Ο Χέρμπερτ Στέμπελ ήταν έξυπνος (το I.Q. του ήταν 170) και γρήγορος - αλλά τα νέα του θανάτου του έφτασαν αργά, έφυγε στις 7 Απριλίου, στα 93 χρόνια του και μόλις τώρα, σε διερεύνηση των New York Times, το επιβεβαίωσε η κόρη του.
Δείτε ακόμη: Τι θλίψη, χάριν ανακαίνισης έκοψαν τα δέντρα του θρυλικού σινεμά La Pagode στο Παρίσι
Για όσους θυμούνται και αγάπησαν το εξαιρετικό «Quiz Show», την ταινία που σκηνοθέτησε το 1994 ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ, εκείνος ήταν ο ήρωας που ενσάρκωσε ο Τζον Τορτούρο, σε σενάριο του Πολ Ατανάζιο, βασισμένο στο βιβλίο του Ρίτσαρντ Ν. Γκούντγουιν. Ο Χέρμπερτ Στέμπελ ήταν ο άνθρωπος που αποκάλυψε ότι το τηλεοπτικό παιχνίδι γνώσεων Twenty-One, όπως και άλλα της ίδιας κατηγορίας, ήταν στημένο.
Ο Στέμπελ γεννήθηκε στο Μπρονξ το 1926 και η ευστροφία και η εξαιρετική μνήμη του έγιναν προφανείς ήδη από τις πρώτες τάξεις του σχολείου. Παιδί, ακόμα, συμμετείχε στο ραδιοφωνικό παιχνίδι γνώσεων Americana Quiz κι ήταν αήττητος για εβδομάδες. Μεγαλώνοντας, ο Στέμπελ δούλεψε για λίγο στο Ταχυδρομείο και, από το 1946 ως το '52 κατατάχθηκε στο στρατό: ως βετεράνος, μπόρεσε να γραφτεί στο City College στη Νέα Υόρκη με κρατική υποτροφία.
Στα 30 χρόνια του, έστειλε γράμμα στο σόου Twenty-One, τόσο δημοφιλές που το παρακολουθούσαν κάθε βδομάδα 50 εκατομμύρια θεατές κι επιλέχθηκε για να συμμετάσχει. Η παραγωγή έδινε στον Στέμπελ όχι μόνο οδηγίες για την τηλεοπτική του εμφάνιση, αλλά και τις απαντήσεις στις ερωτήσεις, με αποτέλεσμα εκείνος να κερδίσει, σε πέντε εβδομαδιαίες εμφανίσεις του, το ποσό των 50.000 δολαρίων. Κάπου εκεί, ο παραγωγός του σόου, Νταν Ενραϊτ, συμφώνησε με τον Στέμπελ ότι ήρθε η ώρα να «χάσει» και του υποσχέθηκε να τον βάλει να συμμετάσχει σ' ένα άλλο, αντίστοιχο παιχνίδι, με αντίστοιχους όρους. Ο «διάδοχός» του στο Twenty-One ήταν ο (ξεκάθαρα πιο φωτογενής) Τσαρλς Βαν Ντόρεν, καθηγητής στο Κολούμπια και ο Στέμπελ έχασε απαντώντας λάθος στην ερώτηση «Ποια ταινία κέρδισε το Οσκαρ το 1955»: είπε το «Λιμάνι της Αγωνίας», ενώ γνώριζε καλά πως επρόκειτο για το «Μάρτυ», το οποίο είχε δει στο σινεμά τρεις φορές, τόσο πολύ του άρεσε.
Οταν, ωστόσο, ο Στέμπελ διαπίστωσε πως ο Νταν Ενραϊτ δεν είχε σκοπό να του εξασφαλίσει προσοδοφόρα συνέχεια σε άλλο παιχνίδι γνώσεων, κάλεσε μια ομάδα δημοσιογράφων και τους αποκάλυψε ότι το Twenty-One ήταν στημένο. Το σκάνδαλο δημοσιεύτηκε το 1958 κι ο Αλμπερτ Φρίντμαν, ο παραγωγός που προμήθευε τον Στέμπελ με τις σωστές απαντήσεις, κατηγορήθηκε για ψευδομαρτυρία, κατηγορία για την οποία, λίγο αργότερα, ο Βαν Ντόρεν δήλωσε επίσης ένοχος. Η έρευνα έφτασε μέχρι το Κογκρέσο. Αλώβητος, ο Χερμπ Στέμπελ αποσύρθηκε από τις τηλεοπτικές συμμετοχές, εργάστηκε ως δάσκαλος κοινωνιολογίας σε σχολείο της Νέας Υόρκης και μετά δούλεψε για την Υπηρεσία Μεταφορών της πόλης. Για τα παράξενα γυρίσματα της ζωής, να σημειώσουμε ότι ο Βαν Ντόρεν πέθανε πριν από ακριβώς ένα χρόνο, τον Απρίλιο του 2019, στην ηλικία των, επίσης, 93 χρόνων!
Ο Χερμπ Στέμπελ δεξιά
Η σχέση του με την οθόνη επανήλθε χρόνια αργότερα. Το 1992 υπήρξε σύμβουλος στο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ του PBS, «American Experience», που καταπιανόταν με το σκάνδαλο του Twenty-One και, λίγα χρόνια αργότερα, δούλεψε ως σύμβουλος στο «Quiz Show» του Ρέντφορντ, μάλιστα με αμοιβή. Στην ταινία, δίπλα στον Τζον Τορτούρο, ο Ρέιφ Φάινς είχε το ρόλο του «αντιπάλου» Βαν Ντόρεν, αλλά κι ο ίδιος ο Στέμπελ έκανε ένα μικρό cameo, υποδυόμενος έναν άλλο παίκτη στην ανάκριση.
Δείτε παρακάτω ολόκληρο το επεισόδιο της «αναμέτρησης» του Χερμπ Στέμπελ με τον Βαν Ντόρεν, με το προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα...
