Φεστιβάλ Δράμας 2023: «Buffer Zone» του Σάββα Σταύρου

H ταινία

Δυο στρατιώτες από αντίθετα μέτωπα ξεφεύγουν από το καταπιεστικό τους περιβάλλον καθώς ενώνονται και ερωτεύονται μέσω της μουσικής.

Ο σκηνοθέτης

Ο Σάββας Σταύρου είναι Κύπριος σκηνοθέτης και απόφοιτος των Sundance Lab και Berlinale Talents, επιλεγμένος από το British Film Institute (BFI) ως ένας από τους ανερχόμενους σκηνοθέτες του 2021. Οι μικρού μήκους ταινίες του «Song to the Siren», «Dorothea», «Interlude» και «Φυστίκια Αιγίνης» (A Jar of Nuts), βασισμένη σε διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη, έχουν βραβευτεί και προβληθεί σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ. Τα music videos του έχουν επίσης προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ και αναγνωριστεί από διαδικτυακές πλατφόρμες σαν το Nowness. Στο διαφημιστικό χώρο, Σάββας έχει συνεργαστεί με την Apple, Samsung, Adidas, και Nike αλλά και επίσης σε μεγάλου μήκους ταινίες με την Focus Features, Universal Pictures, τους σκηνοθέτες Μάικλ Γουίντερμποτομ, Τζο Ράιτ και Λόνε Σέρφιγκ και ηθοποιούς Κέιτ Μπλάνσετ, Αν Χάθαγουεϊ, Στιβ Κούγκαν. Το 2023, η πιο πρόσφατη ταινία του, «Buffer Zone» (χρηματοδοτημένη από το BFI και την SEE Cinema Network), έκανε την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Κλερμόν-Φεράν και στο BFI Flare Film Festival. Αυτή την περίοδο, ο Σάββας προετοιμάζει την καινούργια του ταινία μικρού μήκους, «Οταν Σταμάτησε η Μουσική», με την υποστήριξη της ΕΡΤ, και αναπτύσσει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, «The Ones Left Behind», που ήταν ένα από τα 8 πρότζεκτ που συμμετείχαν στο τρομερά επιλεκτικό Sundance Mediterranean Screenwriting Lab.

Φεστιβάλ Δράμας 2023 | Γνωρίστε εδώ όλους τους δημιουργούς και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος

buffer zone

5 ερωτήσεις για το «Buffer Zone»

Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;

Η ιδέα της ταινίας προήλθε από μια συζήτηση γύρω από το τι εστί να είσαι άνδρας. Αν δούμε τα μιούζικαλ, είναι στερεοτυπικά «θηλυκά». Αυτό το είδος ταινιών, με την πάροδο του χρόνου, έχει γίνει συνώνυμο με το ευαίσθητο, και αυτό το στοιχείο δεν θεωρείται αρρενωπό στην κουλτούρα μας. Ετσι, ήθελα να εξερευνήσω την ιδέα του τι εστί να είναι κανείς άνδρας, μέσω της μουσικής και του είδους του μιούζικαλ. Είναι κάτι το οξύμωρο! Εδώ και πολύ καιρό με απασχολεί το θέμα της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας στην Κύπρο και το πώς αυτό τροφοδοτεί στη συνέχεια το ευρύτερο πατριαρχικό σύστημα που αντιμετωπίζουμε. Πιστεύω πως αυτό είναι η πηγή αρκετού θυμού, απογοήτευσης, και μια αίσθηση αποτυχίας όσον αφορά τις προσδοκίες μας - πόσο μάλλον για μένα, όντας ένα queer παιδί που έχει μεγαλώσει εκεί. Και να μην ξεχνάμε πως το Κυπριακό είναι μέρος της συλλογικής μας συνείδησης ως έθνος και έτσι κάπως δύσκολο να το ξεχάσουμε. Οταν ξεκίνησα να γράφω την ταινία, αναρωτήθηκα: ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχουμε στην Κύπρο; Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που συμβαίνει στους ανθρώπους που πιστεύουν σε αυτό το σύστημα; Ετσι προέκυψαν οι δύο άνδρες που, παρά τις εχθρικές γραμμές που τους χωρίζουν, ερωτεύονται. Ηταν μια ιδέα σίγουρα προβοκατόρικη, αλλά εν τέλει μήπως αυτό είναι που χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από ποτέ; Ομως, το πώς εξερευνάται αυτό το θέμα εμπεριέχει ένα θετικό μήνυμα και δεν κατακρίνει κανένα. Προέρχεται από την ανάγκη μου να πω πως: η μουσική όντως μπορεί να μας ενώσει - δύο αγόρια μπορούν να ερωτευτούν - ακόμα κι αν τους έχουν αναγκάσει να πιστεύουν πως είναι εχθροί. Ισως πιο ευρύτερα μπορώ να πω πως ναι, μπορούμε όλοι να βρούμε έναν τρόπο να συνυπάρξουμε, γιατί μέσω της μουσικής πάντα μας ενώνουν περισσότερα παρά μας χωρίζουν.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα; Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;

