Φεστιβάλ / Βραβεία

Βενετία 2014: Εικοσιτέσσερις ώρες με τον Αλ Πατσίνο

στα 10

Παρών με δύο ταινίες (που δεν απέχουν τόσο πολύ η μία από την άλλη) ο σπουδαίος ηθοποιός ήταν κυριολεκτικά το talk of the town στο φετινό φεστιβάλ.

Βενετία 2014: Εικοσιτέσσερις ώρες με τον Αλ Πατσίνο

H παρουσία του με δύο ρόλους σε ταινίες που θα μπορούσαν να μοιάζουν έστω κι επιδερμικά και να περιέχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία, θα ήταν από μόνη της γεγονός, όμως στην φετινή Βενετία που δεν έχει τόσους σταρ όσους πιθανότατα θα ήθελαν οι παπαράτσι, έκανε τον Αλ Πατσίνο να ρίχνει ακόμη μεγαλύτερη σκιά.

Η «μέρα Πατσίνο» ξεκίνησε με την προβολή του «The Humbling» του Μπάρι Λέβινσον, στο οποίο υποδύεται έναν γερασμένο ηθοποιό σε βαθιά επαγγελματική και προσωπική κρίση που προσπαθεί να συμφιλιωθεί με την κατάστασή του και τις χαμένες ευκαιρίες της ζωής του.

Διαβάστε ακόμη: Βενετία 2014: Στο «The Humbling» ο Αλ Πατσίνο είναι ο καλύτερος ηθοποιός του κόσμου

«Είναι κάποιος που στην πραγματικότητα είχε μια ζωή γεμάτη χαμένες ευκαιρίες. Κάτι που όλοι μπορούμε να καταλάβουμε», έλεγε το επόμενο πρωί στην συνέντευξη τύπου ο Πατσίνο. «Μεγαλώνει και τα αισθήματα που έχει για την δουλειά του φθίνουν, ή δεν του είναι πια όσο διαθέσιμα ήταν στο παρελθόν. Προσπαθεί να αντεπεξέλθει και καταλήγει να σκέφτεται τα πράγματα περισσότερο απ όσο χρειάζεται και πέφτει σε κατάθλιψη, βλέπει την μνήμη του να αδυνατίζει. Η μνήμη είναι κάτι πολύ σημαντικό στους ηθοποιούς του θεάτρου όπως και η ικανότητα να μην κουράζονται κάνοντας το ίδιο πράγμα συνέχεια. Πολλές ταινίες έχουν γυριστεί πάνω στο θέμα, ο «Αμπιγιέρ» είναι μια από αυτές που συλλαμβάνουν καλύτερα αυτή την αίσθηση. Την κούραση του να κάνεις τρεις παραστάσεις του Σέξπιρ την ίδια μέρα και το τι σημαίνει αυτό, ο τρόπος που φτάνεις ως εκεί και την κούραση στο σώμα και το πνεύμα που απαιτεί. Καταλαβαίνοντας την κούραση που κάτι τέτοιο συνεπάγεται, την ψυχολογική και σωματική κόπωση και προσθέτοντας σε αυτό την διαχείριση της φήμης, ή την έλλειψη της . Μπορείς κάπως έτσι να αντιληφθείς γιατί πολλοί από τους ηθοποιούς βιώνουν το δικό τους δράμα, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, τους δαίμονες τους. Ναι είναι πράγματα που όλοι βιώνουμε με τον τρόπο μας στη ζωή, αλλά είναι πολύ πιο έντονα στην ζωή ενός ηθοποιού. Για τον περισσότερο κόσμο, οι ηθοποιοί είναι συνώνυμοι της λάμψης, του glamour, μιας ζωής που θέλουμε να ζήσουμε. Παίζουν ρόλους, μας εκφράζουν τους θαυμάζουμε, είναι πάντα στο προσκήνιο. Κι αυτό κάνει την θέση τους ακόμη πιο εύθραυστη και την πτώση τους όταν έρχεται ακόμη πιο θεαματική».

