Τι βλέπαμε στην TV το 2013: Τα πρόσωπα της χρονιάς

Κάποιους θα τους συναντήσουμε ξανά στις λίστες με τα καλύτερα της (τηλεοπτικής) χρονιάς που ξεκινούν την Κυριακή, κάποιους δε θα τους συναντήσουμε ξανά μέχρι το νέο έτος, όμως κάθε άτομο (ή, εχμ, ζώο) της παρακάτω λίστας σημάδεψε με τον τρόπο του την τηλεοπτική χρονιά που φεύγει. Και να πώς.

Λένα Ντάναμ

Δεν είναι απλά πως όσο καιρό προβάλλεται το «Girls» είναι λες και δεν υπάρχει τίποτα άλλο στην τηλεόραση. Θέλω να πω, όλοι κάνουν αργά ή γρήγορα κάποιο επεισόδιο που διχάζει, αλλά σε Εκείνο Το Επεισόδιο (όλοι ξέρετε το επεισόδιο) του «Girls» ήταν λες και δεν είχε υπάρξει ποτέ ξανά στο παρελθόν τηλεόραση με δημιουργικά ρίσκα. Η αλήθεια για τη Λένα Ντάναμ είναι πως γυρνάει σχεδόν κάθε πιθανό κουμπί της μονίμως έτοιμης για τσακωμό ιντερνετικής κοινότητας και γι’αυτό δε σταματά να είναι πολυσυζητημένη για οτιδήποτε δημιουργήσει, γράψει, πει, τουητάρει.

Πολλοί άνθρωποι του χώρου έχουν κάνει κρότο καθώς έρχονται, αλλά λίγοι παραμένουν στο επίκεντρο τόσο εμφατικά- αυτό μάλλον κάτι λέει για το επίπεδο δουλειάς της Ντάναμ, της δημιουργού που εμπνέει ντουζίνες think pieces με ένα μόνο τουήτ της και ξεσηκώνει με ένα της επεισόδιο, συζητήσεις μηνών που ξεκινούν από τα white people problems των 20+ και φτάνουν ως την εικόνα της γυναίκας και την έννοια του φεμινισμού στη σύγχρονη κοινωνία. Η Λένα Ντάναμ είναι η μόνη αληθινή ροκ σταρ της μικρής οθόνης.

Βινς Γκίλιγκαν

Πριν 5 χρόνια ο Βινς Γκίλιγκαν έγραφε το «Hancock», οπότε θέλω να πω, δεν υπάρχει ποτέ λόγος να απογοητεύσαι στη ζωή. Το 2013 βρίσκει τον δημιουργό του «Breaking Bad» στην κορυφή, με κάθε τρόπο που μπορεί να οριστεί η κορυφή. Το «Breaking Bad» τελείωσε κάνοντας ρεκόρ θεαματικότητας, η σειρά χαιρετίστηκε από πολλούς ως η καλύτερη όλων των εποχών, ο Γκίλιγκαν κέρδισε επιτέλους το πρώτο του Έμμυ (για Καλύτερο Δράμα), το AMC έπεσε στα πόδια του για να συνεχίσει την «Breaking Bad»-ειάδα με το spin-off «Better Call Saul», ενώ το CBS αγόρασε ένα σενάριό πιλότου του που αράχνιαζε μια δεκαετία σε ένα συρτάρι και εγγυήθηκε πως θα προβάλλει 13 επεισόδια ό,τι κι αν γίνει, κάτι που βασικά δε συμβαίνει ποτέ.

Βρισκόμαστε σε μια στιγμή στο χρόνο όπου ο Βινς Γκίλιγκαν μπορεί να κάνει οτιδήποτε θέλει.

