Στην έκτη του σκηνοθετική απόπειρα, το «Οι Δικοί Μου» που βγαίνει στις αίθουσες στις 3 Αυγούστου, ο Ροσντί Ζεμ παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους σταρ και σπουδαιότερους ηθοποιούς της Γαλλίας, αλλά και ένας δημιουργός με άποψη, θέση και πολύ χιούμορ, εδώ σε μια ταινία για μια οικογένεια που συντίθεται και αποσυντίθεται με αφορμή ένα χτύπημα στο κεφάλι...
Ο Μουσά, τρυφερός, αλτρουιστής και πάντα παρών για την οικογένεια του βλέπει το γάμο του να βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης. Ενα ατύχημα και ένα χτύπημα στο κεφάλι θα τον «απελευθερώσει» από κάθε σύμβαση επιτρέποντάς του να εκφράσει τα πραγματικά συναισθήματά του χωρίς να σκέφτεται πριν μιλήσει, φέρνοντάς τα πάνω-κάτω στις οικογενειακές του σχέσεις, εκτός από αυτή με τον αδερφό του Ριάντ.
Ξεκινώντας από μια αληθινή ιστορία που συνέβη στον αδελφό του, ο Ροσντί Ζεμ έγραψε - μαζί με την Μαϊγουέν - την ιστορία μιας οικογένειας που βλέπει τις δυναμικές της να ανατρέπονται μπροστά στην... αλήθεια. Και για να παραμείνει στο πλευρό της αλήθειας, ο Ροσντί Ζεμ επέλεξε για ηθοποιούς ανθρώπους της οικογένειάς του (την κόρη του και την ανηψιά του) αλλά και της «κιινηματογραφικής οικογένειάς» του εμπιστευόμενος ένα ρόλο στον σκηνοθέτη Ρασίντ Μπουσαρέμπ (που το 2006 είχε χαρίσει με το «Indigènes» το βραβείο ερμηνείας στις Κάννες για τον Ροσντί Ζεμ), παραδίδοντας μια ταινία που κάνει την απόσταση ανάμεσα στην τραγωδία και την κωμωδία να μοιάζει με ένα οικογενειακό κυριακάτικο τραπέζι.
Συναντήσαμε τον Ροσντί Ζεμ στο Φεστιβάλ Βενετίας του 2022, εκεί όπου η ταινία ήταν υποψήφια για το Χρυσό Λέοντα και μιλήσαμε μαζί του για τη ζωή μπροστά και πίσω από την κάμερα.
Η έμπνευση για αυτήν την ταινία ήταν η ίδια μου η ζωή. Eνας από τους αδελφούς μου είχε πραγματικά ένα ατύχημα που του κόστισε ένα τραύμα στο κεφάλι το οποίο άλλαξε εντελώς τη ζωή του και επομένως τη δική μας, των αδελφών μου. Κάθε φορά που έλεγα την ιστορία σε κάποιον μου έλεγε πως είναι ταυτόχρονα τραγική και αστεία. Οι λέξεις «τραγική» και «αστεία» είναι δύο λέξεις που μπορεί να καταλήξουν σε ένα πολύ καλό σενάριο. Και όταν ξεκίνησα να γράφω το σενάριο μαζί με την Μαϊγουέν, συνειδητοποίησα ότι γράφω μια ταινία για την οικογένεια. Τη δική μου οικογένεια, αλλά εύχομαι και για τις οικογένειες όλων.
Μοιάζω λίγο με τον κακό αδερφό που υποδύομαι στην ταινία. Είναι ωραίο να προσπαθείς να παρουσιάσεις τον εαυτό σου αρνητικά. Προσπάθησα να αντλήσω τα χαρακτηριστικά του ήρωά μου από τον τρόπο που πιστεύω ότι με βλέπει η οικογένειά μου. Η μητέρα μου ήταν πολύ έξυπνη για να κάνει όλα τα αδέλφια μου να νιώθουν ξεχωριστά ότι ήταν το αγαπημένο της παιδί. Αλλά εγώ ήξερα πως ήμουν πιο προστατευμένος από τα οικογενειακά προβλήματα, επειδή θεωρούσαν ότι είμαι πολυάσχολος με τις ταινίες. Παίζοντας αυτόν τον ήρωα ήταν σαν να κάνω θεραπεία, αλλά ταυτόχρονα ήταν σαν να λέω στην οικογένεια μου πως τους ευχαριστώ για την ασφάλεια που μου χάρισαν αλλά και ένα συγγνώμη.
Η Μαϊγουέν με βοήθησε να φτάσω βαθύτερα στο συναισθηματικό επίπεδο της ταινίας. Με βοήθησε να είμαι πιο ειλικρινής με τους ήρωές μου. Ο τρόπος που δουλεύει είναι μοναδικός, γιατί την ενδιαφέρει μόνο η σκηνή και η αλήθεια της. Δεν μοιάζουμε καθόλου. Εγώ σκέφτομαι και αναλύω συνέχεια τα πράγματα, αυτή είναι πιο ευθεία σε ό,τι κάνει. Μιλάει περισσότερο με το συναίσθημα παρά με το μυαλό. Και επίσης έχει κάνει και η ίδια ταινίες για τις οικογένειες. Στις ταινίες της το θέμα είναι η δυσκολία του να αγαπήσεις την οικογένειά σου και εγώ μιλάω για το πόσο δύσκολο είναι να μισήσεις την οικογένειά σου.