al pacino venice 2014 607

Ο σχεδόν εξομολογητικός τρόπος με τον οποίο ο ηθοποιός μιλά μπροστά σε μια αίθουσα γεμάτη δημοσιογράφους σε κάνει να καταλάβεις πως στα 74 του χρόνια, ο Πατσίνο δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. Εκτός ίσως από τον εαυτό του. Σε μια ηλικία όπου έχει κατορθώσει σχεδόν τα πάντα ο Αλ μοιάζει να ενδιαφέρεται περισσότερο απ΄ οτιδήποτε άλλο να δοκιμάσει καινούρια πράγματα και ίσως να ρίξει μια πιο διαπεραστική ματιά στον ίδιο του τον εαυτό. Το φιλμ του Μπάρι Λέβινσον, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Φίλιπ Ροθ, ήταν μια αποκλειστικά δική του επιλογή, αφού ο Πατσίνο αγόρασε ο ίδιος τα δικαιώματα του βιβλίου λίγο μετά την κυκλοφορία του και ξεκίνησε την διαδικασία να το φέρει στην οθόνη.

«Προφανώς είχε να κάνει και με το ότι μιλούσε για έναν ηθοποιό κάτι που ξέρω λιγάκι μια δουλειά που έχω κάνει για λίγο καιρό» λέει γελώντας. «Μου άρεσε ότι είχε στο κέντρο του μια ιστορία για έναν ηθοποιό σε πτώση, μια ιστορία τραγική και την ίδια στιγμή πνευματώδη κι αστεία. Αυτή η μίξη των υλικών και των συναισθημάτων ήταν που με προσέλκυσε αμέσως μόλις διάβασα το βιβλίο. Πήγα στον Μπάρι και δέχτηκε να κάνει ένα σενάριο που ήταν μεν βασισμένο στο βιβλίο, αλλά δεν ήταν το βιβλίο. Πήραμε ελευθερίες, αλλάξαμε πράγματα, αλλάξαμε την αφήγηση θέλοντας η ταινία να είναι μια διαφορετική εμπειρία από το βιβλίο. Η ματιά μας είχε να κάνει με το θα κάναμε εμείς αν είμαστε στην θέση των ηρώων και δουλέψαμε με έναν τρόπο που έκανε τα γυρίσματα αληθινά ενδιαφέροντα. Δεν κάναμε καθόλου πρόβες, γυρίσαμε το φιλμ σε 20 μέρες σχεδόν με guerilla τρόπο. Φυσικά είχε προηγηθεί μια μεγάλη προετοιμασία, ξέραμε τους ήρωες και το τι θέλαμε να κάνουμε, αλλά δίχως να έχουμε κάνει πρόβες. Γυρίσαμε το φιλμ μέσα σε είκοσι μέρες, αλλά όχι συνεχόμενα, με πολλά διαλείμματα. Ολοι είχαμε πράγματα που κάναμε ενδιάμεσα κι έτσι βρίσκαμε μέρες να γυρίσουμε κάθε τόσο και το κάναμε. Και παρ ότι κάτι τέτοιο μοιάζει παράξενο και όχι δημιουργικό, παραδόξως ήταν πολύ λειτουργικό, αφού έδινε στον Μπάρι και σε μας την πολυτέλεια να δούμε το υλικό, να το χωνέψουμε και να αποφασίσουμε που και πως θέλαμε να πάμε μετά».

al pacino barry levinson venice 2014 607Με τον Μπάρι Λέβινσον

Τόσο το «The Humbling» όσο και το «Manglehorn» του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν το οποίο προβλήθηκε το επόμενο πρωί μοιράζονται όχι μόνο τον ίδιο πρωταγωνιστή, αλλά και δυο χαρακτήρες που μοιάζουν να περνούν από τις δικές τους ψυχολογικές συμπληγάδες. Στο φιλμ του Γκριν ο Πατσίνο είναι ένας κλειδαράς που έχει κατορθώσει να κλειδώσει όλους τους ανθρώπους που κάποτε αγαπούσε ή που προσπαθούν να τον αγαπήσουν έξω από τη ζωή του. Και που όπως και ο ήρωας του στο «The Humbling» θα μπορούσε να πάσχει από κατάθλιψη.