Οι καρχαρίες του «Sharknado»

Το tv trash που ακούστηκε σε όλο τον κόσμο. Κάποια υπέροχη μέρα αυτής της υπέροχης χρονιάς, κάποιος υπέροχος άνθρωπος του SyFy ενέκρινε την παραγωγή ενός ακόμα τερατοσκουπιδιού της σειράς από αυτά που το κανάλι προβάλλει συνεχώς. Όμως κάπου στην πορεία έγιναν μερικές κινήσεις-ματ. Καρχαρίες. Στρόβιλοι. Ίαν Ζίρινγκ σε ρόλο μπαμπά-κομάντο. Τάρα Ριντ σε ερμηνεία που καταφέρνει να μοιάζει βαριεστημένη ακόμα και για τα δικά της στάνταρ. Ο Ίαν Ζίρινγκ να βγαίνει με αλυσοπρίονο μέσα από καρχαρία. Ο τίτλος, «Sharknado». Τα αμέτρητα gifs που πλημμύρισαν το ίντερνετ την επόμενη κιόλας μέρα. Το τουίτερ που γονάτισε την ώρα προβολής. (Αληθινός τίτλος άρθρου πριν λίγες μέρες: «To άλμπουμ της Μπιγονσέ ξεπερνάει το “Sharknado” σε social media buzz».)

Η ταινία δεν έκανε αξιοσημείωτα νούμερα καθώς προβαλλόταν, όμως σύντομα όλος ο πλανήτης μπήκε μες στο αστείο, κατεβάζοντας, προβάλλοντας σε οθόνες (η ταινία παίχτηκε πχ στις Νύχτες Πρεμιέρας), βλέποντας σε επαναλήψεις (οι οποίες έκαναν νούμερα-ρεκόρ για το SyFy). Καθώς προχωράμε προς την παραγωγή του απαραίτητου σίκουελ, το «Sharknado» εξελίσσεται σε ένα από τα πρώτα ποπ φαινόμενα ένοχης απόλαυσης της εποχής του τουίτερ όπου αν μη τι άλλο οι δημιουργοί έχουν υπόψη τους το αστείο.

Τόνι Χέιλ και Ελίζαμπεθ Μος

Κάθε χρόνο θα υπάρχει εκείνος ο ηθοποιός που με διπλό του ρόλο καταφέρνει να κυριαρχήσει σε μια περίοδο. Φέτος είχαμε δύο. Η Ελίζαμπεθ Μος ήταν ο καλύτερος λόγος να δεις το «Top of the Lake» (μετά τους τίτλους αρχής του) και το εντυπωσιακό ήταν το πώς μεταμορφωνόταν για το αστυνομικό δράμα της Τζέιν Κάμπιον σε σχέση με τα όσα μας έδινε στο «Mad Men», σε μια σεζόν όπου ο χαρακτήρας της είχε και πάλι κεντρικό ρόλο, με πολλά βασικά στοιχεία της σεζόν να ξετυλίγονται γύρω από τις αποφάσεις της Πέγκι.

Ο Τόνι Χέιλ έπαιξε με αντίστοιχες λεπτές διακυμάνσεις αλλά στο κωμικό φάσμα. Το πηγμένο του πρόγραμμα ήταν ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η 4η σεζόν «Arrested Development» έπρεπε να παίξει με το νέο της πειραματικό φορμάτ, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται επί της ουσίας μόνο σε ένα επεισόδιο- που όμως ήταν ένα από τα 2 αστειότερα της σεζόν. Πίσω όμως στο κανονικό ΗΒΟ, ο Χέιλ έδινε ρέστα ως πιστός βοηθός της αντιπροέδρου Σελίνα Μάγιερ στο «Veep», παίζοντας σημαντικό ρόλο στην σε μια σεζόν που ανέδειξε τη βιτριολική κωμωδία του Αρμάντο Ιανούτσι ως πιθανώς την καλύτερη φέτος στην τηλεόραση. Και για δες, ο Χέιλ πήρε Έμμυ στην πρώτη του υποψηφιότητα. Κάτι μας λέει πως οι ψηφοφόροι του το έδιναν συγκεντρωτικά για τη διπλή του φετινή επιτυχία, και καλά έκαναν.

