Υπάρχουν έργα που λειτουργούν ως πρόλογοι και υπάρχουν και εκείνα που μετατρέπονται σε αναγκαία εισαγωγή μιας τραγωδίας. Το «Andor» ανήκει αδιαπραγμάτευτα στη δεύτερη κατηγορία. Το φινάλε της δεύτερης σεζόν — σπαρακτικό, υπόγεια πολιτικό, φορτισμένο με την πίκρα μιας ελπίδας που δεν σώζει αλλά απαιτεί — κλείνει όχι έναν κύκλο, αλλά ανοίγει διάπλατα το μονοπάτι για το «Rogue One». Και το κάνει με τρόπο σχεδόν ανελέητο.
Διαβάστε παρακάτω τη γνώμη του Flix για όλα τα κεφάλαια της δεύτερης σεζόν του «Andor»:
Ο Αλόνζο Ρουϊσπαλάσιος (ο σκηνοθέτης της «Κουζίνας») ξεκινάει τη δική του τριλογία στο «Andor» όχι με μια μάχη, αλλά με μια προσευχή – μία έκκληση για παύση. Το 10ο επεισόδιο με τίτλο «Make it Stop» δεν είναι απλώς κραυγή ενός χαρακτήρα. Είναι συλλογικό αίτημα ενός σύμπαντος που υποφέρει. Και τοποθετεί στο κέντρο του επεισοδίου τον Λούθεν Ραέλ: τον άνθρωπο που θυσίασε τα πάντα για την Επανάσταση εκτός από το δικαίωμα να συγχωρεθεί. Η σκηνοθεσία είναι εσωστρεφής, αλλά ποτέ στατική. Η κάμερα στροβιλίζεται γύρω από τον Λούθεν σαν να τον περικυκλώνουν φαντάσματα. Ολα στην αφήγηση εδώ περιστρέφονται γύρω από το δίλημμα: αν σταματήσει ο πόνος, τι απομένει; Για τον Λούθεν, τίποτα. Η επιλογή του να πέσει στο κενό (κυριολεκτικά, και μεταφορικά) δεν είναι ηρωική. Είναι τελετουργική. Είναι ο εξαγνισμός ενός ανθρώπου που δεν θα δει ποτέ την Ελευθερία που ονειρεύτηκε.
Στο επίκεντρο του επεισοδίου βρίσκεται ο Λούθεν Ραέλ και η Κλέγια Μάρκι , οι οποίοι παραμένουν δύο από τους πιο σύνθετους χαρακτήρες της σειράς. Η σχέση τους αναπτύσσεται με αργούς, μελετημένους ρυθμούς, και μέσα από μικρές αλλά κρίσιμες αναδρομές, γίνεται σαφές ότι η αφοσίωσή τους στην Επανάσταση δεν έρχεται από ιδεαλιστική επιθυμία για δόξα ή έπαρση. Αντιθέτως, είναι το αποκορύφωμα μιας σειράς προσωπικών θυσιασμένων προσδοκιών και εγκαταλειμμένων ηθικών αξιών.
Ο τίτλος του επεισοδίου δεν είναι μόνο μια φράση που ακούγεται από το στόμα των χαρακτήρων, αλλά η πιο ακριβής περιγραφή του εσωτερικού κόσμου τους. Η σιωπή που την ακολουθεί είναι βαρύτερη από τις εκρήξεις μάχης που συνήθως σαρώνουν τον κόσμο του Star Wars. Στην περίπτωση του Λούθεν, η φράση αντιπροσωπεύει την αναγνώριση ότι η επανάσταση δεν είναι ποτέ αρκετή για να σώσει εκείνους που τη δημιουργούν. Η σκηνοθεσία, με τον τρόπο που μετατρέπει την εσωτερική αγωνία σε εικόνες και ήχους που είναι τόσο αδιόρατοι όσο και σπαρακτικοί, κάνει το επεισόδιο να νιώθει σχεδόν θεατρικό.
Παλεύουμε για να κερδίσουμε. Αυτό σημαίνει ότι θα χάνουμε. Και θα χάνουμε και θα χάνουμε και θα χάνουμε... μέχρι να είμαστε έτοιμοι. Το μόνο που ξέρεις τώρα είναι πόσο το μισείς. Το αποθηκεύεις. Το κρύβεις. Το κρατάς ζωντανό μέχρι να ξέρεις τι να το κάνεις.»
Ο θάνατος του Λούθεν στο τέλος του επεισοδίου δεν είναι απλώς ένα φυσικό τέλος ενός ήρωα. Είναι η αποθέωση της ιδέας του θυσιασμένου ηγέτη, που επιλέγει να αναμετρηθεί με την τραγικότητα του σκοπού του και την άβυσσο της αφοσίωσης του στην Επανάσταση, ενώ η θυσία του αποκτά εξαιρετική σημασία, μια σχεδόν ποιητική διάσταση, όχι μόνο για τον ίδιο τον χαρακτήρα, αλλά και για τη συνολική κεντρική θεματολογία της σειράς. Η αποδοχή του τέλους του δεν σηματοδοτεί απλώς το τέλος ενός χαρακτήρα, αλλά και τη θεμελίωση μιας νέας δυναμικής για τους υπόλοιπους ήρωες της σειράς. Η απουσία του αφήνει έναν κενό χώρο, που θα γεμίσει με τις πράξεις των άλλων. Η ιστορία του Λούθεν είναι ολοκληρωμένη, το έργο του ωστόσο συνεχίζεται και το πιο συγκινητικό στοιχείο είναι ότι δεν εξαρτάται από την επιβίωση του.
