Είναι το αστείο των ημερών - σε μια εποχή που δεν σηκώνει πολλά αστεία.
Ο λόγος για την ημερομηνία εξόδου του «Tenet» του Κρίστοφερ Νόλαν που μετατίθεται συνεχώς, όχι φυσικά από κάποιο καπρίτσιο, αλλά επειδή η πανδημία του Covid-19 δεν επιτρέπει ασφαλείς προβλέψεις. Μπορεί ολόκληρη η βιομηχανία (και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού) να έχει εναποθέσει τις ελπίδες της σε αυτή την μόνη ταινία και να προσποιείται πως όλα θα πάνε καλά, όμως η πανδημία έχει άλλες βλέψεις.
Χιουμοριστικό ποστ στο Instagram για τις συνεχείς αναβολές της εξόδου του «Tenet»
Τα περισσότερα σινεμά στην Αμερική παραμένουν κλειστά (περίπου 1300 είναι ανοιχτά, συμπεριλαμβανομένων και 293 drive-ins, ενώ γύρω στις 5.500 αίθουσες παραμένουν κλειστές), άλλα σινεμά κλείνουν ξανά αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, τα ειδικά μέτρα που έχουν ληφθεί από μεγάλες αλυσίδες κινηματογράφων έρχονται να ακυρωθούν από την εξίσωση πως η διασκέδαση σε κλειστούς χώρους είναι υπεύθυνη για την ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων και στην Καλιφόρνια, όσο και στη Φλόριντα ενδέχεται να ακολουθήσει μια μακρά περίοδος μερικού lockdown.
Στην Ασία - ένα μεγάλο κομμάτι της διεθνούς αγοράς - τα πράγματα είναι σε εξίσου αβέβαιη (αν όχι άσχημη) κατάσταση, με τα σινεμά στην Κίνα και την Κορέα να ανοίγουν και να κλείνουν με κάθε νέο κύμα κρουσμάτων, ενώ στην Ευρώπη τα σινεμά ανοίγουν και λειτουργούν μεν με μια συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά οι αριθμοί δεν εγγυώνται τη βιωσιμότητά τους, αν δεν έρθουν γρήγορα ταινίες που θα φέρουν (πολύ;) κόσμο στις αίθουσες.
Ο Κρίστοφερ Νόλαν επιμένει το «Tenet» να βγει μέσα στο καλοκαίρι, αυτό όμως θα είναι δυνατό μόνο αν υπάρχει ένα ικανό ποσοστό κινηματογράφων σε Αμερική και εκτός Αμερικής που θα μπορέσει να στηρίξει τη μεγάλη έξοδο της ταινίας. Οι περισσότεροι κινηματογράφοι σε όλη την Αμερική ελπίζουν πλέον, ωστόσο, πως θα μπορέσουν να ανοίξουν και να λειτουργήσουν κανονικά από αρχές Σεπτεμβρίου κι όχι τέλος Ιουλίου όπως είχαν αρχικά θεωρήσει ότι θα ήταν ασφαλές, γεγονός που μεταφέρει όλη τη θερινή σεζόν προς το φθινόπωρο. Οπως αναφέρουν, όμως, ειδικοί μελετητές, δεν είναι δυνατόν να περιμένει κανείς να είναι ανοιχτό το 100% των αιθουσών προκειμένου να βγουν οι μεγάλες ταινίες από το συρτάρι τους. Αν γίνει αυτό, τότε μιλάμε για ένα χρόνο χωρίς νέες ταινίες και στην ουσία για ένα τέλος της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Την ίδια στιγμή στην Ευρώπη, οι ταινίες από τα συρτάρια των διανομέων εξαντλούνται ή σε χώρες όπως τη Γαλλία ή την Ιταλία, τα εγχώρια προϊόντα (χαρακτηριστικά παραδείγματα η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν ή του Ξαβιέ Μποβουά) δεν αρκούν για να «σώσουν» τους κινηματογράφους από την παύση που επήλθε λόγω του lockdown αλλά και τη μειωμένη επιτρεπόμενη χωρητικότητα που μειώνει ταυτόχρονα και τα έσοδα. Σύντομα το πρόβλημα του νέου προϊόντος θα γίνει αισθητό και τότε το πρόβλημα θα αναδειχθεί σε όλη του την (τραγική) διάσταση.
Επιστροφή στο σινεμά στη Γαλλία
Η πρόβλεψη για την Αμερική είναι 70% μείωση στα εισιτήρια (ενδεικτική για το παγκόσμιο box office) από την περσινή χρονιά καθώς τo σημαντικότερο παραμένει το κατά πόσο ο κόσμος θεωρεί ασφαλές να πάει σινεμά.
