Το «Le Retour» έφτασε στις Κάννες με θόρυβο.
Δωδέκατη ταινία της Γαλλίδας Κατρίν Κορσινί - που έχει διεκδικήσει το Χρυσό Φοίνικα μέχρι σήμερα δύο φορές, με το «La Repetition» του 2001 και το «Η Μεγάλη Ρήξη» του 2021 - το φιλμ ήταν σίγουρο πως θα βρισκόταν ανάμεσα στις ταινίες του φετινού διαγωνιστικού τμήματος του 76ου Φεστιβάλ Καννών, μέχρι τη στιγμή που ένα σκάνδαλο εν τη γενέσει ανάγκασε τις Κάννες να μην ανακοινώσουν τη συμμετοχή του κατά τη διάρκεια της επίσημης συνέντευξη Τύπου της διοργάνωσης.
Ανώνυμα e-mails που έφτασαν σε θεσμούς όπως το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου και σε σωματεία επαγγελματιών, μίλησαν για περιστατικά κακοποίησης κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, αλλά και για μια ερωτική σκηνή με μια από τις ανήλικες ηθοποιούς της ταινίας η οποία αποσιωπήθηκε επιμελώς από την αρμόδια επιτροπή που υπάρχει πλέον στη Γαλλία και αποτελεί προαπαιτούμενο για το πράσινο φως πριν την έναρξη των γυρισμάτων. Το αποτέλεσμα ήταν η προσωρινή απόσυρση της χρηματοδότησης του Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου από την ταινία, μια διογκούμενη σειρά από φήμες για το τι τελικά συνέβη στο γύρισμα και τι περιλαμβάνουν οι επίμαχες ερωτικές σκηνές της ταινίας, αλλά και μια σειρά από ερωτήματα όπως το πώς προστατεύεται μια ταινία ή μια δημιουργός από μια επίθεση που δεν περιλαμβάνει καμία επίσημη καταγγελία και ποια πρέπει να είναι η θέση των μεγάλων κινηματογραφικών φεστιβάλ απέναντι σε παρόμοιες περιπτώσεις.
Το Φεστιβάλ των Καννών έδωσε τη δική του απάντηση λίγες ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση του σκανδάλου. Θεωρώντας ότι η συζήτηση βρίσκεται σε εξέλιξη και μέχρι την απόφαση του οποιουδήποτε οργάνου (στην περίπτωση αυτή ωστόσο χωρίς καταγγελία, το όλο σκάνδαλο έμεινε μόνο στις ανώνυμες «φήμες»), ανακοίνωσε τη συμμετοχή της ταινίας στο Διαγωνιστικό τμήμα, φέρνοντας την Κατρίν Κορσίνι για πρώτη φορά στην πολύχρονη καριέρα της στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
Fast forward στην πρώτη προβολή της ταινίας, ο θόρυβος που συνεχίζει ακόμη και σήμερα να απασχολεί, λογικά, τα γαλλικά Μέσα, αλλά σχεδόν καθόλου τη διεθνή συζήτηση, καταλαγιάζει απότομα, αφού το «Le Retour» μοιάζει πολύ κατώτερο των προσδοκιών που υπόσχεται, όχι φυσικά ο θόρυβός του (αυτό είναι εξωκινηματογραφικό και καμία ταινία δεν θα έπρεπε να μετριέται με γνώμονα αυτό) αλλά η ίδια του η φιλοδοξία και το θέμα του.
Ορμώμενη από ιστορίες του δικού της παρελθόντος, η Κατρίν Κορσίνι αφηγείται την ιστορία μιας μητέρας και των δύο έφηβων κοριτσιών της που φεύγουν από το Παρίσι και «επιστρέφουν» για ένα καλοκαίρι στην Κορσική, γενέτειρα της σκηνοθέτη και πρωτίστως διαχρονικό χωνευτήρι ομορφιάς και σκληρών αντιθέσεων. Αυτή θα είναι η πρώτη φορά που η Τζεσικά και η Φαρά θα επισκεφτούν τον τόπο που γεννήθηκαν και η πρώτη φορά που η μητέρα τους, η Κεντιτζά θα έρθει αντιμέτωπη με ένα άγνωστο στις κόρες της παρελθόν που με αγωνία προσπάθησε να κρύψει επιμελώς μετά το θάνατο του λευκού συζύγου της.
