Ανακοινώθηκαν, χτες, οι 20 ταινίες – αρχείο του ελληνικού σινεμά, από τη γέννησή του μέχρι χθες (το σήμερα το αναλαμβάνουν τα υπόλοιπα τμήματα), που θα προβληθούν στο 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, γιορτάζοντας τα 100 χρόνια του δικού μας κινηματογράφου. Κι είναι τόσο αφηρημένη όσο ήταν, αυτή η «λαϊκή ψηφοφορία», από την αρχή: χαριτωμένη, επετειακή, αλλά πρόχειρη και χωρίς κατεύθυνση. Γιατί το Φεστιβάλ σ’ αυτή λειτούργησε ως οικοδεσπότης ελαφρώς κοσμικός: ούτε έκανε μια συγκεκριμένη επιλογή με άποψη (αυτές προτείνουμε, αυτές παίζουμε), ούτε όμως, ταυτόχρονα, άφησε και την επιλογή πραγματικά στο κοινό, όπως θα ήταν εάν ζητούσε από τους θεατές, ελεύθερα, να ψηφίσουν τις ταινίες που θεωρούν ότι ταιριάζουν σ’ αυτήν τη λίστα, απ’ ολόκληρη την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή του αιώνα, ώστε να δούμε πραγματικά τι κρατά στη μνήμη το κοινό. Θέσπισε μια λίστα, 200 ταινιών (δείτε την εδώ), συνδυαστική αλλά και, φυσικά, με μεγάλες παραλείψεις, από τις ταινίες της Βουγιουκλάκη μέχρι του… Τζουμέρκα, νίπτοντας τας χείρας του και επισήμως, μ’ ένα get out of jail free card στην ανακοίνωσή του: «Από τη λίστα απουσιάζουν επίσης πολυβραβευμένες ταινίες σημαντικών σκηνοθετών, αλλά και αγαπημένες ταινίες του κοινού που πραγματοποίησαν μεγάλη εμπορική επιτυχία, καθώς ακόμη και σήμερα οι ταινίες αυτές προβάλλονται συχνά στη μικρή οθόνη.»
- Ενας σκασμός ελληνικές ταινίες στο 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
- 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Αφιέρωμα στα 100 χρόνια του ελληνικού σινεμά
Κι εγένετο ένα χάος, αν μη τι άλλο χαρακτηριστικό κάθε νεοελληνικής ψηφοφορίας, με αποτελέσματα ελαφρώς παρανοϊκά. Ποιοι ψήφισαν δεν ξέρουμε – ούτε, άλλωστε και πόσοι – αλλά πολύ θα θέλαμε να τους γνωρίσουμε και να διερευνήσουμε τη σκέψη τους και το είδος της εμπειρίας που είχαν από το ελληνικό σινεμά του παρελθόντος. Οι οποίοι, παρεμπιπτόντως, δεν ήξεραν ότι ψήφιζαν για 20 ταινίες που θα ήταν η τελική επιλογή, γιατί τότε μπορεί και να ψήφιζαν διαφορετικά.
Πάντως, στο τελικό αποτέλεσμα, υπάρχουν, μεν, τα «στανταράκια», όπως ο «Δράκος», η «Στέλλα», η «Ευδοκία», ο «Θίασος», υπάρχει ένας Παναγιωτόπουλος κι ένας Νικολαΐδης για να καλυφθούν τα βασικά. Υπάρχει όμως και το «Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω», απορίας άξιο, γιατί μπορεί η ταινία του Γιάννη Φάγκρα, με την πάροδο των χρόνων, ν’ απέκτησε ένα κάποιο cult status, θα ήταν όμως τέλειο αυτοί που τόσο θέλησαν να τη συμπεριλάβουν στην επετειακή λίστα, να έχουν κάνει και τον κόπο να πάνε να τη δουν στην αίθουσα, όταν πάσχιζε να κάνει εισιτήρια και να μείνει λίγο παραπάνω στις προβολές – δεν ήταν τόσο παλιά, μόλις το 2001.