Ολα αυτά αρχίζουν να μετουσιώνονται πλέον στο επόμενο επεισόδιο το οποίο έχει τον παλμό ενός πολιτικού θρίλερ. Οι σκιές μακραίνουν στην Κορουσάντ. Ο φόβος μεταδίδεται από βλέμμα σε βλέμμα. Η Κλέγια, απομονωμένη και παγιδευμένη, λειτουργεί ως ενδιάμεσος κρίκος μεταξύ των νεκρών και των ζωντανών. Και η Ντίντρα Μίρο για πρώτη φορά νιώθει ότι το σύστημα που τόσο υπηρέτησε, ίσως δεν την προστατεύει πια.
Ο Ρουϊσπαλάσιος επιλέγει έναν ασφυκτικό ρυθμό. Οι σκηνές μοντάρονται σαν κομμάτια σε ένα σπασμένο καθρέφτη: η μια πληροφορία αντιπαραβάλλεται με την άλλη, οι υποψίες διασταυρώνονται, τα στόματα σφίγγουν. Η παράνοια, εδώ, δεν είναι υπερβολή – είναι τρόπος επιβίωσης. Η ερμηνεία της Ντενίζ Γκοφ ως Ντίντρα αγγίζει τα όρια του θρίλερ: μια γυναίκα που κατάλαβε πως, για να επιβιώσει, πρέπει να καταπιεί την αλήθεια της και να μιλήσει σαν μηχανή. Αν το προηγούμενο επεισόδιο μίλησε για θυσία, αυτό μιλάει για επιβίωση μέσα στον φόβο. Και αυτό είναι εξίσου τρομακτικό.
Το «Andor» υπήρξε εξ αρχής μια σειρά που αρνήθηκε τις ευκολίες του Star Wars. Δεν αναπαρήγαγε τα μοτίβα του ηρωισμού, αλλά τα αποδόμησε. Δεν γέμισε τις σκηνές της με φαντασμαγορικά εφέ, αλλά με ψίθυρους, συνομωσίες, πολιτικές εντάσεις και ιδρώτα ανθρώπων που πολεμούν χωρίς φως. Στο φινάλε του – σε ένα επεισόδιο πυκνό, απρόβλεπτο και εξουθενωτικό – όλα αυτά επιστρέφουν για τελευταία φορά, για να οικοδομήσουν τη γέφυρα που ενώνει τη σπαραγμένη αφήγηση του Andor με τον ηρωικό θρήνο του «Rogue One». Και το κάνουν με τρεις λέξεις, που λειτουργούν ως θραύσματα ενός μελλοντικού ολοκαυτώματος: «Jedha, Kyber, Erso».
Ο Ρουϊσπαλάσιος, με κινηματογραφικό βλέμμα βαθιά πολιτικό, γεμίζει τις σκηνές με εικόνες μιας κοινωνίας που βράζει, που δεν αντέχει άλλο, αλλά ακόμα δεν έχει τολμήσει να φωνάξει. Η πρώτη αναφορά του ονόματος Γκάλεν Ερσο είναι ίσως η πιο απλή, αλλά και η πιο βαριά σκηνοθετημένη σκηνή του επεισοδίου. Κι εμείς καταλαβαίνουμε πως το Θηρίο – το Death Star – έχει ήδη ξεκινήσει να αναπνέει. Η φρίκη, όμως, δεν βρίσκεται στην αποκάλυψη αυτή καθαυτή, αλλά στον τρόπο που οι χαρακτήρες δεν αντιδρούν. Ούτε ο Κάσιαν, ούτε η Μον Μόθμα, ούτε καν η Κλέγια δεν έχουν ακόμη επίγνωση της κλίμακας της απειλής. Αυτή η ασυμμετρία πληροφόρησης, μεταξύ εμάς και των χαρακτήρων, είναι που τροφοδοτεί το δράμα. Εμείς ξέρουμε. Αυτοί όχι ακόμα. Κι αυτό είναι που πονάει περισσότερο.
Το «Andor» δεν τελειώνει με νίκη. Δεν υπάρχει θρίαμβος. Δεν υπάρχει λύτρωση. Τελειώνει όμως με την αναβίωση της ελπίδας (εξάλλου αυτό σημαίνει και η τελευταία, αναπάντεχη, σκηνή λίγο πριν πέσουν οι τίτλοι τέλους της σειράς). Υπάρχει μόνο η επίγνωση ότι κάτι τεράστιο ξεκινά. Και οι άνθρωποι που του άνοιξαν τον δρόμο, δεν θα προλάβουν να δουν τι έφτιαξαν. Μόνο εμείς ξέρουμε. Εμείς που είδαμε το «Rogue One». Εμείς που ξέρουμε τι σημαίνει «Jedha. Kyber. Erso». Και αυτή είναι η μεγαλύτερη κατάκτηση της σειράς: μας δείχνει πως το ηρωικό, στο σύμπαν του Star Wars, δεν γεννιέται από τη δύναμη, αλλά από το αβάσταχτο βάρος της συνείδησης. Και μας προετοιμάζει για το σκοτεινό, ποιητικό και ανυπέρβλητο φινάλε του «Rogue One», όπου η ελπίδα δεν σώζει τους ήρωες – τους ξεπερνά.
Το «Andor» τελείωσε. Και το σύμπαν του Star Wars, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ένιωσε τόσο πραγματικό.
Ολόκληρη η δεύτερη σεζόν του «Andor» είναι διαθέσιμη στο Disney+
