Ισόποσα διάσημη για την τσάντα του οίκου Hermes στην οποία χάρισε το όνομά της, ως σύζυγος του Σερζ Γκενσμπούρ, ως θρυλικό it girl των 60s, στο «Je t' aime Moi Non Plus», ως μαμά της Σαρλότ και ως μια από τις όμορφες και δραστήριες γυναίκες στην ιστορία της μουσικής, του σινεμά και της μόδας, η Τζέιν Μπίρκιν πέθανε σε ηλικία 76 ετών μετά από περιπέτειες που είχε με την υγεία της.
«Δεν είδα ποτέ τον εαυτό μου ως μούσα», επέμενε για πολλές δεκαετίες η Τζέιν Μπίρκιν, αναφερόμενη όχι μόνο στον Σερζ Γκενσμπούρ, αλλά και στον πρώτο της σύζυγο, τον διάσημο συνθέτη Τζον Μπάρι, και φυσικά σε μια σειρά από σκηνοθέτες και συνθέτες που συνεργάστηκαν μαζί της σε Αγγλία και Γαλλία, τις δυο τις πατρίδες, αλλά και σε όσους συνέχισαν ακόμη και μετά τα ένδοξα 60s να τη βλέπουν ως ένα σύμβολο ομορφιάς, ανεξαρτησίας, δυναμισμού και ταλέντου για όλες τις εποχές.
Η Τζέιν Μπίρκιν γεννήθηκε στο Λονδίνο, στις 14 Δεκεμβρίου 1946, δεύτερη κόρη του Ντέιβιντ Μπίρκιν, στρατιωτικού και ήρωα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μητέρα της Τζούντι Κάμπελ ήταν ηθοποιός και τραγουδίστρια. Η καριέρα της θα ξεκινούσε με τη θρυλική γυμνή σκηνή της στο «Blow-up» του Μικελάντζελο Αντονιόνι το 1966 και το «Kaleidoscope» του Τζακ Σμάιτ την ίδια χρονιά.
Την ίδια εποχή θα γνώριζε τον διάσημο - από τις μουσικές των ταινιών του Τζέιμς Μποντ - συνθέτη, Τζον Μπάρι και θα τον παντρευόταν για μόλις δύο χρόνια (μαζί έκαναν και ένα παιδί, την Κέιτ Μπάρι η οποία αυτοκτόνησε το 2013), πριν φτάσει στο Παρίσι για μια οντισιόν, στο «Slogan» του Πιερ Γκριμπλά, όπου και θα γνώριζε τον συμπρωταγωνιστή της, Σερζ Γκενσμπούρ.
Στο «Blow-Up» με τον Ντέιβιντ Χέμινγκς
Στο γάμο της με τον Τζον Μπάρι το 1965
Με τον Σερζ Γκενσμπούρ το 1969 στο Παρίσι
Από τη φωτογράφηση για το διάσημο εξώφυλλο του «Histoire de Melody Nelson» του 1971
Με τον Σερζ Γκενσμπούρ έγιναν το απόλυτο ζευγάρι των 60s για τη Γαλλία αλλά και για τον υπόλοιπο πλανήτη. Η φήμη τους εκτοξεύθηκε.το 1969 με το άλμπουμ «Jane Birkin / Serge Gainsbourg» και ιδιαίτερα με το θρυλικό «Je t'aime ... moi non plus», που ο Γκενσμπούργκ είχε γράψει αρχικά και είχε ερμηνεύσει πρώτη η Μπριζίτ Μπαρντό. Το 1971 η Μπίρκιν θα πρωταγωνιστούσε μαζί με τον Τζο Νταλεσάντρο και στην ομότιτλη ταινία, σε σκηνοθεσία του Σερζ Γκενσμπούρ, ένα θρυλικό ερωτικό φιλμ, χαρακτηριστικό της εποχής αλλά και του εκτοπίσματος της πρωταγωνίστριάς του που ήδη θεωρούνταν ώς ένα αδιαμφισβήτητο σύμβολο του σεξ.
Η ίδια έδειχνε να αγνοεί - ηθελημένα ή όχι - το status της εκείνων των χρόνων: «Δεν ξέρω γιατί οι άνθρωποι συνεχίζουν να τρελαίνονται με τη δεκαετία του '60. Ημουν πολύ συντηρητική γιατί προερχόμουν από μια συντηρητική οικογένεια και δεν έκανα σχέσεις ή σεξ με διαφορετικούς ανθρώπους - μάλλον θα τα έκανα όλα διαφορετικά, βλέποντας πόσο ωραία πέρναγαν όλοι τότε.»
Με τον Σερζ Γκενσμπούρ έμειναν μαζί για 13 χρόνια. Χώρισαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η κόρη τους, η διάσημη ηθοποιός και τραγουδίστρια Σαρλότ Γκενσμπούρ, ήταν ήδη 9 ετών, με την Μπίρκιν να συνεχίζει την καριέρα της ως ηθοποιός και τραγουδίστρια, ερμηνεύοντας (και νέα) τραγούδια του Γκενσμπούρ. Το 1980 παντρεύτηκε και τον τρίτο της σύζυγο, τον Ζακ Ντουαγιόν με τον οποίο απέκτησε ακόμη μια κόρη, την ηθοποιό Λου Ντουαγιόν.