Νταν Χάρμον

Πώς είναι σε αυτή τη λίστα ένας άνθρωπος που δεν έχει βγάλει ούτε μια ώρα τηλεόρασης φέτος; (Δηλαδή ΟΚ, βγήκε πριν λίγες μέρες ο πιλότος του «Rock and Morty» αλλά καταλαβαίνετε τι εννοούμε.) Ο Χάρμον ήταν πρωταγωνιστής ενός απίστευτου backstage δράματος όμοιο του οποίου η βιομηχανία μπορεί να έχει ζήσει ουκ ολίγες φορές, όμως ποτέ με αυτή την κατάληξη. Απολυμένος από το δημιούργημά του, την ακραία auteur-ίστικων χαρακτηριστικών μετα-κωμωδία «Community», ο Χάρμον προσπαθούσε για το πρώτο μισό του 2013 να προχωρήσει όσο κάποιοι άλλοι έπαιζαν με την ‘οικογένειά’ του. (Σε μια από τις πολλές ακραίες δηλώσεις του επί του θέματος, είπε πως ήταν «σα να βλέπω στο ίνσταγκραμ την πρώην μου να παίρνει πίπα από ένα εκατομμύριο άλλους τύπους».)

Οι θεαματικότητες δεν αυξήθηκαν όπως ήλπιζε η Sony, ενώ αντιθέτως το παθιασμένο κοινό της σειράς, όπως και η κριτική, κράτησε αποστάσεις από τη νέα εκδοχή. Κατά τα φαινόμενα, το ίδιο πίστευε και το καστ. Με μπροστάρηδες τους Τζόελ Μακχέιλ και Τζιμ Ρας, πάλεψαν για την επιστροφή του Χάρμον, κάτι που, σε μια κίνηση δίχως προηγούμενο, η Sony έκανε πραγματικότητα. Ο Νταν Χάρμον είναι ξανά πίσω στη σειρά που δημιούργησε, ένα χρόνο μετά την -δίχως επίσης εξήγηση- απόλυσή του, αλλά τώρα με μια βασική διαφορά: Δουλεύει με τη γνώση και τη σιγουριά πως αυτή τη φορά, κανένας άνθρωπος της Sony ή του NBC δεν σκοπεύει να του υποδείξει τίποτα. Είναι λες και γινόμαστε μάρτυρες μια ιδιότυπης δημιουργικής λευκής επιταγής: «Αν έχουμε τα επεισόδια στην ώρα τους και εντός του μπάτζετ, δε μας νοιάζει πλέον τίποτα», σα να του λένε. Όπως κι αν προκύψει η 5η σεζόν, αυτό θα παραμείνει μια εξέλιξη δίχως προηγούμενο.

Στίβεν Σόντερμπεργκ

Σίγουρα δεν έχεις κάθε μέρα τη δυνατότητα να βλέπεις τηλεταινίες του ΗΒΟ να προβάλλονται στο διαγωνιστικό των Καννών. Αλλά πέρα από το να αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση γεφυρώματος των μέσων, το «Behind the Candelabra» του Στίβεν Σόντερμπεργκ κουβαλάει πάνω του κι έναν ενδιαφέροντα συμβολισμό για την κατάσταση του σημερινού ανεξάρτητου σινεμά. Ο Σόντερμπεργκ λοιπόν, αν μη τι άλλο ένα από τα πλέον υπολογίσιμα ονόματα του ανεξάρτητου σινεμά, πήγαινε αυτή την ταινία από εδώ κι από εκεί αλλά κανείς δε την ήθελε, φοβισμένοι από το «υπερβολικά γκέι» περιεχόμενό της ως βιογραφίας του Λιμπεράτσε.

