιβύης. Με τη βοήθεια του συνεργάτη μου Μοχάμεντ Μπεν Γκούζι που έχει καταγωγή από τη Λιβύη, ο οποίος βρέθηκε στα πολεμικά μέτωπα και γνώριζε αρκετά καλά τη μουσική ραπ της χώρας και τους καλλιτέχνες της άρχισα να μαθαίνω περισσότερα και του ζητούσα να μου μεταφράζει αυτά που άκουγα κυρίως τραγούδια που γράφτηκαν μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης. Μέσα από τη μουσική και τους στίχους ξεδιπλωνόταν το όραμα των νέων αυτών ανθρώπων για την μετά-Καντάφι εποχή. Αυτό το όραμα μιας γενιάς νέων ανθρώπων που γνωρίζουν ελάχιστα για την πολιτική, τον δυτικό κόσμο, που δεν γνώρισαν τίποτα άλλο από τον Καντάφι ήταν η ιστορία που ήθελα να πω.
Ο Γιουσέφ σε σκηνή από την ταινία
Πώς γνωρίσατε τον Γιουσέφ;
Τον Γιούσεφ τον γνώρισα μέσα από τα τραγούδια του. Hταν ο καλλιτέχνης που ξεχώριζε στα αυτιά μου λόγω της μουσικής αλλά και των αιχμηρών στίχων του. Τόσο αιχμηρών που κάποια στιγμή είχα αρχίσει να έχω αμφιβολίες για το αν αντέχει το δυτικό κοινό να ακούσει αυτές τις μουσικές και αυτά τα λόγια. Aρχισα να τον παρακολουθώ. Στα τραγούδια και στα βίντεο που ανέβαζε στο Facebook, σε παλιότερες συνεντεύξεις του και έβλεπα παράλληλα την μεγάλη αποδοχή που είχε στη χώρα του. Ο συνεργάτης μου τον γνώριζε προσωπικά, ήρθαμε σε επαφή μαζί του και του ζητήσαμε να μας «οδηγήσει» στην μετα-Καντάφι Λιβύη. Ο συνεργάτης μου, ο Μοχάμεντ ήταν αυτός που με παρακίνησε ουσιαστικά να παρακολουθήσουμε τον Γιούσεφ και μέσα από αυτόν να ξεδιπλώσουμε την ιστορία μας. Δική του ήταν η ιδέα καθώς γνώριζε πολύ καλά την κατάσταση στη Λιβύη και συμφώνησα. Ο Γιούσεφ αναδείχθηκε μόνος του σε ήρωα της ιστορίας μου. Η προσωπικότητά του, ενός νέου ανθρώπου που ζει σε άλλους ρυθμούς από τους νέους στη Δύση, η αγάπη του για τη μουσική, η αδιαφορία του για το πώς μπορεί να εμπορευτεί τη μουσική του και η αγάπη του για τη χώρα του τον ανέδειξαν σε πρωταγωνιστή. Ο Γιούσεφ είναι ο μέσος νέος της Λιβύης. Πατάει με το ένα πόδι στις παραδόσεις της χώρας του και στο Ισλάμ και με το άλλο πόδι στη Δύση και στις επιρροές της. Αρνείται το κοσμικό κράτος και ταυτόχρονα θαυμάζει τον Τσε Γκεβάρα. Στα τραγούδια του τα βάζει με ταυτόχρονα το Ισραήλ (όπως στο μυαλό του οφείλει να κάνει κάθε Aραβας) και το Ιράν, τους πολιτικούς και τους μουλάδες, την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή ενώ ταυτόχρονα λέει στους Αμερικανούς ότι «τους εξαπατούν όταν τους λένε ότι οι Aραβες τους μισούν».
Σκηνή από την ταινία
Είναι ο Γιουσέφ ένα σύμβολο για την επανάσταση και την επιβίωση στις μέρες μας;
Oχι. Ο Γιούσεφ δεν είναι σύμβολο για την επανάσταση. Είναι μια από τις «φωνές» μιας επανάστασης που μπορεί να είχε αγαθές προθέσεις αλλά κατάληξε να τρώει το παιδιά της. Και ο Γιούσεφ αν τον ρωτήσεις το ίδιο θα σου πει. Ο Γιούσεφ είναι μια «στιγμή» στην Αραβική Ανοιξη της Λιβύης. Μια μεγάλη κοινωνική αλλαγή όταν βρίσκεται σε εξέλιξη δεν μπορείς να την καταγράψεις σε ένα ντοκιμαντέρ. Την επόμενη στιγμή θα είναι παρελθόν. Μπορείς να το κάνεις μόνο για τα δελτία ειδήσεων. Αυτό που μπορείς να κάνεις όμως και να έχει διάρκεια ζωής είναι να καταγράψεις το αποτύπωμα που αφήνει ένα τέτοιο γεγονός στις ψυχές των ανθρώπων. Τα όνειρά τους, τις προσδοκίες τους, τις απογοητεύσεις τους. Αυτό διαπραγματεύεται το ντοκιμαντέρ.
O Κώστας Πλιάκος (δεξιά) στα γυρίσματα του «Yusef's Song», μαζί με τον συνεργάτη του, Μοχάμεντ (αριστερά)
Πόσο εύκολο είναι να κάνει σήμερα κάποιος ένα ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα της κρίσης;
Το κοινό που έρθει στην αίθουσα ή θα καθίσει στην τηλεόραση να δει ένα ντοκιμαντέρ δεν ενδιαφέρεται να μάθει τι δυσκολίες έχει αντιμετωπίσει ο δημιουργός του. Το να κάνεις ένα ντοκιμαντέρ απαιτεί χρήμα. Γίνεται και χωρίς χρήμα αλλά μπορείς να φτάσεις πάντα μέχρι ένα σημείο. Δύσκολα θα κάνεις την υπέρβαση. Και η υπέρβαση είναι αυτή που θα σε οδηγήσει και στις ξένες αγορές. Ωστόσο πάντα θα γίνονται ντοκιμαντέρ. Δεν μπορεί να σταματήσει η παραγωγή, είναι πρωτίστως ανάγκη των δημιουργών να κυνηγούν το όραμά τους.
Το «Yusef's Song» προβάλλεται στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το Σάββατο 15 Μαρτίου στην αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη και την Τρίτη 18 Μαρτίου στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα.
Διαβάστε περισσότερα για το 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που διεξάγεται φέτος από τις 14 έως και τις 23 Μαρτίου:
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε: Το «Life Sentences»
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε: Το «A Fragile Trust»
- Το «Δεύτερο Τέλος» του Νίκου Λυγγούρη
- O Στέλιος Κούλογλου μιλάει στο Flix για τη «Νονά» - κατά κόσμον Αγγελα Μέρκελ
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα που περιμένουμε: Το «The Forest of the Dancing Spirits»
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης; Τα 10 πράγματα που περιμένουμε: Η Αγορά
- 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα του περιμένουμε: Tim's Vermer
- 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα 10 πράγματα του περιμένουμε: Το αφιέρωμα στον Νικολά Φιλιμπέρ
- 16o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Ελληνικά ντοκιμαντέρ στο επίκεντρο της κρίσης
- Βραβευμένα ντοκιμαντέρ στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
- Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2014: Αφιερώματα στον Πίτερ Ουιντόνικ και τον Νικολά Φιλιμπέρ