Στην Αμερική, ο αριθμός των θεατών που ανυπομονούν να πάνε σινεμά είναι πολύ μικρός και μεγαλώνει μόνο στην προοπτική του να δει μια ταινία σαν το «Tenet» ή τη «Mulan» - και σε αυτή την περίπτωση όμως πάντα με τα μέτρα ασφαλείας που θα του εξασφαλίσουν προστασία από την πανδημία. Στην Ελλάδα, η ύπαρξη των θερινών σινεμά δεν έχει βάλει ακόμη στο παιχνίδι τις κλειστές αίθουσες, κάποιες από τις οποίες άνοιξαν δοκιμαστικά αλλά χωρίς να μπορούν να δώσουν δείγμα για την πρόθεση των θεατών. Και, ενώ τα έστω συγκρατημένα εισιτήρια δείχνουν πως ο κόσμος θέλει να επιστρέψει στα σινεμά, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει πως οι εικόνες από τα θερινά σινεμά, τουλάχιστον στις προβολές που θεωρούνται «sold out», βρίσκονται στο όριο του... συνωστισμού, ενώ τα κλειστά σινεμά, με εξαιρέσεις που ελπίζουμε να γίνουν ο κανόνας και που ο καταναλωτής οφείλει να αναζητά και να προτιμά πριν πάει σινεμά, δεν διαβεβαιώνουν ρητά για τα μέτρα ασφαλείας που έχουν πάρει (κυρίως για το θέμα του σωστου κλιματισμού και τις απολυμάνσεις που πρέπει να γίνονται) προκειμένου να κάνουν τον κόσμο να νιώσει ασφάλεια.
Οσο η πανδημία συνεχίζει, όσο νέα κύματα αύξησης των κρουσμάτων μετατρέπουν τον πλανήτη σε ένα εν δυνάμει ναρκοπέδιο, το σινεμά, όπως και όλα τα θεάματα που γίνονται σε κλειστούς χώρους, θα αργήσουν πολύ να ανακτήσουν τη εμπιστοσύνη των θεατών και άρα την πρότερη δημοφιλία τους. Θα χρειαστεί μεγάλη (και μεγαλύτερη) προσπάθεια από τους κλάδους των αιθουσαρχών προκειμένου να προσελκύσουν πίσω τον κόσμο στη σκοτεινή αίθουσα, την ίδια ώρα που οι ίδιοι θα αγωνιούν για να ανταποκριθούν στα ενοίκια των αιθουσών και τις αμοιβές του προσωπικού. Προσθέστε εδώ την πρόσφατη απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης (και θα ακολουθήσουν κι άλλες χώρες) για την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλους τους εσωτερικούς χώρους από την 1η Σεπτέμβρη και προσπαθήστε να «προβλέψετε» την εφαρμογή της σε ένα ελληνικό σινεμά, για να αντιληφθείτε μερικά από τα προβλήματα που θα προκύψουν.
Ηδη το Broadway μένει κλειστό τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2021, οι όπερες και τα θέατρα σε όλον τον κόσμο μειώνουν παραστάσεις και... αριθμό θεατών, ενώ τα σινεμά βλέπουν πως η πραγματική απειλή τους δεν είναι το streaming ή η «ασφαλής» θέαση από το σπίτι, αλλά ότι κάποια στιγμή (και αυτό θα συμβεί έτσι κι αλλιώς λόγω διακοπής γυρισμάτων σε όλον τον κόσμο) θα μείνουν χωρίς ταινίες.
Illustration από την Αλεσάντρα Ροστανιότο για το The Hollywood Reporter
Στην Ελλάδα το «Tenet» έχει εδώ και καιρό ημερομηνία εξόδου την 20η Αυγούστου, ενώ η τελευταία του αναβολή για την Αμερική ήταν η 12η του ίδιου μήνα. Αντίστοιχα μετατέθηκε και η εορταστική έξοδος του «Inception» που ήταν αρχικά προγραμματισμένο για τις 16 Ιουλιου και τώρα έχει μετατεθεί για τις 30 του Ιουλίου. Οι τελευταίες προβλέψεις από την Αμερικη μιλούν για εκ νέου αναβολή και των δύο ταινιών, χωρίς να έχει γίνει τίποτα γνωστό μέχρι στιγμής.
Με την κατάσταση στην Αμερική να μην καλυτερεύει και με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να προειδοποιεί πως βρισκόμαστε σε ένα πραγματικά κρίσιμο σημείο της πανδημίας, δεν υποτιμά κανείς φυσικά τις πραγματικά τραγικές συνέπειες μιας υγειονομικής κρίσης που απ' ότι φαίνεται ήρθε για να μείνει, αλλά να δηλώσουμε πως δεν είμαστε ακόμη έτοιμοι να αποχαιρετήσουμε το «Tenet» που έτσι όπως πάει θα αργήσουμε να δούμε...
*Με στοιχεία από Los Angeles Times, Variety, Hollywood Reporter, Wired, Film Français, Slate.