Σίγουρη για τις ηθοποιούς της (με εκπληκτική κεντρική πρωταγωνίστρια την ερασιτέχνη Αϊσάτου Ντιαλό Σάνια που έπαιξε για πρώτη φορά στην προηγούμενη ταινία της Κατρίν Κορσινί «H Μεγάλη Ρήξη» και ήταν υποψήφια για Σεζάρ Β’ Γυναικείου Ρόλου), η Κατρίν Κορσινί αφήνει στην διευθύντρια φωτογραφία της, Ζαν Λαπουαρί, να φωτίσει με μεσογειακή θέρμη που δεν αργεί να γίνει έξαψη την Κορσική και αρχίζει να εξερευνά μαζί με τις έφηβες ηρωίδες της τις έννοιες του «ανήκειν», της «οικογένειας», του «σπιτιού» και της «ταυτότητας».
Το κάνει νατουραλιστικά, με έμφαση στην ορμή που δίνει η νεανική επιθυμία των δύο κοριτσιών να ξεκινήσουν τη ζωή τους κόντρα στη μελαγχολία που κουβαλάει η μητέρα τους ως μια παλιότερη γενιά, αλλά δυστυχώς για τις ηρωίδες της, το θέμα της και το σύμπαν που ως ντεκόρ δίνει τη δυνατότητα για μια παραισθησιογόνα «ενηλικίωση» όλων, το κάνει με τον πιο στερεοτυπικό τρόπο που θα μπορούσε, σαν δεκάδες άλλες και καλύτερες (γαλλικές) ταινίες που πραγματεύονται τα ίδια θέματα και με ένα τόσο ισχνό σεναριακό ιστό που δεν δικαιολογεί ούτε στο ελάχιστο τη μελοδραματική υφή που διατρέχει - πολλές φορές καταχρηστικά - ολόκληρη την ταινία.
Τα στερεότυπα απλώνονται πραγματικά παντού: από την μικρότερη κόρη που αντιδρά στην καταγωγή της αλλά την υποστηρίζει με όλο της το σώμα μπλέκοντας διαρκώς σε φασαρίες, τη μεγαλύτερη κόρη που θα ήθελε να ζήσει με τα προνόμια των λευκών και να αρνηθεί την οικογένεια της, με τους αριστερούς πλούσιους Γάλλους που - τόσο σχηματικά και επιδερμική κοινωνική κριτική εκ μέρους της Κορσινί - μιλούν από την άνεση των δικών τους ελλειμμάτων, τα μάτσο αγόρια της Κορσικής που κρύβουν (πάντα;) μια τρυφερή καρδιά, τα ρατσιστικά κλισέ που νιώθεις να επαναλαμβάνονται σχεδόν αυτόματα από ταινία σε ταινία, (κι όμως) μια βραδιά με ecstasy που καταλήγει στο νοσοκομείο αλλά και (ούτε καν τολμηρές όσο αφήθηκε να εννοηθεί) σκηνές λεσβιακού σεξ που δεν είναι ούτε οι πιο αισθησιακές, ούτε οι πιο ωραίες που έχουμε δει.
Σε μια διαρκώς ταραγμένη - όπως είναι πάντα στην Κορσική - θάλασσα από κλισέ, η Κατρίν Κορσινί κολυμπάει με μάλλον υπέρμετρη αυτοπεποίθηση. Μπορεί να μην εγκαταλείπει τις ηρωίδες της και να ολοκληρώνει τελικά το ταξίδι τους που θα τις βρει ενωμένες προς ένα πιο σίγουρο μέλλον, αλλά η ταινία της ήδη από τη δυνατή αφετηρία της και μετά μοιάζει πολύ λίγη για να γίνει η πραγματική τους «επιστροφή στο σπίτι». Σχεδόν όσο λίγη μοιάζει μέσα στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Καννών.
Δείτε εδώ μια σκηνή από το «Le Retour»:
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