Διαβάστε ακόμη: Βενετία 2014: «Manglehorn» του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, ή «Πατσίνο #2»

Οχι όμως κι ο ίδιος ο Πατσίνο. Ή καλύτερα, μάλλον όχι: «Δεν ξέρω αν έχω κατάθλιψη. Μπορεί να έχω, αλλά δεν το ξέρω. Δεν μπορώ να φανταστώ πως θα μπορούσα να μην έχω, αλλά ευτυχώς δεν έχω την δυνατότητα να το αντιληφθώ. Δεν ξέρω πως γίνεται, πως αντιλαμβάνεσαι ότι κάτι τέτοιο σου συμβαίνει; Ξυπνάς ένα πρωί και λες, έχω κατάθλιψη; Συχνά η ζωή σε κάνει να λυπάσαι, αλλά η λέξη κατάθλιψη είναι τόσο επώδυνη. Μπορεί να έχω κατάθλιψη αλλά να μην το σκέφτομαι. Τώρα που με ρωτήσατε πιθανότατα θα το συνειδητοποιήσω. Ασφαλώς κι έχω περάσει περιόδους όπου έχω βυθιστεί στην θλίψη αλλά ήμουν τυχερός να μην πέσω ποτέ τόσο βαθιά. Εχω πράγματα που με κάνουν να επιπλέω. Εχω τρία παιδιά. Είναι μια πηγή χαράς και φωτός έχω τους φίλους μου, όσους γνώρισα στην δουλειά ή την ζωή, οι σχέσεις που έκανα. Οι απώλειες που είχα. Ολα αυτά κάνουν το ταξίδι να αξίζει. Ολα αυτά φτιάχνουν την ζωή σου. Και νιώθω τυχερός για όλα όσα έζησα και ζω».

al pacino david gordon green venice 2014 607 Με τον Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν

Αν κρίνουμε από τον τρόπο που δουλεύει όντως δεν δείχνει καμιά πρόθεση να εγκαταλείψει το προσκήνιο σύντομα. Αν αναρωτιέστε που βρίσκει ακόμη την θέληση και την δύναμη, ο ίδιος ξεκαθαρίζει πως το βασικό στοιχείο για να συνεχίσεις να δουλεύεις είναι η επιθυμία. «Η κούραση ενός γυρίσματος ή του θεάτρου είναι μεγάλη και χρειάζεσαι επιθυμία και όρεξη για να το κάνεις σαν κάτι παραπάνω από μια απλή δουλειά. Ασφαλώς χρειάζεσαι χρήματα για να μπορέσεις να ζήσεις και κάνεις ότι μπορείς για να βγάλεις χρήματα. Αρκετοί ηθοποιοί κάνουν εμπορικές ταινίες και το κάνουν καλά, εγώ ομολογώ ότι δεν ξέρω να το κάνω καλά. Για μένα είναι απλά μια βοηθητική ρόδα. Χρειάζεται να δένομαι με μια ταινία, να δίνομαι σε αυτή για να το κάνω καλά. Και ήταν κάτι που το κατάλαβα νωρίς. Θυμάμαι στα γυρίσματα μια από τις πρώτες μου ταινίες το «Scarecrow» γυρίζαμε στο Μπέικερσφιλντ της Καλιφόρνια στην διάρκεια ενός καυτού καλοκαιριού και είχα μια σκηνή με τον Τζιν Χάκμαν στην μέση ενός δρόμου. Εκείνος κατέβαινε από έναν λόφο φορώντας υπερβολικά πολλά ρούχα. Καθώς τον έβλεπα να έρχεται προς το μέρος μου με όλα αυτά τα ρούχα σκεφτόμουν είναι τρέλα, να κάνει κάτι τέτοιο, δεν έμοιαζε λογικό, αλλά είχε να κάνει με την δική του επιθυμία, με το ότι ήθελε να κάνει κάτι ουσιαστικό, να δώσει μια αλήθεια σε αυτόν τον χαρακτήρα»….

al pacino venice 2014 607 Με τον Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν και τον Μπάρι Λέβινσον