Ψήφισαν, μάλιστα, οι θεατές και την «Πολίτικη Κουζίνα» και καλά έκαναν, αλλά το φιλμ πώς χωράει σε μια λίστα που αποφεύγει τις «αγαπημένες ταινίες του κοινού που πραγματοποίησαν μεγάλη εμπορική επιτυχία»; Γιατί κάποια εισιτηριάκια τα έκοψε, απ’ ό,τι θυμόμαστε, σπάζοντας κάθε ρεκόρ της εποχής της και προβαλλόμενη ακόμα και με αγγλικούς υπότιτλους στα θερινά σινεμά για τους τουρίστες της ολυμπιακής περιόδου. Από την άλλη, δίπλα της βλέπουμε τη «Μικρά Αγγλία» του Παντελή Βούλγαρη, η οποία, ωστόσο, ως παραγωγή του 2013, γιατί δε βρίσκεται μαζί με τις «ταινίες πρόσφατης παραγωγής», αφού είναι συνομήλική τους και θα ήταν πιο ταιριαστό και τυπικά σωστό; Κι είναι, αυτοί, οι ίδιοι άνθρωποι που επέλεξαν το «Καλή Πατρίδα Σύντροφε», την πρώτη ταινία του Ξανθόπουλου, αλλά και την «Κοινωνική Σαπίλα» του Τατασόπουλου, του 1932 και με ποια κριτήρια θέλησαν να δουν αυτό κι όχι την «Γκόλφω»; Οτι την έχουν δει πολλές φορές και τη βαρέθηκαν;
Γι’ αυτό μη χαίρεστε αν είστε «στη λίστα» και μη λυπάστε αν δεν είστε. Γιατί το μόνο βέβαιο (το οποίο, εξάλλου κι αυτό το επιβεβαιώνει με ανακούφιση στο δελτίο του το ίδιο το Φεστιβάλ), είναι πως επουδενί η λίστα αυτή, των 200 ή των 20 ταινιών που συμπυκνώνουν το εκατονταετές ελληνικό σινεμά, δεν είναι αντιπροσωπευτική ή οριστική. Είναι αποτέλεσμα μιας επετειακής δράσης που έγινε με βιασύνη, από τον Σεπτέμβριο και μετά, γιατί το καλοκαίρι το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (όπως και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου), ταλανιζόταν από προβλήματα διοικητικού εμφυλίου. Πράγμα που, εδώ που τα λέμε, δεν αξίζει και στην 100ή επέτειο μιας εθνικής κινηματογραφίας που, με χίλια στραβά και βαθειά επηρεασμένη από την πολιτική αντάρα που δεν έπαψε ποτέ, έχει, όμως, καταφέρει να επιβιώσει και να επιβληθεί.
Θα ήταν, ίσως, βέβαια, καλύτερο και πιο πετυχημένο, αντί για ένα αφιέρωμα «amuse bouche», ν’ αναλάβει το Φεστιβάλ, ή/και η Ταινιοθήκη της Ελλάδας, να κάνουν ένα αληθινό αφιέρωμα, ολόκληρη τη χρονιά, προβάλλοντας τακτικά, στη μεγάλη οθόνη, τις ταινίες που όντως σημάδεψαν την πορεία του ελληνικού σινεμά, ώστε το κοινό, αντίστοιχα, είτε να τις ανακαλύψει, είτε απλώς να τις χαρεί. Αλλά αυτό θέλει κόπο, χρόνο κι απαιτεί και μια διοικητική σταθερότητα για την οποία κανείς, ποτέ στην Ελλάδα, δεν μπορεί να είναι σίγουρος.
Κι εκεί έρχεται κι ακουμπά και το άλλο, επίσης μετέωρο, φετινό «αφιέρωμα στις ταινίες της σύγχρονης παραγωγής» (διαβάστε εδώ), όπου από τις εννέα ταινίες, οι οκτώ επέλεξαν για την ελληνική πρεμιέρα τους το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας. Κι αν αυτή είναι η χειρονομία προσέγγισης του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης προς τους νέους Ελληνες δημιουργούς, προδίδει ένα τρακ, μια εφηβική διεκδικητικότητα που θυμίζει wall flower σε σχολικό πάρτι: ίσως θα χρειαστεί το Φεστιβάλ να τούς φλερτάρει πιο επιθετικά για να βγουν date. Αυτό, άλλωστε, το μίνι-«πανόραμα», γίνεται μόνο φέτος, ένεκα επετείου του ελληνικού σινεμά, ή αφού κάνει την αρχή θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια και θα μεταμορφωθεί στο Ελληνικό Πανόραμα που τόσο επιθυμεί να επαναφέρει ο Γιάννης Σμαραγδής; Ομως ο Σμαραγδής δε δουλεύει πια στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ε;
- Ενας σκασμός ελληνικές ταινίες στο 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
- 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Αφιέρωμα στα 100 χρόνια του ελληνικού σινεμά
Το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 9 Νοεμβρίου 2014.
Διαβάστε ακόμη:
- Γιάννης Φάγκρας: «Χαίρομαι που το ταξίδι του ''Forget me Not'' ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη»
- Θεσσαλονίκη 2014: Παρέα με τον Ρόι Αντερσον, τον Ραμίν Μπαχρανί, τη Χάνα Σιγκούλα και τον Κόρνελ Μουντρούτσο
- To 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης βραβεύει (τελικά) Βούλγαρη, Παπαστάθη, Ζουμπουλάκη, Συνοδινού
- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2014: Με «Ανοιχτούς Ορίζοντες»
- Ματιές στα Βαλκάνια: τι θα δούμε φέτος στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης;
- 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Αφιέρωμα στα 100 χρόνια του ελληνικού σινεμά
