Είχαμε μιλήσει πολύ αναλυτικά για το ρόλο του φινάλε στη σύγχρονη τηλεόραση σε ένα πρόσφατο αφιέρωμα στα κορυφαία κλεισίματα όλων των εποχών.
Το θέμα μάλιστα είχε γίνει με αφορμή το φινάλε του «Breaking Bad», αναμφίβολα το πιο πολυσυζητημένο τελευταίο επεισόδιο σειράς εδώ και πολλά χρόνια. Δεν ήταν όμως το μόνο φετινό. Πολλές από τις σειρές που αγαπήσαμε για πάρα πολλά χρόνια έδωσαν την τελευταία τους παράσταση, άλλες με καθυστέρηση, άλλες πάνω στην ώρα, άλλες με δόξα, άλλες με ντροπή.
Αυτά είναι τα σημαντικότερα, δηλαδή τα καλύτερα (συν το ένα χείριστο), του 2013. Spoilers για τις σειρές «30 Rock», «Breaking Bad», «Spartacus», «Fringe», «Dexter» και «The Office».
ΤΟ ΦΤΩΧΟ ΠΛΗΝ ΤΙΜΙΟ
5. «Fringe»
Τα φινάλε-reboot δεν είναι τα αγαπημένα μου στο sci-fi, αλλά τα ενοχλητικότερα όλων είναι εκείνα που στην πορεία σβήνουν τα πάντα, δεν αφήνουν δηλαδή καν αναμνήσεις ή ενοχές ή θριάμβους. Μηδέν. Το «Fringe» αυτό κάνει, οπότε θα μου πεις, γιατί να είναι στα 5 φινάλε που αγαπήσαμε φέτος; Ε, γιατί έχουμε τις αδυναμίες μας κι εμείς, και όταν ο Γουώλτερ Μπίσοπ είπε στον Πίτερ, αποχαιρετώντας τον για να πάει να σώσει την ανθρωπότητα, «ξεγέλασα τη μοίρα για να είμαι μαζί σου»… Ε, αυτό είναι όλη η σειρά. Αυτό εκεί πέρα. Δε θα προσποιηθεί ποτέ κανείς πως το «Fringe» τελείωσε εξαιρετικά, αλλά τουλάχιστον την ύστατη στιγμή ήξερε σε τι πρέπει να εστιάσει. Γουώλτερ Μπίσοπ σωτήρας, Τζον Νομπλ οδοστρωτήρας.
ΤΑ (ΑΝΤΙ)ΗΡΩΙΚΑ ΑΝΤΙΟ
- 4. «30 Rock»
- 3. «Breaking Bad»
- 2. «Spartacus»
Υπάρχει ένα πολύ κλασικό είδος κλεισίματος που υπό μία έννοια γράφεται μόνο του, ειδικά σε ιστορίες που πολύ φυσιολογικά πρόκειται να οδηγηθούν σε μια τέτοιους είδους κατάληξη. Είναι το ένα κάποιο είδος θανάτου, που όμως δεν σημαίνει αναγκαία προβλεψιμότητα ή άνευρη κατακλείδα. Το θέμα είναι τι επιλέγει να πει η κάθε σειρά μέσα από αυτού του είδους το κλείσιμο.
Πάρε το φανταστικό «Spartacus», ας πούμε. Ομολογώ πως αυτή η τελευταία σεζόν ήταν και η λιγότερο αγαπημένη μου της σειράς, όμως ειδικά στα επεισόδια που οδηγούσαν στο φινάλε η αίσθηση θανάτου και θριάμβου και απόγνωσης γέμιζε κάθε πλάνο. Στο τέλος συμβαίνει φυσικά αυτό που αναγκαστικά γνωρίζαμε πως θα συνέβαινε, όμως εκτός του ότι ο αναπόφευκτος αυτός θάνατος συμβαίνει μέσα από ένα σωρό αποχρώσεις του επικού, η ιστορία του Σπάρτακου μένει υπό μία έννοια ανοιχτή. Επειδή ο ήρωας αυτός πέθανε όμως ο θρύλος του έτσι γιγαντώθηκε. Η ισορροπία υπήρξε τέλεια, το φινάλε φανταστικό.
