Ο Δημήτρης Κολλάτος συμμετέχει στο 55ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, στο Κυρίως Πρόγραμμα του Ελληνικού Τμήματος, με την καινούρια του ταινία, «Η Εκδίκηση του Διονύσου», η οποία, φυσικά, οικτίρει τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας που προδίδει την ιστορική της παράδοση και κατηγορεί τους υπεύθυνους για την κατάντια της: με σειρά εμφάνισης, τον Σημίτη, τον Βενιζέλο, τον Γιώργο Παπανδρέου, τον Σαμαρά και τη Μέρκελ κυρίως (παραδόξως καθόλου τον Κώστα Καραμανλή). Για να το κάνει αυτό, συνθέτει ένα κολάζ από υλικά και είδη, από ντοκιμαντέρ μέχρι φιξιόν, από θέατρο μέχρι χορό (ιδιαιτέρως πολύ ζεϊμπέκικο), από μεσότιτλους μέχρι αφήγηση στην κάμερα, από βίντεο μέχρι αρχειακό υλικό, από διπλοτυπίες μέχρι σκηνές από παλιότερες ταινίες του ίδιου του Κολλάτου, γενικώς ό,τι υπάρχει διαθέσιμο για ένα ανεξάντλητο meta-κατηγορώ.
Η αισθητική πρόθεση της ταινίας είναι ν’ αποτελέσει ένα πειραματικό κολάζ στη σύγχρονη πεπατημένη του Ζαν-Λικ Γκοντάρ. Για την ακρίβεια, ο Δημήτρης Κολλάτος υποδύεται τον Γκοντάρ στην ταινία, ο οποίος μιλάει, κυρίως γαλλικά αλλά και λίγο ελληνικά, για τη σημερινή Ελλάδα και τη θυματοποίησή της. Εάν, ωστόσο, οι τωρινές ταινίες του Γκοντάρ είναι οριακά θεάσιμες, η «Εκδίκηση του Διονύσου» σπάει κι αυτό το όριο. Το φιλμ, ψηφιδωτό των νεοελληνικών δεινών, χωρά στα 98 λεπτά του τα πάντα. Τους αυτόχειρες της οικονομικής κρίσης, την Ακρόπολη που βγαίνει προς πώληση, τους μαθητές που υποφέρουν από υποσιτισμό, τον Σουρή (υποδύεται ο Αλέξανδρος Κολλάτος σ’ έναν από τους πολλούς ρόλους του στην ταινία), τους Ελληνες πολιτικούς από ειδησεογραφικά ρεπορτάζ με μεσότιτλους σε αρχαιοελληνική, κυρίως, γραφή (Ψεύτης; Μας κορόιδεψε; Κυκλοφορεί ελεύθερος! κτλ), νοικοκυρές που πουλούν την οικοσκευή τους για ένα πιάτο φαΐ, την Πολύνα Γκιωνάκη ως Ελληνίδα μάνα, την εγκατάλειψη της Θράκης στους Τούρκους, τους ψαράδες του Αιγαίου που αποτελούν είδος προς εξαφάνιση, τον Καραγκιόζη, τον Χριστόδουλο για τον οποίο ο Κολλάτος εκφράζει το θαυμασμό του (αντίθετα με τη συνήθη άποψή του για τους παπάδες και την εκκλησία), τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και το πώς η ελληνική εκκλησία είναι φτωχότερη από την κυπριακή, τον Σαμαρά ως υπεύθυνο για τους νέους που πεθαίνουν από τα ναρκωτικά αλλά και για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα σ’ έναν οπτικό παραλληλισμό με τον Ηρώδη, τον Ακη Τσοχατζόπουλο που υποδύεται ο Σπύρος Φωκάς (επίσης σε διάφορους ρόλους), τον Τσίπρα που εξαίρει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Μπουτάρη που ασπάζεται τον Κεμάλ και φυσικά όλους τους Γερμανούς που είναι, ανεξαιρέτως, Ναζί και θέλουν να υποτάξουν ξανά την Ελλάδα.
Και, πάνω απ’ όλα, τους σύγχρονους πολιτικούς «ηγέτες» της χώρας, τους οποίους τοποθετεί στο στόχαστρο μεταφορικά και (εντός της ταινίας) κυριολεκτικά: ο ίδιος ο Δημήτρης Κολλάτος, προς το τέλος της ταινίας, αφότου τους έχει, έναν-έναν, αποκεφαλίσει στην καρμιανιόλα της Γαλλικής Επανάστασης, παίρνει το πιστόλι του και δολοφονεί τον Γιωργάκη Παπανδρέου, γεγονός που μαθαίνουμε από τις ειδήσεις που εκφωνεί η Κέλλυ Σακάκου (η πραγματική, όπως είναι τώρα, που συμμετέχει στην ταινία), εκφράζοντας την έκπληξή της που ο ελληνικός λαός αντί να θλίβεται, πανηγυρίζει και ρίχνει πυροτεχνήματα. Και χορεύει ξανά ζεϊμπέκικο. Μάλιστα, από ένα σημείο της ταινίας και μετά, ο Κολλάτος εγκαταλείπει τα κινηματογραφικά προσχήματα και μιλά ο ίδιος, ως Κολλάτος, απ’ ευθείας στην κάμερα για να πει όσα έχει στο μυαλό του. Το ίδιο, άλλωστε, κάνει και στο τέλος της ταινίας (αυτό κι αν είναι meta), όπου κοιτάζει τους θεατές, τους ευχαριστεί (προκαταβολικά και σίγουρα) για το θερμό χειροκρότημα και δηλώνει ότι όσα είδαμε δεν είναι ακριβώς πραγματικά, αλλά κυρίως φανταστικά, μια και ο σκηνοθέτης οφείλει να ζει μέσα στη φαντασία. Επίσης, προσθέτουμε, οφείλει να βρίσκει εύκολους τρόπους ν’ αποφύγει τις μηνύσεις.
Η «Εκδίκηση του Διονύσου» δεν έρχεται ως έκπληξη: όπως θ’ αναγνωρίσουν οι hardcore fans του δημιουργού, ο οποίος αν μη τι άλλο είναι με τον τρόπο του έντιμος, πιστός στο καλλιτεχνικό και πολιτικό προφίλ του εδώ και δεκαετίες, αυτή η ταινία αποτελεί τη φυσική συνέχεια της φιλμογραφίας του και τον αναμενόμενο σχολιασμό της σημερινής επικαιρότητας. Αν κάτι αποτελεί έκπληξη, αυτό είναι η επιλογή της στο επίσημο ελληνικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης – γιατί το πρόγραμμα αυτό, αντίθετα με παλαιότερα, έχει τη σφραγίδα της επιλογής – μιας ταινίας ομολογουμένως ακατάσχετης, ασυγκράτητης, εξαιρετικά απλοϊκής, αισθητικά παρωχημένης κι εμφανώς αταίριαστης, ηλικιακά και υφολογικά, με τις υπόλοιπες ταινίες του τμήματος. Γι’ αυτό, την επόμενη φορά που ο Δημήτρης Κολλάτος θα τα βάλει με τους πάντες και τα πάντα – ενδεχομένως κι απόψε, στην επίσημη προβολή της ταινίας του – ας μην γκρινιάξει κανείς, αλλά, απλώς, ας ευχαριστήσει προκαταβολικά για το θερμό χειροκρότημα.
Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της «Εκδίκησης του Διονύσου»:
Διαβάστε αναλυτικά το πρόγραμμα του 55ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εδώ
