«Χώρα χωρίς ντοκιμαντέρ είναι σαν μια οικογένεια χωρίς φωτογραφίες.»
Η παραπάνω διάσημη ρήση του Χιλιανού Πατρίσιο Γκουσμάν εξηγεί σχεδόν όλη τη φιλοσοφία του γύρω από το τι σημαίνει «τεκμηρίωση» σε μια χώρα όπως η Χιλή και έναν κόσμο σαν αυτό που ζούμε. Από τους διασημότερους ντοκιμαντερίστες του πλανήτη και εμβληματική προσωπικότητα στη Χιλή από την εποχή της προεκλογικής εκστρατείας του Σαλβαντόρ Αλιέντε, ο Γκουσμάν έζησε όλη την ταραγμένη ιστορία της πατρίδας του, αποτυπώνοντάς την σε πολύτιμα κουτιά φιλμ που τον οδήγησαν από το να γίνει pesona non grata για την κυβέρνηση και μετά από δεκαετίες ο χρονογράφος της μνήμης της Χιλής.
Γνωστός στο ευρύτερο κοινό από το «Νοσταλγώντας το Φως» του 2010, ένα ποιητικό ημερολόγιο που συγκίνησε τους θεατές σε όλον τον κόσμο με την σύνδεση της αστρονομίας με την ανθρώπινή ύπαρξη, ο Γκουσμάν φτάνει στο Διαγωνιστικό Τμήμα του 65ου Φεστιβάλ Βερολίνου με το ανάλογης αισθητικής χειροποίητο «The Pearl Button», συνδέοντας την «ιστορία» του νερού της ακτογραμμής της Χιλής με την τραγική μνήμη που κρύβεται θαμμένη στο βυθό της θάλασσας.
O Γκουσμάν ξεκινάει με μια ωδή στο νερό, τη σημασία του, τους μύθους που το θέλουν να είναι το στοιχείο που μας ενώνει με το σύμπαν, τις δοξασίες για την υγρή απαρχή του κόσμου και την ζωοδότρα δύναμη που κρύβεται μέσα σε μια σταγόνα καθώς αυτή περιμένει υπομονετικά να πέσει στο χώμα από τα φύλλα ενός δέντρου. Οι εικόνες του μαγικές, λες τραβηγμένες από ένα προσωπικό οδοιπορικό στη φύση, τα ποτάμια και την (μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο) ακτογραμμή της Χιλής. Ο Γκουσμάν αφήνει το νερό να «μιλήσει» (ένας ειδικός βιολόγος μιμείται τη «φωνή» του σε μια αποκαλυπτική στιγμή), να διηγηθεί τις δικές του ιστορίες, να επιστρέψει στους πρώτους ιθαγενείς κατοίκους της χώρας και από εκεί να φτάσει μέχρι το διάστημα...
Και κάπου εκεί στα μισά, ενώ τίποτα δεν σε προϊδεάζει για ό,τι θα ακολουθήσει, ο Γκουσμάν αλλάζει ρότα για να συνδέσει το νερό και τον τίτλο του νέου του ντοκιμαντέρ με τις τραγικές ιστορίες της ρίψης των πτωμάτων των αντιστασιακών αλλά και των ιθαγενών κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ, δίνοντας στο νερό τη μνήμη μιας από τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας της Χιλής. Οι ιστορίες είναι ανατριχιαστικές, όπως και η εικόνα ενός κουμπιού που φαγωμένο από τον ωκεανό μαρτυρά τις ζωές που χάθηκαν στο βωμό της ελευεθερίας, κλείνοντας το ντοκιμαντέρ με μια νότα τραγικότητας, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτή την κριτική για μια μάλλον χαλαρή σύνδεση ανάμεσα στις δύο θεματικές και ένα μάλλον βεβιασμένο και όχι απόλυτα «τεκμηριωμένο» θέμα που, σε αντίθεση με το «Νοσταλγώντας το Φως», ο Γκουσμάν χειρίζεται εδώ πιο χαλαρά από τη συνήθη χειρουργική του ποιητική ακρίβεια.
Η θέση του στο Διαγωνιστικό Τμήμα μοιάζει απόλυτα δικαιολογημένη λόγω του μύθου και της φήμης του, αλλά το «The Pearl Button», παρόλη την υποβλητική του αφήγηση δεν είναι το ντοκιμαντέρ που θα μπορέσει να υπερκεράσει τις 18 ταινίες μυθοπλασίας τις οποίες συναγωνίζεται.
Διαβάστε ακόμη:
- Berlinale 2015 / «Knight of Cups»: Ο Τέρενς Μάλικ ψάχνει την αγάπη στην έρημο του Χόλιγουντ
- Berlinale 2015: Ξεχάστε όλους τους Σέρλοκ Χολμς που έχετε δει και υποκλιθείτε στον «Mr. Holmes» του Ιαν ΜακΚέλεν
- Berlinale 2015 - Μέρα 3η, όταν η Λεά Σεντού προτίμησε τον Τζέιμς Μποντ από το Βερολίνο (αντίρρηση;)
- Berlinale 2015 / «Love & Mercy»: God Only Knows πόσο πιο ωραία ταινία θα μπορούσε να ήταν...
- Berlinale 2015: Το «Life» του Αντον Κόρμπιν, το «κλικ» της ζωής του Τζέιμς Ντιν
- Berlinale 2015: «Victoria» - φτάνει ένα μονοπλάνο 144 λεπτών για μια καλή ταινία;
- Berlinale 2015: Το «Ηφαίστειο» του Zάιρο Μπουσταμάντε, πρώτη σοβαρή υποψηφιότητα για μεγάλο βραβείο στο Φεστιβάλ
- Berlinale 2015: Η Λέα Σεντού ξαναγράφει με μαρξιστική ηδυπάθεια το «Ημερολόγιο Μιας Καμαριέρας»
- Berlinale 2015 / «45 Χρόνια»: δώστε όλα τα βραβεία ερμηνείας στη Σάρλοτ Ράμπλινγκ
- Berlinale 2015 - Μέρα 2η: Ο Βέρνερ Χέρτσογκ και η Queen Νικόλ Κίντμαν!
- Berlinale 2015 - Μέρα 1η: Πρεμιέρα με Ζιλιέτ Μπινός
- Berlinale 2015: Ιζαμπέλ Κοϊσέτ / «Nαι είμαι γυναίκα σκηνοθέτης - έχω αιδοίο και το παίρνω μαζί μου στο γύρισμα»
- Berlinale 2015: O Βαρουφάκης έρχεται, η κινηματογραφική αγορά αναστατώνεται!