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου εκπρόσωπο κανενός. Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου. Και πιστεύω πως η πραγματική μου πολιτική θέση είναι οι ταινίες που διαλέγω, αυτές στις οποίες πρωταγωνιστώ και αυτές τις οποίες σκηνοθετώ.»
Το να βρίσκομαι μπροστά ή πίσω από την κάμερα είναι για μένα θέμα αξιοπιστίας. Το ένα είναι προέκταση του άλλου. Λατρεύω το επάγγελμα του ηθοποιού, να υπηρετώ το όραμα ενός σκηνοθέτη. Το να σκηνοθετείς είναι όμως κάτι ανεπανάληπτο. Σκέφτεσαι μια ιδέα, τη γράφεις, τη σκηνοθετείς, τη μοντάρεις και μετά η ταινία είναι εκεί έξω για να τη δει το κοινό. Είναι μια τρελή εμπειρία. Πολύ πιο έντονη από το να παίζεις απλά σε μια ταινία.
O Ρασίντ Μπουσαρέμπ ήταν αρχικά αρνητικός στο να παίξει την ταινία. Μου είπε πως δεν νιώθει ηθοποιός και δεν θέλει να το κάνει. Του εξήγησα πως ο μεγάλος μου αδερφός ήταν για μένα πολύ ξεχωριστός κυρίως γιατί ποτέ δεν μιλούσε αλλά απλά άκουγε. Ετσι δεν θα είχε να μάθει λόγια για να παίξει στην ταινία. Από εκείνη τη στιγμή και μετά μπήκε τόσο βαθιά στην ταινία που είχε συνεχώς ιδέες για τον ήρωα, μιλούσε ασταμάτητα, ήταν πραγματικά πολύ αστείος. Στο τέλος ο χαρακτήρας που είχα γράψει έγινε κάτι τελείως διαφορετικό εξαιτίας του Ρασίντ. Και αυτό είναι που ζητάς από έναν ηθοποιό. Να κάνει τον ήρωα που υποδύεται κάτι αναπάντεχο, καλύτερο από αυτό που έχεις σκεφτεί.
Νομίζω πως έχω επηρεαστεί από όλους τους σκηνοθέτες με τους οποίους έχω δουλέψει. Δεν μπορώ στ' αλήθεια να ξεχωρίσω κάποιον. Ο τρόπος που μου μιλάνε, Ο Ανρό Ντεπλεσάν, για παράδειγμα, έχει την ικανότητα να σου πει με τον πιο γλυκό τρόπο αυτό που θέλει και πάντα βρίσκει τις σωστές λέξεις για να σε βοηθήσει. Αυτό προσπαθώ να κάνω κι εγώ. Δεν είμαι τόσο καλός όσο αυτός. Στην έκτη μου ταινία αυτό που έμαθα είναι να παίρνω το χρόνο μου, να μην βιάζομαι για να ικανοποιήσω όλους τους άλλους.
Ειδικά γι' αυτήν την ταινία οφείλω να αναφέρω την επιρροή του ιταλικού σινεμά. Δεν υπάρχει κανείς στον κόσμο σαν τους Ιταλούς που να συλλαμβάνουν αυτό το αίσθημα της σκληρής ζωής που είναι ταυτόχρονα πανέμορφη.
Είμαι ένας πολύ αδύναμος άνθρωπος. Σε αντίθεση με τους ρόλους που υποδύομαι, είμαι πολύ ευάλωτος και ανασφαλής. Είμαι ένας ευαίσθητος άνθρωπος. Ντροπαλός σε κάποιες στιγμές. Σε άλλες πολύ εξωστρεφής.»
Φυσικά και η συζήτηση για την συμπεριληπτικότητα είναι ανοιχτή και στη γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία. Εργάζομαι ως ηθοποιός εδώ και 30 χρόνια και είμαι πολύ τυχερός γιατί δούλεψα πολύ και έπαιξα διαφορετικούς χαρακτήρες χωρίς να τυποποιηθώ. Από την άλλη πλευρά είμαι μάλλον η εξαίρεση. Τα πράγματα όμως αλλάζουν. Οταν ξεκίνησα ένιωθα ενοχές όταν έβρισκα δουλειές και ρόλους. Η νεότερη γενιά ξέρει ότι αυτό που της συμβαίνει της ανήκει δικαιωματικά.
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου εκπρόσωπο κανενός. Προσπαθώ να κάνω τη δουλειά μου. Και πιστεύω πως η πραγματική μου πολιτική θέση είναι οι ταινίες που διαλέγω, αυτές στις οποίες πρωταγωνιστώ και αυτές τις οποίες σκηνοθετώ.
Πρέπει να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου. Δεν ζω στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων. Δεν είμαι αντίθετος, απλά δεν μου ταιριάζει σαν χαρακτήρα. Οι ρόλοι μου όμως είναι διακριτοί, είμαι καλλιτέχνης, ηθοποιός, σκηνοθέτης... Μένω σε αυτά. Δεν ανοίγομαι για την προσωπική μου ζωή τόσο ώστε να νιώσω ότι κάποιος μπορεί να με εκμεταλλευτεί.
Είμαι ένας πολύ αδύναμος άνθρωπος. Σε αντίθεση με τους ρόλους που υποδύομαι, είμαι πολύ ευάλωτος και ανασφαλής. Είμαι ένας ευαίσθητος άνθρωπος. Ντροπαλός σε κάποιες στιγμές. Σε άλλες πολύ εξωστρεφής.
Το «Οι Δικοί Μου» του Ροσντί Ζεμ θα προβάλλεται στις αίθουσες από τις 3 Αυγούστου.