Το «Breaking Bad» από την άλλη, σαφώς ικανό φινάλε, επέλεξε την οδό του οριστικού κλεισίματος. Η σειρά ήταν πάντα αρκετά κυριολεκτική και λεπτομερής οπότε της ταίριαζε μια τέτοια λύση. Αν έχω μια μικρή ένσταση είναι πως ο Γκίλιγκαν ίσως να αγάπησε τον πρωταγωνιστή του λίγο περισσότερο από όσο θα έπρεπε, αλλά εντάξει, ήρωάς του ήταν, συμβαίνουν αυτά. Το κλείσιμο πατούσε σε κώδικες γουέστερν, αγκάλιαζε την υπερβολή του, και παρέδωσε την απόλυτη μεταμελημένος-αντιήρωας-μπουκάρει-και-ξεκάνει-τους-πάντες ιστορία εξιλέωσης. Ακόμα κι αν αυτό δεν άξιζε στον Γουώλτερ Γουάιτ.
Ίσως πάντως ο πιο αναμενόμενος από όλους τους θανάτους να ήταν εκείνος του «30 Rock». Σαν σειρά που ακολουθεί την πορεία μιας σειράς, δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσιολογικό από το να γράψεις διπλό φινάλε. Ναι, φυσικά και το «TGS» θα κοβόταν. Η διαφορά εδώ ήταν πως σε αντίθεση πχ με το «Sports Night», η Τίνα Φέι χρησιμοποιεί αυτή την εξέλιξη για να μιλήσει με ίση δόση πικρίας και ευτυχίας για το συμβιβασμό αντί για τον θρίαμβο. Αν μη τι άλλο ταιριαστό στο mission statement της σειράς της.
Το φινάλε δεν ήταν από τα καλύτερα επεισόδια που έχει δει το «30 Rock» όμως απογειώνεται μόνο και μόνο από τον επίλογο μετά τους τίτλους τέλους: Από την Λιζ που πλέον γράφει το ανόητο σίτκομ του Κένεθ ως τον Πιτ που προσπάθησε να αποδράσει αλλά η ελευθερία του είχε ημερομηνία λήξης, μέχρι φυσικά την πάνγλυκη και πανέξυπνη αναφορά στο «St. Elsewhere», τα πάντα εδώ μιλάνε για το τέλος ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας ζωντανής ιστορίας που γράφεται όσο νομίζεις πως -πιθανώς- δεν δημιουργείς τίποτα ιδιαίτερο.
Ό,ΤΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΝΟΩ
666. «Dexter»
Το «Dexter» είχε τόσα πολλά χρόνια να είναι αληθινά -δίχως ενστάσεις- καλό, που κάπου αναρωτιέσαι μήπως τελικά και τα φαντάστηκες όλα. Προσωπικά δε με ενδιαφέρει να μάθω, ήταν μια σειρά που από ένα σημείο και μετά την έβλεπα από καθαρά αρρωστημένο ενδιαφέρον και συνήθεια. Μετά την γελοία 6η σεζόν θα το έκοβα, αλλά κάπου εκεί ανακοινώθηκε πως τελειώνει με την 8η, οπότε συνέχισα. Είδα μεγάλο μέρος της 7ης, αλλά εν τέλει δεν κατάφερα. Προσγειώθηκα κατευθείαν στο φινάλε, επειδή πάντα με ενδιαφέρει το πώς επιλέγουν οι παραγωγοί να λήξουν μια ιστορία αντι-ήρωα.
Τέλειο λοιπόν που ετούτοι εδώ κατάφεραν να ξεπεράσουν κάθε πιθανή προσδοκία αθλιότητας, παραδίδοντας ένα από τα ειλικρινώς χειρότερα φινάλε στην ιστορία της τηλεόρασης. Θα προσπεράσω για χάριν ψυχικής ηρεμίας την ανάλυση του κυρίως κομματιού του επεισοδίου (η εμμονή του Ντέξτερ με τον σίριαλ κίλερ ουσιαστικά ευθύνεται για το θάνατο της αδερφής του, ο γιος του που πάει να μεγαλώσει με μια ΔΟΛΟΦΟΝΟ ΣΤΗΝ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ) για να έρθουμε στο κλείσιμο. Όπου οι συγγραφείς νομίζουν πως γράφουν μια ένδοξη, οπερατική σκηνή εξιλέωσης για το ανθρώπινο τέρας-ήρωά τους (δεν το άξιζε έτσι κι αλλιώς) μόνο για να την αναιρέσουν αμέσως μετά, δείχνοντάς μας τον Ντέξτερ ζωντανό και… ξυλοκόπο;
Άρα ποτέ κανείς δεν έμαθε την φρικτή αλήθεια, ο Ντέξτερ Μόργκαν ‘πέθανε’ ως ήρωας, όλοι όσοι προσπάθησαν ποτέ να τον σταματήσουν ήταν μουρλοί/άτυχοι, α και τελικά ναι, είναι και ζωντανός και κόβει ξύλα οπότε αν σε κάποια φάση θελήσει, το παίρνει πάλι από την αρχή. Κρίμα την όλη σκηνή της παράδοσής του στα κύματα, μια αν μη τι άλλο ταιριαστή θυσία με την οποία θα επέτρεπε στον ωκεανό που έκρυβε τις αμαρτίες του να τον πάρει κι εκείνον μαζί. Μαύρο χάλι.
ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ
1. «The Office»
«I wish there was a way to know you’re in the good old days before you left them.»
Πες το ψέμματα Τζιμ μου.
Το ωραιότερο πράγμα με το να παρακολουθείς μια τηλεοπτική σειρά ενώ συμβαίνει είναι πως, σε περιπτώσεις επιτυχιών που κρατάνε χρόνια, μεγαλώνεις κι εσύ μαζί τους. Αυτό ισχύει πάντοτε, και δεν έχει εν τέλει καν να κάνει το ίδιο το προϊόν. Είναι απλά κάτι που αναπόφευκτα συμβαίνει. Δένεις τον εαυτό σου ανά χρονικές περιόδους με ήρωες-σύμβολα της εκάστοτε εποχής. Θυμάμαι ποιος ήμουν, πού έμενα και τι έκανα στη ζωή μου όταν ο Τζιμ φίλησε για πρώτη φορά την Παμ. Θυμάμαι πού δούλευα όταν γνώρισε τη Ρασίντα Τζόουνς. Θυμάμαι πώς είχα αλλάξει όταν ο Μάικλ Σκοτ έφυγε από το Σκράντον. Όλοι μας.
Ωστόσο το «Office» έχει έναν επιπλέον παράγοντα. Είναι μια σειρά για την καταγραφή, για τις αναμνήσεις, για το πέρασμα του χρόνου μέσα από ψηφιδωτά μικρών, ασήμαντων στιγμών. Αν υπήρξε μία σειρά την περασμένη δεκαετία που μίλησε για την ωρίμανση μέσα από τη διασκεδαστική ρουτίνα της καθημερινότητας, ήταν αυτή.
Το φινάλε αγκαλιάζει αυτή τη διάσταση της ιστορίας, φέρνοντας ξανά μαζί όλα τα γνώριμα πρόσωπα που αγαπήσαμε κάποτε (και πες μου ότι δεν βούρκωσες στην εμφάνιση του υπέροχα γκριζαρισμένου Στιβ Καρέλ, όχι, τόλμα απλώς να το ισχυριστείς) και… αυτό. Τους αφήνει εκεί, στα γνώριμα λημέρια, να περάσουν χρόνο μαζί. Η ‘πλοκή’ του τελευταίου επεισοδίου είναι κυριολεκτικά αυτή: Οι γνώριμοι ήρωες περνάνε ξανά χρόνο μαζί για ένα τελευταίο αντίο. Το «Office» γιορτάζει τον εαυτό του, βάζει εμάς μες στο παιχνίδι, ξεγυμνώνοντας κάθε τι περιττό από πάνω του.
Πατάει σε κάθε καθιερωμένο κλισέ περί φινάλε, από τον μεγάλο γκεστ-‘έκπληξη’ μέχρι τα κλιπς από παλιότερες σεζόν, αλλά θεματικά αν το πάρεις, έχει όχι μόνο το δικαίωμα, αλλά και την υποχρέωση να το κάνει. Και μαζί, να μας θυμήσει τις ‘παλιές καλές μέρες’ που ζήσαμε κι εμείς μαζί με τη σειρά, νομίζοντας πως απλώς χαζεύαμε ασήμαντα διασκεδαστικά εικοσάλεπτα ανεκδοτάκια. Ανόητε. Τίποτα που κάνεις ευλαβικά για τόσα πολλά χρόνια δε μπορεί ποτέ να είναι ασήμαντο.
Κι άλλα φινάλε:
- Τα 10 καλύτερα τηλεοπτικά φινάλε
- Όλο το «Breaking Bad» μέχρι το φινάλε
- Το φινάλε το «Fringe»
- Video essay: Μια βόλτα στους κόσμους του «Fringe»
- Όσα μας άφησε το «House»
- Το φινάλε του «House»
Κι άλλα από τα καλύτερα της TV του 2013:
- Τα νεο-procedurals του CBS: Η θριαμβευτική επιστροφή στις ρίζες
- Το απότομο τέλος του «Bunheads»: Η καλύτερη cancelled-too-soon σειρά της χρονιάς
- Η πολλαπλή Τατιάνα Μασλάνι του «Orphan Black»: Η καλύτερη ερμηνεία της σεζόν
- Τίτλοι αρχής: Τα 11 ωραιότερα ανοίγματα νέων σειρών
- Τα success story: Η απότομη άνοδος του Netflix