Εκεί που το κινηματογραφικό σύστημα έκανε πίσω, το ΗΒΟ μετά χαράς αποδέχτηκε την πρόκληση, να είναι εκείνο το ‘στούντιο’ για το οποίο θα γύριζε την αληθινά τελευταία του ταινία ο Σόντερμπεργκ. Έχουμε προ πολλού παρατηρήσει πως η δύναμη της τηλεόρασης αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο πώς αναπτύσσει θαρραλέες ιστορίες με τις ευαισθησίες που θα έπρεπε να συναντάμε στο ανεξάρτητο σινεμά, όσο εκείνο είναι πολύ απασχολημένο με το να βγάζει wannabe οσκαρικά ‘διαμαντάκια’. Αυτή η μετακόμιση ενός τόσο σημαντικού σκηνοθέτη στη μικρή οθόνη, αλλά κυρίως οι λόγοι για τους οποίους αυτό συνέβη, είναι ο πιο ταιριαστός συμβολισμός.

Τατιάνα Μασλάνι

Η άγνωστη Καναδέζα παρέδωσε την κορυφαία ερμηνεία της χρονιάς για το καναδικό sci-fi δράμα «Orphan Black», ξεσηκώνοντας στη διαδρομή ολόκληρα κινήματα υποστήριξής της στο σιρκουί των βραβείων. Η ερμηνεία (για την οποία έχουμε μιλήσει αναλυτικότερα στο παρελθόν) είναι αληθινά σπουδαία και η δυναμική του κύματος υποστήριξης και ανάδειξής της, τουλάχιστον τρομακτική. Με την καλή έννοια. Είναι από τις σπάνιες φορές που μια ηθοποιός αναδεικνύεται σε a-lister καθαρά και μόνο χάρη στην ποιότητα μιας δουλειάς της. Πριν ένα χρόνο κανείς δε τη γνώριζε, δεν έπαιξε κάποιο media παιχνίδι, δεν βγήκε στα εξώφυλλα, δεν δημιούργησε θόρυβο για την ίδια ως άνθρωπο. Η Τατιάνα Μασλάνι είναι μια αληθινή, αγνή,ηθοποιός.

Πόσο τέλειο θα είναι να τη βλέπαμε ως Doctor μια μέρα.

Πίτερ Καπάλντι

Α, ναι, μιλώντας για Doctor. Ο Καπάλντι είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα της χρονιάς, χωρίς να χρειαστεί να κάνει απολύτως τίποτα. (ΟΚ, τεχνικά υποθέτω πως ναι, έσμιξε τα φρύδια του για 2” τηλεοπτικού χρόνου μες στο 2013.) Αλλά να, όλοι θυμόμαστε τον τεράστιο ντόρο που είχε δημιουργηθεί όταν οι παραγωγοί του «Doctor Who» επρόκειτο να ανακοινώσουν τον νέο πρωταγωνιστή. Εν μέσω ενός πανικού στην Αγγλία (και λιγότερο στην Αμερική), άπαντες έσπευσαν να κρίνουν τον Καπάλντι προτού καν τον δουν στο ρόλο, βάσει των αντικειμενικών του χαρακτηριστικών, δηλαδή:

• Λευκός, και
• Άντρας.

Το πώς θα είναι ο (διάσημος ως Μάλκολμ Τάκερ από το «The Thick of It») βετεράνος ηθοποιός στο ρόλο θα το μάθουμε ουσιαστικά το ερχόμενο καλοκαίρι, με μια πρώτη γεύση αυτά τα Χριστούγεννα. Όμως η σημασία της παρουσίας του φέτος ξεπερνά τα στενά όρια ακόμα και της ίδιας της σειράς. Διότι, εμφατικότερα από ποτέ, η συζήτηση περί φύλου και ράτσας μπήκε στο προσκήνιο και όλοι πλέον ξέρουν πολύ καλά πως δεν θα λήξει μέχρι να δωθούν ικανοποιητικές απαντήσεις. Η καλύτερη απόδειξη είναι πως όσο καλός κι αν είναι ο Καπάλντι στο ρόλο, τα υποθετικά κείμενα τύπου «Αν ο Doctor ήταν ο Ίντρις Έλμπα» δε θα σταματήσουν ποτέ να παράγονται.