Συνολικά, στη μεγάλη καριέρα της, η Τζέιν Μπίρκιν κυκλοφόρησε 14 άλμπουμ, πρωταγωνίστησε ή συμμετείχε σε 70 ταινίες μεγάλου μήκους, σε 9 θεατρικές παραστάσεις, σε 11 τηλεοπτικές παραγωγές, σκηνοθέτησε 2 ταινίες και έγραψε το σενάριο 3 ταινιών.
Οι σημαντικότερες ταινίες στις οποίες συμμετείχε είναι το ψυχεδελικό «Wonderwall» του Τζο Μάσοτ του 1968 (με soundtrack του Τζορτζ Χάρισον), η «Πισίνα» του Ζακ Ντερέ το 1969 (δίπλα στους Αλέν Ντελόν και Ρόμι Σνάιντερ), το «Δον Ζουάν» του Ροζέ Βαντίμ το 1973 (μαζί με την Μπριζίτ Μπαρντο), τα βασισμένα σε μυθιστορήματα της Αγκαθα Κρίστι «Εγκλημα στο Νείλο» του Τζον Γκιγερμίν το 1978 και «Εγκλημα Κάτω από τον Ηλιο» του Γκάι Χάμιλτον το 1982 και η «Ωραία Καβγατζού» του Ζακ Ριβέτ το 1991 και το (αγγλόφωνο) «A Soldier’s Daughter Never Cries» του Τζέιμς Αϊβορι το 1998.
Στην «Πισίνα» του Ζακ Ντερέ
Στο «Je t' Aime moi Non Plus» με τον Τζο Νταλεσάντρο
Στο «Εγκλημα στο Νείλο»
To 1988, η Ανιές Βαρντά είχε σκηνοθετήσει ένα πορτρέτο της Τζέιν Μπίρκιν, το διάσημο «Jane B. par Agnes V.» (την ίδια εποχή με το φιξιόν «Kung Fu Master»), προσπαθώντας να ικανοποιήσει την ανάγκη της Τζέιν Μπίρκιν να απεκδυθεί τους ρόλους που της είχαν επιβάλλει για χρόνια η διασημότητα και τα «ένδοξα» 60s.
«Αυτό που θα ήθελα είναι να κάνω μια ταινία γι' αυτό που πραγματικά είμαι: να φοράω τζιν, παλιά πουλόβερ, να έχω ανακατεμένα μαλλιά, να περπατάω ξυπόλυτη στον κήπο μου. Για μια φορά να μην φοράω περούκες και ωραία κοστούμια, θα ήθελα να με κινηματογραφήσουν σαν να ήμουν διάφανη, ανώνυμη, όπως κάθε άλλος.»
Από το «Jane B. par Agnes V.» του 1988
To 2022 η Σαρλότ Γκενσμπούρ σκηνοθέτησε ένα ντοκιμαντέρ για τη μητέρα της «Jane by Charlotte». Η Σαρλότ άφησε απέξω την εικόνα του συμβόλου των 60s, της μούσας του Σερζ Γκενσμπούρ και εστίασε στη μητέρα της που μεγάλωσε, μέσα από τραγωδίες (όπως την αυτοκτονία της κόρης της με τον Τζον Μπάρι), την υγεία της που υπήρξε ταλαιπωρημένη τα τελευταία χρόνια μέχρι και το θάνατό της, την άνεση που είχε μπροστά στο φωτογραφικό φακό σε αντίθεση με την κόρη της.
«Το μόνο πράγμα για το οποίο ήμουν απολύτως σίγουρη ήταν ότι δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω υλικό της από τις στις δεκαετίες του '70, του '80 - πράγματα που όλοι έχουμε δει. Ηθελα πολύ ένα πορτρέτο της μητέρας μου σήμερα - κάτι που να δείχνει την εκκεντρικότητά της, την τρελή αγγλική της πλευρά, καθώς και όλη τη θλίψη και τα βάσανα που πέρασε. Ηθελα να μιλήσω για την ηλικία της, για εκείνη ως ηθοποιό, αλλά και για το ότι είμαι μπροστά σε μια φωτογραφική μηχανή. Κατάλαβα ότι είναι κάτι που της άρεσε πάντα να κάνει. Για μένα είναι κάτι που πάντα μισούσα. Ήταν ενδιαφέρον για μένα να το καταλάβω. Ήταν τόσο τέλεια, κάτι παραπάνω από τέλεια. Δεν ντρεπόταν καθόλου για τον εαυτό της. Ηταν ενδιαφέρον... ντρεπόταν περισσότερο με στο σινεμά παρά στις φωτογραφήσεις.»
Δείτε αρχειακό υλικό από την καριέρα του Σερζ Γκενσμπούρ με την Τζέιν Μπίρκιν:
H διάσημη σκηνή της Τζέιν Μπίρκιν στο «Blow-Up» του Μικελάντζελο Αντονιόνι:
Δείτε μια σκηνή από την «Πισίνα» με τον Αλεν Ντελόν:
Δείτε εδώ το αυθεντικό βίντεο κλιπ του «Je t' aime Moi Non Plus»:
