Είναι καμιά φορά υπέροχο να βλέπεις προβολές φεστιβάλ όπου τις αίθουσες κατακλύζει μεγάλη μερίδα κοινού. Οχι κριτικών, όχι ρεπόρτερ, όχι επισήμων, αλλά θεατών που ίσως διατηρούν λίγο παραπάνω το παιδικό τους ένστικτο, κι όχι το επαγγελματικό κριτήριο, απέναντι σε μία ταινία. Και η out of competition πρεμιέρα του «Inside Out», η νέα ταινία από το στούντιο της Pixar, είχε θεατές που αντιδρούσαν στην μαγεία, τη φαντασία, τη συγκίνηση και την καρδιά της, όσο σε μία καθαρά δημοσιογραφική προβολή κάποιος μπορεί να στεκόταν στην κατασκευή και να έχανε, κυριολεκτικά, την μεγαλύτερη εικόνα.
Διαβάστε όλες τις κριτικές του Flix από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών εδώ
Αυτό όμως, εξηγείται. Μπορεί μεγαλώνοντας να έχουμε χάσει τη χαρά μας - ή τουλάχιστον αυτό μας εξηγεί η υπόθεση της ταινίας. Βλέπετε, μέσα στο κεφάλι μας υπάρχουν όλα μας τα συναισθήματα, σε μορφή μικροσκοπικών έγχρωμων πλασμάτων (ζεστό χρυσοκίτρινο για τη «χαρά», γαλάζιο για τη «θλίψη», πράσινο για την «αηδία», μωβ για το «φόβο», κόκκινο για το «θυμό»). Ανάλογα με τις εμπειρίες που μας δίνει η ζωή, το συναίσθημα με τις οποίες τις επεξεργαζόμαστε και τις βιώνουμε, μεταμορφώνονται και οι μνήμες μας σε χρώμα - κι αυτές με τη σειρά τους οδηγούν σε βιώματα, αξίες, συνειδησιακή στάση απέναντι στα πράγματα. Οι πιο σημαντικές μνήμες γίνονται πυλώνες που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας.
Η Ράιλι είναι ένα μικρό κοριτσάκι που όταν γεννιέται έχει μόνο χαρά (για 33 ολόκληρα δευτερόλεπτα, όπως μας πληροφορεί η κεντρική μας ηρωίδα, η «Χαρά»). Αμέσως μετά κλαίει και γεννιέται η Λύπη. Ακολουθεί το ένστικτο του φόβου, του θυμού, της αηδίας (ειδικά για ό,τι έχει να κάνει με το μπρόκολο!). Η Χαρά όμως είναι αισιόδοξη. Η Ράιλι έχει φτάσει στα 7 της χρόνια, ένα ευτυχισμένο κοριτσάκι με την μαμά και τον μπαμπά της, στο σπίτι τους στη Μινεσσότα. «Τι μπορεί να πάει στραβά πια;» Μόνο που ο μπαμπάς αναγκάζεται να πουλήσει το σπίτι τους και να μεταφέρει την οικογένεια στο Σαν Φρανσίσκο. Η Ράιλι χάνει τους φίλους της, τρομάζει μπροστά στο άγνωστο σχολείο, και μέσα στο κεφάλι της επικρατεί κομφούζιο. Τα συναισθήματα παλεύουν για το ποιο θα κυριέψει και με μία άγαρμπη κίνηση η Χαρά και η Λύπη εκτοξεύονται από το εσωτερικό του «κέντρου ελέγχου» στο εξωτερικό (από όπου κι ο τίτλος «Inside Out»). Μπαίνοντας στην προεφηβεία λοιπόν, η Ράιλι συναντιέται με τον κυνισμό: δεν έχει ούτε χαρά, ούτε λύπη. Οσο τα δύο αντίθετα συναισθήματα αγωνιούν να επιστρέψουν ώστε το κοριτσάκι τους να μην μείνει ουδέτερο ή οργισμένο, εμείς μαθαίνουμε την απράμιλλη αξία κάθε σφιξίματος της καρδιάς και του στομαχιού μας.
Πολυεπίπεδο; Ναι. Μπερδεμένο; Οχι. Ο Πιτ Ντόκτερ (ο σκηνοθέτης της αγαπημένης μας ταινίας της Pixar, του «Up») σίγουρα βρέθηκε μπροστά από το πιο απαιτητικό πρότζεκτ του στούντιο κι ένα απαιτητικό προσωπικό στοίχημα. Πώς παραδίδεις σε παιδιά (στα οποία κυρίως απευθύνεσαι) μία ταινία που τους ξεναγούν με ευφάνταστο, δημιουργικό και τελικά απλό τρόπο τα πιο σύνθετα της ζωής; Τα ένστικτα, τα όνειρα, τους εφιάλτες του; Πώς οπτικοποιείς για παράδειμα τη... χαρμολύπη; Πόσο πείθεις το ενήλικο κοινό σου ότι μπορείς να το κάνεις χωρίς την παραμικρή γλυκερή συγκατάβαση;
Υπέροχες ιδέες, χιούμορ, συναισθηματική νοημοσύνη, ειλικρίνεια και χαρακτήρες που εξανθρωπίζουν τα τέρατα που ακόμα κρύβονται στις παιδικές μας μνήμες και δίνουν παιχνιδιάρικο χρώμα στις ανασφάλειες και τα σκοτάδια μας. Ετσι το κάνεις. Ενα σπουδαίο κινηματογραφικό παραμύθι που θα πάρει τα παιδιά από το χέρι και θα τα συμφιλιώσει με τον εσωτερικό τους κόσμο, αλλά και πολλά παραπάνω. Οσα συμβαίνουν μέσα κι έξω τους.
Επειδή όμως στις κινηματογραφικές κριτικές δεν κατοικούν μόνο χρυσοπασπαλισμένα χαρούμενα κριτήρια να καταγράψουμε και τις εξίσου πολύχρωμες αντιρρήσεις μας. Μπράβο στην Pixar για το συνεχή της πειραματισμό με δύσκολες θεματικές και πολύπλοκες εφαρμογές του animation. Είναι όμως ιδέα μας ότι αυτό έχει αρχίσει να γίνεται αυτοσκοπός; Τα γρανάζια του μηχανισμού διακρίνονται, η φαντασμαγορία ιδεών και εικόνων επιβάλλεται, τα συναισθήματα κοντοστέκονται και δεν αφήνονται σε αγνή, αβίαστη, ολοκληρωτική συγκίνηση - κάτι που ειλικρινά έχουμε να νιώσουμε από την εποχή του «Up». Οσο παρατηρούσαμε τα χρωματιστά ανθρωπάκια-πρωταγωνιστές να παίρνουν τρένα, βάρκες-διαστημόπλοια του φανταστικού και να συναντούν μονόκερους, σκεφτόμασταν το merchandise που θα μας ζητηθεί σε λαμπάδα του χρόνου. Και τα rides των αμερικανικών Λούνα Παρκ που μόλις απέκτησαν ένα νέο κερδοφόρο τμήμα. Παρακαλείται ο Κυνισμός να εγκαταλείψει το Κέντρο Ελέγχου.