Τεντ Σαράντος

Τελευταίος και σημαντικότερος: O υπεύθυνος περιεχομένου του Netflix, δηλαδή ο άνθρωπος που ηγείται της κρισιμότερης και πιο ενδιαφέρουσας μετάβασης περιεχομένου από την τηλεόραση στο ίντερνετ, με τους όρους και των δύο. Ο Σαράντος δεν έχει καταφέρει απλά στα πρώτα βήματα ενός -ουσιαστικά- νέου δικτύου να έχει φέρει εκεί ποιοτικό περιεχόμενο από μεγάλα ονόματα, αλλά το κάνει με τρόπο που έχει κάνει απολύτως φυσικό για όλη τη βιομηχανία να μην διερωτάται καν αν το Netflix θα πρέπει να ‘μετράει’ στις τηλε-συζητήσεις και τα αντίστοιχα βραβεία.

Σταμάτησε κανείς αλήθεια να αναρωτηθεί γιατί το «House of Cards» προτάθηκε για Έμμυ ενώ δεν προβλήθηκε ποτέ στην τηλεόραση; Όχι. Κι αν αυτό είναι αποτέλεσμα μιας μετακόμισης διαρκείας από το εβδομαδιαίο πρόγραμμα και τον καναπέ στο on demand και την μεγάλη ταχύτητα online σύνδεσης, αυτά που χτίζει ο Σαράντος με το Netflix έρχονται να την επιβεβαιώσουν.

Συν ένας: Τζέιμς Γκαντολφίνι

Διστάζω να βάλω έναν θάνατο μες στα πρόσωπα της χρονιάς. Όμως δε μπορώ να μη σκέφτομαι πόσο ηχηρότερα εκτιμήθηκε εκ νέου τόσο ο ίδιος ο Γκαντολφίνι όσο και οι «Sopranos» υπό τη σκιά της τεράστιας απώλειάς του. Ένας θάνατος πάντα σε οδηγεί σε ολοκληρωτικής φύσεως εκτιμήσεις, στο να εξετάσεις τη θέση ενός έργου ή ενός καλλιτέχνη όχι ως κάτι εξελισσόμενο, αλλά πλέον ως μέρος της ιστορίας.

Πόσο τραγικά ποιητικό που το πρόσωπο της Χρυσής Εποχής της τηλεόρασης είναι κι ο πρώτος που περνάει στην άλλη μεριά. Ο Τζέιμς Γκαντολφίνι, ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους στην εξέλιξη ολόκληρου του μέσου, μπορεί να έφυγε τόσο πρόωρα από κοντά μας, όμως σφράγισε την είσοδό του στο μεγάλο πάνθεον πριν προλάβει να γίνει ζωντανή ιστορία.

Κι άλλα από τα καλύτερα της TV του 2013:

• Τα νεο-procedurals του CBS: Η θριαμβευτική επιστροφή στις ρίζες
• Το απότομο τέλος του «Bunheads»: Η καλύτερη cancelled-too-soon σειρά της χρονιάς
• Η πολλαπλή Τατιάνα Μασλάνι του «Orphan Black»: Η καλύτερη ερμηνεία της σεζόν
• Τίτλοι αρχής: Τα 11 ωραιότερα ανοίγματα νέων σειρών
• Τα success story: Η απότομη άνοδος του Netflix
• Τα μεγάλα αντίο: Τα 5 καλύτερα και το 1 χειρότερο φινάλε

*Διόρθωση: Στην αρχική εκδοχή του κειμένου η Τατιάνα Μασλάνι αναφερόταν ως Αγγλίδα και το «Orphan Black» ως Αγγλική παραγωγή.