Αν ήθελε κάποιος να περιγράψει το «Duke of Burgundy» με αναφορές στην ιστορία του σινεμά θα μπορούσε να ανακαλέσει την «Περσόνα» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, να διασχίσει το «Vampyros Lesbos» του Χεσούς Φράνκο, να πιεί ένα ποτήρι κρασί στην υγειά της «Ωραίας της Ημέρας» του Λουίς Μπουνιουέλ και να καταλήξει μεθυσμένος στο «Mullholand Dr.» του Ντέιβιντ Λιντς.
Ή, αγνοώντας κάθε σινεφιλική εμμονή, να αναφερθεί στα γυναικεία εσώρουχα που ο Πίτερ Στρίκλαντ θεωρεί υποχρέωσή του να αναφέρει ήδη από τους τίτλους της τρίτης μεγάλου μήκους ταινίας του, τοποθετώντας τα λίγο αργότερα on screen και off screen σε μια πανδαισία φετιχισμού και λεσβιακής αγάπης.
Αυτή η διττή προσωπικότητα μιας ταινίας που θα μπορούσε άνετα να έχει γυριστεί στα (αισθησιακά) 70s και τώρα - τέσσερις δεκαετίες μετά - να αποτελούσε ένα cult gem για τους φανατικούς σινεφίλ και ταυτόχρονα ανήκει 100% στην εποχή της ως μια άσκηση ύφους με συμβολικές προεκτάσεις, είναι και το δίπολο πάνω στο οποίο ο Στρίκλαντ συνεχίζει τη δική του φετιχιστική εμμονή πάνω στα είδη.
Μετά την αναφορά στο giallo με το «Berberian Sound System», αποτίνει εδώ το δικό του φόρο τιμής στον Χεσούς Φράνκο, τον Τίντο Μπρας και τον Ζιστ Ζεκέν, αφηγούμενος ένα «πειραγμένο» love story ανάμεσα σε δύο γυναίκες που απομονωμένες μέσα στην άχρονη βίλα τους επιδίδονται σε μια σαδομαζοχιστική ανταλλαγή τρυφερότητας και όρκων αγάπης, σε ένα role play που δεν σταματάει παρά μόνο για να στρέψει το βλέμμα του στο θαυμαστό κόσμο των λεπιδόπτερων, απ' όπου και η ταινία εμπνέεται τον τίτλο της αναφερόμενη σε ένα από τα πιο γνωστά είδη πεταλούδας.
Πετυχαίνοντας τις σωστές δόσεις φόρου τιμής και υπονόμευσης της vintage εμμονής του περισσότερο εδώ από το «Berberian Sound Studio», ο Στρίκλαντ βάζει το θεατή τρίτο παίχτη στο παιχνίδι των δύο γυναικών, αποκαλύπτωντας αργά και με ελαφρότητα κυνισμού όλα όσα τις ενώνουν. Αυτό που αρχικά μοιάζει με ένα θεατρικό dominatrix παράλογο, μεταμορφώνεται γρήγορα σε έναν διάλογο με το φαντασιακό και μια ματιά πίσω από την κλειδαρότρυπα ενός δωματίου όπου ζει και πεθαίνει ένας παθιασμένος έρωτας.
Γοητευμένος από την εποχή και το διαρκές παιχνίδι με τις δύο ηρωίδες του (και το δύο ως έννοια...), ο Στρίκλαντ δεν γίνεται ποτέ ηδονοβλεψίας, αφήνοντας εκτός κάδρου τις πιο hardcore σκηνές (όπως αυτή ενός golden shower), απλώνοντας τη ματιά του πάνω στις μικρές λεπτομέρειες (με τις κάλτσες, τα εσώρουχα και τα κομπινεζόν να πρωταγωνιστούν) που χτίζουν το διαταραγμένο σύμπαν ενός κόσμου όπου κατασκευάζονται «ανθρώπινες τουαλέτες» και η ερωμένη σου έχει σχεδιάσει στην εντέλεια μια βραδιά στη διάρκεια της οποίας θα φτάσει σε οργασμό κλεισμένη σε ένα βελούδινο φέρετρο.
Και ενώ θα μπορούσε κανείς να μιλάει για ώρες για ένα απαστράπτον αισθητικά gothic φεμινιστικό μανιφέστο που χτυπάει κάτω από τη μέση τον προαιώνιο πουριτανισμό του ατομικού δικαιώματος της απόλυτης ελευθερίας στον έρωτα αλλά και ένα άψογα εκτελεσμένο σχόλιο πάνω στο ίδιο το «μπανιστήρι» του σινεμά, ο «Δούκας της Βουργουνδίας» δεν βαραίνει ποτέ από μεγάλες προσδοκίες. Η μεγάλη του αδυναμία που δεν είναι άλλη από την επιθυμία του να είναι ένα instant cult για ποπ κατανάλωση, είναι ταυτόχρονα και η δυναμή του. Ή και το αντίθετο...
Δείτε εδώ μια χαρακτηριστική σκηνή από το «Duke of Burgundy»:
Διαβάστε αναλυτικά το πρόγραμμα του 55ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εδώ
