Αν βρίσκεσαι στην Πάτμο, γνωρίζεις πως ο κόσμος που συγκεντρώνεται στο πανέμορφο παλιό Δημοτικό σχολείο στη χώρα κάθε βράδυ μετά τις 19.00 βρίσκεται εκεί για ένα πολύ συγκεκριμένο λόγο - στη δική τους αίθουσα τα ντοκιμαντέρ του προγράμματος του 6ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Πάτμου θέτουν τους δικούς τους όρους για να έρθεις σε επαφή με την αλήθεια όπως αυτή καταγράφεται από κινηματογραφιστές σε όλο τον κόσμο σήμερα.
Ολα όσα ενώνουν τον «Τερματισμό» της Ελιάνα Αμπραβανέλ με το «Lo and Behold: Reveries of the Connected World» του Βέρνερ Χέρτσογκ και το «Ο Φίλος μου ο Larry Gus» του Βασίλη Κατσούπη με το «Children on the Run» της Μαρί Σκούβγκααρντ και το «Ο Πιο Μακρύς Δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου είναι η τεκμηρίωση σαν προσωπική εμπειρία και η θεώρηση του είδους του ντοκιμαντέρ σαν ένα - ίσως τον πιο αληθινό - τρόπο να παρατηρείς τον κόσμο.
Διαβάστε ακόμη: Διεθνές Φεστιβάλ Πάτμου 2016: Φέρνοντας το σινεμά στο νησί!
Σκηνή από τον «Τερματισμό» της Ελιάνα Αμπραβανέλ
Μιλώντας σε κοινό πάνελ για το ντοκιμαντέρ, η Ελίανα Αμπραβανέλ, ο Βασίλης Κατσούπης και η Δανέζα Μαρί Σκούβγκααρντ κατέληξαν σε ένα κοινό συμπέρασμα - πως το κάθε ντοκιμαντέρ έχει νόημα να υπάρχει όταν λέει την αλήθεια του δημιουργού του - ακόμη κι αν οι αφετηρίες των δύο Ελλήνων σκηνοθετών και της Δανέζας συναδέλφου τους είναι τελείως διαφορετικές.
Η Μαρί Σκούβγκααρντ βρίσκεται στην Πάτμο για να παρουσιάσει το δικό της φιλμ σε ένα πολυσυλλεκτικό ντοκιμαντέρ - πρότζεκτ που της ανατέθηκε από τη δανέζικη τηλεόραση με τίτλο «Children on the Run» και ήρωες παιδιά από τη Συρία που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Η προσωπική της συμβολή, αφοσίωση και ο χρόνος που ξοδεύει για να σιγουρευτεί για τα «θέματά» της και τους ανθρώπους που καταγράφει δεν αναιρούν το γεγονός πως σαν νέα κινηματογραφίστρια υποστηρίζεται από το κράτος και από πλήρως στελεχωμένη ομάδα παραγωγής.
Σκηνή από το «My Friend Larry Gus»
Το ακριβώς αντίθετο με την ελληνική πρακτική δηλαδή ή τουλάχιστον την πλειοψηφεία των Ελλήνων ντοκιμαντεριστών που λειτουργούν σαν άνθρωποι ορχήστρα, κάνοντας μόνοι τους τη δουλειά του παραγωγού, σκηνοθέτη, σεναριογράφου, διευθυντή φωτογραφίας κ.ό.κ. «Δεν μπορείς να κάνεις τα πάντα», επισημαίνει η Ελιάνα Αμπραβανέλ. «Κάθε δουλειά στη δημιουργία μιας ταινίας είναι μια δουλειά πλήρους ωραρίου. Αν θες να το κάνεις σωστά, κάθε δουλειά απαιτεί ειδικές ικανότητες. Ακόμη και αν προσπαθήσεις να τα κάνεις όλα μόνος σου δεν θα τα καταφέρεις το ίδιο καλά με το να υπήρχε μια ειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών που ο καθένας να ασχολούνταν με το τμήμα του. Για την ώρα είμαι μια πολύ ευτυχισμένη κινηματογραφίστρια γιατί κατάφερα να ολοκληρώσω την ταινία, αλλά πολύ δυστυχισμένη παραγωγός γιατί έχασα πολλά χρήματα.»
Διαβάστε αναλυτικά: Διεθνές Φεστιβάλ Πάτμου 2016: Αυτή η εποχή του χρόνου που πάμε σινεμά στο νησί της Αποκάλυψης
Μαρί Σκούβγκααρντ, Ελιάνα Αμπραβανέλ, Βασίλης Κατσούπης, Δήμητρα Κουζή
Εχοντας περάσει αρκετά χρόνια ο καθένας με τον «πρωταγωνιστή του» - η Ελιάνα Αμπραβανέλ περίπου τρία με τους τρεις μαραθωνοδρόμους της, ο Βασίλης Κατσούπης τέσσερα με τον Παναγιώτη Μελίδη (aka Larry Gus), όλοι μίλησαν για τη σχέση εμπιστοσύνης που πρέπει να χτίσεις με τους ήρωες της ταινίας σου, το ότι πρέπει να αποκτήσεις ικανότητες ψυχολόγου προκειμένου να αντιληφθείς πότε πρέπει να τους προστατέψεις από την έκθεση στην κάμερα και τι να κρατήσεις και τι να πετάξεις στο τελικό μοντάζ.
«Χρειάζεται αρκετή προσοχή», αναφέρει ο Βασίλης Κατσούπης. «Η γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και την εκμετάλλευση (exploitation, όπως είναι ο αυθεντικός αγγλικός όρος) είναι πολύ λεπτή». «Ειδικά όταν μιλάμε για παιδιά», συμπληρώνει ο Μαρί Σκούβγκααρντ. «Οταν είναι ενήλικοι μπορούν να πάρουν πιο εύκολα την ευθύνη αυτών που λένε και κάνουν μπροστά στην κάμερα.»
Βασίλης Κατσούπης, Δήμητρα Κουζή
Τη μεγάλη συζήτηση γύρω από το ντοκιμαντέρ - και τις λεπτές ισορροπίες που το κάνουν ένα από τα πιο ριψοκίνδυνα αλλά και συναρπαστικά είδη στο σύγχρονο σινεμά, ήρθε να συμπληρώσει η χθεσινοβραδυνή προβολή μιας ταινίας σε μορφή work in progress αλλά και το masterclass του παραγωγού της Γιέσπερ Τζακ της δανέζικης και πολύ επιτυχημένης εταιρίας παραγωγής House of Real.
To «Dream Empire» του Ντέιβιντ Μπόρενσταϊν έχει για κεντρικό του θέμα το μεγάλο μπαμ που έγινε στην Κίνα το 2012 με τις ιδιωτικές κατασκευές όχι μόνο κτιρίων αλλά και ολόκληρων πόλεων στη μέση του πουθενά και το οποίο οδήγησε σε μια μαζική υστερία με εκατομμύρια Κινέζους να δανείζονται χρήματα για να αποκτήσουν ένα πολυτελές διαμέρισμα στις πιο «αριστοκρατικές» περιοχές της χώρας. Παράλληλα με τη μεσιτική υπερπαραγωγή άνθισε και μια ολόκληρη βιομηχανία θεάματος που ουσιαστικά στήριζε τις αγοραπωλησίες των διαμερισμάτων πριν όλος αυτός ο παροξυσμός σβήσει απότομα σαν ένα κακό όνειρο που όμως άφησε όσο διήρκεσε χρεωμενους ανθρώπους, πόλεις φαντάσματα και μια ολόκληρη αλυσίδα αισχροκέρδειας στο όνομα της ψεύτικης ευημερίας.
Αναζητήστε εδώ το πρόγραμμα προβολών και εκδηλώσεων του 6ου Διεθνούς Φεστιβάλ της Πάτμου
Ο Γιέσπερ Τζακ
O Γιέσπερ Τζακ - είχε βρεθεί και στο 18o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με το βραβευμένο από τη FIPRESCI «What He Did» - εξήγησε γιατί προτιμά να είναι ηδονοβλεψίας (όπως θεωρεί ότι είναι όσοι κάνουν ντοκιμαντέρ σε αντίθεση με τους επιδειξιομανείς που είναι αυτοί που κάνουν μυθοπλασία) και συμπλήρωσε: «Ζούμε σε έναν πάρα πολύ πολύπλοκο κόσμο. Και χρειαζόμαστε ιστορίες για μπορέσουμε να τον κατανοήσουμε καλύτερα. Επίσης ζούμε σε ένα κόσμο που ακόμη και το ίδιο το σινεμά, οι κανόνες της κινηματογράφησης, οι τρόποι αφήγησης αλλάζουν. Χρειάζεται να βρούμε διαφορετικούς τρόπους να πούμε ιστορίες που αξίζει να μοιραστούμε με τον υπολοιπο κόσμο.»
Σκηνή από το «Dream Empire»
Το Διεθνές Φεστιβάλ της Πάτμου διεξάγεται φέτος από τις 21 έως και τις 27 Ιουλίου με την ευγενική υποστήριξη και υπό την αιγίδα του ΕΟΤ, ενώ σε κάθε μια από τις εκδηλώσεις - events του, το ρυθμό δίνει η μπίρα Fischer, αχώριστος σύντροφος της διοργάνωση. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και τις εκδηλώσεις του στο επίσημο site του Φεστιβάλ στο ιντερνετ και στην επίσημη σελίδα του στο Facebook.