Η δική του επιθυμία παραμένει ακόμη ζωντανή και έντονη, ακόμη κι αν συνήθως τον οδηγεί σε διαφορετικούς δρόμους από αυτούς που καταλήγουν στο Χόλιγουντ. Ακόμη κι αν όπως ξεκαθαρίζει δεν έχει εχθρικά αισθήματα απέναντι στην «βιομηχανία». Δεν έχω πολλά να πω για το Χόλιγουντ μια ταινία είναι μια ταινία δεν ξέρω τι είναι το Χόλιγουντ είναι στο Λος Αντζελες απ όσο ξέρω, έτσι δεν είναι; Το Χόλιγουντ ήταν πάντα αυτό που ήταν αλλά η δική μας σχέση ήταν πάντα καθαρή, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις εγώ δεν πήγα ποτέ εκεί, έκανα πάντα φιλμ από την Νέα Υόρκη κι ακόμη το κάνω. Ναι το Χόλιγουντ έχει αλλάξει όχι γιατί έχουν αλλάξει οι ιδέες που το κάνουν να κινείται, αλλά έχει αλλάξει η οικονομία, η ίδια μας η ζωή. Οι άνθρωποι που ξεκίνησαν το Χόλιγουντ ήρθα από άλλες χώρες, έχτισαν κάτι καινούριο μέσα από έναν διάλογο ιδεών και μια επικοινωνία που ήταν τόσο εμπορική όσο και καλλιτεχνική. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει οι άνθρωποι που τρέχουν τα στούντιο έχουν μια άλλη ατζέντα, δεν ξέρω αν είναι καλύτερη ή χειρότερη, αλλά είναι διαφορετική. Οι ευκαιρίες σε νέους σκηνοθέτες να κάνουν ταινίες όπως αυτές που κάναμε εμείς στην δεκαετία του 70 δεν είναι πια τόσες πολλές ακόμη κι αν φυσικά γίνονται ταινίες που αξίζουν τον κόπο μέσα από τα στούντιο. Και δεν μιλάω μόνο για τις «καλλιτεχνικές» ταινίες, αλλά και για εμπορικά φιλμ. Τα στούντιο ευτυχώς κάνουν ακόμη υπέροχα πράγματα. Είδα πριν λίγες μέρες τους «Φύλακες του Γαλαξία», πήγα με τα παιδιά μου, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες δεν θα πήγαινα. Είναι μια ταινία της Marvel σωστά; Ηταν απίθανη ταινία. Διασκεδαστική, ευρηματική, όμορφη, πλούσια. Δεν είμαι καθόλου εναντίον του Χόλιγουντ αλλά δεν θέλω να μιλάω για πράγματα που δεν ξέρω καλά. Και ξέρω ταινίες σαν αυτές του Ντέιβιντ και του Μπαρι, αλλά όχι τις ταινίες που κάνει το Χόλιγουντ σήμερα». al pacino venice 2014 607

Στην θέση της Marvel, διαβάζοντας την παραπάνω δήλωση θα τηλεφωνούσα αμέσως στον ατζέντη του για έναν ρόλο στο επόμενο superhero blockbuster, όμως αντίθετα από κάποιον άλλο ηθοποιό που πιθανότατα θα έλεγε μια τέτοια ατάκα σαν δόλωμα, ο Πατσίνο δεν μοιάζει να έχει κανένα απωθημένο σε σχέση με την δουλειά του. Αντίθετα από τους χαρακτήρες που υποδύεται στις ταινίες που τον έφεραν στο φεστιβάλ, ο ίδιος δηλώνει πως δεν έχει δεύτερες σκέψεις πράγματα που τον γυρίζουν πίσω στο παρελθόν, ευχόμενος να τα είχε κάνει διαφορετικά: «Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πράγματα για τα οποία μετανιώνω στην ζωή και την καριέρα μου. Οχι ότι δεν υπήρξαν στιγμές στην ζωή μου που ήθελα να τα παρατήσω. Σήμερα το πρωί ήθελα να τα παρατήσω, αλλά τώρα που σας βλέπω όλους εδώ, χαίρομαι. Δεν μετανιώνω για κάτι, αντίθετα νιώθω πολύ τυχερός στη ζωή μου, σκεπτόμενος από που ξεκίνησα και που έφτασα. Οπως όλοι μας ίσως ακόμη περισσότερο από πολλούς, είχα τα δικά μου θέματα όταν ήμουν μικρός, θέματα που έπρεπε να τα ξεπεράσω. Και είναι ευτύχημα που βρήκα κάτι στην ζωή που αγαπώ να κάνω και κάτι που αγαπώ ακόμη. Ταξιδεύω πολλά χρόνια ναι, αλλά δεν νομίζω πως αυτό το αεροπλάνο θα προσγειωθεί σύντομα. Χμ, αυτή δεν είναι μια πολύ ωραία μεταφορά, αλλά μόνο αυτή έχω προς το παρόν».

Διαβάζετε καθημερινά τα πάντα για το 71ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται διαρκώς