Πολλοί άνθρωποι βλέπουν την ταινία και με ρωτούν πώς καταφέραμε να πάρουμε τα δικαιώματα των τραγουδιών της Kate Bush, των Radiohead και των Bon Jovi σε μια τόσο μικρή ανεξάρτητη ταινία μικρού μήκους. Αλλά αυτό ήταν παράδοξα το πιο εύκολο κομμάτι της διαδικασίας. Πιστεύω στην έννοια του «αν δεν ζητήσεις, δεν θα πάρεις». Οι καλλιτέχνες αυτοί αντέδρασαν υπέροχα προς το σενάριο και μας υποστήριξαν με χαρά. Η πραγματική δυσκολία της ταινίας ήταν τα γυρίσματα κατά την διάρκεια της πανδημίας. Συμπτωματικά, η πρώτη μέρα των γυρισμάτων μας έτυχε να συμβεί μαζί με το 2ο lockdown στην Κύπρο και - το σημαντικότερο - το κλείσιμο των συνόρων με τα Κατεχόμενα. Ξαφνικά βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το γεγονός ότι δεν μπορούσαμε να φέρουμε τους Τουρκοκύπριους ηθοποιούς μας από την άλλη πλευρά! Ηταν μια φρικτή και πολύ αγχωτική κατάσταση, αλλά ακόμα και τότε, με την υποστήριξη του Υπουργείου, ο κόσμος έτρεξε να μας βοηθήσει. Σίγουρα κάτι λέει αυτό. Εζησα τη μεγαλύτερη χαρά όταν γυρίζαμε την μεγάλη μιούζικαλ σκηνή (η οποία ήταν πάντα μια τρελή ιδέα στο μυαλό μου που δεν μπορούσα ποτέ να πιστέψω ότι θα γινόταν πραγματικότητα). Δύο αγόρια να πετάνε πάνω από τα κρατικά σύνορα, τραγουδώντας το Running up that Hill ο ένας στον άλλο. Κι όμως, ήμουν εκεί, βλέποντας όλο το απίστευτο καστ και το συνεργείο μας να εργάζεται πλάι-πλάι - Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι - για να το κάνουν πραγματικότητα. Αλλά δεν θα πω ψέματα, αυτή ήταν και η πιο δύσκολη σκηνή που έχω βιώσει ποτέ. Παρά το γεγονός ότι όλο το τραγούδι ήταν live και δεν υπήρχε green screen (οι ηθοποιοί κρέμονταν στην πραγματικότητα από ένα 6όροφο κτίριο), μπορείτε μόνο να φανταστείτε πως απογειώθηκε μαζί με αυτούς και το άγχος μου! Τίποτα δεν γίνεται ακριβώς όπως το φαντάζεσαι, αλλά νιώθω περήφανος με το τι καταφέραμε και έμαθα πολλά από αυτή την εμπειρία.

Είναι οι πλατφόρμες και η νέα πραγματικότητα του streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Πού στέκεστε στο δίλημμα αίθουσες ή πλατφόρμες;

Η θέση μου είναι πάντα με τους κινηματογράφους. Οι πλατφόρμες είναι χρήσιμες για την παρακολούθηση και διανομή ταινιών μικρού μήκους, αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με το να βρίσκεσαι σε μια αίθουσα με πραγματικό κοινό. Ο τρόπος με τον οποίο κινείται ο κόσμος μας αυτή τη στιγμή μειώνει επίσης τη διάρκεια της προσοχής μας. Με το streaming, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να παραλείψουμε σημαντικές στιγμές μιας ταινίας και να αποσπαστεί η προσοχή μας από τα μηνύματα του κινητού μας. Αυτές οι στιγμές που χάνουμε και η ταινία που θα σβήσουμε είναι αποτέλεσμα μιας πολυετούς σκληρής δουλειάς παραγμένης από ένα σύνολο ανθρώπων. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε όμως να το κάνουμε σε έναν κινηματογράφο, όπου η αμέριστη προσοχή μας είναι στην οθόνη. Υπάρχει επίσης μια διαφορετική ενέργεια όταν παρακολουθούμε ταινίες με ένα κοινό. Αποκτούν ένα πιο έντονο αίσθημα επειδή τις μοιραζόμαστε συλλογικά.

Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σας, αλλά και για το σημερινό ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο; Τι σημαίνουν οι συνεχείς επιτυχίες της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους στο διεθνές τοπίο;

Το Φεστιβάλ Δράμας είναι ένα από τα φεστιβάλ όπου ήθελα πάντα να προκριθώ από τότε που άρχισα να γυρίζω ταινίες και αυτή είναι η πρώτη φορά που κάτι που σκηνοθέτησα επιλέγεται. Οπότε μπορείτε να φανταστείτε ότι σημαίνει πολλά για μένα. Υπάρχουν μερικές απίστευτες ταινίες μικρού μήκους που βγαίνουν από αυτό το φεστιβάλ, οι οποίες έχουν κάνει πολύ επιτυχημένη καριέρα παγκοσμίως και είναι τιμή μου να βρίσκεται η δική μου ανάμεσά τους φέτος. Ειδικά καθώς είναι μια μικρή ταινία μικρού μήκους από την Κύπρο. Γενικά, έχω μεγάλες ελπίδες για τον Ελληνικό κινηματογράφο στο διεθνές τοπίο - κάθε χρόνο υπάρχουν αξιόλογοι σκηνοθέτες που κάνουν θραύση. Τα καλύτερα σίγουρα βρίσκονται μπροστά μας.

Ο,τι κι αν γίνει το σινεμά θα επιβιώσει γιατί...

Το σινεμά θα επιβιώσει όσο παραμένουμε άνθρωποι, και μαζί με αυτό - όσο έχουμε την ανάγκη να εκφράσουμε τη μαγεία του κόσμου που βλέπουμε γύρω μας μέσα από τις ιστορίες μας.

Δείτε εδώ το τρέιλερ του «Buffer Zone»: